Στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων που ισχύει στην Ελλάδα εντάσσονται προαιρετικά οι επιχειρήσεις που, κατά το προηγούμενο έτος, πραγματοποίησαν υπαγόμενες πράξεις στο ΦΠΑ (παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών) καθαρής αξίας μέχρι 10.000 ευρώ.
Όσοι υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων δεν υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ. Ομοίως οι μικρές επιχειρήσεις που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των δαπανών, αγορών παγίων και αποθεμάτων. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούν να αιτηθούν επιστροφή ΦΠΑ που αναλογεί στα παραπάνω έξοδα. Βέβαια, έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν το ΦΠΑ ως έξοδο κατά τον υπολογισμό των κερδών για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος.
Σε περίπτωση που οι πωλήσεις μίας επιχείρησης υπερβούν το όριο των 10.000 ευρώ εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους, υπάρχει υποχρέωση άμεσης μετάταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, ο φορολογούμενος πρέπει να επισκεφθεί εκ νέου την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (Τμήμα Μητρώου) και να μεταβάλει το καθεστώς ΦΠΑ υποβάλλοντας τα απαραίτητα Έντυπα (Μ2 ή Μ3).
Η επιλογή της ένταξης στο ειδικό καθεστώς μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για τις μικρές επιχειρήσεις, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, καθώς οι πωλήσεις τους δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ. Στη βάση αυτή έχει ανοίξει επανειλημμένα η συζήτηση το όριο των 10.000 ευρώ να ανέλθει σε αισθητά μεγαλύτερα επίπεδα. Πόσο;
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επέτρεψε στην Τσεχία να εφαρμόσει απαλλαγές από τον ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις με τζίρο έως 85.000 ευρώ. Αφορά στο ανώτατο όριο απαλλαγής υποχρέωσης υποβολής ΦΠΑ για μικρές επιχειρήσεις με ετήσια έσοδα έως 85.000 ευρώ.
Η τροποποίηση περιλαμβάνει την απαλλαγή των φορολογούμενων με ΦΠΑ φυσικών προσώπων των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσό σε εθνικό νόμισμα, καθώς και τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης για τις μικρές επιχειρήσεις, αποφεύγοντας παράλληλα τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά. Επιπροσθέτως, επιτρέπονται ειδικά μέτρα που θα μειώσουν τις υποχρεώσεις ΦΠΑ, εξαλείφοντας τις διοικητικές πιέσεις και τις δαπάνες συμμόρφωσης τόσο για τις μικρές επιχειρήσεις όσο και για τις φορολογικές αρχές.
Στη βάση αυτή, κρίνεται επιβεβλημένο να εξετασθεί το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα η αύξηση του ορίου απαλλαγής του ΦΠΑ, ρύθμιση που θα καταστήσει τις μικρές επιχειρήσεις πιο θελκτικές και ανταγωνιστικές.