Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Στην πρώτη 5άδα των ευρωπαϊκών χωρών με τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ βρίσκεται η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ήδη στις Βρυξέλλες έχουν ξεκινήσει συζητήσεις και έχουν ληφθεί καταρχήν αποφάσεις που παρέχουν τη δυνατότητα στη χώρα μας να προχωρήσει στη μείωση των συντελεστών. Επίσης, η θέση της κυβέρνησης για μεγάλη μείωση των εσόδων από ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ ενδεχομένως να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καθώς η ιστορία έχει δείξει ότι όσο υψηλότεροι είναι οι συντελεστές τόσο μεγεθύνεται η φοροδιαφυγή. Μάλιστα στην παρούσα φάση με την ακρίβεια να “πονάει” τα νοικοκυριά το θέμα των συντελεστών ΦΠΑ είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. Βέβαια, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να διατηρήσει τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ μέχρι το τέλος του 2022 και από το 2023 να μονιμοποιήσει τις μειώσεις σε εστίαση, μεταφορές, τουρισμό και πολιτισμό. Ωστόσο, ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ είναι πολύ υψηλός και δύσκολα τα νοικοκυριά μπορούν να αντιμετωπίσουν το κύμα της ακρίβειας.
Με βάση τα στοιχεία του Ιανουαρίου του 2022, μόνο η Ουγγαρία, η Κροατία, η Δανία και η Σουηδία έχουν υψηλότερο ΦΠΑ από την Ελλάδα και όλες είναι χώρες εκτός Ευρωζώνης. Επί της ουσίας στη ζώνη του ευρώ η Ελλάδα με τη Φινλανδία κρατάνε τα πρωτεία με συντελεστή 24%. sintelestes_VAT_se_Europi_Ellada
Infogram
Σύμφωνα με μελέτη του Tax Foundation:
– Περισσότερες από 170 χώρες σε όλο τον κόσμο —συμπεριλαμβανομένων όλων των ευρωπαϊκών χωρών— επιβάλλουν Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) σε αγαθά και υπηρεσίες.
– Αν και εναρμονίζονται σε κάποιο βαθμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), οι συντελεστές ΦΠΑ των κρατών μελών της ΕΕ ποικίλλουν μεταξύ των χωρών:
– Οι υψηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ είναι στην Ουγγαρία (27%) και στην Κροατία, τη Δανία και τη Σουηδία (όλοι στο 25%).
– Οι χαμηλότεροι κανονικοί συντελεστές ΦΠΑ είναι στο Λουξεμβούργο (17%), τη Μάλτα (18%) και την Κύπρο, τη Γερμανία και τη Ρουμανία (όλοι στο 19%).
Πάντως το Tax Foundation διαφωνεί στους πολλούς συντελεστές που ισχύουν σήμερα στην Ευρώπη και στις εξαιρέσεις που επιβάλλονται. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές στην έκθεση για την ελαχιστοποίηση των οικονομικών στρεβλώσεων, υπάρχει ιδανικά μόνο ένας κανονικός συντελεστής που επιβάλλεται σε όλη την τελική κατανάλωση, με όσο το δυνατόν λιγότερες εξαιρέσεις. Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ επιβάλλουν μειωμένους συντελεστές και απαλλάσσουν ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες από τον ΦΠΑ. Οι λόγοι για αυτούς τους μειωμένους συντελεστές και τις εξαιρέσεις περιλαμβάνουν την προώθηση της δικαιοσύνης, την ενθάρρυνση της κατανάλωσης “αξιών αγαθών” (π.χ. βιβλία), την προώθηση τοπικών υπηρεσιών (π.χ. τουρισμό) και τη διόρθωση εξωτερικών παραγόντων (π.χ. καθαρή ενέργεια).
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ και οι απαλλαγές δεν είναι αναγκαστικά αποτελεσματικές για την επίτευξη αυτών των στόχων πολιτικής και μπορεί ακόμη και να είναι οπισθοδρομικές σε ορισμένες περιπτώσεις. Αυτές οι πολιτικές μπορούν να οδηγήσουν σε υψηλότερο διοικητικό κόστος και κόστος συμμόρφωσης και μπορεί να δημιουργήσουν οικονομικές στρεβλώσεις. Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις χώρες της ΕΕ θα επιτρέψει την πτώση των κανονικών συντελεστών κάτω από το 15%. Για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες σχετικά με τη δικαιοσύνη, ο ΟΟΣΑ συνιστά αντ’ αυτού μέτρα που στοχεύουν άμεσα στην αύξηση του πραγματικού εισοδήματος.
Η τελευταία μελέτη της Κομισιόν για την “τρύπα” στα έσοδα του ΦΠΑ είναι αποκαλυπτική,. Αυτό που “μετράει” η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάθε χρόνο είναι τι χάνεται από τα δυνητικά έσοδα ΦΠΑ και ειδικά για την Ελλάδα η εικόνα τα τελευταία χρόνια είναι ίδια. Η χώρα μας χάνει περισσότερα από τα 5 δις. ευρώ από τον ΦΠΑ ετησίως. Και αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμο στους υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ που επιβάλλονται.
Τι σχεδιάζει η κυβέρνηση για το 2023
Με βάση τον σχεδιασμό οι μόνιμες μειώσεις που σχεδιάζονται αφορούν:
– Στον καφέ, τα ροφήματα (τσάι, σοκολάτα κλπ) και τα μη αλκοολούχα ποτά που σερβίρονται από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης
– Στα εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά εισιτήρια, εισιτήρια των επιβατικών πλοίων, τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
– Στο τουριστικό πακέτο.
https://www.capital.gr/oikonomia/3610701/stous-protathlites-sunteleston-fpa-i-ellada
