Σημαντικές αλλαγές στο καθεστώς που διέπει τους συντελεστές ΦΠΑ στην ΕΕ θα αποφασίσει αύριο το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ecofin). Οι αλλαγές αυτές που αναθεωρούν ένα πλαίσιο 30 ετών θα επηρεάσουν σημαντικά και την Ελλάδα.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θα κληθούν αύριο να εγκρίνουν μια γενική προσέγγιση σχετικά με την επικαιροποίηση των κανόνων για τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, σε συνέχεια πρότασης που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η οποία αποσκοπεί στην επικαιροποίηση του καταλόγου αγαθών και υπηρεσιών για τα οποία επιτρέπονται μειωμένοι συντελεστές ή απαλλαγές. Η μεταρρύθμιση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για τα κράτη μέλη, καθώς ο ΦΠΑ αποτελεί σημαντική και αυξανόμενη πηγή εσόδων στην ΕΕ, και ισοδυναμεί με άνω του 1 τρισ. ευρώ, δηλαδή με το 7 % του ΑΕΠ της ΕΕ.
Η αλλαγή αυτή κρίθηκε απαραίτητη, καθώς το 2022 κλείνουμε 30 χρόνια από τους κοινούς κανόνες της ΕΕ για τον ΦΠΑ, που συμφωνήθηκαν από όλα τα κράτη μέλη το 1992, και οι οποίοι πλέον είναι παρωχημένοι και υπερβολικά περιοριστικοί. Μεταξύ άλλων οι κανόνες αυτοί παρέχουν τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε ελάχιστους μόνο τομείς και προϊόντα. Τα κράτη μέλη μπορούν επί του παρόντος να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή έως 5% σε δύο διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων στη χώρα τους. Ορισμένα κράτη μέλη εφαρμόζουν επίσης ειδικές παρεκκλίσεις για περαιτέρω μειωμένους συντελεστές.
Τι αλλάζει με την προτεινόμενη μεταρρύθμιση; Πέραν του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ, που είναι τουλάχιστον 15%, τα κράτη μέλη θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εφαρμόζουν 1) δύο διαφορετικούς μειωμένους συντελεστές μεταξύ 5% και του κανονικού συντελεστή που επιλέγει το κράτος μέλος, 2) απαλλαγή από τον ΦΠΑ (ή μηδενικό συντελεστή) και 3) μειωμένο συντελεστή μεταξύ 0 % και των μειωμένων συντελεστών.
Ο υφιστάμενος σύνθετος κατάλογος αγαθών και υπηρεσιών στα οποία μπορούν να εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από νέο κατάλογο προϊόντων , στα οποία θα εφαρμόζεται πάντα ο ελάχιστος κανονικός συντελεστής 15% ή υψηλότερος συντελεστής.
Για τη διασφάλιση των δημόσιων εσόδων, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να μεριμνούν, ώστε ο σταθμισμένος μέσος συντελεστής του ΦΠΑ να ανέρχεται τουλάχιστον σε 12%.
Στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος μπορεί να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται συντελεστές που διαφέρουν από τον κανονικό συντελεστή σε όλα τα αγαθά για τα οποία ισχύουν σήμερα οι εν λόγω συντελεστές.