Έρχονται τα “πάνω- κάτω” σε δικαστές, δικηγόρους και πολίτες – κατηγορούμενους και μη – με την έναρξη εφαρμογής των νέων διατάξεων. Τι συνεπάγεται στην καθημερινότητά τους.
Με σημαντικές αλλαγές θα διεξάγονται πλέον οι ακροαματικές διαδικασίες στα Δικαστήρια της χώρας, καθώς τίθενται σε εφαρμογή από την Πρωτομαγιά οι περισσότερες διατάξεις που προβλέπει ο νέος Ποινικός Κώδικας.
Ο χρόνος έκτισης των ποινών και η δυνατότητα αναστολής τους είναι μεταξύ των διατάξεων με τον υπουργό Δικαιοσύνης να αναφέρει στο «Θέμα της Κυριακής» και τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Τσιμπούκη πως «με την εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα, εισάγεται τομή στο ποινικό σύστημα, διότι δίνεται βαρύτητα στην πραγματική έκτιση των ποινών. Κανόνας πλέον η έκτιση των ποινών και εξαίρεση η αναστoλή τους».
Και δεν είναι η μόνη αλλαγή που επέρχεται από την Πρωτομαγιά. Στον νέο Ποινικό Κώδικα προβλέπονται αλλαγές για παραβίαση κόκκινου και τροχαίο από αμέλεια, για φυλάκιση για μη καταβολή διατροφής, για εξύβριση- συκοφαντική δυσφήμηση, για κλοπή και ρευματοκλοπή, για φθορά ξένης ιδιοκτησίας, για εμπρησμό δάσους, μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο, διατάραξη σε νοσοκομεία και σχολεία αλλά και για τα «φακελάκια» γιατρών και άλλων υπαλλήλων, καθώς και για την ενδοοικογενειακή βία και την πορνογραφία ανηλίκων.
Όπως σημειώνεται, η εφαρμογή του μεγαλύτερου μέρους των διατάξεων του νέου Ποινικού Κώδικα (νόμος 5090/2024) αρχίζει μεν με την είσοδο του ερχόμενου Μαΐου, αλλά ορισμένα άρθρά του, όπως είναι αυτά της επιβολής ποινής και η έκτισή της εκτός σωφρονιστικού καταστήματος με ηλεκτρονικό βραχιολάκι, η δυνατότητα κατ’ οίκον έκτισης της ποινής, η κατάθεση μέσω skype μαρτύρων, πραγματογνωμόνων, τεχνικών συμβούλων, διερμηνέων, η διεύρυνση των αναμορφωτικών μέτρων, διάφορα θέματα απελάσεων, κ.λπ., αρχίζουν να ισχύουν από την 1η Ιουλίου 2024.
Γ. Φλωρίδης: «Με αφετηρία την Πρωτομαγιά, θα δοκιμαστεί η νέα φιλοσοφία του ποινικού μας συστήματος»
Στη δήλωσή του στο «Θέμα της Κυριακής», ο υπουργός σημειώνει πως «με γνώμονα τις βασικές αρχές της Ποινικής Δικαιοσύνης στο πλαίσιο του Κράτους Δικαίου και την ανάγκη προστασίας των πολιτών από τη καθημερινή εγκληματικότητα, ο νέος Ποινικός Κώδικας και Κώδικας Ποινικής Δικονομίας (Ν. 5090/2024) τίθενται σε ισχύ από την 1η Μαΐου 2024 με βασικό σκοπό:
-Την αντιμετώπιση της μικρομεσαίας εγκληματικότητας, με ταυτόχρονη καταπολέμηση της ατιμωρησίας.
-Την επιτάχυνση της ποινικής δίκης, στην γενικότερη κατεύθυνση ταχύτερης απονομής της ελληνικής δικαιοσύνης.
Με την εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα, εισάγεται τομή στο ποινικό σύστημα, διότι δίνεται βαρύτητα στην πραγματική έκτιση των ποινών. Κανόνας πλέον η έκτιση των ποινών και εξαίρεση η αναστoλή τους.
Ταυτόχρονα εξορθολογίζονται οι κυρώσεις, ειδικών σοβαρών εγκλημάτων με μεγάλες σήμερα, εθνικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Συγκεκριμένα αυστηροποιούνται κατηγορίες αδικημάτων, τα οποία τα τελευταία χρόνια έχουν απασχολήσει το κοινωνικό σύνολο, όπως η ενδοοικογενειακή βία, οι εμπρησμοί δασών αλλά και η επικίνδυνη οδήγηση.
Συνεπώς, με αφετηρία την Πρωτομαγιά, θα δοκιμαστεί η νέα φιλοσοφία του ποινικού μας συστήματος, της «εφαρμοσμένης και όχι της εικονικής ποινής», η οποία καλείται ν’ αποδείξει ότι:
-Αποτελεί το σωστή αντίληψη και πρακτική καταπολέμησης της εγκληματικότητας.
– Δημιουργεί αίσθημα και συνθήκες δικαιοσύνης, ασφάλειας , ευθύνης και ελευθερίας όλων πολιτών».
(ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)
Νέος Ποινικός Κώδικας: Ο χρόνος έκτισης ποινών
Σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα οι ποινές φυλάκισης έως ένα έτος θα μπορούν να αναστέλλονται, αν υπάρχουν (και εφόσον υπάρχουν) προηγούμενες αμετάκλητες καταδίκες στο ποινικό μητρώο που δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
Ειδικότερα, η κλιμάκωση των ποινών και της εκτέλεσής τους θα κυμαίνεται ανάλογα με τα αδικήματα. Δηλαδή, για τα αδικήματα στα οποία επιβάλλεται ποινή έως ένα έτος η αναστολή θεωρείται σχεδόν υποχρεωτική, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι το αδίκημα της επανειλημμένης εξύβρισης, κ.λπ.
Στις περιπτώσεις ποινών άνω του ενός έτους και μέχρι 2 έτη, θα εκτίονται πρωτίστως με εναλλακτικούς τρόπους. Δηλαδή οι ποινές θα μετατρέπονται σε χρηματικές ή σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, σε Δήμους και άλλα κατά βάση ΝΠΔΔ.
Αντιθέτως, οι ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 ετών θα εκτίονται μερικώς σε σωφρονιστικό κατάστημα (από 1 μέχρι 6 μήνες) και το υπόλοιπο της ποινής θα αναστέλλεται.
Στις ποινές αυτές κάτω των 3 ετών περιλαμβάνονται τα αδικήματα των φορολογικών παραβάσεων, της μη καταβολής εργοδοτικών εισφορών, της παράνομης τοποθέτησης τραπεζοκαθισμάτων σε κοινόχρηστους χώρους (τραπεζάκια έξω), της παραβίασης υγειονομικών διατάξεων σε εστιατόρια, ταβέρνες, καφετέριες, μπαρ, κ.τλ., της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, κάποιων περιπτώσεων εκ των σωματικών βλαβών, κ.λπ.
Αντιμέτωποι με την πραγματική έκτιση της ποινής είναι όσοι κατηγορούμενοι βρίσκονται με αποφάσεις για 3 έως 5 έτη φυλάκισης. Με άλλα λόγια, αν κάποιος καταδικαστεί σε φυλάκιση, που υπερβαίνει τα 3 έτη, το δικαστήριο διατάζει την πραγματική έκτιση της ποινής εντός σωφρονιστικού καταστήματος.
Όμως, σε περίπτωση κατά την οποία το δικαστήριο κρίνει αιτιολογημένα ότι η έκτιση μέρους της ποινής αρκεί για να αποτραπεί η τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων, έχει τη δυνατότητα να διατάξει:
α) την πραγματική έκτιση μέρους της ποινής που δεν είναι μπορεί να είναι κατώτερη του 1/5 ούτε ανώτερη των 2/5 και
β) την αναστολή του υπολοίπου της ποινής.
Το επίπεδο αυτό των ποινών καταλαμβάνει αδικήματα, όπως είναι παραβάσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας κατά την ανέγερση οικοδομών ή την μετατροπή της πιλοτής πολυκατοικίας ή μονοκατοικίας σε κατοικήσιμο χώρο, της διάπραξης του αδικήματος της πλαστογραφίας, της απάτης, της κλοπής, κ.τλ.
Από την άλλη πλευρά το ανώτατο όριο κάθειρξης για τα κακουργήματα αυξήθηκε από τα 15 στα 20 έτη. Κατά συνέπεια ποινή της κάθειρξης, μπορεί να φτάσει πλέον έως τα 20 έτη.
Όμως, αυξήθηκε στα 25 έτη (από τα 20 έτη) το όριο του αδικήματος της κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων και η μέγιστη ποινή της πρόσκαιρης κάθειρξης αυξήθηκε από τα 15 στα 20 έτη για όλα τα κακουργήματα, ενώ επί συρροής πλημμελημάτων αυξήθηκε η ποινή στα 10 από τα 8 έτη που ήταν.
Έτσι, εφόσον αυξήθηκε το μέγιστο όριο κάθειρξης στα 20 έτη, αυτό έχει ως συνέπεια να συμπαρασύρει προς το αυστηρότερο και την υφ΄ όρον απόλυση (δηλαδή, αυξάνεται χρόνος παραμονής στη φυλακή).
Πώς προσδιορίζονται οι χρηματικές ποινές
Όπως αναφέρεται τα Δικαστήρια πέραν των ποινών φυλάκισης δύνανται να επιβάλλουν και χρηματικές ποινές ανάλογα με το αδίκημα που αντιμετωπίζουν οι κατηγορούμενοι.
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, η χρηματική ποινή δεν μπορεί να είναι: α) κατώτερη από 300 ευρώ και ανώτερη από 40.000 ευρώ για τα πλημμελήματα και β) κατώτερη από 5.000 ευρώ και ανώτερη από 120.000 ευρώ για τα κακουργήματα. Πάντως, με τον θάνατο του καταδικασθέντα διαγράφεται η χρηματική ποινή και σε καμία περίπτωση δεν διεκδικείται από τους κληρονόμους του.
Βάσει του νέου Κώδικα τροποποιήθηκε και ο δαιδαλώδης τρόπος που ίσχυε για την εξεύρεση της μετατροπής των ποινών φυλάκισης σε χρήμα. Πλέον, κάθε ποινή φυλάκισης μέχρι 2 ετών, εφόσον κριθεί από το δικαστήριο, μετατρέπεται σε χρηματική ποινή, υπολογίζοντας για κάθε ημέρα από 10 έως 100 ευρώ. Αν ο καταδικασθείς αδυνατεί να καταβάλει αμέσως το σύνολο της χρηματικής ποινής, το δικαστήριο αυτεπάγγελτα καθορίζει προθεσμία, όχι μεγαλύτερη από 3 έτη, ώστε μέσα σε αυτήν να καταβάλει σε δόσεις ή εφάπαξ το ποσό της μετατροπής της ποινής.
Προβλέψεις για περιστατικά ενδοοικογενειακή βίας και πορνογραφίας ανηλίκων
Ειδικές διατάξεις προβλέπει ο νέος Κώδικας για τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας που αυξάνονται καθημερινά. Συγκεκριμένα, τα ζητήματα της ενδοοικογενειακής βίας αποτελούν ειδικό κεφάλαιο και σύμφωνα με τις νέες διατάξεις διπλασιάζονται οι ποινές σε περίπτωση που το αδίκημα τελείται ενώπιον ανήλικου, ενώ διευρύνεται η έννοια της οικογένειας ως προς τα μέλη της και εντάσσονται, μεταξύ των άλλων, οι μόνιμοι σύντροφοι και τα παιδιά τους.
Στην έννοια της οικογένειας περιλαμβάνονται πλέον οι σύζυγοι ή όσοι συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, οι γονείς και συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας και τα εξ υιοθεσίας παιδιά τους, όπως και οι μόνιμοι σύντροφοι και τα παιδιά τους από σύμφωνο συμβίωσης που έχει λυθεί, καθώς και οι πρώην μόνιμοι σύντροφοι.
Στις διακεκριμένες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής σωματικής βλάβης (τραυματισμούς από χειροδικία, αιχμηρά ή άλλα αντικείμενα) προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και σε περίπτωση που ο τραυματισμός γίνεται ενώπιον ανηλίκου μέλους της οικογένειας, η ποινή αυξάνεται τουλάχιστον στα 3 έτη.
Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος ελαφρά σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και αν η βλάβη είναι βαριά και η ζωή του θύματος τίθενται σε κίνδυνο, η ποινή αυξάνεται κατά ένα έτος. Όμως, αν υπάρξει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος ή επέλθει σοβαρή ψυχική βλάβη, τότε στην περίπτωση αυτή, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι 10 ετών.
Την ίδια στιγμή, εφόσον μέλος της οικογένειας προσβάλλει την αξιοπρέπεια άλλου μέλους της, με ιδιαίτερα ταπεινωτικό λόγο ή έργο που ανάγεται στη γενετήσια ζωή του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 2 ετών.
Σύμφωνα με το παλαιό νομοθετικό πλαίσιο, όποιος προσέβαλε την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο ή μέσω διαδικτύου, τιμωρείτο με φυλάκιση έως 6 μηνών ή χρηματική ποινή.
Ιδιαίτερες προβλέψεις υπάρχουν για την πορνογραφία ανηλίκων. Σύμφωνα με την νέα διάταξη του Ποινικού Κώδικα, όποιος εξωθεί ή παρασύρει ανήλικο προκειμένου να συμμετάσχει σε πορνογραφικές παραστάσεις ή διοργανώνει αυτές, τιμωρείται:
α) αν ανήλικος δεν έχει συμπληρώσει 12 έτη, με κάθειρξη,
β) αν ο ανήλικος έχει συμπληρώσει τα 12 αλλά όχι τα 14 έτη, με κάθειρξη έως 10 έτη,
γ) αν ο ανήλικος έχει συμπληρώσει τα 14 έτη, με φυλάκιση τουλάχιστον 2 ετών.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον νέο Κώδικα δεν τιμωρείται μόνο όποιος γυρίζει ταινίες ή εικονικές ηλεκτρονικές αποτυπώσεις πορνογραφικού περιεχομένου με ανήλικα παιδιά, αλλά τιμωρείται και όποιος παρακολουθεί πορνογραφική ταινία στην οποία συμμετέχουν ανήλικοι.
Και οι προβλεπόμενες ποινές όσων «απλά» βλέπουν πορνογραφικές ταινίες με ανήλικα παιδιά, κυμαίνεται από 1 έως 5 έτη, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών που συμμετέχουν στην πορνοταινία.
Δεν παραλείπει ο νέος Ποινικός Κώδικας να προσδιορίσει, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, την έννοια της παιδικής πορνογραφίας και τα τεχνικά μέσα-υλικά που χρησιμοποιούνται, έτσι ώστε να περιορίσει τα παράθυρα που μπορούν να επικαλεστούν οι δικηγόροι των εμπλεκομένων παραγωγών και θεατών, για να απαλλαγούν από την κατηγορία που τους αποδίδεται.
Αναλυτικότερα, υλικό παιδικής πορνογραφίας «συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή η εικονική αποτύπωση σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα των γεννητικών οργάνων ή του σώματος εν γένει του ανηλίκου ή προσώπου που εμφανίζεται ως ανήλικο, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί γενετήσια διέγερση, καθώς και της πραγματικής ή εικονικής γενετήσιας πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο ή πρόσωπο που εμφανίζεται ως ανήλικο».
Νέος Ποινικός Κώδικας: Οι σημαντικές διατάξεις για τα τροχαία
Αλλάζουν όπως αναφέρεται άρδην τα έως τώρα δεδομένα για τους «γρήγορους» οδηγούς που παραβιάζουν τον κόκκινο σηματοδότη ή κάνουν κόντρες στις παραλιακές λεωφόρους ή κάνουν για φιγούρα επικίνδυνους ελιγμούς ή σούζες με τις μηχανές ή μπαίνουν σε λωρίδα Λ.Ε.Α., προκαλώντας ζημιές σε άλλα αυτοκίνητα ή βαριά σωματική βλάβη ή ακόμα και το θάνατο. Πολύ εύκολα όλη αυτή η κατηγορία οδηγών μπορεί να βρεθεί πίσω από τα κάγκελα των φυλακών, ενώ έρχεται αντιμέτωπη ακόμη και με ισόβια κάθειρξη.
Σύμφωνα με το άρθρο 45 του νέου Ποινικού Κώδικα όποιος οδηγός έχει καταναλώσει αλκοόλ ή έχει κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ή έχει σωματική ή πνευματική εξάντλησης ή οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή είναι με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή κάνει επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες ή οδηγεί Ι.Χ. αυτοκίνητο πάνω από το όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον 60 χλμ. (αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό, κατά τουλάχιστον 30 χλμ.) και αν σε κατοικημένη περιοχή τρέχει πάνω από το όριο κατά 40 χλμ ή οδηγεί αυτοκίνητο στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) ή παραβιάζει ερυθρό σηματοδότη, τιμωρείται με:
αα) φυλάκιση έως 3 έτη, αν προκαλέσει ζημιές σε άλλο όχημα ή ξένη περιουσία (πέσει πάνω σε κατάστημα, περίπτερο, κ.λπ.)
ββ) φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους, αν προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο,
γγ) κάθειρξη έως 10 έτη, αν προκαλέσει βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις,
δδ) κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών αν επέλθει θάνατο και αν προκληθεί θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, μπορεί να επιβληθεί ακόμη και ισόβια κάθειρξη.
Η ισόβια κάθειρξη θα επιβάλλεται σε περιπτώσεις εκείνες όπως είναι αυτή (13 Απριλίου 2003) με το λεωφορείο που μετέφερε 49 μαθητές και συγκρούστηκε στο ύψος των Τεμπών με φορτηγό και έχασαν τη ζωή τους 21 μαθητές και τραυματίστηκαν 35.
Τώρα, σε περίπτωση κατά την οποία οδηγός από αμέλεια σκοτώσει άνθρωπο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 2 ετών, ενώ με τον παλαιό Ποινικό Κώδικα προβλεπόταν φυλάκισης 3 μηνών.
Πάντως, προστέθηκε νέα παράγραφος που δίνει τη δυνατότητα στους δικαστές να απαλλάξουν τον υπαίτιο από κάθε ποινή, «αν πεισθούν ότι λόγω της ψυχικής οδύνης που υπέστη από τις συνέπειες της πράξης του δεν χρειάζεται να υποβληθεί σε ποινή».
Οι εμπρησμοί δασών
Σε αυστηροποίηση προχωράει ο νέος Ποινικός Κώδικας για εμπρησμό δάσους ή για όποιον προκαλέσει πυρκαγιά σε δάσος ή έκταση που έχει κηρυχθεί αναδασωτέα. Για την ποινή που θα επιβληθεί στην περίπτωση αυτή δεν προβλέπεται δυνατότητα κάθε μορφή αναστολή ή μετατροπή της ποινής, ενώ παράλληλα προστέθηκε ειδικό άρθρο για τη δήμευση της περιουσίας των εμπρηστών.
Από εδώ και στο εξής όποιος προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση ή έκταση που έχει κηρυχθεί αναδασωτέα, τιμωρείται:
α) με κάθειρξη έως10 ετών και χρηματική ποινή,
β) με κάθειρξη έως 10 έτη και χρηματική ποινή αν κινδυνεύσει άνθρωπος,
γ) με κάθειρξη τουλάχιστον 10 έτη και χρηματική ποινή αν προκάλεσε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας ή υπήρξε βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου ή η φωτιά εξαπλώθηκε σε μεγάλη έκταση ή υπήρξε ευρεία ρύπανση ή ευρεία οικολογική και περιβαλλοντική καταστροφή και
δ) με ισόβια κάθειρξη αν υπάρξει θάνατος ανθρώπινης ζωής.
Όμως, με φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή τιμωρείται και όποιος σε δάσος ή σε απόσταση 300 μέτρων από δασική έκταση ή σε πάρκα και άλση ανάβει φωτιά για μπάρμπεκιου ή χρησιμοποιεί ηλεκτρόλυση ή ρίχνει βεγγαλικά ή χρησιμοποιεί γενικά συσκευές που προκαλούν σπινθήρα.
Ακόμη, όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εμπρηστικές ύλες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πρόκληση και εξάπλωση δασικής πυρκαγιάς, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 3 ετών και χρηματική ποινή.
Και αν οι εμπρηστικές ύλες κατασκευάζονται μέσα σε δάσος ή σε ακτίνα 300 μέτρων από αυτό και ο δείκτης επικινδυνότητας σύμφωνα με τα δεδομένα της Πολιτικής Προστασίας είναι υψηλός ή σε κατάσταση συναγερμού, τότε η ποινή αυξάνεται σε κάθειρξης έως 8 ετών και χρηματική ποινή. Μάλιστα, οι ποινές αυτές δεν αναστέλλονται ούτε μετατρέπονται με κανέναν τρόπο, σε χρηματικές, κ.λπ.
Επιπρόσθετα, όποιος συλληφθεί για εμπρησμό σε δάσος ή για απόπειρα εμπρησμού, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια και από την φωτιά προκληθεί θάνατος ή βαριά σωματική βλάβη ή φωτιά εξαπλωθεί σε μεγάλη έκταση, τότε δημεύεται τμήμα η περιουσία του εμπρηστή δράστη ή των εμπρηστών δραστών. Η δήμευση της περιουσίας γίνεται μέχρι του σημείου να μπορούν να εξυπηρετούνται οι βασικές ανάγκες διαβίωσης του καταδικασθέντα-ντων και της οικογένειας του-των.
Προστασία γιατρών, νοσηλευτών και εκπαιδευτικών
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις όποιος εισέρχεται σε δοµές παροχής υπηρεσιών υγείας (νοσοκομεία, κέντρα υγείας, κινητές µονάδες παροχής υγειονοµικών υπηρεσιών, κ.λπ.) και αρχίζει να φωνάζει και να βρίζει τους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό (νοσοκόμες, κ.λπ.) ή υπαλλήλους ή ασθενείς και διαταράσσει τη λειτουργία της ιατρικής μονάδας ή προκαλεί θόρυβο, τιμωρείται µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή. Αν υπάρξει και περιστατικό βιαιοπραγίας (χειροδικία, σπρωξίματα, κ.λπ.), τότε η ποινή φυλάκισης διπλασιάζεται τουλάχιστον στα 2 έτη και επιβάλλεται χρηματική ποινή.
Αντιμέτωποι με τις ίδιες ποινές θα είναι και όσοι εισέρχονται σε χώρο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και µε οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως µε φωνές, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά των εκπαιδευτικών, εργαζοµένων, υπαλλήλων ή µαθητών, διαταράσσουν τη λειτουργία της σχολικής μονάδας.
Βαριές είναι οι προβλεπόμενες ποινές για τα «φακελάκια» που λέγεται ότι λαμβάνουν οι γιατροί του ΕΣΥ, οι υπάλληλοι της Πολεοδομίας, των Δ.Ο.Υ., των Τελωνείων, κ.λπ.
Και συγκεκριμένα, «ο υπάλληλος ο οποίος ζητεί ή λαμβάνει, άμεσα ή μέσω τρίτου, για τον εαυτό του ή για άλλον, οποιασδήποτε φύσης αθέμιτο ωφέλημα ανεξαρτήτως αξίας ή αποδέχεται την υπόσχεση παροχής τέτοιου ωφελήματος, για ενέργεια ή παράλειψή του σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του, μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή από 5.000 έως 50.000 ευρώ».
Αν ο υπάλληλος ζητάει «φακελάκια» κατ΄ επανάληψη (κατ΄ επάγγελμα και συνήθεια) τότε η ποινή της φυλάκισης θα είναι τουλάχιστον 3 έτη και ην χρηματική ποινή από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Το ύψος των ποινών αυτών καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις δωροληψίας υπαλλήλων οι οποίοι είναι επιθεωρητές ή προϊστάμενοι υπηρεσιών ή πρόσωπα που έχουν την εξουσιοδότηση να λαμβάνουν αποφάσεις, είτε στην Ελλάδα είτε σε οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε κάθε δημόσιο διεθνή ή υπερεθνικό οργανισμό ή φορέα, ανεξαρτήτως αν εδρεύει ή όχι στην Ελλάδα.
Νέος Ποινικός Κώδικας: Οι άλλες διατάξεις του Κώδικα
Μεταξύ άλλων με το νέο Ποινικό Κώδικα επαναφέρεται το αυτεπάγγελτο της δίωξης για όσους αρνούνται να καταβάλουν τη διατροφή που έχει τους επιδικαστεί (προσωρινά ή μόνιμα) από τα δικαστήρια προς στην πρώην σύζυγο ή τον σύζυγο και τα παιδιά τους. Κατά συνέπεια, όποιος πλέον δεν καταβάλει το ποσό της διατροφής επαπειλείται σε βάρος του φυλάκιση μέχρι ένα έτος ή χρηματική ποινή. Με το παλαιό καθεστώς για την δίωξη απαιτείτο να κατατεθεί μήνυση.
Επίσης, προβλέψεις υπάρχουν για εξύβριση και συκοφαντική δυσφήμηση. Ορίζεται ότι όποιος, προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως 6 μηνών ή χρηματική ποινή. Και αν αυτό γίνει σε δημόσιο χώρο ή μέσω του διαδικτύου, τότε η φυλάκιση αυξάνεται ακόμη έως 1 έτος ή χρηματική ποινή. Σε περίπτωση που η προσβολή ανάγεται σε σχέσεις του ιδιωτικού ή του οικογενειακού βίου, διπλασιάζεται το ύψος της φυλάκισης και φτάνει έως τα 2 έτη ή χρηματική ποινή.
Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται πως όποιος με οποιονδήποτε τρόπο παρουσία τρίτου προσώπου ισχυρίζεται ή διαδίδει για κάποιον άλλον εν γνώσει του ψευδές γεγονός που μπορεί να βλάψει την τιμή ή την υπόληψη του άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών και χρηματική ποινή. Αν αυτό γίνει δημόσια ή μέσω του διαδικτύου, η προβλεπόμενη ποινή φυλάκιση διπλασιάζεται στους 6 μήνες, επιπλέον και χρηματική ποινή.
Ο νέος Κώδικας περιλαμβάνει διατάξεις και για κλοπές και για τη ρευματοκλοπή, αλλά και φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Σε περίπτωση που κάποιος κλέψει κινητά πράγματα, όπως είναι πορτοφόλια, τσάντες, κινητά τηλέφωνα, ποδήλατα, μηχανάκια, φορητούς υπολογιστές, κ.λπ. προκειμένου να τα ιδιοποιηθεί, τότε επιβάλλεται, κατά την κρίση του δικαστηρίου και ανάλογα με την αξία του κλοπιμαίου, φυλάκιση που δεν ξεπερνά το ένα έτος και χρηματική ποινή που και πάλι το ύψος της καθορίζεται από τους δικαστές. Η χρηματική ποινή ξεκινάει από 300 ευρώ και πάνω και συνήθως κυμαίνεται στο ύψος των κλοπιμαίων.
Όμως, αν το αντικείμενο της κλοπής είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, όπως είναι χρυσαφικά, περιεχόμενο χρηματοκιβωτίου, κ.λπ., το κατώτερο ύψος φυλάκισης είναι το ένα έτος και επιβάλλεται παράλληλα και χρηματική ποινή.
Οι ίδιες ποινές προβλέπονται και για τις περιπτώσεις ρευματοκλοπής ή κλοπής κάθε άλλης μορφής ενέργειας. Το ύψος των ποινών καθορίζεται ανάλογα με τη διάρκεια (συνολικό χρονικό διάστημα) που έγινε η κλοπή της ενέργειας και την ποσότητα (π.χ. τον αριθμό των κιλοβατώρων.
Σε ό,τι αφορά τη φθορά ξένης ιδιοκτησίας προβλέπεται ότι «όποιος καταστρέφει ή προκαλεί ζημία (ολική ή μερική) σε ξένη ιδιοκτησία, όπως είναι σε αυτοκίνητο, περίφραξη οικοπέδου, ασανσέρ, κ.λπ. που έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί, τότε προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως 2 έτη ή χρηματική ποινή».
Σύμφωνα με τις προβλέψεις αν το αντικείμενο που υπέστη τη φθορά είναι μικρής αξίας ή η ζημία που προκλήθηκε είναι ελαφρά, επιβάλλεται από τα δικαστήρια χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αντίθετα, αν το αντικείμενο που δέχθηκε τη φθορά είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας ή τοποθετημένο σε δημόσιο χώρο (π.χ. αγάλματα, προτομές, πινακίδες σήμανσης) τότε στην περίπτωση αυτή προβλέπεται φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή.
Μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο
Άσχημα είναι τα νέα, όπως σημειώνεται, για όσους αδιαφορούν να καταβάλουν στην Δ.Ο.Υ. βεβαιωμένους φόρους ή τέλη προς τους ΟΤΑ και τους άλλους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 4μηνών.
Οι προβλεπόμενες ποινές φυλάκισης κλιμακώνονται ανάλογα με το ύψος της οφειλής και ειδικότερα:
α) Ένα τουλάχιστον έτος φυλάκισης, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και επιβαρύνσεων, υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ και
β) Τριών τουλάχιστον ετών φυλάκισης, εφόσον το συνολικό χρέος, υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ.
Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή του Τελωνείου εφόσον τα χρέη είναι από εισαγωγές, προς τον εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας του οφειλέτη.
