Εργαζόμενη μετά τον τοκετό και το πέρας της λοχείας επιθυμεί να λάβει άδεια άνευ αποδοχών από την επιχείρηση (πχ 8 μηνών) . Το διάστημα το οποίο θα απουσιάζει παρατείνει το χρονικό όριο της προστασίας από την καταγγελία σύμβασης των 18 μηνών μετά τον τοκετό (18+8 μήνες) ή συμπεριλαμβάνεται στο 18μηνο?
ΡΑΠΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο (Ν. 2112/1920, Β.Δ. 16 /18.7.20, Ν. 3198/1955) η καταγγελία της σύμβασης εργασίας είναι αναιτιώδης μονομερής δικαιοπραξία. Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας (απόλυση) είναι δικαίωμα του εργοδότη και ναι μεν είναι αναιτιώδης, δεν χρειάζεται δηλαδή ειδική αιτιολόγηση, ωστόσο το δικαίωμα αυτό δεν είναι ανεξέλεγκτο, εφόσον δεν πρέπει να φτάνει στα όρια της κατάχρησης δικαιώματος. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 15 του Ν. 1483/1984 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 36 παρ. 1, του Ν.3996/2011 και το άρθρο 48 παρ.4 του Ν.4808/2021 , απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζομένης από τον εργοδότη της τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για χρονικό διάστημα δέκα οκτώ (18) μηνών μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, καθώς και η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζομένου πατέρα από τον εργοδότη του για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών μετά τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία της σύμβασης εργασίας.
Η προστασία από την καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας ισχύει τόσο έναντι του εργοδότη στον οποίο ο/η εργαζόμενος/η γονέας προσλαμβάνεται, χωρίς να έχει προηγουμένως απασχοληθεί αλλού, πριν συμπληρώσει τη διάρκεια της προστασίας του πρώτου εδαφίου, όσο και έναντι του νέου εργοδότη, στον οποίο ο/η εργαζόμενος/η γονέας προσλαμβάνεται, και μέχρι τη συμπλήρωση του χρονικού διαστήματος που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο. Ως σπουδαίος λόγος δεν μπορεί να θεωρηθεί ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης στην εργασία της εγκύου, που οφείλεται στην εγκυμοσύνη ή στις οικογενειακές υποχρεώσεις του εργαζόμενου γονέα, κατά την έννοια του άρθρου 33 του Ν.4808/2021.
Ως σπουδαίος λόγος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης στην εργασία της εγκύου που οφείλεται στην εγκυμοσύνη. Η προστασία από την καταγγελία της σύμβασης ισχύει τόσο έναντι του εργοδότη, στον οποίο η τεκούσα προσλαμβάνεται χωρίς να έχει προηγουμένως απασχοληθεί αλλού πριν συμπληρώσει δέκα οκτώ (18) μήνες από τον τοκετό ή το μεγαλύτερο χρόνο που προβλέπεται από την παρούσα, όσο και έναντι του νέου εργοδότη , όταν λ.χ. η τεκούσα απεχώρησε εντός του διαστήματος των δέκα οκτώ (18) μηνών από τον προηγούμενο εργοδότη και εντός του ίδιου διαστήματος προσελήφθη σε νέο εργοδότη.
Το 18μηνο μετριέται από τη γέννηση του παιδιού και δεν παρατείνεται σε περίπτωση που χορηγείται στην εργαζόμενη νέα μητέρα κατά το διάστημα αυτό , άδεια. Με βάση τη δικαστηριακή νομολογία (Άρειος Πάγος 1012/72 και 2041/84) καθώς και τα άρθρα 242 και 243 του Α.Κ. έχει κριθεί ότι αφετηρία της ανωτέρω προθεσμίας οπότε και παύει η προστασία της εργαζόμενης κατά της απόλυσης, είναι η επόμενη ημέρα του τοκετού.
Ειδικότερα, στο άρθρο 242 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) ορίζεται ότι η προθεσμία λήγει όταν περάσει ολόκληρη η τελευταία ημέρα και, αν είναι κατά το νόμο εορτάσιμη, όταν περάσει ολόκληρη η επόμενη εργάσιμη.
Διευκρινίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 15 του Ν.3996/2011 όπως ισχύει μέχρι σήμερα, βάσει των οποίων απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για το χρονικό διάστημα 18 μηνών μετά τον τοκετό, είναι αναγκαστικού δικαίου , γεγονός που σημαίνει ότι ο εργοδότης δεν απαλλάσσεται των ευθυνών του σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης (κατά το ανωτέρω κρίσιμο διάστημα) ακόμη και αν έχει συναινέσει η τεκούσα εργαζόμενη στην απόλυση της.
Σε περίπτωση καταγγελίας της σχέσης εργασίας, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 1483/1984, ο εργοδότης οφείλει να αιτιολογήσει δεόντως την καταγγελία γραπτώς και να προβεί σε σχετική κοινοποίηση και προς τις αρμόδιες υπηρεσίες επιθεώρησης εργασίας.
Περαιτέρω, κατά το άρθρο 6 παρ. 1 του Ν. 3198/55 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 19 του Ν. 435/76, κάθε αξίωση μισθωτού που πηγάζει από άκυρη καταγγελία σχέσεως εξηρτημένης εργασίας είναι απαράδεκτη, εφόσον η σχετική αγωγή δεν κοινοποιηθεί εντός τριμήνου από τη λύση της σχέσεως εργασίας.
Επισημαίνεται ότι , δεν υφίσταται νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει ότι το προστατευτικό της απολύσεως διάστημα για την τεκούσα εργαζόμενη , ήτοι του δεκαοκτάμηνου που άρχεται μετά τον τοκετό , θα παρατείνεται στην περίπτωση χορήγησης στην εργαζόμενη άδειας άνευ αποδοχών , εννεάμηνης άδειας , ισόχρονης άδειας κλπ. Κατόπιν τούτου , κατά την άποψη του γράφοντος , το προστατευτικό της απολύσεως διάστημα για την τεκούσα εργαζόμενη , του δεκαοκτάμηνου που άρχεται μετά τον τοκετό , δεν παρατείνεται στην περίπτωση χορήγησης στην εργαζόμενη άδειας άνευ αποδοχών , εξάμηνης άδειας , ισόχρονης άδειας κλπ.
Με βάση τη δικαστηριακή νομολογία (Άρειος Πάγος 1012/72 και 2041/84) καθώς και τα άρθρα 242 και 243 του Α.Κ. , έχει κριθεί ότι αφετηρία της ανωτέρω προθεσμίας οπότε και παύει η προστασία της εργαζόμενης κατά της απόλυσης, είναι η επόμενη ημέρα του 18μήνου από τον τοκετό .
Διευκρινίζεται πάντως ότι η χορήγηση άδειας άνευ αποδοχών δεν ενδείκνυται εν προκειμένω από τη στιγμή που η εργαζόμενη έχει το δικαίωμα να κάνει χρήση της γονικής άδειας του άρθρου 28 του Ν.4808/2021.
Ειδικότερα με το άρθρο 28 του Ν.4808/2021 αντικαθίσταται και βελτιώνεται το προγενέστερο πλαίσιο χορήγησης της άδειας ανατροφής τέκνου σύμφωνα με το καταργηθέν πλέον άρθρο 50 του ν. 4075/2012.
Με τη ρύθμιση του άρθρου 28 παρέχεται η δυνατότητα άδειας για τέσσερις (4) μήνες, εκ των οποίων οι δύο (2) επιδοτούνται από τον ΟΑΕΔ, η οποία κατατείνει στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής των εργαζομένων και δίνει κίνητρα ιδίως στους άνδρες για να αναλάβουν ίσο μερίδιο ευθυνών φροντίδας του παιδιού τους σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Πιο συγκεκριμένα , προβλέπεται ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα στην γονική άδεια για κάθε εργαζόμενο γονέα, φυσικό, θετό ή ανάδοχο, καθώς και για κάθε πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα. Η άδεια έχει διάρκεια τεσσάρων (4) μηνών και μπορεί να χορηγηθεί συνεχόμενα ή τμηματικά, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζόμενου, σύμφωνα με την αίτησή του και με τα όσα ειδικότερα ορίζονται, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό.
Μόνη προϋπόθεση του δικαιώματος αποτελεί η επί ένα (1) έτος απασχόληση του εργαζόμενου στον ίδιο εργοδότη. Πιο συγκεκριμένα, για τη χορήγηση της άδειας ο εργαζόμενος πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη νόμου, διαταγμάτων, κανονισμών, συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων.
Προσοχή!! Η χορήγηση γονικής άδειας και η αμέσως με τη λήξη της, καταγγελία της σύμβασης ακόμη και αν έχει παρέλθει το 18μηνο από τη γέννηση του παιδιού, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στην εργαζόμενη να κάνει αγωγή και να θέσει θέμα ακυρότητας της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας της , με το αιτιολογικό ότι απολύθηκε γιατί άσκησε ένα νόμιμο δικαίωμα της κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 66 του Ν.4808/2021.
