190 χρόνια παραγωγής νομοθεσίας στην Ελλάδα – Η νομοθεσία ανά έτος και η αρίθμηση των νόμων

Επιμέλεια
Κωνσταντίνος Αντ. Κουλογιάννης
Λογιστής – Φοροτεχνικός
Μέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN

Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven

Καθ’ ήν ώραν πίπτει βροχή νομοσχεδίων λαμβάνει και ο «Ασμοδαίος» το θάρρος να υποβάλη το ακόλουθον «Περί τηρήσεως των κείμενων νόμων».

Ο Εμ. Ροϊδης, έγραφε συχνά στη στήλη αυτή και υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Θεοτούμπης».

Το ΦΕΚ

Η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος» ήταν το επίσημο έντυπο της Διοικήσεως. Κυκλοφόρησε από τις 7 Οκτωβρίου 1825 μέχρι τις 23 Μαρτίου 1832. Επί επτά συνεχόμενα έτη κάλυπτε τις ανάγκες της Κυβερνήσεως και είναι προδρομικό έντυπο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως.
Ναύπλιο. 7 Οκτ. 1825 – 23 Μαρτ. 1832. Διευθυντές: Θεόκλητος Φαρμακίδης (Οκτ. 1825 – Ιούν. 1827), Γ. Χρυσίδης (Ιούν. 1827 – 8 Δεκ. 1831), Ιωάννης Γαλιάτσας (15 Δεκ. 1831 – 23 Μαρτ. 1832).
Κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή ή Σάββατο, συνήθως τετρασέλιδη, συνοδευόταν και από παραρτήματα.
Η αρίθμηση ήταν συνεχής και οι διαστάσεις 29×22 εκ. Ετήσια συνδρομή: τάλαρα δίστηλα 6. Τυπογραφείο: Εθνική Τυπογραφία.

Η Γενική Εφημερίς της Ελλάδος δημοσίευε συστηματικά τα Πρακτικά του Βουλευτικού και του Εκτελεστικού, αλλά περιελάμβανε και πολιτικά, φιλολογικά άρθρα και ποιήματα, δοκίμια για τον πατριωτισμό, σχόλια για την κατάσταση της Ελλάδος και γεωργικές συμβουλές (όπως το πώς φυτεύονται τα γεώμηλα), ειδήσεις του εσωτερικού και του εξωτερικού καθώς και επιστολές των αναγνωστών.Γνώρισε αρκετές αλλαγές έδρας.

Μεταφέρθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1826 από το Ναύπλιο στην Αίγινα και στις 30 Μαρτίου 1827 στον Πόρο. Ο υπεύθυνος συντάκτης Θεόκλητος Φαρμακίδης παραιτήθηκε από τη θέση του, τον Ιούνιο 1827, «διά περιστάσεις ιδιαιτέρας», αλλά στην πραγματικότητα διαφωνώντας με την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως «Κυβερνήτου της Ελλάδος».
Την θέση του Θ. Φαρμακίδη κατέλαβε ο Γ. Χρυσίδης, ο οποίος ήταν υποστηρικτής του Ιωάννη Καποδίστρια.

Από τις 22 Ιουνίου 1827 εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο υπό τη διεύθυνση του Γ. Χρυσίδη για να μεταφερθεί και πάλι στην Αίγινα στις 24 Αυγούστου 1827, όπου και παρέμεινε έως τον Οκτώβριο 1830, με ένα μηνιαίο διάλειμμα, οπότε εκδιδόταν στο Άργος.
Από τις 18 Οκτωβρίου μεταφέρθηκε εκ νέου στο Ναύπλιο. Τον Δεκέμβριο 1831, τη θέση του Χρυσίδη, ως αντιπολιτευομένου τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, κατέλαβε ο ηπειρώτης λόγιος και νομικός Ιωάννης Γαλιάτσας, έως τον Μάρτιο της επομένης χρονιάς.

Στις 18 Απριλίου 1832 άλλαξε τον τίτλο της σε «Εθνική Εφημερίς» υπό την διεύθυνση και πάλι του Γ. Χρυσίδη. Τέλος, στις 16 Φεβρουάριου 1833 ο χαρακτήρας της έγινε αποκλειστικά κυβερνητικός και πήρε την ονομασία «Εφημερίς της Κυβερνήσεως», ονομασία που διατηρεί έως σήμερα.

Στις 21 Δεκεμβρίου 1834 μεταφέρθηκε στην Αθήνα.
(Πηγή: Έλλη Δρούλια – Μητράκου, φιλόλογος, ιστορικός, Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων)

Είδη νομοθετημάτων

Την παραγωγή νομοθεσίας από το 1833 (έτος ίδρυσης του ΦΕΚ με το βασιλικό διάταγμα του Όθωνα της 1ης ΦΕΒ 1833)  έως σήμερα συνθέτουν 5 κυρίως είδη ψηφισμάτων/πράξεων : Οι νόμοι, τα νομοθετικά διατάγματα, οι αναγκαστικοί νόμοι, τα βασιλικά διατάγματα, και τα προεδρικά διατάγματα (τα Προεδρικά/Βασιλικά διατάγματα θεωρούνται κομμάτι της δευτερογενούς νομοθεσίας, εντούτις δεν ήταν πάντα έτσι).Οι νόμοι είναι το γραπτά νομοθετήματα που θεσπίζονται από το κατεξοχήν νομοθετικό όργανο του Κράτους.  Κατά τα άρθρα 26 παρ. 1 και 42 παρ. 2 Συντ., (τυπικός) νόμος είναι αποκλειστικά, κάθε γραπτό παράγγελμα του κράτους που έχει συντελεσθεί με την σύμπραξη της Βουλής, και του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Νομοθετικό διάταγμα (Ν.Δ. ή ν.δ.) ή ισοδύναμα και εναλλακτικά αναγκαστικός νόμος (Α.Ν. ή α.ν.), κατά το ελληνικό δίκαιο, ονομάζεται το νομοθέτημα εκείνο, που θεσπίζεται εκτάκτως από τον Αρχηγό του κράτους, ύστερα από πρόταση και προσυπογραφή του Υπουργικού Συμβουλίου, για τη νομοθετική διευθέτηση μίας εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, χωρίς την πρότερη έγκριση νομοθετικού οργάνου.
Τα νομοθετικά διατάγματα έχουν ισχύ τυπικού νόμου, δηλαδή νόμου που παράχθηκε σύμφωνα με την τακτική νομοθετική διαδικασία στη Βουλή.
Κατά κανόνα εκδίδονται σε ανώμαλες ή μεταβατικές πολιτειακές καταστάσεις ενός κράτους ή όταν τα νομοθετικά σώματα απουσιάζουν ή δεν είναι σε σύνοδο και κατ’ εξαίρεση προβλέπονται από το Σύνταγμα.
Τα νομοθετικά διατάγματα αντικαταστάθηκαν από τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου (Π.Ν.Π.), που προβλέπει το ισχύον Σύνταγμα (άρθρο 44) και οι οποίες πρέπει να κυρωθούν με νόμο.

Τα προεδρικά διατάγματα εκδίδονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Αρχηγό του Κράτους. Γενικά, τα διατάγματα είναι πράξεις που εκδίδονται αποκλειστικά από τον ανώτατο άρχοντα του κράτους (άρθρο 43 του Συντάγματος).
Κατά τις περιόδους της βασιλείας στην Ελλάδα, ο εκάστοτε Βασιλέας (ή ελλείψει αυτού, ο διορισμένος Αντιβασιλέας) εξέδιδε τα αντίστοιχα βασιλικά διατάγματα τα οποία εκδίδονταν είτε δυνάμει συνταγματικών διατάξεων είτε για την εκτέλεση των νόμων.Τα προεδρικά διατάγματα διακρίνονται στις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:
-στα κανονιστικά προεδρικά διατάγματα, τα οποία περιέχουν κανόνες δικαίου και εκδίδονται ύστερα από ειδική ή γενική νομοθετική εξουσιοδότηση,  
-στα εκτελεστικά προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται για την εκτέλεση νόμων,
-στα ρυθμιστικά προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας ως ρυθμιστή του πολιτεύματος (προεδρικό διάταγμα διάλυσης της Βουλής, διορισμού κυβερνήσεως κ.λπ.).

Περιεχόμενο νομοθετημάτων

Από το 1833 το περιεχόμενο των νόμων που δημοσιευόταν στο ΦΕΚ  ήταν χωρισμένο  σε δύο στήλες, εκ των οποίων εις την αριστερά ήταν το ελληνικό κείμενο και στην δεξιά το γερμανικό.  Η δίγλωσση έκδοση συνεχίστηκε μέχρι της 17ης Ιουνίου 1835.

Επίσης στην Εφημερίδα υπήρχαν δύο ημερομηνίες αφενός του Ιουλιανού (Παλαιού) ημερολογίου και αφετέρου του Γρηγοριανού (Νέου) ημερολογίου

Η Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1923 αντικατέστησε νομοθετικά το Ιουλιανό Ημερολόγιο με το Γρηγοριανό και όρισε την έναρξη της εφαρμογής του την 16η Φεβρουαρίου 1923. Για να γίνει η διόρθωση η 16η Φεβρουαρίου ονομάστηκε 1η Μαρτίου, δηλαδή αφαιρέθηκαν 13 ημέρες από το έτος 1923. Ουσιαστικά η επόμενη ημέρα μετά την 16η Φεβρουαρίου 1923 είναι η 1η  Μαρτίου 1923.

Οι αριθμοί

Οι νόμοι, τα νομοθετικά διατάγματα και οι αναγκαστικοί νόμοι που έχουν εκδοθεί από το 1833 μέχρι σήμερα (30.7.2022) είναι 38.153, ενώ αντίστοιχα τα Βασιλικά και τα Προεδρικά Διατάγματα που έχουν εκδοθεί είναι 157.173.  Οι αριθμοί αυτοί στο σύνολό τους μας δίνουν το αστρονομικό νούμερο των 195.326 πράξεων. 

Ανά έτος η παραγωγή της νομοθεσίας
 

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1833	3	73				76
1834	5	77				82
1835	5	116				121
1836	7	122				129
1837	8	120				128
1838	20	73				93
1839	14	37				51
1840	7	43				50
1841	15	81				96
1842	18	94				112
1843	31	145				176
1844	13	128				141
1845	25	151				176
1846	24	121				145
1847	18	223				241
1848	47	243				290
1849	32	276				308
1850	25	267				292
1851	11	171				182
1852	28	21				49
1853	48	156				204
1854	9	351				360
1855	37	185				222
1856	86	351				437
1857	39	202				241
1858	59	251				310
1859	72	158				230
1860	41	185				226
1861	100	334				434
1862	46	209				255
1863	14	52				66
1864	75	304				379
1865	23	529				552
1866	38	593				631
1867	94	527				621
1868	37	590				627
1869	77	531				608
1870		569				569

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1871	76	582				658
1872	12	619				631
1873	34	785				819
1874	11	485				496
1875	59	437				496
1876	25	339				364
1877	73	616				689
1878	101	626				727
1879	18	581				599
1880	106	617				723
1881	52	1027				1079
1882	121	833				954
1883	66	665				731
1884	74	588				662
1885	147	505				652
1886	49	547				596
1887	229	503				732
1888	56	666				722
1889	114	619				733
1890	74	714				788
1891	121	600				721
1892	136	811				947
1893	82	810				892
1894	60					60
1895	88					88
1896	104	357				461
1897	60	402				462
1898	30	673				703
1899	123	702				825
1900	111	103				214

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1901	63	61				124
1902	17	354				371
1903	135	740				875
1904	42	936				978
1905	69	767				836
1906	80	1463				1543
1907	55	1245				1300
1908	81	1341				1422
1909	184	1018				1202
1910	239	1228				1467
1911	238	1621				1859
1912	162	1564				1726
1913	120	890				1010
1914	459	1622				2081
1915	139	1575		1		1715
1916	36	1063		42		1141
1917	371	958		227		1556
1918	462	1565		62		2089
1919	127	1848		340		2315
1920	745	1986		28		2759
1921	187	1710				1897
1922	294	1655		324		2273
1923		2115		1481		3596
1924	207	733	1551	60		2551
1925	118	10	2815	631		3574
1926	2	58	2512	1062		3634
1927	82		2715	399		3196
1928	293		2919	13		3225
1929	741		2839	66		3646
1930	419	148	2884			3451

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1931	442		2629	11	2	3084
1932	450		2584	32		3066
1933	243		2852	69	1	3165
1934	471		2638		1	3110
1935	23		2492	209	518	3242
1936	4	2475		62	572	3113
1937		2650			612	3262
1938		2879			528	3407
1939		2814			624	3438
1940		1991			589	2580
1941		393	129	931	183	1636
1942			13	1141	16	1170
1943	1107		21	217	21	1366
1944	978	35	12		17	1042
1945	37	690		1	702	1430
1946	71	1196		225	358	1850
1947	62	1303		259	2	1626
1948	103	1405		134	103	1745
1949	64	1383		301	175	1923
1950	102	1445			120	1667
1951	225	1751			134	2110
1952	277	1656		39		1972
1953	123	1673		329		2125
1954	160	1609		206		1975
1955	243	1915		131		2289
1956	40	1622		123		1785
1957	82	1705		77		1864
1958	20	1532		94		1646
1959	37	1324		73		1434
1960	62	873		35		970

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1961	46	947		48		1041
1962	11	901		51		963
1963	52	817		1		870
1964	28	783		87		898
1965	35	1069		3		1107
1966	28	1084		87		1199
1967		696			251	947
1968		901		74	377	1352
1969		911		324		1235
1970		842		385		1227
1971		799		296		1095
1972		813		236		1049
1973		389	445	342		1176
1974	1		843	464		1308
1975	243		939			1182
1976	268		985			1253
1977	232		1194			1426
1978	111		962			1073
1979	145		1036			1181
1980	108		1202			1310
1981	115		1387			1502
1982	86		736			822
1983	99		537			636
1984	97		597			694
1985	73		634			707
1986	99		436			535
1987	66		502			568
1988	83		612			695
1989	43		601			644
1990	49		480			529

Έτος	Νομοι	Β.Δ.	Π.Δ.	Ν.Δ.	Α.Ν.	Σύνολο
1991	84		536			620
1992	110		379			489
1993	65		478			543
1994	100		432			532
1995	92		457			549
1996	82		413			495
1997	108		394			502
1998	115		419			534
1999	107		323			430
2000	96		346			442
2001	103		409			512
2002	111		390			501
2003	124		353			477
2004	86		268			354
2005	127		264			391
2006	93		259			352
2007	106		246			352
2008	103		200			303
2009	81		194			275
2010	93		151			244
2011	129		139			268
2012	67		136			203
2013	122		177			299
2014	95		178			273
2015	37		89			126
2016	91		133			224
2017	63		157			220
2018	77		120			197
2019	64		113			177
2020	113		110			223
2021	112		105			217
2022	84		56			140
Σύνολα	20.414	103.016	54.157	11.833	5.906	195.326

Η μεγαλύτερη παραγωγή νομοθετικού έργου παρουσιάζεται το 1926 (3.634) με μόλις 2 νόμους αλλά μεγάλο αριθμό Βασιλικών και Νομοθετικών διαταγμάτων. Στον αντίποδα το 1852 είχαμε μόλις 28 νόμους και 21 Β.Δ., σύνολο δηλαδή 49 νομοθετημάτων.

Από το 1974 έως σήμερα (30.7.2022) έχουν ψηφιστεί 4.964 νόμοι και 22.565 Π.Δ., σύνολο δηλαδή 27.529 νομοθετήματα. Σε μέσο όρο αντιστοιχούν περίπου 103 νόμοι και 470 Π.Δ. ανά έτος.

Από το 2000 έως και σήμερα η μεγαλύτερη παραγωγή νόμων παρουσιάζεται σε δύο χρονιές και συγκεκριμένα την περίοδο των μνημονίων (2011, 2013). 

Η αρίθμηση των νόμων

Οι Νόμοι, τα Νομοθετικά διατάγματα και οι Αναγκαστικοί Νόμοι είχαν διαφορετική αρίθμηση μεταξύ τους μέχρι το 1944.  Από το 1944 έως το 1967 ακολουθούσαν την ίδια αρίθμηση.
Οι πρώτοι Νόμοι αριθμούνταν με ελληνικά αριθμητικά σύμβολα¹ . Η Αρίθμηση με αραβικούς αριθμούς (1,2,3…) ξεκίνησε από το 1913.

Η εξέλιξη της αρίθμησης των νόμων παρουσιάζεται στους παρακάτω πίνακες ανά χρονολογική περίοδο μαζί με τα γεγονότα της εποχής που εξηγούν το τρόπο νομοθέτησης του κράτους.

Ημερομηνίες	Είδος ψηφίσματος – Γεγονότα εποχής	Αρίθμηση
ΑΠΟ	ΕΩΣ
1/13 Φεβ. 1833	10 Νοε. 1844	Νόμοι Χωρίς Αρίθμηση	135 νόμοι
3 Φεβ. 1845	9 Οκτ.1862	Νόμοι  [ελληνικά αριθμητικά σύμβολα1] Από Α’ [1] – ΨΝς’ [756] μέχρι την κατάλυση της δυναστείας του Όθωνα 10 Οκτ. 1862	1 –  756
15 Οκτ. 1862	19 Φεβ. 1863	Ψηφίσματα (χωρίς αρίθμηση)
28 Φεβ. 1863	31 Οκτ. 1863	Ψηφίσματα [ελληνικά  αριθμητικά σύμβολα1] Από Α’ – Ο’ μέχρι την επίσημη ανάρρηση του Γεωργίου Α’ στον ελληνικό θρόνο
22 Νοε. 1863	2 Μαρ.1913	Νόμοι με [ελληνικά αριθμητικά σύμβολα1] μέχρι την δολοφονία του Γεωργίου Α’ 2	1 – 42133
8 Μαρ.1913	27 Φεβ. 1935	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Από ΔΡΛΕ’ [Νόμος 1 ]-6457 από την άνοδο στο θρόνο του Κωνσταντίνου Α’ μέχρι τις αρχές του 1935 (κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη)3	80 – 64573
1 Μαΐου 1936	22 Μαΐου 1936	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ]  Η περίοδος που ακολουθεί το αποτυχημένο Βενιζελικό Κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 είναι περίοδος εκτροπής από την δημοκρατική νομιμότητα. Η εκτροπή απεικονίζεται γλαφυρά και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της περιόδου στην οποία πλέον δημοσιεύονται αντί ψηφισμένων νόμων, αναγκαστικοί νόμοι και νομοθετικά διατάγματα.     Η νομιμότητα φαίνεται να αποκαθίσταται μετά τις εκλογές του 1936 οπότε η νέα βουλή προλαβαίνει να ψηφίσει τέσσερις νόμους (1 έως 4) πριν οδηγηθούμε στην επιβολή δικτατορικού καθεστώτος από τον Ιωάννη Μεταξά (4 Αυγούστου 1936).	1-4
5 Αυγ.1936	26 Απρ.1941	Αναγκαστικοί Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Από την επιβολή της δικτατορίας Ι. Μεταξά μέχρι την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα.	1 – 2925

¹ Το ελληνικό σύστημα αρίθμησης (ελληνικά αριθμητικά σύμβολα) είναι σύστημα αρίθμησης το οποίο  αναπτύχθηκε αρχικά στην αρχαία Ελλάδα, στο οποίο γίνεται χρήση γραμμάτων του αλφαβήτου αντί για αριθμούς. Στο αλφαβητικό (Ιωνικό) σύστημα οι αριθμοί παριστάνονται με σύμβολα: 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου και 3 αρχαϊκά (φοινικικά) που είναι το δίγαμμα , το κόππα (Ϙ) και το σαμπί (Ϡ). Η αντιστοιχία μεταξύ των γραμμάτων και των αριθμών δίνεται από τον παρακάτω πίνακα.

² Αν και κατά την περίοδο της Βασιλείας του Γεωργίου Β’ (1863- 1913) σύμφωνα με την αρίθμηση δημοσιεύτηκαν ΔΡΛΔ’ (4134) νόμοι, στην πραγματικότητα είναι λιγότεροι αφού για κάποιους λόγους ή το πιθανότερο από λάθος παραλείφτηκαν κάποιοι αριθμοί από τη συνεχή αρίθμηση, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις τυπογραφικών λαθών στην αρίθμηση.

³ Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α΄ στη Θεσσαλονίκη στις 5 Μαρτίου 1913 οδήγησε στην εμφάνιση νέου τρόπου αρίθμησης των νόμων, με αραβικούς αριθμούς αυτή την φορά. Σύμφωνα με το βασιλικό διάταγμα της 21 Νοεμβρίου 1913 όλοι οι νόμοι που κυρώθηκαν από την ανάρρηση στο θρόνο του Κωνσταντίνου Α΄ και μετά αλλάζουν αρίθμηση, αρχής γενομένης από το νόμο ΔΡΛΕ΄ (4135) της 8 Μαρτίου 1913, ο οποίος αριθμείται με τον αριθμό 1. Συνολικά 79 νόμοι, σύμφωνα με το διάταγμα, με τελευταίο αυτόν της 14 Νοεμβρίου 1913 , τον ΔΣΙΓ΄ (4213) ο οποίος αριθμήθηκε με τον αριθμό 79, άλλαξαν αρίθμηση. Ο πρώτος νόμος με πρωτότυπη αραβική αρίθμηση ήταν ο νόμος  80 της 16ης Νοεμβρίου 1913 «περί τροποποιήσεως του ΔΡΛΔ΄ νόμου».

2 Μαΐου 1941	6 Απρ. 1943	Νομοθετικά Διατάγματα [ελληνικά  αριθμητικά σύμβολα] Από την κατάληψη των Αθηνών από τους Γερμανούς και την ανάληψη της εξουσίας από τον στρατηγό Γ. Τσολάκογλου μέχρι την παραίτηση της κατοχικής κυβέρνησης Κ. Λογοθετόπουλου.	1-2244
9 Απρ. 1943	10 Οκτ. 1944	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Από την ανάληψη της εξουσίας από τον κατοχικό πρωθυπουργό Ι. Ράλλη μέχρι την παραίτησή του λίγο πριν αποχωρήσουν από την Αθήνα τα γερμανικά στρατεύματα. Όταν ανέλαβε ο Ιωάννης Ράλλης-7 Απριλίου 1943 (ΦΕΚ 81 Α’/ 7 Απριλίου 1943) αρχίζει νέα αρίθμηση των νομοθετημάτων	1-1977
ΕΞΟΡΙΣΤΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2 Μαΐου 1941 εν Χανίοις	ΕΞΟΡΙΣΤΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 14 Οκτ. 1944 εν Καΐρω	ΕΞΟΡΙΣΤΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Αναγκαστικοί Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί]	3001-3332
27 Οκτ. 1944	13 Φεβ. 1945	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Από την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γ.Παπανδρέου	1-118
14 Φεβ. 1945	30 Μαρ.1946	Αναγκαστικοί Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Μέχρι την διεξαγωγή των εκλογών της 30 Μαρτίου 1946	119- 1185
12 Απριλίου 1946	11 Μαΐου 1946	Νομοθετικά Διατάγματα [χωρίς αρίθμηση]
22 Ιουν. 1946	29 Μαρ. 1967	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Μέχρι την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας της 21 Απριλίου 1967	5- 46104

⁴ Η αρίθμηση ξεκινάει από το νούμερο 5 καθώς ανακοινούται ότι ο αύξων αριθμός των Νόμων, των ψηφιζομένων υπό της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής θα ακολουθήσει την σειράν των υπό της Γ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων (έτος 1936, βλέπε ποιο πάνω πίνακα) ψηφισθέντων Νόμων οι οποίοι είχαν φτάσει το νούμερο 4 μέχρι της δια του από 4 Αυγούστου 1936 Βασιλικού Διατάγματος διαλύσεως της Βουλής.

4 Μαΐου 1967	14 Νοε.1968	Αναγκαστικοί Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ] Από την επιβολή της δικτατορίας μέχρι την έναρξη της  ισχύος του «συντάγματός» της (Πρακτικόν Υπουργικού Συμβουλίου 12 Νοεμβρίου 1968, ΦΕΚ 267 Α’/  15 Νοεμβρίου 1968)	1- 628
21 Νοε.1968	31 Μαΐου 1973	Νομοθετικά Διατάγματα [Αραβικοί αριθμοί ] Από την έναρξη ισχύος του «συντάγματος» του 1968 μέχρι την έκδοση της Συντακτικής Πράξεως της 1 Ιουνίου 1973 «Περί εγκαθιδρύσεως πολιτεύματος Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, τροποποιήσεως του Συντάγματος και διενέργειας δημοψηφίσματος» (ΦΕΚ 118 Α’/ 1 Ιουνίου 1973)	1-1403
2 Ιουν. 1973	23 Ιουλ.1974	Νομοθετικά Διατάγματα [Αραβικοί αριθμοί ] Από την έκδοση της Συντακτικής Πράξεως της 1 Ιουνίου 1973 «Περί εγκαθιδρύσεως πολιτεύματος Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, τροποποιήσεως του Συντάγματος και διενέργειας δημοψηφίσματος» μέχρι την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου 1974	1-499
8 Αυγ. 1974	7 Δεκ. 1974	Νομοθετικά Διατάγματα [Αραβικοί αριθμοί ] Από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου 1974 μέχρι το Α’ Ψήφισμα της Ε’ Αναθεωρητικής Βουλής της 20 Δεκ. 1974	1-229
24 Δεκ. 1974	έως σήμερα (30.7.2022)	Νόμοι [Αραβικοί αριθμοί ]	1-4964

Οι πίνακες αρίθμησης νομοθεσίας καταρτίστηκαν με πληροφορίες από την Μελέτη του Βαγγέλη Δρακόπουλου 2019 η οποία είναι δημοσιευμένη στην Ιστοσελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου.

Το εθνικό τυπογραφείο

Τον Απρίλιο του 1827 ο Ιωάννης Καποδίστριας γίνεται κυβερνήτης της Ελλάδας και μεταφέρει το κυβερνητικό τυπογραφείο από το Ναύπλιο στην Αίγινα. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1831 μαύρο περιθώριο περιβάλλει κάθε σελίδα της «Γενικής Εφημερίδος της Ελλάδος» συμμετέχοντας στο πένθος για τη δολοφονία του κυβερνήτη.
Από το 1825 μέχρι το 1833, το Δημόσιο Τυπογραφείο αλλάζει πολλές φορές έδρα: Ναύπλιο, Αίγινα, Πόρος, πάλι Ναύπλιο, Αίγινα, Ναύπλιο… ανάλογα με την εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων και το ποια πολιτική μερίδα επικρατεί στις συνελεύσεις της εποχής. Ο διχασμός και οι πολιτικές έριδες αποτυπώνονται και στο ποιος κάθε φορά διοριζόταν εφημεριδογράφος και εκδότης της κυβερνητικής εφημερίδας.

Ο Οθωνας και η συνοδεία του αποβιβάζονται στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1833. Την 1η Φεβρουαρίου 1833 ιδρύεται η «Εφημερίς της Κυβερνήσεως» (ΕτΚ). Στις 10 Δεκεμβρίου 1833 εκδίδεται το πρώτο διάταγμα «Περί διοργανισμού του Βασιλικού Τυπογραφείου».

Με τη μεταφορά της «Βασιλικής Καθέδρας εις Αθήνας» το 1835, το Τυπογραφείο εγκαθίσταται στο γνωστό σήμερα κτίριο της οδού Σανταρόζα, απέναντι από τους τότε βασιλικούς στάβλους. Στο ισόγειο λειτουργεί το τυπογραφείο. Ο πάνω όροφος χρησιμεύει για κατοικία του εκάστοτε διευθυντή.
Από τις 16 Αυγούστου 1917 το Εθνικό Τυπογραφείο βρίσκεται στην οδό Καποδιστρίου.
(Πηγή : Ευάγγελος Βουτσινάκης, «Εθνικό Τυπογραφείο – Εφημερίς της Κυβερνήσεως» (εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα, 2005)

Από τα χειροκίνητα τυπογραφεία του Αγώνα του ’21 στο σύγχρονο Εθνικό Τυπογραφείο – 2018 (δείτε το βίντεο)

Το video είναι μία εσωτερική παραγωγή του Εθνικού Τυπογραφείου (E.T.) που δημιουργήθηκε από στελέχη του. Αποτελεί το συνοδευτικό, οπτικοακουστικό υλικό στο πλαίσιο της ξενάγησης στο Μουσείου του Ε.Τ.
Δείτε στο 4,40 λεπτό του video, σχετικά με την κυκλοφορία των «διπλών εφημερίδων», όπως στην περίπτωση της αντιπαράθεσης του Βενιζέλου με τον Βασιλιά και της Κυβέρνησης του Βουνού. 

Από την ίδρυσή της μέχρι και την διάλυσή της η Κυβέρνηση του Βουνού εξέδωσε στα «Δελτία πράξεων και Αποφάσεων» 64 πράξεις, 79 αποφάσεις, δυο διαγγέλματα της Π.Ε.Ε.Α. προς το λαό, δυο πρωτόκολλα ορκωμοσίας καθώς και τα τέσσερα ψηφίσματα του Εθνικού Συμβουλίου (Βουλής), που αποτελούσαν κάτι σαν αυτό που σήμερα ξέρουμε ως την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Από την ανάγνωση στις Εκκλησίες στο Internet

«Λαβόντες τα στελλόμενα ήδη εις υμάς αντίτυπα του περί υλοτομίας ως ανωτέρω κανονισμού, θέλετε σπεύσει να δώσετε εις αυτά την όσον ένεστι μεγαλητέραν δημοσιότητα, τοιχοκολλούντες αυτά εις τα πολυπληθέστερα μέρη και διατάττοντες να αναγνωσθώσιν επ’ εκκλησίας».

Η Εκκλησία ήταν την περίοδο του 1833 το πιο πολυσύχναστο μέρος συνάθροισης, όπως δηλαδή είναι σήμερα το διαδίκτυο.

Δευτερογενής νομοθεσία 

Αξίζει να σημειώσουμε ότι εκτός από την πρωτογενή νομοθεσία υπάρχει και η δευτερογενής νομοθεσία.  Οι υπουργικές αποφάσεις (και οι εγκύκλιοι οι οποίες δεν δημοσιεύονται στο ΦΕΚ) τα τελευταία 190 χρόνια πρέπει να ξεπερνούν το εκατομμύριο με συντηρητική προσέγγιση, καθώς στο ΦΕΚ υπάρχει ιστορικό από το 1930 έως σήμερα με βάση το οποίο έχουν δημοσιευθεί πάνω από 126.000 ΦΕΚ τεύχους Β’, τα οποία περιέχουν πλείστες αποφάσεις το καθένα και οι οποίες φυσικά είναι αδύνατο να καταμετρηθούν. Εγκύκλιοι και αποφάσεις υπήρχαν και πριν από το 1930 με τις πρώτες να εμφανίζονται (σύμφωνα με αρχεία εφημερίδων της εποχής) από το 1874 και μετά.

Από την Εφημερίδα Οικονομικά Χρονικά έτος 1874

Επίλογος

Το ζήτημα της πολυνομίας έχει απασχολήσει διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις αλλά και την επιστημονική κοινότητα.

Πολυνομία και «Ομιχλονομία» (μια λέξη που «πλάσαμε»), επέδρασαν και επιδρούν στην δουλειά του λογιστή – φοροτεχνικού και κάνουν το επάγγελμα αυτό από τα πιο δύσκολα και πιο αγχωτικά….
Ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, φαίνεται ότι είναι «όνειρο θερινής νυκτός».

Πολυνομία  έτος 1935

Πολυνομία έτος 1956

Πολυνομία έτος 1995

Πολυνομία έτος 2004