Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα συναντηθούν αυτή την εβδομάδα είναι πιθανό να μην προχωρήσουν σε μέτρα παρέμβασης στην αγορά ενέργειας, καθώς τα κράτη μέλη διχάζονται ως προς τις πιο αποτελεσματικές επιλογές έκτακτης ανάγκης, μεταδίδει το Bloomberg.
Ετσι, σύμφωνα με διπλωμάτες, στη Σύνοδο Κορυφής αυτής της εβδομάδας είναι πιθανό να περιοριστούν στο να συμφωνήσουν σε άμεσες ενέργειες για την αναπλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου ενόψει του επόμενου χειμώνα και σε επείγοντα μέτρα που θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να σηκώσουν το ενεργειακό βάρος.
Η ενέργεια εκτοξεύτηκε στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Ευρώπης. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, έχει σκιαγραφήσει μέτρα για τη μείωση της εξάρτησης από τη Μόσχα κατά σχεδόν τα δύο τρίτα ήδη από φέτος, οι κυβερνήσεις δέχονται αυξανόμενη πίεση από καταναλωτές και εταιρείες για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης.
Ωστόσο, το χάσμα εντός της ΕΕ βαθαίνει σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των αυξήσεων στις τιμές. Οι χώρες του Νότου ζητούν επείγουσα δράση για την αποσύνδεση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου, ενώ χώρες του Βορά ζητούν «αυτοσυγκράτηση».
Η Επιτροπή σχεδιάζει επί του παρόντος τη δεύτερη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης από τα οποία θα μπορούν να επιλέξουν τα κράτη μέλη. Θα επικεντρωθούν στη στήριξη του εισοδήματος ευάλωτων νοικοκυριών με μέτρα όπως κουπόνια ή μερικές πληρωμές λογαριασμών, και κρατικές ενισχύσεις για τις πληγείσες επιχειρήσεις, σύμφωνα με τους διπλωμάτες που μίλησαν στο πρακτορείο υπό καθεστώς ανωνυμίας. Η εργαλειοθήκη θα εγκριθεί αυτή την εβδομάδα και θα παρουσιαστεί στους ηγέτες στη συνάντησή τους στις 24-25 Μαρτίου.
Βραχυπρόθεσμα Βήματα
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των συντελεστών φόρου προστιθέμενης αξίας στα ενεργειακά προϊόντα, ανέφεραν οι διπλωμάτες. Ένα άλλο εργαλείο που θα περιγραφεί στους ηγέτες θα είναι η ίδρυση μιας οντότητας που θα αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια και στη συνέχεια θα την πουλά σε ορισμένους καταναλωτές κάτω από τις τρέχουσες τιμές. Το μεγαλύτερο εμπόδιο γι’ αυτό είναι το υψηλό κόστος.
Σε μια ακόμη επιλογή μείωσης των τελικών τιμών, θα μπορούσε να είναι ο καθορισμός τιμής αναφοράς για τη χονδρική αγορά. Σύμφωνα με ένα τέτοιο σενάριο, οι ηλεκτροπαραγωγοί θα επιδοτούνται για τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού κόστους φυσικού αερίου, πετρελαίου ή άνθρακα και μιας προκαθορισμένης τιμής αναφοράς. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εισαχθεί ανώτατο όριο στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, κατά την αξιολόγηση της Επιτροπής, εκτός από δαπανηρά, τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και να περιπλέξουν το διασυνοριακό εμπόριο.
Ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ πρόκειται επίσης να τονίσει τη δυνατότητα φορολόγησης των έκτακτων κερδών ορισμένων ενεργειακών εταιρειών που δεν εξαρτώνται από το φυσικό αέριο και επομένως δεν αντιμετωπίζουν εξαιρετικά υψηλό κόστος παραγωγής. Αντικείμενο φορολόγησης θα μπορούσε να είναι και το κέρδος που έχουν παραγωγοί με μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας οι οποίοι πωλούν σε πολύ υψηλότερες τιμές από το κόστος τους.
Μια άλλη επιλογή θα ήταν η ρυθμιστική παρέμβαση μέσω της προσωρινής επιβολής μια συγκεκριμένης τιμής στα υπερβολικά κέρδη ορισμένων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ένα επικίνδυνο βήμα κατά την άποψη της Επιτροπής, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει νομικές προκλήσεις και κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσες, ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα και ο Έλληνας Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν την Παρασκευή ένα σχέδιο για να γίνει η Ευρώπη πιο ανθεκτική σε ενεργειακά σοκ, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου στην τιμή των εισαγωγών φυσικού αερίου.
Ταυτόχρονα, χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν προειδοποιήσει να μην γίνει παρέμβαση στη χονδρική αγορά και αντιτίθενται στο πλαφόν. Η ΕΕ χρειάζεται ομοφωνία για να λάβει αυτού του είδους τις πολιτικές αποφάσεις, αλλά τα κράτη μέλη έχουν τόσο διαφορετικές πηγές ενέργειας που είναι δύσκολο να βρουν κοινή συνισταμένη, σημειώνει το Bloomberg.
Ενόψει της Συνόδου Κορυφής, η επιτροπή είπε στους πρεσβευτές από τα κράτη μέλη ότι δεν υπάρχει «μαγική λύση» και όλες οι επιλογές έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, σύμφωνα με τους διπλωμάτες. Ενώ η κατάσταση της αγοράς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δικαιολογεί ένα ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αυξήσει τους κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού και να προκαλέσει νομικές αντιπαραθέσεις. Η ύπαρξη αυτής της επιλογής στα χαρτιά μπορεί να είναι ένα μήνυμα προς την αγορά ότι η ανοχή της ΕΕ έχει τα όριά της, ωστόσο θα πρέπει καλύτερα να θεωρείται ως έσχατη λύση.
Ένας εναλλακτικός τρόπος μείωσης των τιμών του φυσικού αερίου που προτείνει η Κομισιόν είναι να χρησιμοποιηθεί στις διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές το «ειδικό βάρος» του μπλοκ ως ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου από αγωγούς. Για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, η επιτροπή σχεδιάζει να εγκρίνει πριν από τη σύνοδο κορυφής σχέδιο νόμου για την αποθήκευση ενέργειας και προσφέρεται να βοηθήσει στην πραγματοποίηση κοινών αγορών φυσικού αερίου για να διασφαλίσει τον εφοδιασμό για τον επόμενο χειμώνα.
Η σημασία της αναπλήρωσης των αποθεμάτων και του ευρωπαϊκού συντονισμού αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη μέλη, ανέφεραν οι διπλωμάτες. Σύμφωνα με προσχέδιο δήλωσης που θα εγκριθεί στη Σύνοδο Κορυφής, το οποίο είδε το Bloomberg News την περασμένη εβδομάδα, οι ηγέτες πρόκειται να εγκρίνουν αμέσως την επαναπλήρωση των αποθηκών και δεσμεύονται να συνεργαστούν με την επιτροπή για να εξασφαλίσουν επαρκή επίπεδα πριν από την επόμενη σεζόν θέρμανσης.
