Σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο κάλυψης των τεκμηρίων διαβίωσης και της απόκτησης περιουσιακών στοιχείων φέρνει το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών.
Aλλαγές στους κανόνες κάλυψης των τεκμηρίων αναμένεται να υπάρξουν σύντομα καθώς το οικονομικό επιτελείο στοχεύει να αναμορφώσει και να εξορθολογήσει το σύστημα υπολογισμού τους, που θα οδηγήσει στη μεσοσταθμική τους μείωση κατά 30%, κάτι που έχει προαναγγελθεί από το κυβερνών κόμμα από την προεκλογική περίοδο.
Στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι όχι μόνο να εξαλειφθούν οι παγίδες υπερφορολόγησης που κρύβουν οι διατάξεις για τα τεκμήρια, αλλά ταυτόχρονα να εκλείψουν τα «παράθυρα» φοροαποφυγής στη νομοθεσία για τον τρόπο κάλυψης των πρόσθετων διαφορών εισοδήματος που προσδιορίζουν τα τεκμήρια. Oι κανόνες με βάση τους οποίους οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύπτουν προστιθέμενες διαφορές φορολογητέου εισοδήματος προσδιοριζόμενες με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και τις πραγματικές δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων παρουσιάζουν προβλήματα, τόσο στα συμφέροντα του Δημοσίου όσο και σε βάρος των φορολογουμένων σε άλλες περιπτώσεις.
Από το «μικροσκόπιο» της νέας ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα περάσει το σύστημα της «ανάλωσης κεφαλαίου», με το οποίο οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να σχηματίζουν τεράστια ποσά αποταμιεύσεων κεφαλαίου από εισοδήματα παρελθόντων ετών, και μέσω αυτών να καλύπτουν μεγάλες διαφορές τεκμηρίων. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αποφεύγουν την πληρωμή φόρων εισοδήματος κάθε επόμενη χρονιά κατά την οποία το άθροισμα των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων είναι μεγαλύτερο από τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.
Με αυτό το… σύστημα, οι φορολογούμενοι επικαλούνται πλασματικά ποσά αποταμιεύσεων (από εισοδήματα παρελθόντων ετών) προκειμένου να καλύπτουν τεκμήρια, κάτι που αφήνει ορθάνοιχτα «παράθυρα» φοροαποφυγής. Να σημειωθεί ότι η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει περιορισμούς στον αριθμό των παρελθόντων ετών στα οποία μπορεί να ανατρέξει ο φορολογούμενος για να επικαλεστεί κτηθέντα εισοδήματα που δεν ξοδεύτηκαν. Με βάση, λοιπόν, τα εισοδήματα που δήλωσε σε βάθος… δεκαετιών, κάθε φορολογούμενος μπορεί να σχηματίσει ένα τεράστιο ποσό κεφαλαίου «μη αναλωθέντων εισοδημάτων παρελθόντων ετών» -ένα εικονικό ποσό αποταμίευσης παρελθόντων ετών- από το οποίο στη συνέχεια μπορεί να εμφανίζει κάθε χρόνο ένα τμήμα ως αναλωθέν ώστε στη φορολογική δήλωση του αντίστοιχου φορολογικού έτους να καλύπτει πάντα τα πρόσθετα ποσά φορολογητέου εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια διαβίωσης και τυχόν πραγματικές δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που έχει δηλώσει, όσο μεγάλα κι αν είναι αυτά.
Δωρεές και γονικές παροχές
Επιπλέον, οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στον τρόπο κάλυψης των τεκμηρίων, αναμένεται να κινούνται και προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης ζητημάτων που «εμποδίζουν» τους φορολογούμενους να δικαιολογήσουν μεγάλα ποσά τεκμηρίων εκθέτοντάς τους στον κίνδυνο άδικης υπερφορολόγησης. Τέτοιες περιπτώσεις είναι αυτές που αφορούν την κάλυψη μεγάλων διαφορών εισοδήματος λόγω τεκμηρίων με ποσά προερχόμενα από δωρεές ή γονικές παροχές. Νέοι άνθρωποι πραγματοποιούν δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας με χρήματα που τους δίνουν οι γονείς τους ή άλλοι στενοί συγγενείς.
Στις περιπτώσεις αυτές, η παρέμβαση που θα γίνει θα προβλέπει ότι αρκεί να αποδεικνύεται ότι η μεταφορά του χρηματικού ποσού της δωρεάς ή της γονικής παροχής έγινε σε ημερομηνία προγενέστερη της πραγματοποίησης της δαπάνης απόκτησης του περιουσιακού στοιχείου για να αναγνωριστεί η κάλυψη του τεκμηρίου στη φορολογική δήλωση με το χρηματικό ποσό της δωρεάς ή γονικής παροχής.
