Από τα τέλη Φεβρουαρίου έχουμε αναθεωρήσει προς τα κάτω την πρόβλεψή μας για τον ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης το 2022 από το 4,3% στο 2,8%. Ως επί το πλείστον η αναθεώρησή μας προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του, ενώ ένα ποσοστό 0,3 της ποσοστιαίας μονάδας αποτελεί τις επιπτώσεις των νέων κωλυμάτων στο παγκόσμιο σύστημα εφοδιασμού εξαιτίας των περιφερειακών εγκλεισμών στην Κίνα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία πλήττει τις ευρωπαϊκές οικονομίες διαμέσου διαφόρων διαύλων. Ειδικά το σοκ του πολέμου αποτυπώνεται πρωτίστως στην άνοδο των τιμών ενέργειας και τροφίμων, τις προσωρινές ελλείψεις ορισμένων βασικών πρώτων υλών για τη μεταποίηση και τις κατασκευές, καθώς και τις επιπλέον πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Μέχρι στιγμής οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία διαδραματίζουν περιορισμένο μόνο ρόλο. Σχεδιάστηκαν με στόχο να πλήξουν τη Ρωσία, «παγώνοντας» μεγάλο τμήμα των συναλλαγματικών διαθεσίμων της, χωρίς μείζονα αντίκτυπο στις δυτικές οικονομίες. Κι ενώ η Ρωσία εξαπολύει ακόμα μεγαλύτερες επιθέσεις στην Ανατολική Ουκρανία, αναμένουμε η Ε.Ε. να σκληρύνει τις κυρώσεις και να τις επεκτείνει βήμα βήμα και σε μεγάλα τμήματα του κλάδου της ενέργειας. Ετσι κι αλλιώς, η τρέχουσα δημόσια συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση υποδηλώνει ότι και πάλι αυτό θα γίνει με έναν τρόπο, ώστε να αποτραπούν οι ελλείψεις σε καύσιμα και να μην προκληθεί άνοδος τιμών, αντί του να υπάρξει ανάγκη μείωσης της παραγωγής λόγω ανεπαρκούς ενέργειας. Για τον γαιάνθρακα η Ε.Ε. έχει ήδη αποφασίσει να παύσει σταδιακά μέσα σε τέσσερις μήνες έως τα μέσα Αυγούστου τις εισαγωγές του από τη Ρωσία. Δεδομένου ότι ο γαιάνθρακας μεταφέρεται από τη μια μεριά του κόσμου στην άλλη σχετικά εύκολα, αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να εξεύρουν εναλλακτικές πηγές και η Ρωσία να στρέψει σε άλλες κατευθύνσεις τις εξαγωγές της, αν και με κάποιο κόστος.
Το επόμενο μεγάλο βήμα πιθανώς θα είναι να επιβληθεί σταδιακή απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, μετά την ολοκλήρωση των γαλλικών εκλογών. To πετρέλαιο εν μέρει ρέει μέσω αγωγών, όπως ο Ντρούσμπα, οπότε είναι δυσκολότερο από τον γαιάνθρακα να αντικατασταθεί γρήγορα και πλήρως από άλλες πηγές. Αναμένουμε το φυσικό αέριο της Ρωσίας να μειωθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα χωρίς προβλήματα ελλείψεων. Οι προβλέψεις μας συναρτώνται με το χρονοδιάγραμμα και τη συχνότητα των ενεργειακών κυρώσεων. Εν μέρει αντισταθμίζοντας την προς τα κάτω αναθεώρησή μας για τη φετινή ανάπτυξη, βελτιώσαμε την εκτίμησή μας στο 3,3% από το 3% για το 2023 και στο 2,4% από το 2,1% για το 2024.
Για το τρέχον έτος εκτιμάται ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί στο 2,8% έναντι αρχικής εκτίμησης για 4,3%.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
