Η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης φορολογικής κύρωσης μπορεί να εφαρμοστεί σε περίπτωση που ο φορολογούμενος την επικαλεστεί κατά τρόπο ειδικό, ορισμένο και τεκμηριωμένο.
Η αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης διοικητικής κύρωσης (και, γενικότερα, του ευμενέστερου για τον φορολογούμενο νόμου περί επιβολής διοικητικών κυρώσεων) για παράβαση της φορολογικής νομοθεσίας αποτελεί γενική αρχή του ελληνικού φορολογικού δικαίου με δικαιολογητικό έρεισμα τις συνταγματικές διατάξεις περί ισότητας (άρθρο 4 παρ. 1) και -όταν πρόκειται για χρηματική κύρωση- περί αναλογικότητας των περιορισμών του δικαιώματος επί της περιουσίας (άρθρο 25 παρ. 1 εδαφ. δ΄), οι οποίες δεσμεύουν τον νομοθέτη όσον αφορά τη ρύθμιση, με διατάξεις μεταβατικού δικαίου, των υποθέσεων επιβολής διοικητικών κυρώσεων που εκκρεμούν ενώπιον της Διοίκησης ή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, όταν αυτός κρίνει ότι η αποτελεσματική πρόληψη και καταστολή των οικείων παραβάσεων μπορεί να επιτευχθεί μέσω της θέσπισης διοικητικών κυρώσεων ηπιότερων σε σχέση με τις ήδη προβλεπόμενες στον νόμο.
Αυτό καταδείχθηκε και σε μια νέα υπόθεση. Κατόπιν διενέργειας φορολογικού ελέγχου σε αθλητικό σωματείο, καταλογίστηκαν σε αυτό επιπλέον κύριοι και πρόσθετοι φόροι λόγω υποβολής ανακριβών δηλώσεων ΦΠΑ για τις διαχειριστικές περιόδους 2008 και 2009.
Το τελευταίο ισχυρίστηκε ότι έπρεπε να μειωθούν οι σε βάρος του επιβληθέντες πρόσθετοι φόροι σε ποσοστό 50% επί του ποσού του φόρου που αναλογεί στην ανακριβή δήλωση κάθε χρήσης, κατ’ εφαρμογή της αρχής της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης φορολογικής κύρωσης, σύμφωνα με την οποία, επί παραβάσεων για τις οποίες προβλέπονται διαδοχικά περισσότερες κυρώσεις επιβάλλεται αναδρομικά η ηπιότερη.
Ως εκ τούτου κρίθηκε δικαστικά ότι στη συγκεκριμένη υπόθεση τυγχάνει εφαρμογής ο ν. 4509/2017 που ορίζει μεταξύ άλλων ότι για πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου που αφορούν φορολογικές χρήσεις έως και τις 31.12.2013 επιβάλλονται, αντί των πρόσθετων φόρων που ορίζονται στο ν. 2523/1997, οι προβλεπόμενες στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) κυρώσεις, εφόσον αυτό συνεπάγεται επιεικέστερη μεταχείριση του φορολογουμένου (ΣτΕ 744/2021).
