ΔΙΟΙΚ. ΠΡΩΤ. ΚΟΖΑΝΗΣ Α110/2024 Η ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ. περί δέσμευσης των διοικητικών δικαστηρίων από τις «αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει κατηγορία βουλεύματα»

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ. περί δέσμευσης των διοικητικών δικαστηρίων από τις «αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει κατηγορία βουλεύματα» δεν εφαρμόζεται στις δίκες που ανοίγονται με άσκηση αγωγής αποζημίωσης με βάση τα άρθρα 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ.. Έκθεση πραγματογνωμοσύνης ληφθείσα στο πλαίσιο της ποινικής προδικασίας ή της κύριας διαδικασίας ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου, λαμβάνεται παραδεκτώς υπόψη από το διοικητικό δικαστήριο, εφόσον αυτή δεν τυγχάνει ατελής ή ασαφής ως προς τα ιατρικής φύσης επιλαμβανόμενα ζητήματα. Λαμβάνονται υπ΄όψιν μαρτυρικές καταθέσεις ποινικού δικαστηρίου εφόσον αποτελούν στοιχείο του σκεπτικού της απόφασης του εν λόγω ποινικού δικαστηρίου, όχι όμως ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα, αλλά ως μέρος του περιεχομένου της υποχρεωτικά συνεκτιμητέας απόφασης του ποινικού δικαστηρίου.

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΤΜΗΜΑ Β΄

ΤΡΙΜΕΛΕΣ

Σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 26 Μαΐου 2023, με δικαστές τους: Ιωάννα Τσιάκα, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ. (εισηγήτρια), Βασίλειο Χατζημηνιάδη και Ανδρομάχη Αρβανιτίδου, Πρωτοδίκες Δ.Δ. και γραμματέα τη Χρυσούλα Χατζηιωαννίδου δικαστική υπάλληλο,

γ ι α να δικάσει την αγωγή με αριθμό και χρονολογία κατάθεσης ΑΓ443/25-7-2019,

τ ω ν : 1) ……………………….., κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, συζύγου θανόντος …………….., 2) ……………………… κατοίκου Κοζάνης (οδός Μαρινάτου Σπυρίδωνα αρ. 2), 3) ………………. κατοίκου Κοζάνης (οδός Μαρινάτου Σπυρίδωνα αριθ. 2), εκάστου από τους δεύτερο και τρίτη από τους ενάγοντες ατομικώς και από κοινού ως ασκούντων τη γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου τους, ………………4) ………………. κατοίκου Κοζάνης (οδός Μαρινάτου Σπυρίδωνα αριθ. 2), 5) …………………….. κατοίκου Κοζάνης (οδός Μαρινάτου Σπυρίδωνα αριθ. 2), 6) ………………………….κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, 7) ……………………………..κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, 8) …………………………. κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, 9) ………………… κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, 10) ……………………….. κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, 11) ………………………., κατοίκου Σκήτης Κοζάνης, εκάστου από τους δέκατο και ενδέκατη από τους ενάγοντες ατομικώς και από κοινού ως ασκούντων τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, ……………… κατοίκου Σκήτης Κοζάνης και 12) ……………..(ήδη ενηλικιωθείσας μετά την άσκηση της αγωγής – βλ. σχετ. την 665/2022 απόφαση του Δικαστηρίου), κατοίκου Γιούνιονβιλ Οντάριο (Unionville Ontario) Καναδά, οι οποίοι παραστάθηκαν άπαντες δια του πληρεξούσιου δικηγόρου τους ………………..

κ α τ ά τ ο υ νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο», το οποίο εδρεύει στην Κοζάνη (οδός Μαμάτσιου αρ. 1) και εκπροσωπείται από τον Διοικητή του, ο οποίος παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου δικηγόρου του ……………………..

Κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Μετά τη συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα.

Σκέφθηκε κατά το Νόμο

1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, η οποία νομίμως εισάγεται προς περαιτέρω συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, μετά τη έκδοση της 665/2022 προδικαστικής απόφασής του και την εκτέλεση όσων διατάχθηκαν με αυτήν, ζητείται – κατόπιν νόμιμης μετατροπής του καταψηφιστικού αιτήματός της σε αναγνωριστικό, με προφορική  δήλωση  του πληρεξουσίου δικηγόρου των εναγόντων στο ακροατήριο (σχ. τα από 27-5-2022 πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου) και όπως το αίτημα αυτής περιορίστηκε με το νομοτύπως κατατεθέν υπόμνημα – να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλει, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ, π.δ. 456/1984, Α΄ 164) και του άρθρου 932 εδ. β΄ του Αστικού Κώδικα (ΑΚ) και με κήρυξη προσωρινώς εκτελεστής της απόφασης που θα εκδοθεί α) σε έκαστο από τους πρώτη, δεύτερο, έκτο και δέκατο των εναγόντων το ποσό των 300.000 ευρώ, β) σε έκαστο από τους τέταρτη, πέμπτη, έβδομο, όγδοο, ένατο και δωδέκατη από τους ενάγοντες, καθώς και σε έκαστο από τους …………………και ……………………. το ποσό των 100.000 ευρώ και γ) σε κάθε μία από τις τρίτη και ενδέκατη από τις ενάγουσες το ποσό των 80.000 ευρώ, δηλαδή, συνολικώς, το ποσό των 2.160.000,00 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ψυχικής οδύνης, που προκλήθηκε σε αυτούς από τον θάνατο του συζύγου (της πρώτης ενάγουσας), πατέρα (των δεύτερου, έκτου και δέκατου των εναγόντων), παππού (των τέταρτης, πέμπτης, έβδομου, όγδοου, ένατου και δωδέκατης από τους ενάγοντες καθώς και του ……………………. και ……………………..) και πεθερού (της τρίτης και της ενδέκατης των εναγόντων), αντιστοίχως, ο οποίος επήλθε, κατά τους ισχυρισμούς τους, εξαιτίας παράνομων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγομένου. Περαιτέρω, η πρώτη ενάγουσα ζητά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και του άρθρου 928 εδ. β΄ του ΑΚ, να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει σε αυτή, ως αποζημίωση, το ποσό των 189.000 ευρώ, το οποίο κατά τους ισχυρισμούς της, αντιστοιχεί στη διατροφή που στερήθηκε, κατά το χρονικό διάστημα από 10-8-2014 έως 24-7-2019 και θα στερηθεί κατά το χρονικό διάστημα από 10-8-2019 έως 30-8-20139, λόγω του θανάτου του συζύγου της.

2. Επειδή, ο Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α-164, ΕισΝΑΚ) ορίζει στο άρθρο 105 ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. …» και στο άρθρο 106 ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Περαιτέρω, ο Αστικός Κώδικας (π.δ. 456/1984, Α-164), ορίζει στο άρθρο 298 ότι: «Η αποζημίωση περιλαμβάνει τη μείωση της υπάρχουσας περιουσίας του δανειστή (θετική ζημία) …», στο άρθρο 928 εδάφιο β΄ ότι σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου ο υπόχρεος οφείλει «να αποζημιώσει εκείνον που κατά το νόμο έχει δικαίωμα να απαιτεί από το θύμα διατροφή ή παροχή υπηρεσιών» και στο άρθρο 932 ότι: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση … Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης».

3. Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση παράνομης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από την παράνομη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή από παραλείψεις οφειλομένων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον αυτές συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (βλ. ΣτΕ 1581/2018, 325/2017, ΑΕΔ 5/1995). Εξάλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνο όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κειμένη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (ΣτΕ 1943/2020, 2112/2019, 717, 15/2018, 2839, 1414/2017, 2669/2015, 2271/2013 7μ., 4133/2011 7μ.). Τούτο δε, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του Δημοσίου ή του νπδδ (πρβλ. ΣτΕ 1594/2020, 1704/2019, 596/2017, 1413/2006 7μ.). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενεργείας ή παράλειψης υλικής ενεργείας του οργάνου του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και της ζημίας που επήλθε (ΣτΕ 1943/2020, 2112/2019, 2271/2013 7μ., 4133/2011 7μ.). Αιτιώδης σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικώς κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού, ενόψει δε και των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσής να επιφέρει τη ζημία την οποία και επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (ΣτΕ 1500/2022, 2112/2019, 15/2018, 596/2017, 877/2013 7μ., 750/2011, 322/2009 7μ. κ.ά.). Περαιτέρω, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 928 εδ. β΄ του ΑΚ σε συνδυασμό με τα άρθρα 105-106 ΕισΝΑΚ, το Ελληνικό Δημόσιο ή το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου υποχρεούται, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις θεμελίωσης της αστικής ευθύνης του, να αποζημιώσει εκείνον που είχε αξίωση διατροφής έναντι προσώπου που θανατώθηκε εξαιτίας παράνομων πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων του, καθώς και εκείνον, που είχε αξίωση για παροχή υπηρεσιών από τον θανόντα, κατά τις διατάξεις 1486 επ. του Αστικού Κώδικα. Η εν λόγω αξίωση αποζημίωσης του επικαλουμένου ύπαρξη αξίωσης διατροφής έναντι του θανόντος, αποσκοπούσα να αποκαταστήσει τούτον ώστε αυτός να επανέλθει στη θέση που θα βρισκόταν, αν δεν θανατωνόταν ο υπόχρεος να τον διατρέφει, περιλαμβάνει ό,τι και για όσο χρόνο θα όφειλε να καταβάλει ο θανατωθείς στον δικαιούχο της διατροφής (ΣτΕ 1578/2018, 1085/2016 7μ, 3735/2012, πρβλ ΑΠ 1322/2013 κ.ά.). Επίσης, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 932 του ΑΚ, αφού εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά, που θέτουν υπόψη του οι διάδικοι, και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, λόγω ψυχικής οδύνης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης (ΣτΕ 2951/2020, 76/2018, 1414, 596/2017, 3539/2015, 1405/2013, 4133/2011 7μ. κ.ά.). Η χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που προβλέπεται ειδικότερα στο άρθρο 932 εδ. γ΄ του ΑΚ αποσκοπεί στην ηθική παρηγορία και την ψυχική ανακούφιση των μελών της οικογενείας του θανόντος, όσο αυτό είναι δυνατόν, από τον ψυχικό πόνο που δοκιμάζουν κατά τον χρόνο του θανάτου του (ΣτΕ 2951/2020, 2210/2017, 3552/2014, 1405/2013, 3218/2009, 2986/2009, 2100/2006 7μ.). Με τη διάταξη του άρθρου 932 εδ. γ΄ του ΑΚ δεν ορίζεται ευθέως ο κύκλος των προσώπων που μπορούν να ζητήσουν χρηματική ικανοποίηση. Κατά την έννοια, όμως, της διάταξης αυτής, στην οικογένεια του θύματος περιλαμβάνονται οι εγγύτεροι και στενώς συνδεόμενοι με τον θανατωθέντα συγγενείς που δοκιμάσθηκαν ψυχικά από την απώλειά του και προς ανακούφιση του πόνου των οποίων στοχεύει η εν λόγω διάταξη (ΣτΕ 2951/2020, 3552/2014, 1405/2013, 2986/2009).

4. Επειδή, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α-16), που διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του ΑΚ, κατά το άρθρο 47 του ΕισΝΑΚ, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, πριν την κατάργησή του με το άρθρο 341 του ν.4512/2018 (Α-5), όριζε, στο άρθρο 13, ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ενασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα» και στο άρθρο 24 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας, Α-287), με τις οποίες, μεταξύ άλλων, ορίζεται ως ιατρική πράξη «εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου», στην έννοια δε αυτή «περιλαμβάνονται και η συνταγογράφηση, η εντολή για διενέργεια πάσης φύσεως παρακλινικών εξετάσεων, η έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών και βεβαιώσεων και η γενική συμβουλευτική υποστήριξη του ασθενή» (άρθρο 1 παρ. 1 και 3) και ακόμη προβλέπεται ότι «Το ιατρικό λειτούργημα ασκείται σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς και ισχύοντες κανόνες της ιατρικής επιστήμης…» (άρθρο 2 παρ. 3) και ότι «Ο ιατρός ενεργεί με βάση: α) …β) ….γ) τους κανόνες της τεκμηριωμένης και βασισμένης σε ενδείξεις ιατρικής επιστήμης …» (άρθρο 3 παρ. 2), συνάγεται ότι συνιστούν γενικώς παραδεδεγμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, μεταξύ άλλων, η διενέργεια όλων των αναγκαίων ιατρικών εξετάσεων μέχρι να καταστεί εφικτή η εκ μέρους του ιατρού τεκμηριωμένη και σαφής διάγνωση, καθώς και η παραπομπή του ασθενούς σε ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, η συμβολή των οποίων είναι αναγκαία με βάση τις εκάστοτε αντικειμενικές συνθήκες του υπό διερεύνηση ιατρικού περιστατικού (ΣτΕ 1594/2020 σκ. 9). Εξάλλου, ως αντικειμενικές συνθήκες κάθε ιατρικού περιστατικού νοούνται ιδίως τα ευρήματα και συμπτώματα του ασθενούς, τα οποία, κατόπιν συνθετικής και δημιουργικής αξιοποίησής τους από τον θεράποντα ιατρό κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, καθορίζουν τις κατευθύνσεις της ιατρικής έρευνας στη συγκεκριμένη περίπτωση. Περαιτέρω, αν ιατρός νοσοκομείου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του παραβιάζει την υποχρέωσή του να ενεργήσει, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και της επαγγελματικής πείρας που έχει αποκτήσει, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, δηλαδή αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του, με αποτέλεσμα την εκ μέρους του εσφαλμένη ή εν γένει πλημμελή διάγνωση ή θεραπευτική αγωγή και την ελλιπή ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς και, κατ’ επέκταση, τη μη ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του ιατρικού περιστατικού και τη μη αποτροπή προσβολών ή κινδύνων κατά της σωματικής ακεραιότητας, της υγείας ή της ζωής του τελευταίου, υφίσταται παράνομη πράξη ή παράλειψη κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ (ΣτΕ 1594/2020, 56/2019, 710/2016, 2224/2014, 572/2013). Παρέπεται δε ότι η έκδοση εξιτηρίου στον ασθενή πριν διενεργηθούν εκ μέρους των θεραπόντων ιατρών του οι ιατρικές πράξεις που επιβάλλονται σύμφωνα με τους ανωτέρω κανόνες της ιατρικής επιστήμης και ενώ αυτός παραμένει σε νοσηρή κατάσταση συνιστά παράνομη πράξη, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του ΕισΝΑΚ (ΣτΕ 1594/2020 σκ. 9).

5. Επειδή, εξάλλου, στην παρ. 2 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ., Ν. 2717/1999, ΦΕΚ Α΄ 97), όπως η παράγραφος αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του ν. 4446/2016 (Α΄240) και ισχύει, ορίζεται ότι: «Τα δικαστήρια δεσμεύονται από τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, οι οποίες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ισχύουν έναντι όλων. Δεσμεύονται, επίσης, από τις αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων ως προς την ενοχή του δράστη, από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει η κατηγορία βουλεύματα, εκτός εάν η απαλλαγή στηρίχθηκε στην έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση της διοικητικής παράβασης». Όπως έχει κριθεί (βλ. Σ.τ.Ε. 156/2022, 1658/2022) η ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ. περί δέσμευσης των διοικητικών δικαστηρίων από τις «αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει κατηγορία βουλεύματα» δεν εφαρμόζεται στις δίκες που ανοίγονται με άσκηση αγωγής αποζημίωσης με βάση τα άρθρα 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., καθώς αφορά μόνο τις δίκες με αντικείμενο την επιβολή διοικητικών κυρώσεων λόγω διάπραξης διοικητικών παραβάσεων που πληρούν τα κριτήρια Engel. Το διοικητικό δικαστήριο υποχρεούται, ωστόσο, να λάβει σοβαρά υπόψη και να συνεκτιμήσει την προηγηθείσα τελική απαλλακτική ποινική απόφαση, κατά τη διαμόρφωση της κρίσης του (ΣτΕ 1658/2022). Περαιτέρω, αν το δικαστήριο καταλήξει σε κρίση που αποκλίνει από τις ουσιαστικές κρίσεις του ποινικού δικαστή, υποχρεούται να αιτιολογήσει τη διαφορετική κρίση του, κατά τρόπον ώστε να μην καταλείπονται αμφιβολίες ως προς τον σεβασμό του τεκμηρίου της αθωότητας (παρ. 2 του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ) που απορρέει από την τελική έκβαση της ποινικής δίκης (βλ. ΣτΕ 156/2022 7μ., 1658/2022, 897/2021, 138/2021, 951/2018 7μ., και ΑΠ 4/2020 Πλήρους Ολομ, 83/2021).

6. Επειδή, περαιτέρω, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, ορίζει στο άρθρο 146 ότι: «Η απόδειξη στηρίζεται στα στοιχεία του κατά το άρθρο 149 διοικητικού φακέλου, καθώς και σε εκείνα που προέκυψαν από την ενώπιον του δικαστηρίου αποδεικτική διαδικασία». Στην παρ. 1 του άρθρου 147 του ιδίου Κώδικα ορίζεται ότι «Αποδεικτικά μέσα είναι: α) … β) η πραγματογνωμοσύνη, γ) τα έγγραφα, δ) … στ) οι μάρτυρες και ζ) τα δικαστικά τεκμήρια». Στο άρθρο 148 ορίζεται ότι «Το δικαστήριο χρησιμοποιεί τα αποδεικτικά μέσα κατά την κρίση του και τα εκτιμά ελευθέρως, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, εκτός αν ειδική διάταξη νόμου ορίζει διαφορετικά». Στο άρθρο 150 ορίζεται ότι: «1. Τα έγγραφα … πρέπει απαραιτήτως να προσάγονται στο δικαστήριο ως την προηγούμενη ημέρα εκείνης κατά την οποία γίνεται η πρώτη συζήτηση της υπόθεσης. Η προσαγωγή τους σε μεταγενέστερη συζήτηση επιτρέπεται μόνον όταν, κατά ειδικώς αιτιολογημένη κρίση του δικαστηρίου, η έγκαιρη προσαγωγή τους ήταν αδύνατη. 2. Η γραμματεία βεβαιώνει, στο σώμα των κατά την προηγούμενη παράγραφο αποδεικτικών μέσων, την ημερομηνία της προσαγωγής τους.», στο άρθρο 151 ότι: «Το δικαστήριο, με απόφασή του, μπορεί, αν το κρίνει αναγκαίο, να διατάζει, ύστερα από αίτηση διαδίκου ή και αυτεπαγγέλτως, τη συμπλήρωση των αποδείξεων με κάθε πρόσφορο κατά την κρίση του αποδεικτικό μέσο», στο άρθρο 159 ότι: «1. Το δικαστήριο, αν κρίνει ότι ανακύπτουν ζητήματα για τη διάγνωση των οποίων απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, διατάζει πραγματογνωμοσύνη και διορίζει, για τη διεξαγωγή της, έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες … 2. … 3. Στην απόφαση διορισμού … μπορεί να περιέχονται οδηγίες ή κατευθύνσεις που κρίνονται από το δικαστήριο απαραίτητες για τη διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης. 4. …», στο άρθρο 161 ότι: «1. Οι πραγματογνώμονες γνωμοδοτούν για τα θέματα που τους τίθενται από το δικαστήριο …», στο άρθρο 163 ότι: «1. Οι πραγματογνώμονες μπορούν: α) να λαμβάνουν γνώση των στοιχείων της δικογραφίας … β) να ζητούν πληροφορίες από τους διαδίκους … 4. Οι διάδικοι μπορούν να υποβάλλουν προς τους πραγματογνώμονες υπομνήματα με τις απόψεις τους για το αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, καθώς και κάθε άλλο συναφές με αυτό στοιχείο και να παρευρίσκονται κατά την εξέταση ή τη θεώρηση του αντικειμένου της», στο άρθρο 164 ότι: «1. Για τη διεξαγωγή και το συμπέρασμα της πραγματογνωμοσύνης, οι πραγματογνώμονες συντάσσουν έκθεση, στην οποία αναφέρονται οι ενέργειες που έγιναν και η αιτιολογημένη γνώμη τους. 2. …», στο άρθρο 167 ότι: «1. Αν το δικαστήριο αποφασίσει το διορισμό πραγματογνώμονα, κάθε διάδικος μπορεί να ορίσει, με δαπάνη του, έναν τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος πρέπει να είναι πρόσωπο που έχει την ικανότητα να διοριστεί πραγματογνώμονας. Ο ορισμός γίνεται με έγγραφη δήλωση του διαδίκου, η οποία κατατίθεται στη γραμματεία ή και προφορικώς στο δικαστήριο ή στον εισηγητή – δικαστή … Για τον ορισμό, αναλόγως με την περίπτωση, συντάσσεται έκθεση ή πρακτικό, αντίστοιχα. 3. Οι Τεχνικοί Σύμβουλοι βοηθούν τους διαδίκους με τις τεχνικές γνώσεις τους, μπορούν δε να παρευρίσκονται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις, στις οποίες είναι δυνατόν να παρευρίσκονται και οι πραγματογνώμονες … 4. Οι Τεχνικοί Σύμβουλοι μπορούν να υποβάλλουν εγγράφως ή να διατυπώσουν προφορικώς στο ακροατήριο, τις παρατηρήσεις τους για την έκθεση της πραγματογνωμοσύνης …» και στο άρθρο 168 ότι: «Γνωμοδοτήσεις προσώπων τα οποία έχουν ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης για ζητήματα που αφορούν εκκρεμή δίκη, τα οποία δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, λαμβάνονται υπόψη από το δικαστήριο, εφόσον ειδική διάταξη νόμου δεν ορίζει διαφορετικά». Από τις ως άνω διατάξεις των άρθρων 151 και 159 του ΚΔΔ, προκύπτει ότι εναπόκειται στην ευχέρεια του δικαστηρίου να διατάξει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης ή την εν γένει συμπλήρωση των αποδείξεων (βλ. ΣτΕ 745/2022, 2664/2015, 3792, 3793/2014, 3736/2012). Η δε έκθεση πραγματογνωμοσύνης του διορισμένου από το δικαστήριο πραγματογνώμονα αποτελεί αποδεικτικό μέσο που εκτιμάται ελεύθερα (βλ.ΑΠ 1286/2022, Σ.τ.Ε. 249/2020 σκ.6, ΔΕφΑΘ 1113/2023 σκ.8), ανεξάρτητα από την πληρότητα ή μη του περιεχομένου της και τις τυχόν πλημμέλειες που εμφανίζει (ΑΠ 306/2018 και Σ.τ.Ε. 3521/2013, ΔΕφ Θες 528/2023 σκ.6, ΔΕφ Αθ 990/2021 σκ.16, ΕφΠειρ 79/2023). Συναφώς, εάν το δικαστήριο αποφασίσει, κατά τα ανωτέρω, τον διορισμό πραγματογνώμονα, κάθε διάδικος μπορεί να ορίσει, με δαπάνη του, έναν τεχνικό σύμβουλο, προκειμένου να βοηθήσει σχετικά με τις τεχνικές του γνώσεις, δοθέντος ότι οι επιστημονικές κρίσεις του πραγματογνώμονα, ως τεχνικές κρίσεις που απαιτούν ειδικές ιατρικές γνώσεις δεν μπορούν να ελεγχθούν από τα δικαστήρια της ουσίας. Η αμφισβήτηση των κρίσεων αυτών και της επιστημονικής τεκμηριώσεώς τους μπορεί να γίνει με τον ορισμό τεχνικού συμβούλου (βλ. ΣτΕ 2376/2017 σκ.13, Δεφ Ιωαν 231/2022 σκ.18). Σε περίπτωση δε που τα εν λόγω ζητήματα απετέλεσαν πράγματι αντικείμενο πραγματογνωμοσύνης η συνταχθείσα σχετικώς έκθεση καθώς και η τυχόν υποβληθείσα έκθεση με τις παρατηρήσεις του τεχνικού συμβούλου εκτιμώνται ελεύθερα από το Δικαστήριο, ενώ γνωμοδοτήσεις άλλων προσώπων με τα ίδια θέματα δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη( βλ ΣτΕ 805/2020 σκ.4). Περαιτέρω, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι οι προσκομιζόμενες από τους διαδίκους εξώδικες δηλώσεις, επιστολές ή βεβαιώσεις τρίτων προσώπων που έχουν ειδικές γνώσεις ή εμπειρία επί ορισμένου αντικειμένου, δεν είναι νόμιμα αποδεικτικά μέσα και δεν επιτρέπεται να ληφθούν νομίμως υπόψη, γιατί αποτελούν εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, για τις οποίες δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες από τον ΚΔΔ διατυπώσεις για την εγκυρότητά τους (ΣτΕ 1580/2018, πρβλ. ΣτΕ 1019/2014). Αποτελούν, όμως, οι εν λόγω δηλώσεις ή βεβαιώσεις νόμιμα αποδεικτικά μέσα, αν είναι προγενέστερες της προσφυγής ή της αγωγής (ΣτΕ 1580/2018, 3035/2014) και δεν έχουν συνταχθεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δίκης αυτής, αλλά είναι άσχετες προς αυτήν ή αν έχουν τεθεί υπόψιν της Διοίκησης, κατά τη διαδικασία ενώπιόν της, ώστε να καταστούν στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης (ΣτΕ 1375/2020, 1580/2018, 2152/2017, 1019/2014, 1327/2012, 1349, 3616/2011 κ.ά.).

7. Επειδή, τέλος, έκθεση πραγματογνωμοσύνης ληφθείσα στο πλαίσιο της ποινικής προδικασίας ή της κύριας διαδικασίας ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου, λαμβάνεται παραδεκτώς υπόψη από το διοικητικό δικαστήριο, εφόσον αυτή δεν τυγχάνει ατελής ή ασαφής ως προς τα ιατρικής φύσης επιλαμβανόμενα ζητήματα (ΣτΕ 622/2022 σκ.7, 3792/2014 σκ.7). Εξάλλου, η τυχόν λήψη υπ’ όψη από το διοικητικό δικαστήριο μαρτυρικής κατάθεσης ενώπιον του εκδόντος την ποινική απόφαση δικαστηρίου, η οποία αποτελεί στοιχείο του σκεπτικού της εν λόγω απόφασης, λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο της εκπλήρωσης της νόμιμης υποχρέωσης του διοικητικού δικαστηρίου περί υποχρεωτικής συνεκτίμησης του περιεχομένου της ποινικής απόφασης, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην έκτη σκέψη, και δεν παραβιάζει τις διατάξεις των άρθρων 179 και επ. του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, κατά τις οποίες δεν αποτελούν νόμιμα αποδεικτικά μέσα στην διοικητική δίκη ένορκες εξετάσεις και καταθέσεις μαρτύρων που δεν λαμβάνονται κατά την διαδικασία των τελευταίων αυτών διατάξεων, διότι, σε τέτοια περίπτωση, οι μαρτυρικές καταθέσεις ενώπιον ποινικού δικαστηρίου λαμβάνονται υπ’ όψη από το διοικητικό δικαστήριο όχι ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα αλλά ως μέρος του περιεχομένου της υποχρεωτικά συνεκτιμητέας απόφασης του ποινικού δικαστηρίου (ΣτΕ 396/2020).

8. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η υπ’ αριθ. 7762/4-9-2014 βεβαίωση του Τμήματος Γραμματείας Εξωτερικών Ιατρείων του Γενικού Νοσοκομείου «Μαμάτσειο – Μποδοσάκειο» και αποσπάσματα των Βιβλίων προσερχομένων ασθενών της Παθολογικής Κλινικής και της Χειρουργικής Κλινικής του εν λόγω Νοσοκομείου της 25^ης-7-2014 και της 26^ης-7-2014, προκύπτουν τα εξής : Στις 25-7-2014 και ώρα 15:33΄, ο τηλεφωνητής του Εθνικού Κέντρου Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) Κοζάνης δέχθηκε κλήση για πτώση Ρ4 (κωδικός για: μέθη) ατόμου επί της οδού Ολύμπου αρ. 24 στην Κοζάνη. Το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ έφτασε στον ανωτέρω τόπο στις 15:37΄ και στις 15:40΄ παραλήφθηκε από το πλήρωμά του ο εν λόγω ασθενής, ο οποίος καταχωρήθηκε ως «αγνώστων στοιχείων», διότι «δεν είχε επικοινωνία», όπως καταγράφηκε (σχ. η υπ’ αριθ. πρωτ. 2786/28-8-2014 βεβαίωση Διακομιδής Ασθενούς του Γραφείου Γραμματείας του Παραρτήματος Κοζάνης του ΕΚΑΒ), και μεταφέρθηκε στα εξωτερικά ιατρεία της Παθολογικής Κλινικής του εναγόμενου Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης «Μαμάτσειο». Εκεί τον παρέλαβε αρχικά και τον εξέτασε ο ειδικευόμενος ιατρός ………………, ο οποίος, αφού κατέγραψε ότι ο ανωτέρω ασθενής – ο οποίος καταγράφηκε στο σχετικό βιβλίο ως αγνώστων στοιχείων και ακολούθως συμπληρώθηκαν τα στοιχεία του, ήτοι ότι πρόκειται για τον ………………., γεννηθέντα την 1-1-1944 – διακομίστηκε σε κωματώδη κατάσταση και ότι αντιδρά μόνο στα επώδυνα ερεθίσματα, προέβη εν συνεχεία σε έλεγχο του ασθενούς και συγκεκριμένα σε: α) Α/Ε (Αντικειμενική Εξέταση) του ασθενούς, με τη σημείωση «όσο συνεργάζεται» και αποτέλεσμα φυσιολογικό, β) Α/Ψ (Αναπνευστικό Ψιθύρισμα), ήτοι έλεγχο της αναπνευστικής οδού και εργαστηριακό έλεγχο αερίων αίματος για τη μέτρηση του κορεσμού του οξυγόνου, με αποτέλεσμα φυσιολογικό, γ) Έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας με ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), με αποτέλεσμα φυσιολογικό, δ) ΑΝΕ (Αδρή Νευρολογική Εξέταση), η οποία ανέδειξε ότι αντιδρά στα επώδυνα ερεθίσματα με άνοιγμα των ματιών του, ε) Δακτυλική εξέταση, η οποία ήταν αρνητική, στ) Έλεγχο του σημείου Babinsky (για τη διερεύνηση νευρικής παθολογίας) με αποτέλεσμα αρνητικό, ενώ, περαιτέρω, έδωσε εντολή για Γενική Αίματος και Βιοχημικό Έλεγχο (Γ/Β) καθώς και για ακτινογραφία θώρακος (Ro θώρακα). Διαπίστωσε, εξάλλου, ότι υπήρχε έντονη απόπνοια αλκοόλ και ήπια ρινορραγία και του χορήγησε τα σκευάσματα Narcan, Anexate, D/W 5% (δεξτρόζη). Ο ανωτέρω ιατρός, για την αντιμετώπιση της ρινορραγίας, τον παρέπεμψε στα εξωτερικά ιατρεία της Χειρουργικής Κλινικής του ανωτέρω Νοσοκομείου. Εκεί, τον παρέλαβε η εφημερεύουσα αγροτική ιατρός του χειρουργικού τομέα ……………., η οποία, αφού ενημέρωσε την εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β της Χειρουργικής Κλινικής …………….. που τη στιγμή εκείνη βρισκόταν στη Χειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου και, αφού εξέτασε τον …………. διέγνωσε ότι ο τελευταίος βρισκόταν υπό μέθη, με απόπνοια αλκοόλης, ρινορραγία, κόρες ισομεγέθεις, η πίεσή του ήταν φυσιολογική (120/70) και ότι όλες οι τιμές, που είχαν προκύψει μετά τη διενέργεια του αιματολογικού ελέγχου, ήταν φυσιολογικές, πλην της τιμής του νατρίου, το οποίο ανερχόταν σε 128, δηλαδή βρισκόταν κάτω του φυσιολογικού ορίου. Στη συνέχεια, εξετάστηκε και από την ως άνω εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β, η οποία, προχώρησε στον επιπωματισμό της ΑΡ ρινικής θαλάμου για την ανάσχεση της ρινορραγίας. Με εντολή της τελευταίας εισήχθη στη βραχεία νοσηλεία του Νοσοκομείου για παρακολούθηση της ρινορραγίας, παρά τις αντιδράσεις τόσο του ίδιου όσο και του υιού του (……………….), που εντωμεταξύ είχε φθάσει στο Νοσοκομείο, ως προς την περαιτέρω παραμονή του στο Νοσοκομείο) δοθέντος ότι η ρινορραγία ήταν γι’ αυτόν συχνό φαινόμενο και υποτροπιάζον. Σε επανέλεγχο που διενήργησε η ανωτέρω εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β ιατρός περί ώρα 00:30΄ (της 26^ης-7-2014) διαπίστωσε ότι ο ασθενής είχε βγάλει τη γάζα από τη μύτη του, και, για το λόγο αυτό, έκανε εκ νέου επιπωματισμό, παράλληλα δε ζήτησε να παραμείνει ο ασθενής προκειμένου να εξετασθεί από ιατρό Ωτορινολαρυγγολόγο του Νοσοκομείου (σχ. το από 25-7-2014 σημείωμα της ανωτέρω ιατρού). Περί ώρα 08:30΄ της 26^ης-7-2014 ο ανωτέρω ασθενής μεταφέρθηκε, συνοδευόμενος από την ανωτέρω ιατρό, στην ΩΡΛ Κλινική του Νοσοκομείου, όπου εξετάστηκε από τον ειδικευόμενο ιατρό ………….., ο οποίος, αφού διέγνωσε ρινορραγία εκ της αριστερής (ΑΡ) ρινικής θαλάμου, έκανε «προσπάθειες» ηλεκτρικού καυτηριασμού και εν τέλει επιπωματισμό αυτής «λόγω επιμονής», όπως καταγράφεται, δίνοντας οδηγίες για επανέλεγχο μετά από 48 ώρες, ενώ περί ώρα 10:30΄ ο ασθενής επέστρεψε από την ΩΡΛ Κλινική στη βραχεία νοσηλεία, δέχθηκε εκ νέου οδηγίες και αποχώρησε για την οικία του. Την επόμενη ημέρα, στις 27-7-2014 και ώρα 15:37΄, ο τηλεφωνητής του ΕΚΑΒ Κοζάνης δέχθηκε κλήση για περιστατικό ρινορραγίας-κωματώδους κατάστασης ατόμου στη Σκήτη Κοζάνης. Το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ έφθασε στον τόπο του συμβάντος στις 15:58΄ και το πλήρωμά του παρέλαβε στις 16:04΄ τον ίδιο ως άνω ασθενή ………………. τον οποίο διακόμισε στα εξωτερικά ιατρεία της Χειρουργικής Κλινικής του εναγόμενου Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης στις 16:24΄. Εκεί τον παρέλαβε και τον εξέτασε ο ειδικευόμενος ιατρός ……………, ο οποίος, αφού κατέγραψε ότι ο ανωτέρω προσήλθε με πτώση επιπέδου συνείδησης (κώμα) και ότι στο ατομικό του ιστορικό εμφανίζει «χρόνιο αλκοολισμό», προέβη σε εξέταση του ασθενούς, μετά τη διενέργεια της οποίας διαπίστωσε ότι οι κόρες των ματιών ήταν ισομεγέθεις και αντιδρώσες, ο έλεγχος του σημείου Babinsky ήταν αρνητικός, η πίεσή του δεν ήταν φυσιολογική (200/120), ενώ η νευρολογική εξέταση με τη μέθοδο της κλίμακας Γλασκώβης (GCS) για τον προσδιορισμό του επιπέδου συνείδησης κατέδειξε τιμή 7/15. Ακολούθως, διενεργήθηκε αξονική τομογραφία εγκεφάλου και διαπιστώθηκε ότι ο ανωτέρω εμφάνιζε «πολλαπλά κατάγματα οστών θόλου κρανίου, μετωπιαία – κεντρικά και προς τα ΑΡ μετωποβρεγματικά – βρεγματικά ΑΡ, καθώς και βρεγματοϊνιακά ΑΡ και στα τοιχώματα του ΔΕ μετωπιαίου κόλπου, παρουσία εκτεταμένου πνευμεγκέφαλου, παρατηρείται αέρας σε υπο-επισκληρίδιους χώρους μετωπο-κροταφο-βρεγματικά άμφω αντίστοιχα προς την περιφέρεια μεγίστου πάχους 29 mm ΔΕ και 24 mm ΑΡ. Επίσης: αέρας σε υποσκληρίδια θέση παρά το πρόσθιο τμήμα του δρεπάνου ΑΡ πάχους ως 8 mm σε δεξαμενές της βάσης του εγκεφάλου, ενώ πολυάριθμες φυσαλίδες αέρα απεικονίζονται στον ενδοκράνιο χώρο διάσπαρτα (ενδοπαρέγχυματικά σε υπο –επισκληρίδιους και υπαραχνοειδείς χώρους) Έντονο εγκεφαλικό οίδημα, συμπίεση των πλαγίων κοιλιών, ενώ παρατηρούνται υπαραχνοειδείς αλλαγές σε αύλακες κυρίως στο θόλο ΑΡ αιμορραγικές θλάσεις στο φλοιό της περιοχής, ενώ αιμορραγικά στοιχεία παρατηρούνται πιθανότατα και σε άλλους χώρους (λόγω του έντονου οιδήματος τα ευρήματα δεν είναι σαφή) … απεικόνιση σκηνιδίου παρεγκεφαλίδας – οπίσθιου τμήματος δρεπάνου. Η μέση γραμμή βρίσκεται λίγο παρεκτοπισμένη προς τα ΑΡ . Συλλογή στο σφηνοειδή κόλπο ΑΡ . Δεν παρατηρούνται καθόλου φυσιολογικοί υπαραχνοειδείς χώροι εγκεφάλου.» Συναφώς, στο από 27-7-2014 φύλλο ιστορικού ασθενούς της Χειρουργικής Κλινικής του εναγόμενου νοσοκομείου, που συντάχθηκε για τον ……………….., καταγράφεται ότι ο τελευταίος προσήλθε «σε κωματώδη κατάσταση, αιμοδυναμικά σταθερός, ΑΠ 130/90, κορεσμός Ο2 88, … εκ του ιστορικού : πτώση – μετά από μέθη – ΚΕΚ…». Ακολούθως ο εν λόγω ασθενής διασωληνώθηκε και, κατόπιν συνεννόησης με το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και με νευροχειρουργό αυτού, διακομίστηκε στο τελευταίο με το ΕΚΑΒ συνοδεία του προαναφερόμενου ιατρού. Σύμφωνα δε με το από 27-7-2014 εισιτήριο σημείωμα του Τμήματος κίνησης ασθενών του ως άνω Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, αιτία εισαγωγής στη Ν/Χ κλινική αποτέλεσε το «υποσκληρίδιο αιμάτωμα». Κατά την εισαγωγή του στο ανωτέρω Νοσοκομείο, οι θεράποντες ιατροί, …………… και ……………….. προέβησαν σε γενική εξέταση αυτού, όπου διαπιστώθηκε (μεταξύ άλλων) ότι ο ασθενής …………………… έφερε εξωτερικές κακώσεις και συγκεκριμένα εκχύμωση (ΑΡ) πχκ, μετώπου και (ΑΡ) μέγα δακτύλου ποδιού, όπως προκύπτει από το από 27-7-2014 έγγραφο Γενικής Εξέτασης του ανωτέρω Νοσοκομείου. Όπως δε καταγράφεται στο σημείωμα της νευρολογικής εξέτασης που συνέταξαν οι παραπάνω ιατροί σχετικά με την πορεία της νόσου του ανωτέρω, ο τελευταίος «διεκομίσθη από το ΓΝ Κοζάνης διασωληνωμένος υπό καταστολή λόγω διαπίστωσης πνευμεγκεφάλου, κατά τη διερεύνηση κωματώδους κατάστασης . … Η παρούσα νόσος άρχεται την Παρασκευή (25-7-2014) οπότε ο ασθενής μετά την κατανάλωση αλκοόλ … αναφέρεται πτώση εξ ιδίου ύψους με ΚΕΚ για την οποία διεκομίσθη με το ΕΚΑΒ στο ΓΝ Κοζάνης όπου διαπιστώθηκε ρινορραγία, παρέμεινε για παρακολούθηση στο θάλαμο βραχείας νοσηλείας του ΤΕΠ – και επί αναμονής ΩΡΛ εκτίμησης το πρωί του Σαββάτου – Ο ασθενής αποχώρησε από το ΤΕΠ ΓΝ Κοζάνης το πρωί του Σαββάτου. Οι οικείοι του παρατήρησαν σταδιακή έκπτωση επιπέδου συνείδησης – επαφής (που ήταν γενικά ήδη περιορισμένο) και έτσι τον μετέφεραν εκ νέου στο ΓΝ Κοζάνης το μεσημέρι της Κυριακής, όπου αξιολογήθηκε σε κωματώδη κατάσταση και διασωληνώθηκε. Σε ακόλουθο CT έλεγχο διαπιστώθηκε πνευμεγκέφαλος και μετά από επικοινωνία με ΝΡΧ /ΜΕΘ διακομίσθηκε στο ΓΝΘ «Ιπποκράτειο». Εξάλλου, στην από 28-7-2014 Γνωμάτευση του Συμβούλου Ιατρού της ΜΕΘ του εν λόγω νοσοκομείου, ……………….αναφέρονται τα εξής : «Ν/Χ εκτίμηση (03:40) Βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση προ 3ημέρου περίπου, ραγδαία επιδείνωση της κλινικής εικόνας τις τελευταίες ώρες (βαθύ κώμα) ….». Εξάλλου, στη δεύτερη αξονική εγκεφάλου που διενεργήθηκε την επομένη (28-7-2014) στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης παρατηρήθηκε επιπλέον «κάταγμα στο ΔΕ μετωπιαίο άνδρο που το διαπερνά από το πρόσθιο ως το οπίσθιο τοίχωμά του». Ο ασθενής παρέμεινε διασωληνωμένος και απεβίωσε τελικά στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στις 10-8-2014, συνεπεία πολυοργανικής ανεπάρκειας – καρδιακής ανακοπής, η οποία επήλθε λόγω της προαναφερόμενης βαριάς κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης (σχ. το από 10-08-2014 ιατρικό πιστοποιητικό της ιατρού …………… του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο»).

9. Επειδή, ακολούθως, κατόπιν υποβολής στις 21-2-2019 μήνυσης της συζύγου του θανόντος και πρώτης ενάγουσας, ………………., από κοινού με τους ……………………..,…………………… και ……………….. δεύτερο, έκτο και δέκατο των εναγόντων αντίστοιχα, κατά (μεταξύ άλλων) των α) …………………… ειδικευόμενου ιατρού του εναγομένου, β) ………………………εφημερεύουσας στο εναγόμενο αγροτικής ιατρού, γ) ……………….. Επιμελήτριας Β΄ Γενικής Ιατρικής Κλινικής του εναγομένου, ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος των τριών (3) ανωτέρω ιατρών, δυνάμει του από 6-6-2019 κατηγορητηρίου της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Κοζάνης, για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια (δια παραλείψεως τελεσθείσας). Συγκεκριμένα, οι ανωτέρω τρείς (3) ιατροί-όργανα του εναγόμενου νοσοκομείου, παραπέμφθηκαν στο ακροατήριο του Α΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης με την κατηγορία, ότι την 25^η-7-2014 από αμέλειά τους, δηλαδή έλλειψη προσοχής την οποία όφειλαν κατά τις περιστάσεις και μπορούσαν να καταβάλουν, δεν προέβλεψαν το αξιόποινο αποτέλεσμα των παραλείψεών τους και επέφεραν το θάνατο του ανωτέρω ασθενούς στις 10-8-2014 αν και είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να παρεμποδίσουν την επέλευση του αποτελέσματος αυτού. Κατά τις συνεδριάσεις του ως άνω δικαστηρίου στις 21-9-2021 και στις 1, 11 και 18-10-2021, κατέθεσαν ως μάρτυρες, μεταξύ άλλων, οι εξής: α) Ο …………………. ιατροδικαστής, κατέθεσε, ως μάρτυρας κατηγορίας, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «…. Έχουμε συντάξει την ιατροδικαστική γνωμάτευση με τον κο ……………….. Ό,τι στοιχεία είχαμε από το ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ τα συμπεριλάβαμε. Το πώς πήγε την Παρασκευή 25 Ιουλίου και βρισκόταν σε μία κωματώδη κατάσταση. Πιο πολύ λάβαμε υπόψη τα έγγραφα του νοσοκομείου και απ’ αυτά που μας είπανε οι συγγενείς, αλλά και του ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΥ λάβαμε υπόψη μας. Πήγε στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση. Είχε πτώση και τον πήγανε στο νοσοκομείο. … Δεν προχώρησαν σε άλλες εξετάσεις εκεί. Έπρεπε να κάνουν μία απλή ακτινογραφία κεφαλής-θώρακος, έτσι συνηθίζεται, είναι μέσα στην τυπική διαδικασία. Οι γιατροί του νοσοκομείου Κοζάνης όφειλαν, εφόσον τον είδαν σε κωματώδη κατάσταση, να κάνουν μία απλή ακτινογραφία. Αφού τον παρέπεμψαν στον ΩΡΛ λόγω ρινορραγίας, έπρεπε να κάνουν μία απλή ακτινογραφία κρανίου, όπου θα φαίνονταν τα τόσα κατάγματα (πολλαπλά) οπωσδήποτε. ……. . Αποκλείεται να οφείλονται σε μία παλιά κάκωση. Από μία πτώση μπορεί να προκληθεί μία κρανιοεγκεφαλική κάκωση. … Ο ΩΡΛ δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα. Πιθανόν, αν έβλεπε την εικόνα του αίματος, γιατί δεν ήταν καθαρό αίμα.. … Οι ενδεδειγμένες επιστημονικές ενέργειες που πρέπει να προβώ είναι: Να τον στείλω για ακτινογραφία. Τι θα έπρεπε να κάνω; Έναν έλεγχο ακτινολογικό κατ’ αρχήν, είτε κρανίου, είτε θώρακα. Μία απλή ακτινογραφία κρανίου και θώρακος το πρώτο που έπρεπε να γίνει και ανάλυση αίματος. Δεν ήταν ένα καθαρό αίμα. Είναι συνηθισμένο όταν έχουμε ένα κάταγμα στο κρανίο, να φεύγει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, το οποίο είτε καταπίνει ο ασθενής, είτε φεύγει από τη μύτη. Είναι ένα κόκκινο υγρό, όχι παχύ αίμα. Όταν έφευγε, είχε υπονατριαιμία στο αίμα. Αυτό έπρεπε να τους κάνει να υποπτευθούν και να ψάξουνε την αιτία. Η πρώτη αιτία είναι η μεγάλη απώλεια του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, ελαττώνεται το νάτριο. Στις 25/7 είχε νάτριο 128, κάτω του φυσιολογικού. …. . Η απώλεια του αίματος οφείλεται στα κατάγματα. …. Δεν το σκέφτηκε ούτε ο ΩΡΛ, έπρεπε να υποψιαστεί. … Δεν είδα καμία περιγραφική αναφορά εξωτερική, ούτε στις 25 ούτε στις 27/7. Φαίνεται ότι δεν περιγράφουν τα εξωτερικό σημάδια. Οι εξωτερικές θλαστικές κακώσεις υπονοούν ότι πιθανόν κάτι πιο κάτω να έχει βλαφτεί. …. Πάντοτε η εξωτερική κάκωση μας οδηγεί να ψάξουμε παρακάτω. … Οι εξωτερικές κακώσεις στην κεφαλή, καθώς και η ρινορραγία σε υποψιάζουν. Ο συνδυασμός αυτός των πραγμάτων (αναφορά πτώσης, κωματώδης κατάσταση και ρινορραγία), όφειλαν να κάνουν έστω μία απλή ακτινογραφία και μετά, αν χρειαζόταν, να προχωρήσουν και σε μαγνητική. …. Ο 1^ος κατέγραψε ότι ο ασθενής ήταν σε κωματώδη κατάσταση. Στην κλίμακα το 3 είναι το κατώτερο και το 15 που έχουμε εμείς σημαίνει ότι επικοινωνούμε, το 6-7 είναι μία κωματώδης κατάσταση. …. . Καυτηριασμός γίνεται όταν τρέχει αίμα με το παραμικρό, έχεις κιρσούς. Σε όλους μπορεί να υπάρχουν κιρσοί, δεν φταίει το αλκοόλ. …Είχε θλάσεις ο εγκέφαλος. Φωτεινό διάλειμμα σημαίνει ότι έχουμε κακώσεις. Στον εγκέφαλο είχε μία αιμορραγία. Για ένα διάστημα επανέρχεται το άτομο για κάποιες ώρες, επικοινωνεί με το περιβάλλον και ξαναπέφτει. Την επόμενη μέρα, πιθανότατα να ήταν ένα φωτεινό διάλειμμα, αλλά έφυγε πολύ πιο γρήγορα από τις 24 ώρες και χωρίς να γίνουν όλες οι εξετάσεις. …. Μύριζε ο άνθρωπος οινόπνευμα. Τη βεβαίωση από το ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ έλαβα γνώση και έγραψα για πτώση. Δεξτρόζη είναι η γλυκόζη, διάλυμα γλυκόζης δίνουνε στη μέθη, αν ήταν μέθη δίνουνε ένεση καφεΐνης. Η δεξτρόζη δεν είναι ειδικό φάρμακο για τους αλκοολικούς, αραιώνεται βέβαια το ποσό της αλκοόλης και διεγείρει τον εγκέφαλο, …. Η δεξτρόζη σε κρανιοεγκεφαλική κάκωση επιβαρύνει, θα είναι ορός από μαννιτόζη σε κρανιοεγκεφαλική κάκωση. …. Υπάρχει ένα φωτεινό διάλειμμα σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, γενικά μεσολαβεί ένα διάστημα φωτεινού διαλείμματος. ….», β) ο…………….. ιατρός, ειδικός ιατροδικαστής, ο οποίος, ως μάρτυρας κατηγορίας, κατέθεσε τα ακόλουθα: «Είμαι ο 2°^ς γιατρός που συνυπογράφει την ιατρική γνωμοδότηση. Λάβαμε υπόψη μας τον ιατρικό φάκελο ως κύρια πηγή πληροφοριών και δευτερευόντως τους συγγενείς. … Ο παθολόγος δεν συνδέει την αλκοόλη με την ρινορραγία και την κωματώδη κατάσταση. Κάνει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα και μία ακτινογραφία θώρακος ο παθολόγος, ο οποίος είναι ειδικευόμενος και τον παραπέμπει στη χειρουργική. … Το νάτριο είναι στο 128 και από μόνο του αυτό είναι αιτία εισαγωγής σε κλινική. …. Η έλλειψη νατρίου μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό οίδημα. … Θα έπρεπε να τους προβληματίσει το χαμηλό ποσοστό νατρίου. Έπρεπε να γίνουν απεικονιστικές εξετάσεις. Μία ακτινογραφία ρινικού οστού θα ζητούσα εγώ αν ήμουν στη θέση τους. Όταν δεν έχω μία σαφή περιγραφή πως ξεκίνησε η κατάσταση αυτή, τότε ζητάω περισσότερες εξετάσεις. …. Ο παθολόγος θέλει ακτινογραφία θώρακος και γενική αίματος. Εδώ έχουμε πτώση και ρινορραγία, αλλά δεν είναι μέριμνα του παθολόγου να ζητήσει ακτινογραφία, είναι υπόθεση χειρουργού. … Μόνον η παραπομπή σημαίνει ότι υπάρχει τραύμα, ο 1^ος δηλαδή σωστά παραπέμπει. … Για την ……… …. Βλέπει ρινορραγία, κωματώδη κατάσταση, χαμηλό ποσοστό νατρίου. Θα έπρεπε να κάνει ακτινογραφία κρανίου ή τουλάχιστον του ρινικού οστού. Τον παραπέμπει στον επιμελητή βάρδιας. …. Οφείλει η ……………..να κάνει τον απεικονιστικό έλεγχο. Περαιτέρω σε αξονική τομογραφία, σε κάτι πιο λεπτομερές. Η ………… θα μπορούσε να τα δει όλα αυτά, άρα εντοπίζεται εδώ παράλειψη. Περιγράφεται μία απότομη βελτίωση, η οποία δεν γίνεται να αλλάξει το επίπεδο συνείδησης ενός ανθρώπου που είναι βαριά. Το Narcan χρησιμοποιείται μόνο για την αναστροφή των οπιοειδών. Οι τρεις ουσίες που χορηγούνται στον ασθενή δημιουργούν το συμπέρασμα ότι πάσχει από μέθη, είναι λανθασμένο. Αυτά τα 2 φάρμακα του χορηγήθηκαν προκειμένου να αναστρέψουν τη μέθη. … Αυτά δεν έχουνε καμία επίδραση στην περίπτωση μέθης. Δεν έχω αποτελέσματα γλυκόζης, αν ήταν διαβητικός μπορεί να τον ρίχνανε σε κώμα. Η δεξτρόζη βοηθάει τον ασθενή να συνέλθει μόνος του. Αυτά τα φάρμακα δεν έχουν καμία επίδραση στην αναστροφή της μέθης. Η κρανιοεγκεφαλική κάκωση παρουσιάζει ένα φωτεινό διάλειμμα. Είναι μία πτώση του επιπέδου της συνείδησης, μετά μία ανάκαμψη και μετά πάλι πτώση του επιπέδου συνείδησης. Αυτό το διάστημα της βελτίωσης ονομάζεται φωτεινό διάλειμμα. …. Το νάτριο όταν πέφτει και έχουμε ιστορικό κάκωσης, πρέπει να υποψιαστούμε απώλεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Είχαμε πτώση αλλά και ρινορραγία. ….. Ρινορραγία= σκούρο χρώμα, με πήγματα, Ρινόρροια = διάφανο και διαυγές υγρό. Όταν υπάρχει και συμμετοχή εγκεφαλονωτιαίου υγρού, τότε το χρώμα είναι πιο ανοικτό. … Θα έπρεπε να φύγει στη νευροχειρουργική κλινική και να γίνει αποσυμπίεση του εγκεφάλου. Το εγκεφαλικό οίδημα είναι συνέπεια της εγκεφαλικής κάκωσης. Σε απόλυτη συνάρτηση με το χρόνο είναι αυτό. … Οι γιατροί στο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ γράφουνε εκχύμωση μετώπου. Είναι μελανιά. Η εκχύμωση αυτή του μετώπου προφανώς δεν καταγράφηκε από τους προηγούμενους, ούτε και στις 27 το πρωί καταγράφεται κάπου. Δεν είναι τόσο επιμελείς ορισμένες φορές οι γιατροί στην καταγραφή. Οφείλουνε να καταγράφουνε την εξωτερική εικόνα, είναι γεγονός. Είναι μία πρακτική το να παραλείπονται τα εξωτερικά ευρήματα. … Δεν γίνεται να μην υπάρχει στην αρχή και να εμφανιστεί αργότερα. Το πιθανότερο είναι να υπήρχε στις 25 και να μεγάλωσε αργότερα. …. . Στις 27/7 στο έγγραφο θεωρώ πως αναφέρονται στο περιστατικό της 25^ης Ιουλίου. Η εκχύμωση θεωρώ, κρίνω, ότι στις 25/7 υπήρχε. … Θεωρώ ότι είναι αναφορά του γιατρού που συνόδευε τον ασθενή, όταν λέω ότι προ 3ημέρου έχουμε τον ασθενή. Ο ειδικευόμενος του λέει προ 3ημέρου, θεωρώ ότι είναι αναφορά του ειδικευόμενου προς ενημέρωση του συναδέλφου. …. Πνευμοκέφαλος είναι η παρουσία αέρα εντός του κρανίου. Σε φυσιολογικές συνθήκες δεν πρέπει να έχει αέρα. Οι βλάβες του εγκέφαλου προκλήθηκαν από την θλάση και από την πίεση που δέχτηκε ο εγκέφαλος. … Υπάρχει περίπτωση να μην υπήρχε εμφανής κάκωση, αλλά να υπάρχει κάκωση εσωτερική. Φωτεινό διάλειμμα είναι: 1) η πλήξη σοκάρει τον εγκέφαλο και ο ασθενής χάνει την συνείδηση και επανέρχεται, 2) επανέρχεται σχεδόν πλήρως και βελτιώνεται η εικόνα του ασθενή και 3) έχουμε μία επιδείνωση ραγδαία της κατάστασης. Αυτό είναι το φωτεινό διάλειμμα και εμφανίζεται σε πολλά είδη κακώσεων. Το φωτεινό διάλειμμα μπορεί να διαρκέσει και 24 και 32 ώρες, όσο μεγαλύτερη η βλάβη τόσο πιο γρήγορα θα επιδεινωθεί η κατάσταση. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις έχουν αυτό το φωτεινό διάλειμμα. Ρινικό κάταγμα δεν φαίνεται στην ακτινογραφία. … Δεν καταγράφεται κάποια επικοινωνία με πλήρη διαύγεια πουθενά. Το νάτριο στην οξεία μέθη δεν πέφτει, πέφτει στη χρόνια. Όταν έφτασε ο ασθενής ξέρανε ότι ήταν μεθυσμένος, όχι ότι ήταν αλκοολικός. Στις 25 θεωρώ ότι δεν ήξεραν ότι ήταν αλκοολικός, στις 27 μπορεί να μάθανε ότι ήταν χρόνια αλκοολικός. Πουθενά δεν καταγράφεται ότι είναι χρόνια αλκοολικός. Δεν αφήνεις έναν ασθενή με νάτριο 128 να φύγει. Με αυτή την τιμή νατρίου οφείλει να κάνει εισαγωγή σε κλινική.. … Δεν τους ενδιέφερε η καταγραφή της εκχύμωσης, ο ασθενής πέθαινε. … …Το ΕΚΑΒ κατέγραψε «μη έχοντας επικοινωνία», ο γιατρός «κωματώδη» τον περιγράφει όταν φτάνει. ….Αντιδρά στα επώδυνα, αυτό είναι κωματώδης κατάσταση. Κωματώδης κατάσταση σύμφωνα με την κλίμακα Γλασκώβης σημαίνει κάτω από 8. Η κωματώδης κατάσταση δεν είναι μία συγκεκριμένη κατάσταση. Το 3 είναι το ελάχιστο. Θεωρώ ότι δεν είναι ελλιπής ο ορισμός. Μία ατελείωτη λίστα αιτιών έχει το κώμα. Στα τοξικά αίτια είναι η οξεία μέθη στα τελευταία της στάδια. Μπορεί να κάνει διαταραχή. Δεξτρόζη, …. δίνει ο Σάρρας. … Αυτά δεν αναστρέφουν το επίπεδο συνείδησης. Το παραπέμπει στους χειρουργούς επειδή είναι χειρουργικό αίτιο. …. Βλέπει ότι δεν έχει παθολογικό υπόβαθρο αυτή η κατάσταση. Αξιολογείται η αναπνευστική λειτουργία, την έλεγξε. Αέρια αίματος, ναι τα έλεγξε, αποτελέσματα δεν έχουμε όμως. Τις κόρες αν και είναι καθαρά νευρολογικό θέμα, έχουν γίνει. Την απόπνοια της αλκοόλης ναι, έδωσε και εργαστηριακό έλεγχο ο ………….., ναι. Έδωσε δεξτρόζη λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ. Προσπαθεί να υποστηρίξει τον ασθενή του με νερό και γλυκόζη. Αυτή η κίνηση είναι καθαρά για υποστηρικτικούς λόγους, …. . Όσοι παθαίνουν τοξικό-μεταβολικό κώμα εμφανίζουν υπονατριαιμία. … Έχεις ρινορραγία εδώ και οφείλεις να ψάξεις για πτώση και εγκεφαλική κάκωση. … Όπως περιγράφεται από τα ιατρικό έγγραφα, η κατάστασή του βελτιώθηκε, παρ ‘ όλα αυτά είναι σοβαρό λάθος να πιστέψεις ότι οφείλεται στη δεξτρόζη. …. Δεν είναι φάρμακο που θα σώσει τον ασθενή του, …Η δεξτρόζη θεωρώ ότι λειτούργησε υπέρ του ασθενούς. Τη δίνει για την υποστήριξη του ασθενούς στα πλαίσια της απόπνοιας αλκοόλης. …. Η υπονατριαιμία διαχωρίζεται σε οξεία και χρόνια. Αν είχε χρόνια υπονατριαιμία θα είχε διαταραχές. Φαίνεται από το ιστορικό που μου δώσανε οι συγγενείς ότι δεν ήταν χρόνια, θα είχε διάφορα, όπως ζαλάδες. Αντικαταθλιπτικά έπαιρνε. Το σκεφτήκαμε ότι δεν αποτελεί ένα χρόνιο πρόβλημα γιατί θα είχε συμπτώματα. …….. …». γ) ο …………….., ιατρός Νευροχειρουργός, ο οποίος ως μάρτυρας υπεράσπισης (της 3^ης κατηγορουμένης) κατέθεσε τα ακόλουθα: «… Έχω δει τα ιατρικά έγγραφα της δικογραφίας. Έχουμε έναν ασθενή, ο οποίος έρχεται σε 2 διαφορετικές ημερομηνίες. Έρχεται ένας ασθενής, ο οποίος δεν μπορεί να επικοινωνήσει με γιατρό. Επιλαμβάνεται ένας παθολόγος. Χορηγεί 3 φάρμακα που είναι απαραίτητα εκείνη τη στιγμή. Τα βαρβιτουρικά, οποιοδήποτε οπιοειδές και για αλκοόλ. Ο ασθενής αποπνέει αλκοόλ. Δεν υπήρχαν άλλα σημάδια, ούτε σημάδια εξωτερικής κάκωσης. Παραπέμφθηκε από τον …………. στην…………….και μετά απ’ αυτή στην …………….. Με βάση τα έγγραφα είναι ορθότατο το πρωτόκολλο που τήρησαν. Υπάρχει ρινορραγία και σωστά παρέπεμψαν στον ΩΡΛ για να κάνει ανάσχεση της ρινορραγίας. Τηρείς ακριβώς αυτό το πρωτόκολλο. Αν δούμε ότι ξυπνάνε, καταλαβαίνουμε ότι έχει αποδώσει η διάγνωση που κάναμε. Ο ασθενής έρχεται με διαταραγμένο επίπεδο συνείδησης και όχι σε κωματώδη κατάσταση. Στο κώμα βάζουμε συγκεκριμένα στοιχεία. Ο μεθυσμένος δεν ξυπνάει από κώμα. Η ρινορραγία είναι πολύ σύνηθες, ειδικά σε αλκοολικούς. Η υπονατριαιμία είναι τεράστιο κεφάλαιο στην παθολογία. Ο ίδιος ο αλκοολισμός μπορεί να συντελέσει στην πτώση νατρίου. … Στις 25 (Ιουλίου) αναφέρεται χωρίς επικοινωνία, όχι σε κωματώδη κατάσταση. … Σύμφωνα με την κλίμακα Γλασκώβης είναι 3 συγκεκριμένες κατηγορίες εξέτασης. Γι’ αυτό κάνεις το πρωτόκολλο, για να δεις αν είναι πραγματική η κατάσταση ή απόρροια της μέθης. Το πρωτόκολλο συμπεριλάμβανε τη χορήγηση αυτών των φαρμάκων και ο ασθενής αρχίζει να αποκτά τη συνείδηση με το περιβάλλον. Μιλάμε για μία αξονική που έχει τεράστιες ζημιές. Αυτό θα μπορούσε να προκληθεί στο ενδιάμεσο. Στις 27/7 σύμφωνα με την αξονική υπάρχει ένα ενδοίασμα του κρανίου και μπροστά και πίσω. … . Οι όποιες κακώσεις εμφανίστηκαν μετά την αξονική. Την 1^η φορά, ο ασθενής ξύπνησε και έφυγε, αντιμετωπίστηκε δηλαδή σωστά. Στη 2^η ήρθε σε κώμα, με επιβαρυμένη κατάσταση. …. Σαφώς στην 1^η περίπτωση με το που ξύπνησε ο ασθενής, φάνηκε ότι ενήργησε η διαγνωστική σκέψη. Σε μια βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση ο ασθενής απαιτείται να διασωληνωθεί, δεν ξυπνάει με τίποτα. … Η ελαφριά κάκωση μπορεί να είναι λίγο πονοκέφαλος. Στη μεσαία μπορεί να υπάρξει διαταραχή επιπέδου συνείδησης, περισσότερος πονοκέφαλος και στη βαριά πέφτεις σε κωματώδη κατάσταση. Οι βαριές είναι ξεκάθαρες, δεν ξυπνάς, χρειάζεται εκείνη τη στιγμή να διασωληνωθείς. Πρέπει να υπάρχει ένα κάταγμα το οποίο δεν υπήρχε στην αρχή, επειδή ο ασθενής ξύπνησε. Με βάση το πρωτόκολλο, ό,τι χρησιμοποιήθηκε δηλαδή, ο ασθενής ξύπνησε. Δεν υπήρχαν άλλα στοιχεία του ασθενούς για να προχωρήσει σε τέτοια διερεύνηση. Το πρωτόκολλο απαιτεί εξάλλου μία 24ωρη παρακολούθηση, πράγμα που έγινε. Η κλινική εικόνα του ασθενούς μέχρι την έξοδό του βελτιώθηκε. Ήταν έλλειψη επικοινωνίας προσωρινή. Αν υπήρχε το παραμικρό, όσον αφορά την κλινική εικόνα στις 26/7, σαφώς και θα παρακινούσε τους γιατρούς σε κάποια υποψία. Το νάτριο, η ρινορραγία είναι συνηθέστατα από διαταραχές του πεπτικού συστήματος, ηπατική ανεπάρκεια δηλαδή. Υπάρχει καταγεγραμμένο στο ιστορικό ότι είναι χρόνια αλκοολικός. Ακόμη και λίγο να ακούμπησε τη μύτη του, μπορούσε να κάνει ρινορραγία. Έγινε σε μεταγενέστερο χρόνο η κάκωση. Βλέπω έναν διαφορετικό ασθενή στα έγγραφα που διάβασα. Στις 27/7 που μπήκε στο ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ καταγράφεται από το ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ότι ήταν υπό καταστολή λόγω διαπίστωσης πνευμοκέφαλου κατά τη διερεύνηση κωματώδους κατάστασης. Ο ασθενής δεν ξυπνούσε και αναγκαστικά τον έστειλαν για αξονική. Για εξωτερική κάκωση στις 27/7 δεν αναγράφεται κάτι στο ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ. Όταν ο ασθενής έρχεται επειγόντως τον στέλνεις απευθείας για αξονική. ….. Είναι δυνατόν τέτοιο κάταγμα να μην το είδε κανένας την 1^η φορά; 4 συνάδελφοι τον είδαν την 1^η φορά. Κατέγραψε τη 2η φορά ο γιατρός την πίεση και τον πίνακα Γλασκώβης με 7. Έπρεπε να πάει για διασωλήνωση. Τα πολλαπλά αυτά κατάγματα τα καταγράφει η αξονική. ……. Θα μπορούσε να έγινε στις 26, 27 (Ιουλίου) στο σπίτι. Μία εκχύμωση μπορεί να μεγαλώσει, αλλά όχι πάρα πολύ. Αυτό που κάνει είναι να αλλάζει χρώμα. …. Είχε και μετωπιαίο κάταγμα, ναι. Σίγουρα από κάποιο χτύπημα έγινε. Δεν ξέρω αν έγινε από βιαιοπραγία, θα μπορούσε να γίνει. …. Μπορεί να έγινε εξ αναφοράς των οικείων στις 27/7 το ιστορικό. Στο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ πήγε με συνοδό γιατρό. Το τι γράφουνε το συναγάγουν, δεν ξέρω ποιος τους το λέει «προ 3ημέρου». Κάνει έναν αυθαίρετο συνδυασμό των στοιχείων. Προσπαθεί να συσχετίσει και την προηγούμενη εισαγωγή. Τα χαρτιά του συμβουλεύεται. Υπήρξε μία τηλεφωνική ενημέρωση προηγουμένως. … Ένας που βλέπεις πεσμένο, δεν σημαίνει ότι έχει πέσει ή αν έχει πέσει δεν χτυπάει πάντα. Μιλάει και για μέθη, όχι μόνο πτώση το έγγραφο του ΕΚΑΒ. … Αν υπήρχε ρινόρροια σαφώς θα κινούσε το ενδιαφέρον να κάνουν αξονική. Ο ΩΡΛ αν έβλεπε ρινόρροια δεν θα τον έστελνε για αξονική; Πέρασαν από την 1^η έως την 2^η μέρα κάποιες ώρες. Από τη λήψη του ιστορικού από τους συγγενείς προκύπτει ότι ήταν αλκοολικός. …. Πως ξύπνησε από την κωματώδη κατάσταση, με τον ορό; Δεν ξυπνάει ο κωματώδης ασθενής. …. Ξέρω ότι ο ασθενής μίλησε, είναι καταγεγραμμένο. … Τον ανέλαβε ο ………….και μετά ανέκαμψε. …. Στις 12.30 το βράδυ είναι καταγεγραμμένο ότι είχε επικοινωνία, τότε αναγράφεται η ώρα. Προφανώς για να τον διακομίσει, ανέκτησε επίπεδο. Δεν ξέρω τι ώρα τον έστειλε. Βλέπω ότι στις 12.30 το βράδυ, σε επανέλεγχο, τον είχε ήδη δει και τον ξαναείδε στις 2.30 τη νύχτα. Δεν ξέρω αν έδωσε τα στοιχεία του τότε. Η επαφή προκύπτει από τα έγγραφα, η ώρα δεν προκύπτει από πουθενά. Για ρινορραγία τον διεκόμισε. Η λήψη του ιστορικού από τους συγγενείς γίνεται αργότερα, δεν ξέρουμε ώρα. Δεν γνωρίζουμε ότι είναι αλκοολικός, αλλά είναι τουλάχιστον μεθυσμένος, επειδή αποπνέει αλκοόλ. Με βάση την κλίμακα Γλασκώβης ενεργείς. …. στη 2η 7 στα 15, κωματώδης κατάσταση. Όταν ο ασθενής έχει πέσει κάτω από 8 είναι καμπανάκι. … Δεν υπάρχει υποσκληρίδιο αιμάτωμα. Προσπάθησε να κάνει έναν συνδυασμό με της προηγούμενης εισόδου και έγραψε για «προ 3ημέρου». Τραύματα, αν είχε, στις 25/7, δεν μπορούν να φύγουν στις 27/7. …… .. Αν έχουμε μία πτώση και χτύπημα στο κεφάλι, στο στάδιο της διερεύνησης δεν κάνουνε όλοι ακτινογραφία κεφαλής. Η κλινική εικόνα είναι αυτή που μετράει. Μετά απ’ αυτά που κάνανε, ανακτά, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ακτινογραφία. … Αν δεν ξυπνούσε, εννοείται ότι θα πήγαινε για περαιτέρω έλεγχο. Ξύπνησε κανονικότατα, πήγε στην τουαλέτα. Μπορεί να πήγε με τον γιο του. Τουλάχιστον κινητικά ήταν άψογος. Ο ασθενής δεν έχει υποσκληρίδιο αιμάτωμα, έχει θλάσεις, επομένως δεν έχουμε φωτεινό διάλειμμα, δεν είναι φωτεινό διάλειμμα αυτό. …. αέρας υπήρχε μέσα στο κρανίο. Είχε παρουσία αέρα, όχι αιμάτωμα. Χωρίς να έχει ευρήματα στις 25/7, πώς θα έκανε κρανιομετρήσεις; …. Στις 27/7 η κλινική εικόνα ήταν βαρύτερη. Ένα κάταγμα υποδηλώνει πάντα μία βίαιη κίνηση. Πτώση, χάνω τις αισθήσεις μου, ξυπνάω, δεν φεύγω από το νοσοκομείο, είμαι υπό νοσηλεία. … Με βάση την πορεία της κλινικής εικόνας, όχι, δεν θα έκανα ακτινογραφία. Ο ασθενής μπαίνει, του δίνουνε αυτά που λέει το πρωτόκολλο, προφανώς ξυπνάει και τον στέλνουν σε ΩΡΛ για τη ρινορραγία. Βελτιώθηκε ο ασθενής διότι του χορηγήθηκαν αυτές οι ουσίες. …. Αν δεν συνερχόταν εννοείται ότι θα έκαναν τον υπόλοιπο απεικονιστικό έλεγχο. Ο συνάδελφος από την παθολογική τον έστειλε στο χειρουργικό λόγω ρινορραγίας. Προφανώς είδε βελτιωμένη την κατάσταση και τον παρέπεμψε για τη ρινορραγία. Είναι βαριά η εικόνα στις 27/7, δεν μπορεί να τα είχε στις 25/7. Πολύ πιθανόν να μεσολάβησε κάποιο άλλο γεγονός. …. Αν δεν συνέρχονταν, λέω ότι θα έπρεπε να μας προβληματίσει και θα κάναμε σπεικονιστικές. Είναι 2 διαφορετικές περιπτώσεις. … Μπορεί να ξαναχτύπησε μετά, ….Δεν υπάρχει ελαφρύ κάταγμα σαν όρος. Κάταγμα σημαίνει ισχυρή κρούση. Ένα κάταγμα κρανίου υποδηλώνει μέτρια ή βαριά κάκωση. Στη μέτρια δεν θα άλλαζε Γλασκώβη, στο 7- 8 θα ήταν. Κάτω από 7 πας για διασωλήνωση. 4 γιατροί τον είδανε, δεν μπορεί να μην είδανε ένα τέτοιο κάταγμα. Αντιδρούσε στα επώδυνα. . … Μ’ αυτή την κάκωση δεν θα ξυπνούσε. Ξύπνησε.

Στην αξονική του ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΥ λέει για πολλαπλά κατάγματα οστών θόλου κρανίου μετωπιαία κεντρικά και προς το αριστερό μέτωπο- βρεγματικά, βρεγματικό αριστερά, καθώς και βρεγματοϊνιακά αριστερά και στα τοιχώματα του δεξιού μετωπιαίου κόλπου. Υπήρχαν δηλαδή κατάγματα σ ‘ όλο το κρανίο. …. Το κάταγμα που είναι πίσω θέλει πολύ μεγάλη δύναμη. …. Δεν μπορούσε να συντριβεί ο εγκέφαλός του απ’ όλες τις μεριές με μία πτώση. Όταν εισήχθη την 1^η φορά η πίεσή του και τα ζωτικά σημεία είναι καλά. Στις 27/7 έχουμε άλλη εικόνα. Το πρωτόκολλο Ευαγγελισμού μιλάει για τον αλγόριθμο διαγνωστικών χειρισμών. Λέει δεν χρήζει ακτινολογικής εξέτασης, εκτός αν έχει πονοκέφαλο, ζάλη κλπ. Από κανέναν δεν κατατέθηκε ότι είχε πόνο ή ζάλη. Γι’ αυτό λέω για διαφορετικά περιστατικά. Δεν υπάρχει λόγος να ακτινολογηθεί όλος ο κόσμος. …. Παρακολουθώ 24 ώρες την κλινική εικόνα, δεν κάνω ακτινογραφία. … Η δεξτρόζη αντενδείκνυται. Επιδεινώνει, δεν κάνει. … Δεν μπαινοβγαίνει στο κώμα κάποιος, ίσα-ίσα επιδεινώνεσαι περαιτέρω. Δεν υπάρχει περίπτωση, μ ‘αυτή την κλινική εικόνα, το 1° βράδυ, να είχε βαρύτατες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Οι γιατροί στο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ προσπάθησαν να συνδυάσουν τα δεδομένα, αυτό είναι λήψη ιστορικού. ….Κάταγμα βάσης κρανίου δεν προκύπτει από πουθενά. Στις 25/7 δεν υπήρχε κάταγμα βάσης κρανίου, επομένως δεν υπήρχε ροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού, δεν βρήκανε. Στις 25/7 δεν είχε ρινόρροια ο ασθενής, στις 27/7 μάλλον έχει ρινόρροια. … …Το πρωτόκολλο του Ευαγγελισμού τηρήθηκε κατά γράμμα. Ποσοστό νατρίου 128, σαφώς δεν είναι βαριά, από τα 120 και κάτω είναι βαριά. …. Δεν έχει εκχύμωση ο ασθενής στις 25/7. ….» και δ) Ο ……………. ιατροδικαστής, ο οποίος, ως μάρτυρας υπεράσπισης, κατέθεσε τα ακόλουθα: «… Για να έχεις κρανιοεγκεφαλική κάκωση πρέπει ή να είσαι σε κωματώδη κατάσταση ή σε επίπεδο Γλασκώβης κάτω του 7. Πρωτίστως θα έπρεπε ο συνάδελφος να δει κλινικά. Για να τον προβληματίσει πρέπει να κρίνει ποιος είναι ο λόγος που προκάλεσε αυτή την κατάσταση. Όπως ο ίδιος, έτσι και οι υπόλοιποι, διαπιστώνουν ότι η εικόνα δεν είναι αποτέλεσμα κάκωσης, είναι φυσιολογικές οι ενδείξεις. Γίνεται κλινική εξέταση που δεν διαπιστώνει έντονη νευρολογική σηματολογία και περαιτέρω δια της εξέτασης των ζωτικών σημείων (αρτηριακή πίεση, σφίξεις). Το σημείο Babinsky είναι φυσιολογικό. Υπάρχει μία ήπια διαταραχή του επιπέδου συνείδησης. Η χρήση αλκοόλης προβλέπει σταδιακή βελτίωση. …. Μέσα σε δημόσια έγγραφα υπάρχει ο χρόνια αλκοολικός….. Ο ασθενής σταθερά βελτιώνεται, αρχίζει και συνεργάζεται, κάνει επιπωματισμό. Τα κλινικά συμπτώματα είναι αυτά που θα μας οδηγήσουν στο τι κλινικό έλεγχο θα κάνουμε. …. 6- 8 ώρες κάνει ένας χρήστης αλκοόλ για να επανέλθει. … Αν υπήρχε κάταγμα μετωπιαίου οστού, θα πονούσε ο ασθενής και θα αντιδρούσε. Όταν υπάρχει κάταγμα, υπάρχει εντονότατη κεφαλαλγία, θα αντιδρούσε. Ή να έχω πάρει στοιχεία από συνάδελφο ή ιστορικό από τους οικείους. Πιο εύκολο είναι να βρεις τον οικείο παρά τον συνάδελφο που ήταν πριν 2-3 μέρες. …. Υπάρχει μία εκχύμωση μετώπου που δεν περιγράφεται. …. Έχουμε βρεγματοϊνιακό κατάγματα. …. Όταν έχω κατάγματα μεγάλα, δεν είναι απαραίτητο να έχω εξωτερικές κακώσεις. Με ρωτάτε αν μπορώ να έχω βρεγματοϊνιακά κατάγματα και να έχω εξωτερικές κακώσεις; Ελάχιστες περιπτώσεις. Υπάρχει υποψία, αλλά θα κρίνω πρωτίστως κλινικά. Για να μπω να κάνω απεικονιστικό έλεγχο, δεν θα πάω για ακτινογραφία. Επομένως όχι ακτινογραφία, αλλά CT (αξονική τομογραφία) κρανίου για να διαπιστώσω το μέγεθος. Κάταγμα στο οστό υπάρχει. Το βρεγματοϊνιακό θα το έδειχνε. Στις 25/7 κωματώδης κατάσταση από το αλκοόλ λέει. … Στις 27/7 με τον που τον βλέπει στη Γλασκώβη 7 τον στέλνει απευθείας για απεικονιστικό έλεγχο. … Όταν θα διαπιστώσω ότι έχω νευρολογική συμπτωματολογία, τότε θα κάνω ακτινογραφία.. …

Οι γιατροί ορθώς έπραξαν, επειδή επρόκειτο για μέθη. Ακτινογραφία κρανίου, με βάση την εμπειρία μου γίνεται μόνο όταν έχουμε υποψίες για οστικές δομές στο κρανίο, οι οποίες βρίσκονται κοντά στο εγκεφαλικό παρέγχυμα, δηλ. τη μύτη και την κάτω γνάθο, σε συνδυασμό με την νευρολογική εικόνα. … Στις 25/7 δεν μπορούνε να προκληθούν αυτά τα κατάγματα, είμαι απολύτως βέβαιος. … Μαζί με την συνήγορο καταφθάσαμε στο σημείο που έγινε, τον Οκτώβριο του 2019 και κάναμε μία αυτοψία χώρου. Μιλήσαμε με κάποιους, δεν υπήρξε μάρτυρας. …. Η 3η κατηγορουμένη ανέλαβε 3^η κατά σειρά την περίθαλψη του παθόντα. Όταν τον ανέλαβε, είπε ότι συνεργαζότανε, ότι περπατούσε, ότι της μιλούσε και ότι πήγανε μαζί για να κάνουνε κάποιες εξετάσεις….… Έφυγε βελτιωμένος από το νοσοκομείο στις 26/7 και φαίνεται να εμφανίζει επιδείνωση το μεσημέρι της 27/7. Η ΩΡΛ ειδικότητα είναι χειρουργικού και σαν ειδικότητα είναι η πιο κοντινή από αυτούς τους συναδέλφους που συμμετείχαν. Αν είχε ρινόρροια, θα το είχε διαπιστώσει. Πουθενά δεν αναφέρεται πονοκέφαλος. Δεν μπορεί να υπάρξει φωτεινό διάλειμμα με τέτοιες αιμορραγίες που υπήρχανε. … Τέτοιες αιμορραγίες αλλά και τέτοιες βλάβες σίγουρα θα είχανε αφήσει νευρολογικό υπόλειμμα. ..…. Η χορήγηση της δεξτρόζης αντεδείκνυται και επιδεινώνει την κατάσταση. …Ο γιατρός στις 27/7 πιθανότατα το ιστορικό που καταγράφει είναι το ιστορικό της 25/7 το οποίο του δίνουν. Δεν υπάρχει κάτι που να υποδεικνύει ΚΕΚ. Σίγουρα δεν προήλθε από κάποιον εκ των γιατρών. Υπονατριαιμία με 128 είναι μία μέτριου βαθμού. Αν οφειλόταν σε διαφυγή ΕΝΥ δεν θα είχε εγκατασταθεί σε τόσο σύντομο διάστημα. Πουθενά δεν καταγράφεται διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Δεν μπορεί να υπάρχει διαφυγή ΕΝΥ χωρίς κάταγμα βάσης κρανίου. Από πουθενά δεν διαπιστώθηκε αυτό. Έχουμε πτώση, ρινορραγία, ρινόρροια δεν έχουμε. Έχουμε ότι αντιδρά στα επώδυνα. Αν είχαμε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, φυσικά και δεν θα αντιδρούσε. … . Είναι τέτοιες οι βλάβες που έπρεπε να τις είχε εμφανίσει άμεσα. Σαν εξελισσόμενη, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Δηλαδή από τις 25/7 θα έπρεπε να είναι στην ίδια κατάσταση, εφόσον συνέβαινε αυτό. Οι αιμορραγικές και οι εγκεφαλικές θλάσεις δίνουνε άμεσα επιπλοκές και αντιμετωπίζονται με χειρουργική παρέμβαση. Στο μεγαλύτερο ποσοστό η κατάσταση δεν θα μπορούσε να είναι αναστρέψιμη. ….Δεν θα είχαμε το συναίσθημα και πνευματικές λειτουργίες, σταθερή βάδιση. Θα είχαμε πρόβλημα και διαταραχή στο συναίσθημα από τις εγκεφαλικές θλάσεις αν είχαμε μετωπιαίο κάταγμα. Οι βλάβες στο μετωπιαίο-κροταφικό-βρεγματικό λοβό και στη παρεγκεφαλίτιδα, καθιστούν τον παθόντα ανίκανο να συντονίσει τις κινήσεις των μυών- κίνηση σώματος, να διατηρήσει τη στάση του σώματος, την ισορροπία, να ερμηνεύσει τη γλώσσα, τις λέξεις, να μιλήσει-γράψει, να είναι συγκεντρωμένος, να έχει ικανοποιητική συμπεριφορά, φυσιολογικό συναίσθημα, να ερμηνεύσει κινητικά και αισθητικά σήματα από όραση, ακοή και μνήμη, αλλά διαταράσσει επίσης τη χωρική και οπτική αντίληψη, όπως αναφέρω στην γνωμοδότησή μου». Εξάλλου, κατά τη συνεδρίαση του δικαστηρίου αναγνώστηκαν τα συνημμένα στο κατηγορητήριο (με βάση το οποίο παραπέμφθηκαν στη δίκη οι ως άνω ιατροί) έγγραφα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η από 1-10-2018 ιατροδικαστική γνωμοδότηση των ιατροδικαστών …………….., μετά των συνημμένων σε αυτή εγγράφων [ήτοι, μεταξύ άλλων, α. του με αριθ. πρωτ. 2786/28-8-2014 εγγράφου του ΕΚΑΒ (Διακομιδή ασθενούς), β. της με αριθ. πρωτ. 7762/4-9-2014 βεβαίωσης του Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης, γ. του από 27-7-2014 φύλλου ιστορικού ασθενούς του Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης, δ. της από 27-7-2014 έκθεσης αξονικής τομογραφίας του Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης, ε. του από 28-7-2014 εγγράφου της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, στ. του από 31- 7-2014 εγγράφου της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, ζ. της με αριθ. πρωτ. 38599/24-8-2018 ιατρικής βεβαίωσης- γνωμάτευσης του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, η. της ληξιαρχικής πράξης θανάτου], Με την 241/18-10-2021 απόφαση του ανωτέρω πρωτοβάθμιου ποινικού δικαστηρίου, αφού κρίθηκε ότι εκ των ανωτέρω τριών ιατρών του εναγομένου, για τον ειδικευόμενο κατά τον κρίσιμο χρόνο ιατρό, …………………, πρέπει να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη σε βάρος του λόγω παραγραφής, η δεύτερη και η τρίτη από τις προαναφερόμενες ιατρούς κηρύχθηκαν αθώες της προαναφερόμενης κατηγορίας. Τούτο δε καθόσον κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι από την ακροαματική διαδικασία που διεξήχθη, η οποία περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τις καταθέσεις αφενός μεν των ως άνω μαρτύρων προς υπεράσπιση της κατηγορίας, ιατροδικαστών ………………. και ………………, αφετέρου δε των παραπάνω δύο μαρτύρων υπεράσπισης, του νευροχειρουργού …………………, και του ιατροδικαστή …………….., σε συνδυασμό με τα έγγραφα που προσκομίστηκαν, προέκυψαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Η κατάσταση και κλινική εικόνα του ………………………. και η συμπτωματολογία αυτού κατά την εισαγωγή του στο Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης στις 25-7-2014 (1η εισαγωγή) ήταν ουσιωδώς διαφορετικές έναντι εκείνων κατά την εισαγωγή του στις 27-7-2014 (2η εισαγωγή) και, τελικά, το περιστατικό της 25-7-2014 (1ης εισαγωγής) που αντιμετώπισαν οι ανωτέρω ιατροί ήταν ουσιωδώς διαφορετικό εκείνου της 27-7-2014 (2ης εισαγωγής), κατά το οποίο ο …………………. έφερε τις βαριές ως άνω κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, οι οποίες αποτέλεσαν τη μόνη ενεργό αιτία του θανάτου του. Λαμβάνοντας, επομένως, υπόψη τα ανωτέρω καθώς και ότι μετά την έξοδό του από το Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης στις 26-7-2014 και περί ώρα 10:30΄ και μέχρι την εκ νέου παραλαβή αυτού από το ΕΚΑΒ στις 27-7-2014 και περί ώρα 16:04΄ μεσολάβησε χρονικό διάστημα πέραν του 24ώρου, το Δικαστήριο οδηγήθηκε στην κρίση ότι τα ανωτέρω δύο περιστατικά ήταν διαφορετικά και ουδόλως συνδέονταν μεταξύ τους, οι δε ιατροί, που χειρίστηκαν το πρώτο εξ αυτών των περιστατικών (της 25-7-2014) ενήργησαν με τη μέγιστη δυνατή επιμέλεια και αποτελεσματικότητα, σύμφωνα με τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και το αντικειμενικώς επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας για την αντιμετώπισή του ως περιστατικού οξείας μέθης και ουδεμία παράλειψη δύναται να καταλογιστεί σε αυτές, τελούσα σε αιτιώδη συνάφεια με τον επελθόντα στις 10-8-2014 θάνατο του …………….. Ειδικότερα, από τα εκτιθέμενα πραγματικά περιστατικά, κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι δεν προέκυψε ότι ο θανών έφερε στις 25-7-2014 τις σοβαρές και εκτεταμένες ως άνω κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που εμφανίζονται στην αξονική τομογραφία της 27-7-2014 μετά τη 2η εισαγωγή του κατά την ίδια αυτή ημέρα στο Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης, διότι, σύμφωνα και με την από 20-9-2021 ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή ……………….., α) κατά την κλινική του εξέταση στις 25 και 26-7-2014 από τέσσερις (4) ιατρούς (ήτοι τους …………………….. και ………………..) ουδεμία εξωτερική κάκωση κεφαλής διαπιστώθηκε από αυτούς (π.χ. τραύμα, εκδορά, θλαστικό τραύμα, μωλωπισμοί μετώπου, οφθαλμών και κρανίου εν γένει κλπ.), δοθέντος ότι, σε διαφορετική περίπτωση, τέτοια κάκωση θα καταγραφόταν στο βιβλίο προσερχομένων ασθενών της 25-7-2014, το οποίο υπογράφεται και σφραγίζεται από αυτούς, σε αντίθεση με την 2η εισαγωγή της 27-7-2014, κατά την οποία έφερε κάκωση μετώπου, β) αν είχε κατά την 1η εισαγωγή στις 25-7-2014 τις προαναφερόμενες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, δεν θα ανακτούσε επίπεδο συνείδησης με τη φαρμακευτική αγωγή που του χορηγήθηκε (δεξτρόζη), η οποία απευθύνεται σε ασθενείς που τελούν υπό μέθη, όπως συνέβη και εν προκειμένω, γ) ουδεμία κλινική σημειολογία βαριάς εγκεφαλικής βλάβης (κεφαλαλγία, έμετος, ζάλη, αδυναμία, υπνηλία, αιμωδία, αφασία, κινητική διαταραχή, επιληπτική κρίση, αμνησία) παρουσιάστηκε στον ασθενή αφότου βελτιώθηκε το επίπεδο συνείδησής του με τη χορήγηση διαλύματος δεξτρόζης, δ) από την εισαγωγή του στις 25-7-2014 έως την έξοδό του στις 26-7-2014, ο ασθενής εμφάνισε σταδιακή βελτίωση του επιπέδου συνείδησης και εξήλθε περιπατητικός και προσανατολισμένος στο χώρο και στο χρόνο, έχοντας πλήρως επανέλθει, ε) αν, κατά την εισαγωγή του στις 25-7-2014 υπήρχε παρουσία εγκεφαλικού οιδήματος (αυτό διαγνώστηκε στην αξονική της 27-7-2014) συνεπεία κρανιοεγκεφαλικού τραυματισμού, τότε η χορήγηση της δεξτρόζης θα αύξανε ταχέως το υπάρχον αυτό εγκεφαλικό οίδημα, αφού η υπεργλυκαιμία, που θα επιτυγχανόταν με τη χορήγησή της, θα επιδείνωνε την ισχαιμική εγκεφαλική βλάβη και την κατάσταση του ασθενούς, με περαιτέρω κίνδυνο τη μη αναστροφή αυτής (εγκεφαλικής βλάβης), γεγονότα, ωστόσο, που εν προκειμένω δεν συνέβησαν, αφού, αντίθετα, η εικόνα του τελευταίου καλυτέρεψε ραγδαία, στ) οι βλάβες στο μετωπιαίο – κροταφικό-βρεγματικό λοβό, που διαπιστώνονται μετά τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας στο Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης στις 27-7-2014 (2η εισαγωγή), καθιστούν, όπως παρατηρεί ο ιατροδικαστής …………….., γενικά έναν παθόντα ανίκανο να συντονίσει τις κινήσεις των μυών και του σώματος, να διατηρήσει τη στάση του σώματος, την ισορροπία του, να ερμηνεύσει τη γλώσσα, τις λέξεις, να μιλήσει-γράψει, να είναι συγκεντρωμένος, να έχει ικανοποιητική συμπεριφορά, φυσιολογικό συναίσθημα, να ερμηνεύσει κινητικά και αισθητικά σήματα από όραση, ακοή και μνήμη και διαταράσσουν τη χωρική και οπτική αντίληψη αυτού, επομένως, αν υπήρχαν ήδη αυτές κατά την 1η εισαγωγή του ασθενούς στις 25-7-2014, τότε αυτός δεν θα μπορούσε να μιλά και να επικοινωνεί εν γένει με τους ιατρούς (ειδικότερα με την τρίτη κατηγορουμένη και με τον ιατρό ΩΡΛ ………………), δεν θα μπορούσε να πάει στον τελευταίο για καυτηριασμό και επιπωματισμό περιπατητικός ούτε θα εξερχόταν του Νοσοκομείου περιπατητικός και προσανατολισμένος στο χώρο και στο χρόνο, ζ) από την αξονική τομογραφία που διενεργήθηκε στις 27-7-2014 (2η εισαγωγή) στο Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης δεν προκύπτει κάταγμα ρινός, επομένως, τέτοιο κάταγμα δεν υπάρχει ούτε κατά την 1η εισαγωγή στις 25-7-2014, γεγονός που αποκλείει τον εξωτερικό παράγοντα ως αίτιο πρόκλησης της ρινορραγίας, η οποία ήταν απότοκος της αιμορραγικής διάθεσης που αποκτούν οι χρόνιοι χρήστες αλκοόλ, αλλά και της ευθρυπτότητας που αποκτούν τα τριχοειδή αγγεία στη ρίνα, η) ο επιπωματισμός που πραγματοποιήθηκε από την τρίτη κατηγορουμένη, αλλά και η προσπάθεια καυτηριασμού και επιπωματισμού από τον ιατρό ΩΡΑ ………….. προϋπέθεταν τη μη παρουσία μετωπιαίου κατάγματος, αφού, σε διαφορετική περίπτωση, θα καθίστατο ιδιαίτερα δυσχερής, αν όχι αδύνατη, η διενέργειά τους, λόγω του άλγους που υπάρχει στην περιοχή, ωστόσο, σε κανένα χρονικό σημείο της νοσηλείας του, ούτε ακόμα και κατά την εξέτασή του από τον ανωτέρω ιατρό ΩΡΑ, ο ………………. διαμαρτυρήθηκε για άλγος στην περιοχή αυτή.

10. Επειδή, οι ενάγοντες, με την κρινόμενη αγωγή τους, όπως αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν την 1-6-2022 υπόμνημά τους, ισχυρίζονται ότι ο θάνατος του …………………, ο οποίος ήταν εν ζωή σύζυγος της πρώτης εξ αυτών, πατέρας των δεύτερου, έκτου και δέκατου εξ αυτών, παππούς των τέταρτης, πέμπτης, έβδομου, όγδοου, ένατου εξ αυτών καθώς και των ………………………….του ……………και …………………, και πεθερός των τρίτης και ενδέκατης των εναγόντων (σχ. προσκομίζονται τα από 24-11-2020 και 12-4-2021 πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης του Γραφείου Δημοτικής Κατάστασης του Δήμου Κοζάνης και το από 5-7-2016 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Γραφείου Αστικής Κατάστασης του ιδίου Δήμου) επήλθε ως συνέπεια των ενεργειών και παραλείψεων των προαναφερόμενων τριών ιατρών του εναγόμενου Νοσοκομείου να διαγνώσουν την κρανιοεγκεφαλική βλάβη την οποία εμφάνιζε ο θανών οικείος τους κατά την πρώτη εισαγωγή του στα εξωτερικά ιατρεία της παθολογικής κλινικής του εναγομένου, στις 25-7-2014, και να λάβουν έγκαιρα τα ενδεδειγμένα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής κατά τρόπο ώστε να αποφευχθεί ο θάνατός του. Ειδικότερα, οι ως άνω ενάγοντες υποστηρίζουν ότι, παρά το ότι ο θανών διακομίστηκε στα εξωτερικά ιατρεία της παθολογικής κλινικής του εναγομένου στις 25-7-2014 με το ΕΚΑΒ – στην κλήση του οποίου είχε καταγραφεί πτώση του θανόντος – και ενώ αυτός ευρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση, αντιδρώντας μόνο στα επώδυνα ερεθίσματα και αποπνέοντας, παράλληλα, έντονα αλκοόλ, όπως τα στοιχεία αυτά καταγράφηκαν, στο Βιβλίο προσερχομένων ασθενών του Παθολογικού Τομέα του εναγομένου, από τον πρώτο ιατρό του εναγομένου που τον εξέτασε, ειδικευόμενο παθολόγο …………….., η εξέτασή του τόσο από τον ιατρό αυτό, όσο ακολούθως και από την ειδικευόμενη ιατρό αλλά και, στη συνέχεια, από την Επιμελήτρια Β΄ της Χειρουργικής Κλινικής του εναγομένου δεν ήταν η ενδεδειγμένη, καθώς αυτοί δεν τον υπέβαλαν σε 24ωρη παρακολούθηση ούτε τον υπέβαλαν στο σύνολο των ιατρικών εξετάσεων, οι οποίες ήταν απαραίτητες, με βάση τα ισχύοντα ιατρικά πρωτόκολλα, προκειμένου να διαγνώσουν την κρανιοεγκεφαλική κάκωση την οποία αυτός εμφάνιζε λόγω της αναφερόμενης πτώσης του και δη δεν τον υπέβαλαν σε αξονική τομογραφία εγκεφάλου, ακτινογραφία κεφαλής και ρινικού οστού, όπως έγινε την 27-7-2014, οπότε και διακομίστηκε εκ νέου στο Νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση. Τούτο δε καθόσον αυτοί εσφαλμένα απέδωσαν τη συμπτωματολογία που αυτός παρουσίαζε καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του στο εναγόμενο κατά την πρώτη εισαγωγή του (ήτοι έως τις 10:30΄ της 26ης-7-2014) σε μέθη. Συναφώς, οι ενάγοντες εκθέτουν ότι το συγκεκριμένο συμπέρασμα, ότι οι υπεύθυνοι ιατροί όφειλαν να υποβάλουν σε εξετάσεις τον θανόντα οικείο τους, για τον αποκλεισμό εγκεφαλικής βλάβης, ενισχύεται και από το γεγονός της απουσίας σαφούς ιστορικού των συνθηκών της πτώσης του, σε συνδυασμό, εκτός των προαναφερόμενων συμπτωμάτων, και με α) τη διαπιστωθείσα ρινορραγία, η οποία δεν υποχωρούσε, β) τη διαταραχή της ψυχοκινητικής του κατάστασης, όπως αυτή καταδεικνύεται από τις καταγραφές στα βιβλία ασθενών των ανωτέρω ιατρών, σύμφωνα με τις οποίες αυτός αντιδρούσε στη βραχεία νοσηλεία του, αφαίρεσε δε, κατά τη διάρκεια της τελευταίας, τη γάζα που είχε τοποθετηθεί για την αντιμετώπιση της ρινορραγίας και γ) τη διαπιστωθείσα υπονατριαιμία, η οποία αποτελεί ένδειξη διαρροής εγκεφαλονωτιαίου υγρού και η οποία δεν μπορούσε να είχε εκτιμηθεί ως σύμπτωμα χρόνιου αλκοολισμού, αφού το δεδομένο αυτό δεν είχε καταγραφεί στο ιστορικό του οικείου τους κατά την πρώτη εισαγωγή του στο νοσοκομείο, αλλά καταγράφεται, το πρώτον, κατά τη δεύτερη εισαγωγή του στο εναγόμενο νοσοκομείο, στις 27-7-2014. Και τούτο, δοθέντος ότι τα ανωτέρω συμπτώματα (εμμένουσα ρινορραγία, διαταραχή ψυχοκινητικής κατάστασης, υπονατριαιαμία) αποτελούσαν ισχυρές ενδείξεις κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης. Εξάλλου, οι ενάγοντες εκθέτουν ότι η κρανιοεγκεφαλική κάκωση έχει ως συνέπεια τη δημιουργία επισκληρίδιου αιματώματος, κατά το οποίο ο ασθενής παρουσιάζει σε πολύ μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων (27%) ένα φωτεινό διάλειμμα, το οποίο συνίσταται σε μία πτώση του επιπέδου της συνείδησης, που ακολουθείται από μία ανάκαμψη και μετά πάλι από πτώση του επιπέδου συνείδησης, αυτό, δε, το ενδιάμεσο διάστημα της βελτίωσης ονομάζεται «φωτεινό διάλειμμα», και αυτός είναι ο λόγος που ο θανών, εμφάνισε, όπως καταγράφεται στα βιβλία ασθενών, μία βελτίωση στην ικανότητά του για επικοινωνία την 26^η-7-2014, ενώ ακολούθησε η καταβύθισή του σε βαθύ κώμα αμέσως μετά, στην κατάσταση δε αυτή διακομίστηκε με το ΕΚΑΒ στο εναγόμενο στις 27-7-2014. Εξάλλου, επισημαίνουν ότι ουδέποτε ο οικείος τους, κατά τη διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του στο εναγόμενο, ανέκτησε πλήρως τη συνείδησή του, ούτε την ικανότητά του για επικοινωνία ή βάδιση, όπως το στοιχείο αυτό προκύπτει από το ότι i) κατά την εξέτασή του από τον ειδικευόμενο ιατρό ………………., κατά την 1^η διακομιδή του στο εναγόμενο, στις 25-7-2014, και συγκεκριμένα κατά την Α/Ε (Αντικειμενική Εξέταση) του ασθενούς, καταγράφεται σχετικώς στο Βιβλίο ασθενών «όσο συνεργάζεται», ii) ο υιός του (και δεύτερος ενάγων) τον εντόπισε στις 25-7-2014 στην Κλινική του εναγομένου κατόπιν δικής του έρευνας, αφού ο ίδιος ο θανών δεν ήταν σε θέση να δώσει τα στοιχεία του για να ειδοποιηθούν οι συγγενείς του και iii) κατά την παραμονή του στο εναγόμενο έως την 26^η-7-2014 δεν είχε λεκτική επικοινωνία με τους ιατρούς. Άλλωστε το επίπεδο συνείδησής του δεν μετρήθηκε με βάση την κλίμακα Γλασκώβης, κατά τη διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του, προκειμένου να καταδειχθεί αν τελούσε σε εγρήγορση και σε ποιο βαθμό. Η δε προσωρινή επάνοδος της συνείδησής του (σε όποιο βαθμό και αν ανήλθε) αποτελούσε το προαναφερόμενο «φωτεινό διάλειμμα». Συναφώς, εκθέτουν ότι ούτε το γεγονός της μη καταγραφής ούτε μίας εξωτερικής κάκωσης (όπως τραύματος, εκδοράς, θλαστικού τραύματος κρανίου ή μωλώπων στο πρόσωπο) κατά την κλινική εξέταση του θανόντος από τους προαναφερόμενους ιατρούς του εναγομένου στις 25-7-2014 δεν αποδεικνύει ότι αυτός δεν εμφάνιζε κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ), λόγω της πτώσης του, καθώς τέτοια καταγραφή εξωτερικής κάκωσης δεν έλαβε χώρα ούτε κατά τη δεύτερη διακομιδή και εισαγωγή του θανόντος στο εναγόμενο νοσοκομείο, στις 27-7-2014, παρ’ όλο που, όπως προέκυψε από την αξονική τομογραφία στην οποία υποβλήθηκε, εμφάνιζε πολλαπλές κρανιακές κακώσεις (κατάγματα κρανίου). Κατόπιν των ανωτέρω, όπως εκθέτουν οι ενάγοντες, ο θανών οικείος τους υπέστη την ΚΕΚ όχι στις 27-07-2014 όπως υποστηρίζει το εναγόμενο, αλλά στις 25-07-2014, τούτο δε αποδεικνύεται, κατά τους ισχυρισμούς τους από: α) την από 28-07-2014 Γνωμάτευση του Συμβούλου Ιατρού του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», …………….. σύμφωνα με την οποία ο θανών οικείος τους υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση προ τριών ημερών περίπου από την ημερομηνία εξέτασης στο ανωτέρω Νοσοκομείο και β) το από 27-07-2014 Φύλλο Ιστορικού Ασθενούς του εναγομένου, σύμφωνα με το οποίο ο ………….. προσήλθε εκ νέου στις 27-07-2014 στο Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο, σε κωματώδη κατάσταση και εξετάστηκε από ειδικευόμενο ιατρό, ο οποίος ανέγραψε ως ιστορικό του ασθενούς: «Εκ του ιστορικού προηγούμενη πτώση λόγω μέθης-ΚΕΚ» (κρανιοεγκεφαλική κάκωση)», αναφερόμενος στην από 25-07-2014 πτώση του ……………….. Όλες οι προεκτεθείσες παραλείψεις των ιατρών του εναγομένου προκάλεσαν, σύμφωνα με τους ενάγοντες, τον θάνατο του οικείου τους από: «χειρουργηθείσα κρανιοεγκεφαλική κάκωση, πολυοργανική ανεπάρκεια και καρδιακή ανακοπή», σύμφωνα με το από 10-08-2014 ιατρικό πιστοποιητικό το οποίο συνέταξε και υπέγραψε η ιατρός ………….. του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» καθώς και σύμφωνα με την ληξιαρχική πράξη θανάτου, ωστόσο αν η ΚΕΚ είχε διαγνωστεί εγκαίρως και είχε παρασχεθεί η κατάλληλη χειρουργική θεραπεία, θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Για τους λόγους αυτούς, οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι το εναγόμενο Νοσοκομείο ευθύνεται για τις παράνομες παραλείψεις των οργάνων του, κατά τα άρθρα 105 και 106 ΕισΝΑΚ, και υποχρεούται να αποκαταστήσει τη ζημία που υπέστησαν, ζητούν δε να επιδικαστεί σε αυτούς, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής τους στο εναγόμενο, και με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή, χρηματική ικανοποίηση ανερχόμενη στα αναφερόμενη στην πρώτη σκέψη ποσά για έκαστο εξ αυτών λόγω της ψυχικής οδύνης που βιώνουν εξαιτίας της απώλειας του ως άνω μέλους της οικογένειάς τους. Περαιτέρω, η πρώτη ενάγουσα ζητά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και του άρθρου 928 εδ. β΄ του ΑΚ, να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει σε αυτή, ως αποζημίωση, το ποσό των 189.000 ευρώ, το οποίο, κατά τους ισχυρισμούς της, αντιστοιχεί στη διατροφή την οποία στερήθηκε, κατά το χρονικό διάστημα από 10-8-2014 έως 24-7-2019 και την οποία ομοίως θα στερηθεί κατά το χρονικό διάστημα από 10-8-2019 έως 30-8-20139, λόγω του θανάτου του συζύγου της. Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους οι ενάγοντες, μεταξύ άλλων, επικαλούνται και προσκομίζουν: 1) την υπ’ αριθ. ΑΒΜ358/2019 μήνυση που άσκησαν η πρώτη ενάγουσα και οι δεύτερος, έκτος και δέκατος από τους ενάγοντες ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης, κατά των προαναφερόμενων ιατρών του εναγομένου, ……………. και …….., 2) την από 5-4-2019 ανωμοτί κατάθεση ενώπιον της Πταισματοδίκη Κοζάνης του ………….., Διοικητικού Διευθυντή του εναγομένου, με συνημμένο υπόμνημά του, 3) τις ένορκες εξετάσεις των μηνυτών …………………… και ………………….. στο πλαίσιο της ποινικής προδικασίας, 4) τις ανωμοτί καταθέσεις των εγκαλούντων ………………. και ………………, στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας, 5) το κατηγορητήριο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Κοζάνης, βάσει του οποίου παραπέμφθηκαν ο ……………….και ………………… ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια σε βάρος του …………,6) την 241/2021 απόφαση του Α’ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης, 7) το υπ’ αριθ. 2786/28-8-2014 έγγραφο του Διευθυντή του Παραρτήματος Κοζάνης του Ε.Κ.Α.Β., στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι στις «25-4-2014 και ώρα 15:33΄ ο τηλεφωνητής του ΕΚΑΒ Κοζάνης δέχθηκε κλήση από το τηλέφωνο … για πτώση Ρ4 επί της οδού Ολύμπου 24 στην Κοζάνη», 8) τη με αριθ. πρωτ. 7762/4-9-2014 βεβαίωση του Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης, 9) το από 27-07-2014 Φύλλο Ιστορικού Ασθενούς του εναγόμενου Νοσοκομείου, 10) την από 27-7-2014 έκθεση αξονικής τομογραφίας του Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης, 11) την από 28-07-2014 Γνωμάτευση του Συμβούλου Ιατρού του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», ……………., 12) το από 28-7-2014 έγγραφο της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ, 13) το από 10-8-2014 «αποβιωτήριο» της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» και το ίδιας ημερομηνίας έκδοσης ιατρικό πιστοποιητικό θανάτου του ιδίου νοσοκομείου, 14) την από 1-10-2018 (από παραδρομή αναγραφόμενη ως από 1-10-2021) ιατροδικαστική γνωμοδότηση των ιατροδικαστών ……………… και ……………….., συνταχθείσα κατ’ εντολή της οικογένειας του θανόντος στο πλαίσιο της ποινικής δίκης, στην οποία (γνωμοδότηση), μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι: «… η παράλογη επιμονή (του θανόντος) να φύγει από το νοσοκομείο καθώς και το αναφερόμενο γεγονός ότι αφαίρεσε μόνος του τον επιπωματισμό της ρινός… αποκαλύπτουν ότι ο ……………….., κατά τη βραδινή του νοσηλεία, βρισκόταν σε κατάσταση ψυχοκινητικής διέγερσης…», καθώς και ότι «3. Η διερεύνηση της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης πρέπει να περιλαμβάνει την 24ωρη παρακολούθηση του ασθενούς καθώς και τον ενδελεχή απεικονιστικό έλεγχο αυτού. 4. Επιπλέον ο θεράπων ιατρός, σύμφωνα με τα αναγνωρισμένα διδάγματα της ιατρικής επιστήμης, όταν αντιμετωπίζει ασθενή με εκδήλωση οξείας ψυχοκινητικής διέγερσης μετά από αναφερόμενη πτώση, όπως η συγκεκριμένη περίπτωση, οφείλει να αποκλείσει πρώτα από όλα την ενδοκράνια βλάβη πριν ο ασθενής εξέλθει του νοσοκομείου. 5. Συνεπώς ο ………………» έπρεπε «να υποβληθεί σε σχετικό απεικονιστικό έλεγχο, ήτοι αξονική τομογραφία και απλή ακτινογραφία κεφαλής και ρινικού οστού, πριν ακόμη εξέλθει του “Μαμάτσειου”, έτσι ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε πιθανότητα ενδοκράνιας κάκωσης, λαμβανομένων υπόψη αφενός μεν του γεγονότος της αναφερόμενης πτώσης, αφετέρου δε της διαπιστωθείσας ρινορραγίας και της διαταραχής της ψυχοκινητικής του κατάστασης…. . Τέλος, αν ο απαιτούμενος ακτινογραφικός έλεγχος είχε πραγματοποιηθεί όπως ορίζει η άσκηση της μέσης ιατρικής επιστήμης, όταν δηλαδή προσήλθε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, στις 25-7-2014 και περί τις 15:44΄, η ενδοκράνια βλάβη θα είχε γίνει αντιληπτή τουλάχιστον 32 ώρες νωρίτερα και ως εκ τούτου θα είχε καταφέρει να διακομιστεί έγκαιρα στο “Ιπποκράτειο” Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, όπου και θα αντιμετωπιζόταν με σχεδόν βέβαια ποσοστά επιβίωσης» και 15) αποσπάσματα βιβλιογραφίας σχετικά με τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, τη ρινορραγία και την υπονατριαιμία και τι αυτές υποδηλώνουν.

11. Επειδή, εξάλλου, το εναγόμενο Νοσοκομείο, με την υπ’ αριθ. πρωτ. 6386/26-5-2022 έκθεση απόψεών του και το νομίμως κατατεθέν την 1-6-2022 υπόμνημά του, αρνείται την αγωγή και προβάλλει ότι από την πλευρά των ιατρών του δεν υπήρξε οποιαδήποτε παράλειψη, η οποία συντέλεσε στο θάνατο του ……………., αντιθέτως οι ιατροί του που ανέλαβαν το περιστατικό προέβησαν σε όλες τις ενδεδειγμένες ιατρικές ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος υγείας που εμφάνιζε ο θανών κατά την πρώτη εισαγωγή του στα ιατρεία του, το οποίο (πρόβλημα) ήταν ουσιωδώς διαφορετικό από αυτό που εμφάνισε κατά τη δεύτερη εισαγωγή του στο νοσοκομείο, επικαλούμενο, κατά τούτο, όσα έγιναν δεκτά με την προαναφερόμενη απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, με την οποία κηρύχθηκαν αθώες οι δύο ιατροί που επιλήφθηκαν του περιστατικού. Ειδικότερα, δε, υποστηρίζει, ότι, σύμφωνα και με τα γενόμενα δεκτά και με την ανωτέρω απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, ο ειδικευόμενος ιατρός ………………., ο οποίος παρέλαβε τον θανόντα κατά τη διακομιδή του στα εξωτερικά ιατρεία της Παθολογικής Κλινικής του εναγομένου στις 25-7-2014, αφού κατέγραψε τα συμπτώματα τα οποία εμφάνιζε κατά το χρονικό εκείνο σημείο, προέβη εν συνεχεία σε ενδελεχή έλεγχο του ασθενούς, όπως αυτός και τα πορίσματά του αναγράφονται στο σχετικό απόσπασμα του Βιβλίου προσερχομένων ασθενών, με βάση δε τα εν λόγω πορίσματα του χορήγησε τα σχετικά φαρμακευτικά σκευάσματα (Narcan, Anexate, D/W 5% – δεξτρόζη). Ακολούθως, δε, τον παρέπεμψε στα εξωτερικά ιατρεία της Χειρουργικής Κλινικής του ανωτέρω Νοσοκομείου, για την αντιμετώπιση της ρινορραγίας, ενώ μετά τη χορήγηση της δεξτρόζης, άρχισε να βελτιώνεται το επίπεδο συνείδησης του ασθενούς, ο οποίος πλέον, κατά την είσοδό του στα εξωτερικά ιατρεία της Χειρουργικής Κλινικής άρχισε σιγά – σιγά να επικοινωνεί. Εκεί, τον παρέλαβε η εφημερεύουσα αγροτική ιατρός ……………, η οποία, αφού ενημέρωσε την εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β της Χειρουργικής Κλινικής …………………, και, αφού εξέτασε τον ……………….., διέγνωσε ότι ο τελευταίος βρισκόταν υπό μέθη, με απόπνοια αλκοόλης, ρινορραγία, κόρες ισομεγέθεις, η πίεσή του ήταν φυσιολογική (120/70) και ότι όλες οι τιμές, που είχαν προκύψει μετά τη διενέργεια του αιματολογικού ελέγχου, ήταν φυσιολογικές, πλην της τιμής του νατρίου, το οποίο ανερχόταν σε 128, δηλαδή βρισκόταν κάτω του φυσιολογικού ορίου, η δε ως άνω εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β, η οποία τον εξέτασε ακολούθως, πρώτα διενήργησε (και δια ψηλαφήσεως) έλεγχο για την ύπαρξη τυχόν σημείων ενδεικτικών τραύματος στην περιοχή της κεφαλής, αλλά και γενικότερα στο σώμα του και, αφού διαπίστωσε ότι δεν είχε τέτοια, προχώρησε στον επιπωματισμό της ΑΡ ρινικής θαλάμου για την ανάσχεση της ρινορραγίας, καθώς εντωμεταξύ ο ανωτέρω ασθενής είχε αποκτήσει πλήρως συνείδηση, επικοινωνούσε και συνεργαζόταν μαζί της, είχε δώσει τα προσωπικά του στοιχεία προκειμένου να ενημερωθούν οι δικοί του, χωρίς ουδέποτε να εκφράσει την παραμικρή διαμαρτυρία για κεφαλαλγία, ζάλη ή ακόμα και άλγος ρινός. Με εντολή δε της τελευταίας εισήχθη στη βραχεία νοσηλεία του Νοσοκομείου για παρακολούθηση της ρινορραγίας (προκειμένου να αποφευχθεί περιστατικό εισρόφησης) και προκειμένου να υποβληθεί σε καυτηριασμό την επόμενη ημέρα από ιατρό Ωτορινολαρυγγολόγο του Νοσοκομείου (που απουσίαζε τότε), δεδομένης της ενημέρωσης που είχε σχετικά με το ζήτημα αυτό από τον υιό του ασθενούς (…………………..), που εντωμεταξύ είχε φθάσει στο Νοσοκομείο, κατά τα λοιπά δε σε επανέλεγχο που διενήργησε η ανωτέρω εφημερεύουσα Επιμελήτρια Β ιατρός περί ώρα 00:30΄ προέβη σε εκ νέου επιπωματισμό, ενώ την ίδια ημέρα (26-7-2014) και περί ώρα 08:30΄ ο ανωτέρω ασθενής εξετάστηκε από τον ειδικευόμενο ιατρό ……………………., ο οποίος, έκανε προσπάθεια ηλεκτρικού καυτηριασμού και εν τέλει επιπωματισμό αυτής δίνοντας οδηγίες για επανέλεγχο μετά από 48 ώρες, ενώ περί ώρα 10:30΄ ο ασθενής επέστρεψε από την ΩΡΛ Κλινική στη βραχεία νοσηλεία, δέχθηκε εκ νέου οδηγίες και αποχώρησε για την οικία του. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται, κατά τους ισχυρισμούς του εναγομένου, από την από 20-9-2021 ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ιατροδικαστή ……………….., αλλά και από την κατάθεση του τελευταίου, καθώς και του νευροχειρουργού ιατρού ………………., ως μαρτύρων υπεράσπισης κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του ως άνω ποινικού δικαστηρίου. Επικουρικώς, προβάλλει ότι τα ζητούμενα κονδύλια για την προκληθείσα στους ενάγοντες ψυχική οδύνη είναι υπερβολικά, ενόψει ιδίως του ότι, λόγω του ότι ο θανών εν ζωή έπασχε από χρόνιο αλκοολισμό, η δε συγγενική του σχέση με τους ενάγοντες είχε διαταραχθεί. Επίσης προβάλλει ότι δεν είναι βάσιμο το αίτημα της πρώτης ενάγουσας για καταβολή αποζημίωσης για τη στέρηση υπηρεσιών διατροφής από τον θανόντα σύζυγό της, συνταξιούχο της Δ.Ε.Η., δοθέντος του ότι είναι βέβαιο ότι αυτή λαμβάνει μετά το θάνατό του, σύνταξη, από τη Δ.Ε.Η., ως χήρα αυτού. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, μεταξύ άλλων, επικαλείται και προσκομίζει: α) την από 20-9-2021 ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή ………………….. για το θάνατο του ……………, που συντάχθηκε κατ’ εντολή της ιατρού του εναγόμενου νοσοκομείου και επιληφθείσας του επίμαχου ιατρικού περιστατικού …………….., όπως τα συμπεράσματα αυτής, που υιοθετήθηκαν στην κρίση που περιλαμβάνεται στην προαναφερόμενη απόφαση του πρωτοβάθμιου ποινικού Δικαστηρίου, εκτίθενται στην ένατη σκέψη, 3) την από 25-4-2019 έκθεση ανωμοτί εξέτασης μηνυόμενου της εν λόγω ιατρού, ………………., ενώπιον της Πταισματοδίκη Πολυγύρου, με συνημμένες τις από 25-04-2019 έγγραφες εξηγήσεις και γ) αποσπάσματα βιβλιογραφίας σχετικά με τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, το κώμα, τη ρινορραγία, την υπονατριαιμία, και ειδικότερα τι υποδηλώνουν και πως αντιμετωπίζονται.

12. Επειδή, ακολούθως, οι ενάγοντες, με το νομίμως κατατεθέν «υπόμνημα – αντίκρουση», προβάλλουν, σε αντίκρουση του ανωτέρω υπομνήματος του εναγομένου, ότι ο ισχυρισμός του τελευταίου περί μη ύπαρξης αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του περιστατικού εξαιτίας του οποίου εισήχθη στο εναγόμενο στις 25-7-2014 ο συγγενής τους και του επελθόντος θανάτου του δεν ευσταθεί, όπως αυτό προκύπτει από τα προσκομιζόμενα από αυτούς αποσπάσματα ιατρικής βιβλιογραφίας (τμήματα των οποίων παρατίθενται αυτούσια), σύμφωνα με τα οποία μία σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, όπως αυτή που υπέστη και συνεπεία της οποίας εισήχθη στο εναγόμενο ο ανωτέρω στις 25-7-2014, δεν έχει πάντοτε εμφανή σημάδια, ενώ μπορεί να συνοδεύεται από ένα παραπλανητικό για τον γιατρό – διαγνώστη φωτεινό διάλειμμα, προς τούτο δε επιβάλλεται πάντοτε η διενέργεια όλων των ενδεδειγμένων απεικονιστικών εξετάσεων προς εξακρίβωση του μεγέθους, έκτασης και βαρύτητας του κρανιοεγκεφαλικού τραυματισμού, κάτι που όφειλαν αλλά δεν έπραξαν τα αρμόδια όργανα του εναγομένου.

13. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο, αφού έλαβε υπ’ όψιν ότι: α) κατά τα αναφερόμενα στην έβδομη σκέψη, δεν δεσμεύεται από την προαναφερθείσα 241/2021 απόφαση του Α΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης, η οποία, περαιτέρω, από τα στοιχεία της δικογραφίας, δεν προκύπτει ότι είναι αμετάκλητη και β) λόγω της φύσης της διαφοράς, για την κρίση επ’ αυτής απαιτούνται ειδικές επιστημονικές γνώσεις, οι δε επιστημονικές κρίσεις που είχαν ήδη διατυπωθεί στο πλαίσιο διεξαγωγής της κατά τα ανωτέρω ποινικής δίκης και αφορούσαν σε κρίσιμα, ιατρικής φύσης, ζητήματα για τη διάγνωση της ένδικης διαφοράς, ήταν αποκλίνουσες, όπως το στοιχείο αυτό προκύπτει, κατά τα εκτιθέμενα στην ένατη σκέψη, από τις καταθέσεις ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου αφενός μεν των ιατροδικαστών ……………..και ……………., αφετέρου δε του νευροχειρουργού ……………., και του ιατροδικαστή …………………, καθώς και από τις συναφείς ιατρικές γνωμοδοτήσεις, με την 665/2022 μη οριστική απόφασή του, έκρινε αναγκαίο, προκειμένου να σχηματίσει ασφαλή δικανική πεποίθηση ως προς το εάν οι ιατροί του εναγόμενου Νοσοκομείου ενήργησαν σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης κατά την αντιμετώπιση του επίμαχου περιστατικού, να αναβάλει την έκδοση οριστικής απόφασης και να διατάξει τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, διόρισε δε ως πραγματογνώμονα τον ……………….., ιατρό νευροχειρουργό, προκειμένου να συντάξει αιτιολογημένη έκθεση στην οποία να διατυπώνει την επιστημονική του κρίση επί των παρακάτω ερωτημάτων: Α) Εάν είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης η αντιμετώπιση του θανόντος από τα όργανα του εναγόμενου Νοσοκομείου κατά την πρώτη εισαγωγή του σ’ αυτό και καθ’ όλη τη διάρκεια της – βραχείας – νοσηλείας του σ’ αυτό (από τις 15:44΄ της 25ης-7-2022 έως και την έξοδό του από αυτό στις 10:30΄ της 26^ης -7-2022), αφού ληφθούν υπ’ όψιν: α) η αιτία της διακομιδής του στο εναγόμενο νοσοκομείο, όπως αυτή καταγράφεται στην κλήση στην οποία ανταποκρίθηκε το ΕΚΑΒ στις 25-7-2022 (πτώση σε δρόμο εντός της πόλης, χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση των συνθηκών της πτώσης αυτής) και η κατάσταση στην οποία βρισκόταν κατά το χρονικό εκείνο σημείο (χωρίς επικοινωνία), β) τα συμπτώματα που αυτός παρουσίαζε (βi) κατά την αρχική εξέτασή του από τον ειδικευόμενο ιατρό στα εξωτερικά ιατρεία της Παθολογικής Κλινικής του εναγομένου όπως αυτά καταγράφηκαν στο Βιβλίο προσερχομένων ασθενών (σε κωματώδη κατάσταση, αντιδρώντας μόνο στα επώδυνα ερεθίσματα, ήπια ρινορραγία, έντονη απόπνοια αλκοόλ), (βii) κατά την εξέτασή του εν συνεχεία στα εξωτερικά ιατρεία της Χειρουργικής Κλινικής του εναγομένου από την εφημερεύουσα αγροτική ιατρό και ακολούθως την Επιμελήτρια Β΄ της εν λόγω Κλινικής του εναγομένου, όπως αυτά (τα συμπτώματα) καταγράφηκαν στο αντίστοιχο βιβλίο προσερχομένων ασθενών, (βiii) κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του κατά την 1^η εισαγωγή του στο νοσοκομείο, σε συνδυασμό με τη συμπεριφορά του, όπως αυτή καταγράφεται στις επιμέρους σημειώσεις της ανωτέρω ιατρού Επιμελήτριας Β΄ (αντίδρασή του στη βραχεία νοσηλεία του και αφαίρεση, κατά τη διάρκεια της τελευταίας, της γάζας, που είχε τοποθετηθεί για την αντιμετώπιση της ρινορραγίας) και εκτίμηση του αν αυτή συνιστά διαταραχή της ψυχοκινητικής του κατάστασης και πώς αυτή αξιολογείται σε συνδυασμό με τα λοιπά συμπτώματα που παρουσίαζε, γ) η ηλικία του και πώς αυτή επηρεάζει την πάθηση προς αντιμετώπιση της οποίας διακομίστηκε στο εναγόμενο. Υπό τα κλινικά αυτά ευρήματα, σε συνδυασμό με τα πορίσματα των διενεργηθεισών εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων (όπως ιδίως η διαπιστωθείσα υπονατριαιμία: στις 25.7.2014 ο θανών είχε νάτριο με τιμή 128), εάν όφειλαν τα όργανα του εναγόμενου, κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, να προβούν σε περαιτέρω διερεύνηση του περιστατικού [διενέργεια ακτινογραφιών ρινός/κεφαλής, διενέργεια αξονικής τομογραφίας], λαμβανομένων υπ’ όψιν και όσων αναφέρονται στην προσκομιζόμενη βιβλιογραφία, ή εάν τα στοιχεία αυτά δικαιολογούν την αντιμετώπιση που είχε ο ασθενής. Β) Εάν, υπό τα ανωτέρω κλινικά ευρήματα και πορίσματα των διενεργηθεισών εξετάσεων, όφειλαν τα όργανα του εναγομένου να παρατείνουν τη νοσηλεία του θανόντος στο νοσοκομείο προς περαιτέρω παρακολούθησή του και για ποιο περαιτέρω χρονικό διάστημα, ενόψει του ότι κατά την έξοδό του δεν είχε αντιμετωπισθεί η διαπιστωθείσα ρινορραγία (καθώς ο επιπωματισμός δεν είχε αποτέλεσμα, ο δε καυτηριασμός δεν ολοκληρώθηκε, αφού καταγράφεται «προσπάθεια καυτηριασμού», καθώς και εάν όφειλαν να δώσουν συγκεκριμένες και εξειδικευμένες οδηγίες για την παρακολούθησή του από τους οικείους του μετά το εξιτήριό του και ποιες. Γ) Σε καταφατική περίπτωση στο ερώτημα εάν έπρεπε να διενεργηθεί περαιτέρω έλεγχος, ποιες συνέπειες θα μπορούσε να έχει δυνητικώς για τον ασθενή μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο μία αδιάγνωστη κρανιοεγκεφαλική κάκωση, περαιτέρω δε – και ειδικότερα- εάν μία αδιάγνωστη κρανιοεγκεφαλική κάκωση μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία αιματώματος επισκληριδίου ή/και υποσκληριδίου, εκτεταμένο πνευμεγκέφαλο, εγκεφαλικό οίδημα, συμπίεση των πλαγίων κοιλιών, αιμορραγικές θλάσεις, Δ) Σε καταφατική περίπτωση στο προηγούμενο ερώτημα, εάν ένα επισκληρίδιο αιμάτωμα, προκληθέν από κρανιοεγκεφαλική κάκωση, είναι δυνατό να ακολουθείται από το αναφερόμενο στην προσκομιζόμενη από τους ενάγοντες ιατρική βιβλιογραφία ως «φωτεινό διάλειμμα» και, σε καταφατική απάντηση, ποιο είναι το χρονικό διάστημα μετά την παρέλευση του οποίου εμφανίζεται και ποια είναι η συνήθης διάρκεια αυτού, Ε) Εάν είναι δυνατό ένας ασθενής να έχει υποστεί κρανιοεγκεφαλική κάκωση χωρίς να φέρει εξωτερικά θλαστικά τραύματα και, σε καταφατική απάντηση, αν η απουσία εξωτερικών θλαστικών τραυμάτων σχετίζεται με τη βαρύτητα της κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης και ΣΤ) Εάν η έγκαιρη διάγνωση μίας κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης αυξάνει, και σε ποιο βαθμό, τα ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισής της και καλής πρόγνωσης για τον ασθενή.

14. Επειδή, σε εκτέλεση της παραπάνω προδικαστικής απόφασης, ο διορισθείς πραγματογνώμονας ……………, υπέβαλε την από 13-3-2023 έκθεση ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, στην οποία αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Σύμφωνα με τα στοιχεία που μου κοινοποιηθήκαν, … (περιγραφές, καταθέσεις, αναφορές, εξετάσεις, πορίσματα, γνωματεύσεις, εκθέσεις, βιβλιογραφικές αναφορές κλπ), το περιστατικό του υπό δικαστική διερεύνηση συμβάντος, αναφέρεται σε δύο διαδοχικές προσελεύσεις 70χρόνου ατόμου (χρονολογία γέννησης 1944), στο Γενικό Νοσοκομείο Μαμάτσειο της Κοζάνης, που έλαβαν χώρα κατά τον Ιούλιο του 2014, ιδιαίτερα δε, στην πρώτη προσέλευση αυτού. Στην πρώτη, υπό διερεύνηση, περίπτωση, 70 ετών άτομο, με ιστορικό …. χρήσης …. αλκοόλης , προσήλθε από το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ) στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του Μαμάτσειου Γενικού Νοσοκομείου Κοζάνης μετά από αναφερόμενη πτώση επί του εδάφους. Εκεί υποβάλλεται, από το σύνολο των Ιατρικών Λειτουργών, που επιλήφθηκε του περιστατικού σε ενδελεχείς Ιατρικές εξετάσεις, που περιλαμβάνουν διαδοχικά : αντικειμενική κλινική εξέταση, έλεγχο αναπνοής και οξυγόνωσης, καρδιολογική εξέταση με ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), αδρή νευρολογική εξέταση, έλεγχο αντανακλαστικών και οφθαλμών, δακτυλική εξέταση, εργαστηριακό έλεγχο. Το σύνολο των παραπάνω Ιατρικών πράξεων-εξετάσεων, δεν αναδεικνύουν παθολογικά ευρήματα. Στον ασθενή, επειδή βρίσκεται σε γενική κατάσταση απότοκο μέθης, χορηγούνται ενδοφλέβιες φαρμακευτικές ουσίες, όπως πρέπει και εν συνεχεία αντιμετωπίζεται με επιπωματισμό για την ρινορραγία που εμφανίζει για την οποία μάλιστα επανελέγχεται μετά πάροδο κάποιων ωρών και λαμβάνει οδηγίες. Η ολότητα των παραπάνω ιατρικών πράξεων διενεργούνται σύμφωνα με τη δέουσα ιατρική επιμέλεια – προσοχή και ορθότητα, γεγονός που αναδεικνύεται και από τις λεπτομερείς καταγραφές αλλά και τα πορίσματα των σχετικών εξετάσεων. Το συνολικό διάστημα παραμονής του πάσχοντος στο Νοσοκομείο Κοζάνης είναι … χρονικό διάστημα τουλάχιστον 19 ωρών. Ό 70χρονος αποχωρεί από το Νοσοκομείο Κοζάνης, σε αποδεκτή γενικά κατάσταση, συνοδεία συγγενικού του προσώπου με ιατρικές οδηγίες για επανέλεγχο. Στην δεύτερη, … περίπτωση, ο ίδιος 70χρονος, στις 27-07-2014 και ώρα 16.24, 49 ώρες μετά την πρώτη κλήση του ΕΚΑΒ και την πρώτη χρονικά προσέλευση του …. και 30 ώρες μετά την πρώτη χρονικά αποχώρηση του από το Νοσοκομείο (26-07-2014, ώρα 10.30), ….. (διακομίζεται) ξανά από το ΕΚΑΒ, αυτή τη φορά σε κωματώδη κατάσταση και με σοβαρές πολλαπλές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ) (κατάγματα κρανίου, πνευμοεγκέφαλο, ….. , εγκεφαλικό οίδημα , θλάσεις εγκεφάλου, εγκεφαλικές αιμορραγίες) σύμφωνα με επείγουσα αξονική- υπολογιστική τομογραφία εγκεφάλου κρανίου -CT SCAN -στην οποία και υποβάλλεται άμεσα. Ο ασθενής αντιμετωπίζεται αρχικά στο Νοσοκομείο Κοζάνης, διασωληνώνεται, διακομίζεται στο Νοσοκομείο Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης από το ΕΚΑΒ , υποβάλλεται σε Νευροχειρουργική επέμβαση, νοσηλεύεται σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και τελικά καταλήγει συνεπεία πολυοργανικής ανεπάρκειας και σαν αποτέλεσμα των πολλαπλών κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων ( ΚΕΚ) που είχε . Από τα διαθέσιμα στοιχεία , προκύπτει με βεβαιότητα ότι, το Ιατρικό προσωπικό του Νοσοκομείου Κοζάνης και στις δύο προσελεύσεις του 70χρόνου ασθενή, έπραξε τα δέοντα ως προς την διαχείριση του περιστατικού αυτού, ζητώντας και πραγματοποιώντας όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, αυτές που υποδεικνύει η άρτια Ιατρική Διαχείριση των Επειγόντων Περιστατικών. Δεν διαπιστώνονται αμέλειες ή παραλείψεις των Ιατρικών Λειτουργών του Νοσοκομείου της Κοζάνης. ….. . Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ) , ως γνωστόν αποτελούν εξελισσόμενες ραγδαία, σε χρόνο, σοβαρές τραυματικές καταστάσεις. Σε περίπτωση, υποθετική, που ο 70χρόνος είχε σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ) από την πρώτη του προσέλευση σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να παραμείνει αρκετές ώρες στο Νοσοκομείο δίχως να επιδεινωθεί κλινικά (συνολικά τουλάχιστον 19 ώρες παραμονή). Η υπολογιστική – αξονική τομογραφία εγκεφάλου-κρανίου (CT -SCAN), ως γνωστό από όλα τα Ιατρικά – Νευροχειρουργικά Συγγράμματα, τα εγχειρίδια Επείγουσας Ιατρικής αλλά και από την μελέτη του Αμερικανικού Πανεπιστημίου John Hopkins που επισυνάπτεται, διενεργείται μόνο σύμφωνα με κλινικές ενδείξεις αλλά και όταν οι λοιπές κλινικές εξετάσεις δεν μας δίνουν ένα σαφές αποτέλεσμα, μια κλινική ένδειξη για τυχόν παθολογία του κάθε, υπό εξέταση ασθενούς. …. Στην πρώτη προσέλευση και παραμονή στο Νοσοκομείο ο 70 ετών ασθενής δεν εμφάνισε ένδειξη ή ενδείξεις διενέργειας υπολογιστικής – αξονικής τομογραφίας εγκεφάλου-κρανίου. Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, παρέμεινε σε καλή γενικά κατάσταση και αποχώρησε περιπατητικός από το Νοσοκομείο μετά την πρώτη του προσέλευση σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση το χρονικό διάστημα πρώτης προσέλευσης, παραμονής στο Νοσοκομείο , εξόδου από αυτό και δεύτερης προσέλευσης σε αυτό είναι τέτοιο που ακόμα και σοβαρή εγκεφαλική τραυματική βλάβη να υπήρχε θα είχε εκδηλωθεί σαφώς νωρίτερα. Όσον αφορά το λεγόμενο φωτεινό διάλλειμα που αναφέρεται στην δικογραφία θα ήθελα να σας αναφέρω τα εξής : Ως γνωστό από όλα τα Ιατρικά -Νευροχειρουργικά Συγγράμματα, τα εγχειρίδια Επείγουσας Ιατρικής αλλά και από την μελέτη του Αμερικανικού Πανεπιστημίου Weill Cornell που επισυνάπτεται, το λεγόμενο φωτεινό διάλλειμα, η πρόσκαιρη δηλαδή βελτίωση του επιπέδου συνείδησης μετά από σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση και επισκληρίδιο αιμάτωμα εγκεφάλου, που έπεται όμως, εκ των υστέρων, σοβαρής νευρολογικής επιδείνωσης ακόμα και θανάτου ΔΕΝ αποτελεί παθογνωμονικό παράγοντα από μόνο του, σε περίπτωση μάλιστα που συνυπάρχουν και άλλες εγκεφαλικές βλάβες στον ίδιο ασθενή, ούτε υπάρχει σαφές χρονικό διάστημα εκδήλωσης αυτού. …. Στην υπό εξέταση περίπτωση, υπάρχει μια συνδυασμένη κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ) με πολλαπλά άλλα, σημαντικά και καίρια για την δυσμενή εξέλιξη, τραυματικά ευρήματα (κατάγματα κρανίου, πνευμοεγκέφαλο, θλάσεις εγκεφάλου, εγκεφαλικό οίδημα, εγκεφαλικές αιμορραγίες ) με κυριότερο, … αυτό της επικοινωνίας του εξωτερικού περιβάλλοντος με το εσωτερικό περιβάλλον του εγκεφάλου, κυρίως με την είσοδο αέρα, μέσα σε αυτό -ΠΝΕΥΜΟΕΓΚΕΦΑΛΟΣ- … . Ως γνωστόν από όλα τα Ιατρικά -Νευροχειρουργικά Συγγράμματα, τα εγχειρίδια Επείγουσας Ιατρικής αλλά και από πρόσφατη έγκριτη επιστημονική μελέτη που επισυνάπτεται, Ο ΠΝΕΥΜΟΕΓΚΕΦΑΛΟΣ- με απλά λόγια η επικοινωνία του εσωτερικού του εγκεφάλου με το εξωτερικό περιβάλλον και εν συνεχεία η είσοδος αέρα μέσα στην κρανιακή κοιλότητα – αποτελεί μια ιδιαίτερα σοβαρή τραυματική επιπλοκή με αυξημένη νοσηρότητα αλλά και θνητότητα…. Ο εγκέφαλος του ανθρώπου, ως γνωστόν από όλα τα Ιατρικά -Νευροχειρουργικά Συγγράμματα, τα εγχειρίδια Επείγουσας Ιατρικής αλλά και από την πρόσφατη έγκριτη μελέτη του Αμερικανικού Περιοδικού της Νευροακτινολογίας που επισυνάπτεται, αποτελεί μία κλειστή κοιλότητα προστατευμένη από τα οστά του κρανίου που εμπεριέχει εγκεφαλική ουσία, αίμα και εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), σε μία δυναμική ισορροπία μεταξύ τους. … Άρση της δυναμικής ισορροπίας αυτής, στην υπό εξέταση περίπτωση με την είσοδο αέρα στην κρανιακή κοιλότητα, λόγω των καταγμάτων, όπως στην υπό εξέταση περίπτωση, προκαλεί πολλά λειτουργικά αλλά και ζητήματα επιβίωσης συνολικά του ανθρώπινου εγκεφάλου. Σε κάθε περίπτωση το χρονικό διάστημα πρώτης προσέλευσης, παραμονής στο Νοσοκομείο , εξόδου από αυτό και δεύτερης προσέλευσης σε αυτό είναι τέτοιο που ακόμα και το υποθετικό ενδεχόμενο του λεγάμενου φωτεινού διαλλείματος να υπήρχε θα είχε εκδηλωθεί σαφώς νωρίτερα. Με απλά λόγια το χρονικό διάστημα πρώτης προσέλευσης, παραμονής στο νοσοκομείο, εξόδου από αυτό και δεύτερης προσέλευσης σε αυτό είναι τόσο μεγάλο (19 ώρες πρώτης παραμονής στο νοσοκομείο και 30 ώρες μεταξύ αποχώρησης από το νοσοκομείο και επανόδου σε αυτό) που η περίπτωση πρώτης σοβαρής τραυματικής βλάβης χωρίς εμφανή συμπτωματολογία, όπως αυτή προέκυψε εκ των υστέρων, στη δεύτερη προσέλευση, καθίσταται βιβλιογραφικά αλλά και εμπειρικά απειροελάχιστη.

Όσον αφορά τη γνωμάτευση του συμβούλου Νευροχειρουργού στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, που αναφέρεται στην δικογραφία, περί του ακριβούς χρόνου που συνέβησαν οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (ΚΕΚ) στην υπό εξέταση περίπτωση, σας αναφέρω τα εξής : Ο σύμβουλος Νευροχειρουργός δεν μπορεί να γνωρίζει επακριβώς την ημέρα και την ώρα του τραυματισμού , της πτώσης και των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων (ΚΕΚ) σαν συνέπεια αυτών των γεγονότων, για αυτό και ορθά χρησιμοποιεί τον όρο περίπου. … Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τι ώρα έγινε ο τραυματισμός που οδήγησε τον 70χρονο στη δεύτερη εισαγωγή – προσέλευσή του στο νοσοκομείο Κοζάνης, με βεβαιότητα όμως έγινε μετά την αρχική – πρώτη έξοδό του από το νοσοκομείο Κοζάνης. Όσον αφορά τις ηλεκτρολυτικές διαταραχές, που αναφέρονται στην δικογραφία σας αναφέρω τα εξής : Η υπονατριαιμία, ως γνωστόν από όλα τα Ιατρικά Συγγράμματα τα εγχειρίδια Επείγουσας Ιατρικής αλλά και από πρόσφατη έγκριτη επιστημονική Πολωνική μελέτη που επισυνάπτεται, είναι η πιο συχνή ηλεκτρολυτική διαταραχή σε ανθρώπους με συστηματική χρήση … αλκοόλης όπως ο 70χρόνος ,.. . Όσον αφορά την αρχική απώλεια αισθήσεων του 70χρόνου στην πρώτη προσέλευση του, που αναφέρονται στην δικογραφία σας αναφέρω τα εξής : Η συστηματική χρήση αλλά και η κατάχρηση, επηρεάζει αρνητικά την συνολική νευρολογική κατάσταση (neurological status) του υπό μέθη, ασθενούς. … Είναι δυνατόν ένας ασθενής να υποστεί ΚΕΚ χωρίς εμφανείς εξωτερικές κακώσεις μετά από πολλούς διαφορετικούς μεταξύ τους μηχανισμούς, όπως: πλήξη, πτώση, βίαιη ενέργεια έναντι αυτού, μέθη, χρήση ή κατάχρηση φαρμάκων… ή … ουσιών, διάφορα παθολογικά – καρδιολογικά – νευρολογικά – ψυχιατρικά αίτια, οικιακό ατύχημα, αθλητικό τραυματισμό, … ακόμη και από δική του απροσεξία. Σε σοβαρή τραυματική κάκωση, ωστόσο, θα υπάρχει με βεβαιότητα κλινική συμπτωματολογία, όπως: το άτομο … δεν θα μιλάει, δεν θα ορθοστατεί, δεν θα είναι προσανατολισμένο στο χώρο και στο χρόνο, θα κάνει εμετούς, … δεν θα αντιδρά στα εξωτερικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος, … . Όλα τα παραπάνω στοιχεία αλλά και η κλινική εικόνα του τραυματία ενδέχεται να είναι συνδυασμένα μεταξύ τους ή ακόμα και μεμονωμένα κλινικά γεγονότα. … …».

15. Επειδή, το εναγόμενο με το από 31-5-2023 νομίμως κατατεθέν υπόμνημά του, αναφέρεται στην παραπάνω έκθεση πραγματογνωμοσύνης, καθώς και στα προσκομισθέντα από αυτό έγγραφα στοιχεία όπως αυτά παρατίθενται στην ενδέκατη σκέψη, καθώς και στην 241/2021 απόφαση του Α΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης, και ζητά εκ νέου την απόρριψη της ένδικης αγωγής.

16. Επειδή, οι ενάγοντες με το από 31-5-2023 νομίμως κατατεθέν υπόμνημά τους αναφέρονται, κατ’ αρχάς, στα προσκομισθέντα για την απόδειξη των ισχυρισμών τους έγγραφα στοιχεία, όπως αυτά παρατίθενται στη δέκατη σκέψη. Περαιτέρω, προς αντίκρουση της κατά τα ανωτέρω πραγματογνωμοσύνης προσκομίζουν και επικαλούνται τη με ημερομηνία παραλαβής 31-5-2023 ιατρική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή ……………………, η οποία, κατά τα εκτιθέμενα στο υπόμνημά τους, συντάχθηκε σε εκτέλεση προφορικής παραγγελίας των εναγόντων προς αυτόν, ως τεχνικό σύμβουλο, και της οποίας (γνωμοδότησης) το περιεχόμενο ενσωματώνουν στο ως άνω υπόμνημά τους. Κατά τα εκτιθέμενα, δε, στην εν λόγω γνωμοδότηση, η ως άνω από 13-3-2023 πραγματογνωμοσύνη είναι πλημμελής, διότι αφενός μεν δεν περιλαμβάνει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία για τα πορίσματά της, αφετέρου δε οι ιατρικές κρίσεις που διατυπώνονται δεν είναι ορθές. Ωστόσο, στην προκείμενη περίπτωση, απαραδέκτως αμφισβητούνται οι ιατρικές κρίσεις και τα συμπεράσματα που περιέχονται στην από 13-3-2023 έκθεση πραγματογνωμοσύνης του διορισμένου από το δικαστήριο πραγματογνώμονα, καθόσον οι σχετικές ιατρικές εκτιμήσεις και η επιστημονική τεκμηρίωση αυτών είναι δυνατόν να γίνει μόνο με τον ορισμό τεχνικού συμβούλου, κατά τα προβλεπόμενα στον Κ.Δ.Δ., σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην έκτη σκέψη, σε ορισμό του οποίου (τεχνικού συμβούλου), όμως, δεν προέβησαν οι ενάγοντες (βλ. ΔΕφΘεσσ 1220/2013), χωρίς να συνιστά τέτοιο ορισμό η κατά τα ανωτέρω αναφορά στο από 31-5-2023 υπόμνημα των εναγόντων περί παροχής στον …………………… προφορικής παραγγελίας για αντίκρουση της εν λόγω έκθεσης πραγματογνωμοσύνης. Τούτο δε ανεξαρτήτως, περαιτέρω, του ότι η ιατρική γνωμοδότηση του τελευταίου προσκομίστηκε στο Δικαστήριο στις 31-5-2023, ήτοι μετά τη συζήτηση της υπόθεσης, καθώς και του ότι, κατά τα εκτιθέμενα ομοίως στην έκτη σκέψη, η ως άνω έκθεση πραγματογνωμοσύνης του διορισμένου από το δικαστήριο πραγματογνώμονα αποτελεί αποδεικτικό μέσο που εκτιμάται ελεύθερα από το Δικαστήριο, ανεξάρτητα από την πληρότητα ή μη του περιεχομένου της και τις τυχόν πλημμέλειες που εμφανίζει.

17. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνει, καταρχάς, υπ’ όψιν ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην πέμπτη σκέψη, δεν δεσμεύεται από την προαναφερθείσα 241/2021 απόφαση του Α΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης, την οποία συνεκτιμά, κατά τη διαμόρφωση της κρίσης του, σε συνδυασμό προς τα λοιπά νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία, που εκτιμώνται ελεύθερα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 159, 161, 164 και 148 του Κ.Δ.Δ. Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνει υπ’ όψιν τις ληφθείσες ενώπιον του ως άνω Πλημμελειοδικείου μαρτυρικές καταθέσεις αφενός μεν των μαρτύρων προς υπεράσπιση της κατηγορίας, …………… και ……………….., ιατροδικαστών, αφετέρου δε των μαρτύρων υπεράσπισης των οργάνων του εναγομένου, …………………….., νευροχειρουργού και ………………….., ιατροδικαστή, οι οποίες (μαρτυρίες), κατά τα αναφερόμενα στην έβδομη σκέψη, είναι ληπτέες υπόψη, καθόσον αποτελούν στοιχείο του σκεπτικού της απόφασης του εν λόγω ποινικού δικαστηρίου. Εξάλλου, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην έκτη σκέψη, το Δικαστήριο, λαμβάνει ομοίως υπ’ όψιν την από 1-10-2018 ιατροδικαστική πραγματογνωμοσύνη των ιατροδικαστών ……………….. και ……………………, που επικαλούνται και προσκομίζουν οι ενάγοντες, καθώς είναι προγενέστερη της άσκησης της αγωγής (στις 25-7-2019), και δεν προκύπτει ότι έχει συνταχθεί με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στην παρούσα δίκη, ενώ σε κάθε περίπτωση, το περιεχόμενό της συμπληρώνεται από τις κατά τα ανωτέρω μαρτυρικές καταθέσεις των συντακτών της, ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου. Ωστόσο, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο η από 20-9-2021 ιατροδικαστική γνωμοδότηση του ιατροδικαστή ……………., που επικαλείται και προσκομίζει το εναγόμενο, καθώς είναι μεταγενέστερη της άσκησης της αγωγής (στις 25-7-2019), και δεν προκύπτει ότι δεν έχει συνταχθεί με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στην παρούσα δίκη. Περαιτέρω, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη η προσκομισθείσα από τους ενάγοντες από 5-4-2019 ανωμοτί κατάθεση ενώπιον της Πταισματοδίκη Κοζάνης του …………… Διοικητικού Διευθυντή του εναγομένου, με συνημμένο υπόμνημά του ούτε η προσκομισθείσα από το εναγόμενο από 25-4-2019 έκθεση ανωμοτί εξέτασης της ιατρού …………………., ενώπιον της Πταισματοδίκη Πολυγύρου, με συνημμένες τις από 25-04-2019 έγγραφες εξηγήσεις της, διότι οι εν λόγω μαρτυρικές καταθέσεις, ληφθείσες κατά την ποινική διαδικασία, δεν αποτελούν νόμιμα αποδεικτικά μέσα για την παρούσα διοικητική δίκη, λόγω μη τήρησης της διαδικασίας των άρθρων 179 επ. του Κ.Δ.Δ., και, ως εκ τούτου, δεν επιτρέπεται να ληφθούν νομίμως υπόψη ούτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων. Εξάλλου, οι προσκομιζόμενες από τους ενάγοντες ένορκες εξετάσεις των εναγόντων …………………… και …………………. στο πλαίσιο της ποινικής προδικασίας και οι ανωμοτί καταθέσεις των ιδίων, στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας, δεν αποτελούν νόμιμα αποδεικτικά μέσα, κατ’ άρθρο 183 παρ. 1 περ. δ΄ του Κ.Δ.Δ. και δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν, προεχόντως για το λόγο αυτό.

18. Επειδή, κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο, ενόψει των διατάξεων που αναφέρθηκαν και ερμηνεύτηκαν στη μείζονα σκέψη, των ως άνω πραγματικών περιστατικών, των αγωγικών ισχυρισμών και του συνόλου των νόμιμων αποδεικτικών στοιχείων του φακέλου, που, όπως προεκτέθηκε, εκτιμώνται ελεύθερα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 159, 161, 164 και 148 του Κ.Δ.Δ., λαμβάνει υπ’ όψιν τα εξής: Α) Σε σχέση με τον ισχυρισμό των εναγόντων ότι ο θανών κατά την 1^η εισαγωγή του στο εναγόμενο στις 25-7-2014 είχε ήδη υποστεί, εξαιτίας της πτώσης του που καταγράφεται στην υπ’ αριθ. πρωτ. 2786/28-8-2014 βεβαίωση Διακομιδής Ασθενούς του Γραφείου Γραμματείας του Παραρτήματος Κοζάνης του ΕΚΑΒ, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, όπως αυτές διαπιστώθηκαν κατά τη δεύτερη διακομιδή του στο εναγόμενο από το ΕΚΑΒ στις 27-7-2014, εμφανίζοντας σχετικά συμπτώματα, λαμβάνει ειδικότερα υπ’ όψιν ότι: 1^ον) κατά την κλινική εξέταση του αποβιώσαντος στις 25 και 26-7-2014 από τέσσερις (4) ιατρούς του εναγομένου (ήτοι τους ………………………. και ……………………..) ουδεμία εξωτερική κάκωση κεφαλής διαπιστώθηκε από αυτούς (π.χ. τραύμα, εκδορά, θλαστικό τραύμα, μωλωπισμοί μετώπου, οφθαλμών και κρανίου εν γένει κλπ.), δοθέντος ότι τέτοια κάκωση δεν καταγράφηκε στο βιβλίο προσερχομένων ασθενών της 25-7-2014, το οποίο υπογράφεται και σφραγίζεται από αυτούς, μόνο δε το στοιχείο ότι τέτοια κάκωση δεν καταγράφηκε ούτε κατά την εξέτασή του από τα όργανα του εναγομένου, η οποία έλαβε χώρα κατά τη δεύτερη εισαγωγή του (στις 27-7-2014), παρ’ όλο που αποδεδειγμένα υπήρχε (η κάκωση) – όπως το στοιχείο αυτό προκύπτει από το από 27-7-2014 έγγραφο Γενικής Εξέτασης του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, στο οποίο αυτός διακομίστηκε ακολούθως και στο οποίο κατά την εισαγωγή του οι θεράποντες ιατροί, κατόπιν γενικής εξέτασης αυτού, διαπίστωσαν ότι ο αυτός έφερε εξωτερικές κακώσεις και συγκεκριμένα εκχύμωση (ΑΡ) πχκ, μετώπου και (ΑΡ) μέγα δακτύλου ποδιού – δεν αποδεικνύει άνευ ετέρου ότι τέτοια κάκωση υπήρχε στις 25/7, όπως αβάσιμα ισχυρίζονται οι ενάγονες. Τούτο, δε, διότι στις 27-7-2014, λόγω της βαριάς κωματώδους κατάστασης στην οποία βρισκόταν κατά τη διακομιδή του στο νοσοκομείο (η νευρολογική εξέταση με τη μέθοδο της κλίμακας Γλασκώβης για τον προσδιορισμό του επιπέδου συνείδησης κατέδειξε τιμή 7/15), οι ιατροί που επιλήφθηκαν προχώρησαν άμεσα στη διενέργεια αξονικής τομογραφίας εγκεφάλου, χωρίς να δώσουν προτεραιότητα στην αναλυτική καταγραφή των εξωτερικών συμπτωμάτων, όπως προκύπτει από την κατάθεση του νευροχειρουργού ……………… («… Για εξωτερική κάκωση στις 27/7 δεν αναγράφεται κάτι στο ΜΑΜΑΤΣΕΙΟ. Όταν ο ασθενής έρχεται επειγόντως τον στέλνεις απευθείας για αξονική. …..»), 2^ον) σύμφωνα με την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ιατρού νευροχειρουργού ………………, είναι μεν δυνατό ένας ασθενής να υποστεί ΚΕΚ, χωρίς εμφανείς εξωτερικές κακώσεις, από διάφορες αιτίες (μεταξύ των οποίων και πτώση), ωστόσο σε σοβαρή τραυματική κάκωση, θα υπάρχει με βεβαιότητα κλινική συμπτωματολογία, όπως: το άτομο δεν θα μιλάει, δεν θα ορθοστατεί, δεν θα είναι προσανατολισμένο στο χώρο και στο χρόνο, θα κάνει εμετούς, δεν θα αντιδρά στα εξωτερικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Εντούτοις, στην προκείμενη περίπτωση, ουδεμία κλινική σημειολογία βαριάς εγκεφαλικής βλάβης (κεφαλαλγία, έμετος, ζάλη, αδυναμία, υπνηλία, αιμωδία, αφασία, κινητική διαταραχή, επιληπτική κρίση, αμνησία) παρουσιάστηκε στον αποβιώσαντα αφότου βελτιώθηκε το επίπεδο συνείδησής του με τη χορήγηση διαλύματος δεξτρόζης, ενώ η βαριά εγκεφαλική βλάβη, με την οποία διαγνώστηκε αυτός κατά τη 2^η εισαγωγή του στο εναγόμενο νοσοκομείο (πολλαπλά κατάγματα, εγκεφαλικές θλάσεις κατά τα ανωτέρω), δεν προκύπτει ότι συνιστά επιδείνωση εγκεφαλικής βλάβης που είχε ήδη υποστεί κατά την 1^η εισαγωγή του, καθώς οι αιμορραγικές και οι εγκεφαλικές θλάσεις δίνουνε άμεσα επιπλοκές, σύμφωνα με την κατάθεση του ιατροδικαστή ………………. («… Είναι τέτοιες οι βλάβες που έπρεπε να τις είχε εμφανίσει άμεσα. Σαν εξελισσόμενη, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Δηλαδή από τις 25/7 θα έπρεπε να είναι στην ίδια κατάσταση, εφόσον συνέβαινε αυτό. Οι αιμορραγικές και οι εγκεφαλικές θλάσεις δίνουνε άμεσα επιπλοκές και αντιμετωπίζονται με χειρουργική παρέμβαση…..»), 3ον) μετά τη χορήγηση, στις 25-7-2014, της φαρμακευτικής αγωγής που περιλάμβανε δεξτρόζη, η οποία απευθύνεται σε ασθενείς που τελούν υπό μέθη, εμφάνισε άμεση βελτίωση στο επίπεδο της συνείδησής του, εξερχόμενος της κωματώδους κατάστασης στην οποία βρισκόταν κατά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο στις 25-7-2014, και τούτο ενώ η χορήγηση της δεξτρόζης αντενδείκνυται και επιδεινώνει την κατάσταση ασθενών που έχουν υποστεί ΚΕΚ, όπως προκύπτει από την από την κατάθεση i., του νευροχειρουργού ……………. («… Η δεξτρόζη αντενδείκνυται. Επιδεινώνει, δεν κάνει. … Δεν μπαινοβγαίνει στο κώμα κάποιος, ίσα-ίσα επιδεινώνεσαι περαιτέρω….»), ii. του ιατροδικαστή ……………… («…η χορήγηση της δεξτρόζης αντεδείκνυται και επιδεινώνει την κατάσταση …»), αλλά και του ιατροδικαστή ……………, μάρτυρα κατηγορίας στη δίκη κατά των ιατρών του εναγομένου («Η δεξτρόζη σε κρανιοεγκεφαλική κάκωση επιβαρύνει, …»), επομένως, αν είχε υποστεί κατά την 1η εισαγωγή στις 25-7-2014 τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που διαπιστώθηκαν με τη διενέργεια της αξονικής τομογραφίας στις 27-7-2014, δεν θα ανακτούσε επίπεδο συνείδησης με τη φαρμακευτική αγωγή που του χορηγήθηκε (δεξτρόζη), αντιθέτως, δε, θα παρουσίαζε ραγδαία επιδείνωση της κατάστασής του, 4^ον) σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, ενώ οι βλάβες στο μετωπιαίο – κροταφικό-βρεγματικό λοβό, που διαπιστώθηκαν μετά τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας στις 27-7-2014 (2η εισαγωγή), καθιστούν – όπως κατέθεσε ο ιατροδικαστής ……………… ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου – γενικά έναν παθόντα ανίκανο να συντονίσει τις κινήσεις των μυών και του σώματος, να διατηρήσει τη στάση του σώματος, την ισορροπία του, να ερμηνεύσει τη γλώσσα, τις λέξεις, να μιλήσει-γράψει, να είναι συγκεντρωμένος, να έχει ικανοποιητική συμπεριφορά, φυσιολογικό συναίσθημα, να ερμηνεύσει κινητικά και αισθητικά σήματα από όραση, ακοή και μνήμη και διαταράσσουν τη χωρική και οπτική αντίληψη αυτού, εντούτοις ο αποβιώσας, εμφάνισε σταδιακή βελτίωση του επιπέδου συνείδησής του με τη λήψη και της ανωτέρω φαρμακευτικής αγωγής, χωρίς να καταγράφεται αδυναμία εν γένει επικοινωνίας του με τους ιατρούς (ειδικότερα με την επιμελήτρια ιατρό και με τον ιατρό ΩΡΛ ………………), ενώ μετέβη στον τελευταίο για καυτηριασμό και επιπωματισμό περιπατητικός και εξήλθε του Νοσοκομείου στις 26-7-2014 περιπατητικός και προσανατολισμένος στο χώρο και στο χρόνο, 5^ον) ο επιπωματισμός που πραγματοποιήθηκε από την Επιμελήτρια Β΄ ιατρό του εναγομένου, αλλά και η προσπάθεια καυτηριασμού και επιπωματισμού από τον ιατρό ΩΡΛ ………………, κατά την 1η εισαγωγή του αποβιώσαντος στο εναγόμενο, καταδεικνύουν τη μη παρουσία μετωπιαίου κατάγματος, αφού, σε διαφορετική περίπτωση, θα καθίστατο ιδιαίτερα δυσχερής η διενέργειά τους, λόγω του άλγους που θα υπήρχε στην περιοχή, όπως προκύπτει από την κατάθεση του ιατροδικαστή ……………. (… «Αν υπήρχε κάταγμα μετωπιαίου οστού, θα πονούσε ο ασθενής και θα αντιδρούσε. Όταν υπάρχει κάταγμα, υπάρχει εντονότατη κεφαλαλγία, θα αντιδρούσε….»), ωστόσο, σε κανένα χρονικό σημείο της νοσηλείας του, ούτε κατά την εξέτασή του από τον ανωτέρω ιατρό ΩΡΛ, δεν προκύπτει από τις καταγραφές των ιατρών του εναγομένου στο βιβλίο νοσηλείας ότι ο ………………… διαμαρτυρήθηκε για άλγος στην περιοχή αυτή. Β) Όσον αφορά, περαιτέρω, στον ειδικότερο ισχυρισμό των εναγόντων ότι τα όργανα του εναγομένου εκτίμησαν πλημμελώς τα συμπτώματα που αυτός εμφάνισε κατά την 1^η εισαγωγή του στο εναγόμενο νοσοκομείο, με συνέπεια να μην διαγνώσουν ότι είχε υποστεί ΚΕΚ, το Δικαστήριο λαμβάνει υπ’όψιν ότι: α) όσον αφορά την υπονατριαιμία, σύμφωνα με την ως άνω ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ……………. αποτελεί την πιο συχνή ηλεκτρολυτική διαταραχή σε ανθρώπους με συστηματική χρήση αλκοόλης, σύμφωνα δε με την κατάθεση του ιατροδικαστή …………….., η υπονατριαιμία (με ένδειξη 128, ήτοι μέτριου βαθμού) αν οφειλόταν σε διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) δεν θα είχε εγκατασταθεί σε τόσο σύντομο διάστημα, ενώ δεν μπορεί να υπάρχει διαφυγή ΕΝΥ χωρίς κάταγμα βάσης κρανίου, το οποίο δεν διαπιστώθηκε κατά την 2^η εισαγωγή του θανόντος στο νοσοκομείο με τη διενέργεια της αξονικής τομογραφίας, β) όσον αφορά τη ρινορραγία, η οποία ήταν εμμένουσα, και συνιστούσε κατά τους ισχυρισμούς των εναγόντων ρινόρροια (ήτοι διαφυγή ΕΝΥ), σύμφωνα με την κατάθεση του νευροχειρουργού ………………… είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο, ειδικά σε αλκοολικούς, σύμφωνα δε με την κατάθεση του ως άνω ιατροδικαστή ……………….. αν δεν ήταν ρινορραγία και ήταν ρινόρροια, θα το είχε διαπιστώσει ο ΩΡΛ που διενήργησε τον επιπωματισμό στις 26-7-204, ο οποίος είναι ο ιατρός του εναγομένου με την πιο κοντινή για την αντιμετώπιση του συμπτώματος ειδικότητα και στην εξέταση του οποίου δεν αποδίδονται από τους ενάγοντες πλημμελείς χειρισμοί, ο δε ισχυρισμός των εναγόντων ότι τα όργανα του εναγομένου δεν γνώριζαν κατά την πρώτη διακομιδή του θανόντος ότι αυτός είναι αλκοολικός, επομένως δεν μπορούσαν να λάβουν υπ’ όψιν το συγκεκριμένο στοιχείο στο ιστορικό του, είναι αβάσιμος, καθόσον αφενός μεν κατά την 1^η διακομιδή του αποβιώσαντος στο εναγόμενο νοσοκομείο καταγράφεται από το ΕΚΑΒ πτώση, με κωδικό Ρ4 (μέθη), αφετέρου δε κατά την εισαγωγή του καταγράφεται από τον ιατρό ………….. έντονη απόπνοια αλκοόλης, ενώ ο υιός του (…………………..) δήλωσε στους ιατρούς ότι η ρινορραγία ήταν για τον θανόντα συχνό φαινόμενο και υποτροπιάζον. γ) όσον αφορά την επικαλούμενη από τους ενάγοντες διαταραχή της ψυχοκινητικής κατάστασης του θανόντος, που καταδεικνύεται, κατά τους ισχυρισμούς τους, από τις καταγραφές στα βιβλία ασθενών, σύμφωνα με τις οποίες αυτός κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, αφαίρεσε τη γάζα που είχε τοποθετηθεί για την αντιμετώπιση της ρινορραγίας, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν συνεπικουρείται από αντίστοιχες διαπιστώσεις των ιατρών που επιλήφθηκαν που περιστατικού, ούτε από καταγραφή άλλων συναφών ενεργειών του θανόντος, οι οποίες, συστηματικά εξεταζόμενες να οδηγούν σε διάγνωση του συγκεκριμένου συμπτώματος. Γ) όσον αφορά στον ισχυρισμό των εναγόντων ότι ο θανών κατά την πρώτη εισαγωγή του στο νοσοκομείο, μετά την επάνοδο της συνείδησή του, δεν εμφάνισε βελτίωση, αλλά «φωτεινό διάλειμμα», το οποίο αποτελεί σύνηθες φαινόμενο σε ασθενείς που έχουν υποστεί ΚΕΚ (σε ποσοστό 27% των περιπτώσεων), το Δικαστήριο λαμβάνει υπ’ όψιν ότι σύμφωνα με την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ………………… το λεγόμενο «φωτεινό διάλλειμα», η πρόσκαιρη δηλαδή βελτίωση του επιπέδου συνείδησης μετά από σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση και επισκληρίδιο αιμάτωμα εγκεφάλου, δεν αποτελεί παθογνωμονικό παράγοντα από μόνο του, επομένως δεν συνιστά σύμπτωμα η παρουσία του οποίου οδηγεί άνευ ετέρου στη διάγνωση της συγκεκριμένης πάθησης, σε κάθε δε περίπτωση το χρονικό διάστημα που διανύθηκε από την πρώτη διακομιδή στο Νοσοκομείο, την παραμονή σ’ αυτό και ακολούθως την έξοδο από αυτό, έως και τη δεύτερη προσέλευση σε αυτό είναι τέτοιο (19 ώρες η διάρκεια της πρώτης παραμονής στο νοσοκομείο και παρέλευση 30 ωρών από την αποχώρηση από το νοσοκομείο έως την επάνοδο σε αυτό) που ακόμα και το υποθετικό ενδεχόμενο του λεγάμενου φωτεινού διαλλείματος να υπήρχε θα είχε εκδηλωθεί σαφώς νωρίτερα, ενώ η περίπτωση πρώτης σοβαρής τραυματικής βλάβης χωρίς εμφανή συμπτωματολογία, όπως αυτή προέκυψε εκ των υστέρων, στη δεύτερη προσέλευση, καθίσταται βιβλιογραφικά αλλά και εμπειρικά απειροελάχιστη. Κατόπιν συνεκτίμησης των ανωτέρω, το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι εν προκειμένω ο ισχυρισμός των εναγόντων ότι ο θανών κατά την 1^η εισαγωγή του στο εναγόμενο στις 25-7-2014 είχε ήδη υποστεί, εξαιτίας της πτώσης του που καταγράφεται στην υπ’ αριθ. πρωτ. 2786/28-8-2014 βεβαίωση Διακομιδής Ασθενούς του Γραφείου Γραμματείας του Παραρτήματος Κοζάνης του ΕΚΑΒ, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, όπως αυτές διαπιστώθηκαν κατά τη δεύτερη διακομιδή του στο εναγόμενο από το ΕΚΑΒ στις 27-7-2014, εμφανίζοντας σχετικά συμπτώματα, εντούτοις τα αρμόδια όργανα του εναγομένου δεν τον υπέβαλαν στις απαραίτητες εξετάσεις, διότι απέδωσαν τα συμπτώματα που αυτός εμφάνιζε σε μέθη, δεν αποδεικνύεται. Η κρίση δε αυτή δεν αναιρείται από : α) την από 28-07-2014 Γνωμάτευση του Συμβούλου Ιατρού του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», …………………. σύμφωνα με την οποία ο θανών οικείος τους υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση «προ τριών ημερών περίπου» από την ημερομηνία εξέτασης στο ανωτέρω Νοσοκομείο, ούτε από β) το από 27-07-2014 Φύλλο Ιστορικού Ασθενούς του εναγομένου, σύμφωνα με το οποίο ο …………………… προσήλθε εκ νέου στις 27-07-2014 στο εναγόμενο, σε κωματώδη κατάσταση και εξετάστηκε από ειδικευόμενο ιατρό, ο οποίος ανέγραψε ως ιστορικό του ασθενούς: «Εκ του ιστορικού προηγούμενη πτώση λόγω μέθης-ΚΕΚ», αναφερόμενος στην από 25-07-2014 πτώση του …………………. Και τούτο, διότι : α) σύμφωνα με την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ………………, ο Συμβούλος Ιατρός του Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» «δεν μπορεί να γνωρίζει επακριβώς την ημέρα και την ώρα του τραυματισμού, της πτώσης και των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων (ΚΕΚ) σαν συνέπεια αυτών των γεγονότων, για αυτό και ορθά χρησιμοποιεί τον όρο περίπου. … Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τι ώρα έγινε ο τραυματισμός που οδήγησε τον 70χρονο στη δεύτερη εισαγωγή – προσέλευσή του στο νοσοκομείο Κοζάνης», β) όπως κατέθεσε ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου ο ιατρός νευροχειρουργός………………, η συγκεκριμένη αναφορά στο ιστορικό μπορεί να έγινε εξ αναφοράς των οικείων στις 27/7, ενώ στο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» «το …..συναγάγουν, ….προ 3ημέρο. …. Προσπαθεί να συσχετίσει και την προηγούμενη εισαγωγή….», και γ) όπως κατέθεσε ο ιατροδικαστής …………….., σε σχέση με τη λήψη του ιστορικού είναι πιο πιθανό η λήψη αυτού να έγινε από τους οικείους του ασθενούς («… Ή να έχω πάρει στοιχεία από συνάδελφο ή ιστορικό από τους οικείους. Πιο εύκολο είναι να βρεις τον οικείο παρά τον συνάδελφο που ήταν πριν 2-3 μέρες. ….»). Κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνει περαιτέρω υπ’ όψιν ότι ο θανών μετά την πρώτη διακομιδή του στο εναγόμενο νοσοκομείο και κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του σ’ αυτό, η οποία διήρκησε συνολικά 19 ώρες, υποβλήθηκε σε αναλυτικές κλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις, από τέσσερις διαδοχικά ιατρούς του εναγομένου, με βάση τα πορίσματα δε των εξετάσεων αυτών διαμορφώθηκε το είδος της παρεχόμενης θεραπείας (χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, επιπωματισμός, επανάληψη αυτού, απόπειρα καυτηριασμού), κατά τα εκτιθέμενα στην όγδοη σκέψη, οι εξετάσεις δε αυτές ήταν οι ενδεδειγμένες για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ιατρικού περιστατικού όπως το στοιχείο αυτό προκύπτει από α) την κατάθεση ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου του ιατρού νευροχειρουργού ……………….ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία «Η κλινική εικόνα είναι αυτή που μετράει. Μετά απ’ αυτά που κάνανε, ανακτά, επομένως δεν είναι απαραίτητη η ακτινογραφία. … Αν δεν συνερχόταν εννοείται ότι θα έκαναν τον υπόλοιπο απεικονιστικό έλεγχο.…», β) την κατάθεση του ιατροδικαστή ………………, σύμφωνα με την οποία « …Όταν θα διαπιστώσω ότι έχω νευρολογική συμπτωματολογία, τότε θα κάνω ακτινογραφία.. …», σε συνδυασμό με το ότι τα πορίσματα των νευρολογικών εξετάσεων του θανόντος, δεν κατέδειξαν παθολογικά συμπτώματα και γ) την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ………………… σύμφωνα με την οποία «…κατά την πρώτη προσέλευση και παραμονή στο Νοσοκομείο ο 70 ετών ασθενής δεν εμφάνισε ένδειξη ή ενδείξεις διενέργειας υπολογιστικής – αξονικής τομογραφίας εγκεφάλου-κρανίου…». Τέλος, όσον αφορά το ζήτημα της αποδιδόμενης από τους ενάγοντες παράνομης παράλειψης των ιατρών του εναγομένου να μεριμνήσουν για την παραμονή του θανόντος στο νοσοκομείο επί 24 ώρες κατά την πρώτη διακομιδή του σ’ αυτό, το Δικαστήριο λαμβάνει υπ’ όψιν ότι σύμφωνα με την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του ……………, το διάστημα των 19 ωρών παρίσταται επαρκές για τη χορήγηση της κατάλληλης ιατρικής φροντίδας στον θανόντα με βάση τα συμπτώματα που αυτός παρουσίαζε κατά την πρώτη εισαγωγή του, και τούτο ανεξαρτήτως του ότι ο δεύτερος των εναγόντων, κατά την προσέλευσή του στο εναγόμενο στις 25ης-7-2014, με βάση τις καταγραφές στα σχετικά βιβλία προσερχομένων ασθενών της Παθολογικής Κλινικής και της Χειρουργικής Κλινικής, αντέδρασε στο ενδεχόμενο της περαιτέρω παραμονής του θανόντος στο Νοσοκομείο. Κατόπιν όλων των ανωτέρω στοιχείων και εκτιμήσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι θεράποντες ιατροί του …………………., κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του στο εναγόμενο νοσοκομείο στις 25 και 26-7-2014, και κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, επέδειξαν την απαιτούμενη από τις περιστάσεις επιμέλεια και προσοχή, δηλαδή αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου τους και ότι ενήργησαν σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και της επαγγελματικής πείρας, προβαίνοντας σε όλους τους ενδεδειγμένους ιατρικούς χειρισμούς. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχουν στην προκείμενη περίπτωση οι προϋποθέσεις εφαρμογής των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., περί αδικοπρακτικής ευθύνης, οι δε αντίθετοι ισχυρισμοί των εναγόντων είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, όπως και η κρινόμενη αγωγή.

19. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί, εκτιμωμένων δε των περιστάσεων πρέπει οι ενάγοντες να απαλλαγούν από τα δικαστικά έξοδα του εναγόμενου νοσοκομείου, σύμφωνα με το άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε΄ του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Περαιτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον χρόνο απασχόλησης του διορισθέντος πραγματογνώμονα, ιατρού νευροχειρουργού …………………, τις ειδικές γνώσεις που απαιτήθηκαν για την ολοκλήρωσή της πραγματογνωμοσύνης του, καθώς και την επιμέλεια που αυτός επέδειξε κατά την άσκηση του έργου του, καθορίζει την αμοιβή του στο ποσό των τριακοσίων πενήντα (350,00) ευρώ (άρθρο 165 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.), το οποίο καταλογίζει σε βάρος των εναγόντων κατ’ ισομοιρία (άρθρα 165 παρ. 1 και 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Απορρίπτει την αγωγή.

Απαλλάσσει τους ενάγοντες από τα δικαστικά έξοδα του εναγόμενου νοσοκομείου.

Καταλογίζει την αμοιβή του πραγματογνώμονα, ιατρού νευροχειρουργού ………………., ποσού τριακοσίων πενήντα (350,00) ευρώ, σε βάρος των εναγόντων κατ’ ισομοιρία.

Η διάσκεψη διενεργήθηκε εξ αποστάσεως με τη χρήση υπηρεσιακών τεχνολογικών μέσων στις 19-2-2024 και η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Κοζάνη σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου στις 22-3-2024.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ

                                        Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ