Quantcast
    Αποζημίωση Αστική Ευθύνη

    Διοικ.Πρωτ. Κοζάνης  Α377/2023 Η ύπαρξη και το μέγεθος της ζημίας εξαιτίας της οποίας μπορεί να επιδικασθεί από το δικαστήριο αποζημίωση κατ΄ άρθρο 928 εδ. β΄ του Αστικού Κώδικα, εξαρτάται σε κάθε περίπτωση από τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής

    UnicsBy 74 Mins Read

    ΠΕΡΙΛΗΨΗ

    Η ύπαρξη και το μέγεθος της ζημίας εξαιτίας της οποίας μπορεί να επιδικασθεί από το δικαστήριο αποζημίωση κατ΄ άρθρο 928 εδ. β΄ του Αστικού Κώδικα, εξαρτάται σε κάθε περίπτωση από τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής, όπως διαμορφώνονται στα πλαίσια της συμβίωσης και από τις δυνάμεις και τον συσχετισμό των δυνάμεων των συζύγων, βάσει του ύψους των τυχόν εισοδημάτων και της λοιπής περιουσίας του δικαιούχου, σε συσχετισμό προς τα εισοδήματα, την περιουσιακή κατάσταση και την παροχή υπηρεσιών του θανόντος συζύγου, τα οποία (στοιχεία) πρέπει να εκτίθενται από τους διαδίκους και να αποδεικνύονται. Δεν προσκομίζονται στοιχεία από τα οποία να προκύπτει η άσκηση από μέρους του θανόντος, επαγγελματικής δραστηριότητας που επικαλούνται οι ενάγοντες, ούτε στοιχεία σχετικά με τυχόν προπαρασκευαστικές ενέργειες, από τις οποίες θα μπορούσε να πιθανολογηθεί ότι στο μέλλον, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, ο θανών θα αποκόμιζε το επικαλούμενο με την αγωγή εισόδημα από την εργασία του. Δεν δύναται να προσδιοριστεί το είδος και το μέγεθος της συνεισφοράς του θανόντος στην αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών. Απόρριψη αιτήματος περί καταβολής αποζημίωσης λόγω της στέρησης της συνεισφοράς του θανόντος στα έξοδα διατροφής των εναγόντων.

    ΤΟ

    ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

    ΤΜΗΜΑ Β΄ ΤΡΙΜΕΛΕΣ

    Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 21 Οκτωβρίου 2022, με δικαστές τους: Ιωάννα Τσιάκα, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Βασίλειο Χατζημηνιάδη, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και Ανδρομάχη Αρβανιτίδου (Εισηγήτρια), Πρωτοδίκες Δ.Δ. και γραμματέα την Ευαγγελία Τσιοκάνου, δικαστική υπάλληλο,

    για να δικάσει την αγωγή με αριθμό και χρονολογία κατάθεσης ΑΓ68/16.2.2017,

    των 1. ………………., χήρας…………….., κάτοικου Βογατσικού Ν. Καστοριάς. 2. ………………του ………………… και της …………………, κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδ. Παπαναστασίου αρ. 3) και 3. ……………….του ……………… και της………….., κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδ. Παπαναστασίου αρ. 3), εκ των οποίων παραστάθηκαν η πρώτη μετά και οι υπόλοιποι δια του πληρεξουσίου τους δικηγόρου …………….,

    κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Μαμάτσειο – Μποδοσάκειο» και ήδη: α) ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο», νόμιμα εκπροσωπούμενο από τον Διοικητή του και β) «Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο», νόμιμα εκπροσωπούμενο από τον Διοικητή του, οι οποίοι παραστάθηκαν στο ακροατήριο δια του πληρεξούσιου δικηγόρου …………………….

    Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

    Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη και αφού μελέτησε τη δικογραφία σκέφθηκε κατά το Νόμο.

    Η κρίση του είναι η εξής: 

    1. Επειδή, η κρινόμενη αγωγή νομίμως εισάγεται προς περαιτέρω συζήτηση μετά τη έκδοση της 324/2020 προδικαστικής απόφασης του Δικαστηρίου και την εκτέλεση όσων διατάχθηκαν με αυτήν και της 410/2022 απόφασης με την οποία ακυρώθηκε η συζήτηση της υπόθεσης κατά την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 29ης.10.2021 και διατάχθηκε η επανάληψη της στην παρούσα δικάσιμο.
    2. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, οι ενάγοντες ζητούν να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου ν.π.δ.δ. και ήδη των ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο» και «Γενικό Νοσοκομείο Μαμάτσειο – Μποδοσάκειο» (άρθρο 165 ν. 4600/2019, Α’ 43)  να καταβάλουν, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής (στις 17.2.2017) και έως την πλήρη εξόφληση, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α΄ 164, Εισ.Ν.Α.Κ.) και του άρθρου 932 εδ. β΄ του Α.Κ., στην πρώτη (1η) εξ αυτών το ποσό των 100.000 ευρώ και σε καθένα από τους δεύτερη (2η) και τρίτο (3ο) εξ αυτών το ποσό των 110.000 ευρώ, ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη που, όπως υποστηρίζουν, υπέστησαν λόγω του επισυμβάντος, στις 5.3.2012, θανάτου του ………………….., συζύγου της 1ης και πατέρα των 2ης και 3ου των εναγόντων, ο οποίος, κατά τους ισχυρισμούς τους, οφείλεται σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις οργάνων του εναγόμενου νοσοκομείου «Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο» κατά την νοσηλεία του σ’αυτό από τις 30-1-2012 έως 6-2-2012 και από τις 20-2-2012 έως τον θάνατό του. Περαιτέρω, οι 2η και 3ος των εναγόντων ζητούν, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ. και του άρθρου 928 εδ. β΄ του Α.Κ., να αναγνωρισθεί η υποχρέωση των εναγομένων νοσοκομείων να καταβάλουν σε αυτούς τα ποσά που, κατά τους ισχυρισμούς τους, αντιστοιχούν στην διατροφή που στερήθηκαν λόγω του θανάτου του πατέρα τους και συγκεκριμένα η 2η ζητεί εφάπαξ το ποσό των 11.500 ευρώ (200 ευρώ χ 57,5 μήνες ήτοι από 5.3.2012 έως και 19.12.2016), νομιμοτόκως από 5.3.2012, άλλως, από την επίδοση της αγωγής, και ο 3ος ζητεί εφάπαξ το ποσό των 6.300 ευρώ (100 ευρώ Χ 54 μήνες ήτοι από 5-3-2012 έως και 31-8-2016 και 150 ευρώ Χ 6 μήνες από 1-9-2016 έως και 16-2-2017), νομιμοτόκως από 5-3-2012, άλλως από την επίδοση της αγωγής, και μηνιαίως το ποσό των 150 ευρώ για το μετά την άσκηση της αγωγής χρονικό διάστημα από 16-2-2017 έως και 31-7-2021.
    3. Επειδή, στο άρθρο 165 του ν. 4600/2019 (Α΄ 43/9.3.2019) ορίζεται ότι: «1. α) … β) Το ενιαίο και αυτοτελές Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία “Γενικό Νοσοκομείο Μαμάτσειο – Μποδοσάκειο” καταργείται. Η οργανική μονάδα της έδρας και η αποκεντρωμένη οργανική μονάδα αυτού μετατρέπονται, η καθεμία, σε ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) του Ε.Σ.Υ., με την επωνυμία: α) “Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο” και β) “Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο”, … 2. α)…, β)…, γ) Κάθε νέο Ν.Π.Δ.Δ. της παραγράφου 1 καθίσταται ειδικός διάδοχος του καταργούμενου ενιαίου Ν.Π.Δ.Δ. της παραγράφου 1, του οποίου αποτελούσε οργανική μονάδα, σε οποιαδήποτε έννομη σχέση με τρίτους που το αφορά. Εάν δεν είναι δυνατός ο καθορισμός της ειδικής διαδοχής κατά το προηγούμενο εδάφιο, ειδικός διάδοχος στην έννομη σχέση καθίσταται το νομικό πρόσωπο που αποτελούσε πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος την οργανική μονάδα της έδρας. Οι εκκρεμείς δίκες των καταργούμενων ενιαίων Ν.Π.Δ.Δ. συνεχίζονται από κοινού από τα νέα Ν.Π.Δ.Δ. της παραγράφου 1, που αποτελούσαν τις οργανικές μονάδες τους». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, σε συνδυασμό με το άρθρο 72 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α΄ 97), που ορίζει ότι η αγωγή ασκείται κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου που είναι υπόχρεο προς ικανοποίηση της αξίωσης, οι εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4600/2019 (9.3.2019, άρθρο 178 του νόμου) δίκες των καταργούμενων ν.π.δ.δ. συνεχίζονται από κοινού από τα νέα ν.π.δ.δ., ωστόσο, σε περίπτωση που η δίκη αφορά έννομη σχέση τρίτου αποκλειστικά με τη μία από τις δύο οργανικές μονάδες του καταργούμενου ενιαίου ν.π.δ.δ., η οποία αποτελεί πλέον αυτοτελές νομικό πρόσωπο, νομιμοποιείται παθητικώς μόνο το τελευταίο, ως ειδικός διάδοχος του καταργηθέντος. Εν προκειμένω, η κρινόμενη αγωγή στρέφεται καταρχάς κατά του ήδη συσταθέντος κατά τον χρόνο άσκησής της ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Μαμάτσειο – Μποδοσάκειο» [βάσει του ν. 4052/2012 (Α΄ 41) και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας Κ.Υ.Α. Υ4α/οικ.123844 (Β΄ 3486/2012) των Υπουργών Οικονομικών – Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης – Υγείας], κατά τον χρόνο, όμως, της συζήτησης της υπόθεσης στο ακροατήριο είχε πλέον δημοσιευθεί ο ως άνω ν. 4600/2019, σύμφωνα με τις προεκτιθέμενες διατάξεις του οποίου, εφόσον στην περίπτωση της ένδικης αγωγής αποδίδονται παράνομες πράξεις και παραλείψεις αποκλειστικά σε όργανο του Μποδοσάκειου, παθητικώς πλέον νομιμοποιείται στη δίκη το συσταθέν με τις ανωτέρω διατάξεις «Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο», ως ειδικός διάδοχος του καταργηθέντος ενιαίου ν.π.δ.δ., το δε «Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο» πρέπει να αποβληθεί από τη δίκη.
    4. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α΄ 164) ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. …» στο δε άρθρο 106 αυτού ορίζεται: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους».  Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι, ευθύνη του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση παράνομης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από την παράνομη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από παράνομες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. ή από παράνομες παραλείψεις υλικών ενεργειών των οργάνων αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου, ευθύνη του Δημοσίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, υπάρχει όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένος κανόνας δικαίου, με τον οποίο επιδιώκεται η προστασία, πέραν του γενικού συμφέροντος, και ατομικού δικαιώματος (ή ατομικών δικαιωμάτων) ή ιδιωτικού συμφέροντος, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστεως. Ο κατά τα ανωτέρω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξεως, παραλείψεως ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (Σ.τ.Ε. 1500, 15/2022, 2432-3/2018, 3292/2017, 1048-1049/2016, 4283/2014, 1491, 1590/2010, 4343/2009, 322/2009 7μ., 648, 1364, 1677/2008, 307/2007, 3706, 3919/2001, 28/2000). Απαραίτητες, επίσης, προϋποθέσεις για την επιδίκαση αποζημιώσεως από το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. αποτελούν η επέλευση ζημίας και η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξεως ή παραλείψεως ή υλικής ενέργειας ή παραλείψεως υλικής ενέργειας του οργάνου του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη ή η υλική ενέργεια ή η παράλειψη αυτής εκ μέρους του οργάνου είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικώς κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού, ενόψει δε και των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περιπτώσεως, να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (Σ.τ.Ε. 1500, 15/2022, 1964-6/2021, 1774/2020, 2432- 3/2018, 3292/2017, 877/2013 7μ, 442/2012, 322/2009 7μ) .
    5. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) ορίζεται: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης… Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικαστεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης». Κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη, κατά την κρίση του, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ή, σε περίπτωση θανατώσεως προσώπου, να επιδικάσει στην οικογένεια του θύματος χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, δηλαδή χρηματική ικανοποίηση ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης (Σ.τ.Ε. 622/2022, 710/2016, 852/2016, 1405/2013, 1019/2008, 2736/2007, 521/2006, κ.ά). Κατά τη θέσπιση της διάταξης αυτής (932 του Α.Κ.), ο νομοθέτης έλαβε υπόψη την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδάφιο τέταρτο του Συντάγματος) και την εξειδίκευσε σε ό,τι αφορά το ζήτημα του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης. Ειδικότερα, με τις διατάξεις του άρθρου 932 του Α.Κ. παρέχεται στο δικαστήριο της ουσίας η εξουσία, αφού εκτιμήσει τους ειδικότερους ισχυρισμούς των διαδίκων που προβάλλονται ενώπιον του και τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως (συνθήκες γενικά της προσβολής, είδος, ένταση και συνέπειες της βλάβης του παθόντος, ηλικία του παθόντος, οικονομική και κοινωνική κατάσταση αυτού, βαρύτητα του πταίσματος του οργάνου του υποχρέου κ.λπ.) -συνεκτιμώντας και το τυχόν συντρέχον πταίσμα του παθόντος στην πρόκληση της ζημίας ή την έκταση αυτής (βλ. σχετικά ΣτΕ 764/2021, 3292/2017, 3539/2015 και ΑΠ 1527/2001)- και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση και να καθορίσει το εύλογο ποσό αυτής, αν κρίνει ότι επήλθε στον αδικηθέντα ηθική βλάβη ή, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου, ψυχική οδύνη (ΣτΕ 764/2021, 2951/2020, 1774/2020, 842/2019, 4737/2014, 877/2013 7μ., 4133/2011 7μ. κ.ά.). Αντίθετα, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, το ύψος της χρηματικής ικανοποιήσεως δεν συναρτάται, κατ’ αρχήν, προς τη συγκεκριμένη, κάθε φορά, περιουσιακή κατάσταση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και επομένως, δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να συνεκτιμηθεί η περιουσιακή κατάσταση τούτου ως μειωτικός, αλλά ούτε και ως αυξητικός παράγων του ύψους της εν λόγω χρηματικής ικανοποιήσεως (Σ.τ.Ε. 2694/2020, 2473/2019, 261/2018, 1717/2016, 2668/2015,  939/2014, 1405/2013,  4988/2012,  2544/2010, 2579/2006).
    6. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 928 του Α.Κ. ορίζεται ότι: «Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλει τα νοσήλια και τα έξοδα της κηδείας σ’ εκείνον που κατά το νόμο βαρύνεται μ’ αυτά. Έχει επίσης την υποχρέωση να αποζημιώσει εκείνον που κατά το νόμο είχε δικαίωμα να απαιτεί από το θύμα διατροφή ή παροχή υπηρεσιών», στο δε εδάφιο πρώτο του άρθρου 930 του ίδιου Κώδικα ορίζονται τα εξής: «Η αποζημίωση των δύο προηγούμενων άρθρων που αναφέρεται στο μέλλον καταβάλλεται σε χρηματικές δόσεις κατά μήνα..». Περαιτέρω, στο εδάφιο πρώτο του άρθρου 930 ΑΚ ορίζονται τα εξής: «Η αποζημίωση των δύο προηγούμενων άρθρων που αναφέρεται στο μέλλον καταβάλλεται σε χρηματικές δόσεις κατά μήνα. Όταν υπάρχει σπουδαίος λόγος, η αποζημίωση μπορεί να επιδικαστεί σε κεφάλαιο εφάπαξ». Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, το Ελληνικό Δημόσιο και τα Ν.Π.Δ.Δ. υποχρεούνται, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις θεμελιώσεως της αστικής ευθύνης τους, να αποζημιώσουν εκείνον που είχε αξίωση διατροφής έναντι προσώπου που θανατώθηκε εξαιτίας παράνομων πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων τους. Η εν λόγω αξίωση αποζημιώσεως, αποσκοπούσα να αποκαταστήσει τον δικαιούχο της διατροφής, ούτως ώστε ο τελευταίος να επανέλθει στη θέση που θα βρισκόταν αν δεν θανατωνόταν ο υπόχρεος να τον διατρέφει, περιλαμβάνει ό,τι και για όσο χρόνο θα όφειλε να καταβάλει ο θανατωθείς στον δικαιούχο της διατροφής. Στους ανωτέρω δικαιούχους περιλαμβάνονται η σύζυγος και το τέκνο του θανόντος, ως προς τα πρόσωπα δε αυτά η απορρέουσα από τη διάταξη του άρθρου 928 εδ. β´ ΑΚ αξίωση αποζημιώσεως έχει άμεση σχέση με την εκ του νόμου αξίωση διατροφής, διότι τόσο η γένεση του δικαιώματός τους προς αποζημίωση, όσο και το οφειλόμενο ποσό προσδιορίζονται από τις σχετικές διατάξεις του ΑΚ για τη διατροφή ανιόντων, κατιόντων ή συζύγων (άρθρα 1389 επομ. ΑΚ, 1442 επομ. ΑΚ, 1485 επομ. ΑΚ, βλ. ΣτΕ 1085/2016 7μ., 3735/2012). Εξάλλου, οι γονείς έχουν κοινή υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, ακόμα και αν τούτο έχει περιουσία, εφόσον όμως τα εισοδήματα από αυτήν ή το προϊόν της εργασίας του ή άλλα τυχόν εισοδήματα του δεν αρκούν για τη διατροφή του. Το μέτρο της διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του τέκνου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του, και περιλαμβάνει όσα έξοδα είναι αναγκαία για τη συντήρησή του και επιπλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευσή του. Ως συνθήκες ζωής νοούνται οι συγκεκριμένοι όροι διαβιώσεως, που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο κατοικίας, την ανάγκη εκπαιδεύσεως ή την κατάσταση της υγείας του δικαιούχου, σε συνδυασμό με την περιουσιακή κατάσταση του υποχρέου. Η κατά τα άνω υποχρέωση των γονέων προς διατροφή του τέκνου τους βαρύνει αυτούς, ανάλογα με τις δυνάμεις τους – ύψος των τυχόν εισοδημάτων του και της λοιπής περιουσίας του συζύγου σε συσχετισμό προς την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου-. Επίσης και το ενήλικο τέκνο έχει δικαίωμα διατροφής από τους γονείς του, εφόσον δεν μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του από την περιουσία του ή από εργασία κατάλληλη για την ηλικία του, την κατάσταση της υγείας του και τις λοιπές βιοτικές συνθήκες, ενόψει και των τυχόν αναγκών της εκπαιδεύσεώς του (ΑΠ 124, 939/2017, 1322/2013). Κρίσιμος για τον υπολογισμό της αποζημιώσεως με το ανωτέρω περιεχόμενο είναι ο προσδιορισμός των εισοδημάτων του θανατωθέντος κατά τον τελευταίο καιρό πριν από τη θανάτωσή του και της πιθανής εξελίξεως των εισοδημάτων αυτών, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, αν αυτός ζούσε (ΣτΕ 15/2022). Εξάλλου, στοιχεία θεμελιωτικά του δικαιώματος διατροφής τέκνου, σύμφωνα με το άρθρου 928 του ΑΚ τα οποία πρέπει να περιέχονται στη σχετική αγωγή για το ορισμένο αυτής, είναι η αδυναμία του τέκνου να διατρέφει τον εαυτό του, τα εισοδήματά του ή την περιουσία και γενικώς τα περιουσιακά στοιχεία του καθού η αξίωση διατροφής γονέα και το χρηματικό ποσό που χρειάζεται το τέκνο για τη διατροφή του (ΣτΕ 15/2022, ΑΠ 124/2017, 1322/2013).
    7. Επειδή, περαιτέρω, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α΄ 16), ο οποίος διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Α.Κ. με το άρθρο 47 του Εισ.Ν.Α.Κ., όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο και πριν την κατάργησή του με το άρθρο 341 του ν.4512/2018 (Α΄ 5), όριζε στο άρθρο 13 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα» και στο άρθρο 24 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Οι ανωτέρω δε γενικώς παραδεδεγμένοι κανόνες της ιατρικής επιστήμης προκύπτουν και από τις μεταγενέστερες διατάξεις του ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας, Α΄ 287) με τις οποίες, μεταξύ άλλων, ορίζεται ως ιατρική πράξη «εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου», στην έννοια δε αυτή «περιλαμβάνονται και η συνταγογράφηση, η εντολή για διενέργεια πάσης φύσεως παρακλινικών εξετάσεων, η έκδοση ιατρικών πιστοποιητικών και βεβαιώσεων και η γενική συμβουλευτική υποστήριξη του ασθενή» (άρθρο 1 παρ. 1 και 3). Ειδικότερα, στο άρθρο 2 του ν. 3418/2005 «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας» – Α΄287 ορίζεται ότι «1. Η άσκηση της ιατρικής είναι λειτούργημα που αποσκοπεί στη διατήρηση, βελτίωση και αποκατάσταση της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου, καθώς και στην ανακούφισή του από τον πόνο. (…) 3. Το ιατρικό λειτούργημα ασκείται σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς και ισχύοντες κανόνες της ιατρικής επιστήμης. (…)», στο άρθρο 3 ότι «(…) 2. Ο ιατρός ενεργεί με βάση: α) την εκπαίδευση που του έχει παρασχεθεί κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών, την άσκησή του για την απόκτηση τίτλου ιατρικής ειδικότητας και τη συνεχιζόμενη ιατρική του εκπαίδευση, β) την πείρα και τις δεξιότητες που αποκτά κατά την άσκηση της ιατρικής και γ) τους κανόνες της τεκμηριωμένης και βασισμένης σε ενδείξεις ιατρικής επιστήμης. 3. Ο ιατρός, κατά την άσκηση της ιατρικής, ενεργεί με πλήρη ελευθερία, στο πλαίσιο των γενικά αποδεκτών κανόνων και μεθόδων της ιατρικής επιστήμης, όπως αυτοί διαμορφώνονται με βάση τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. (…)» και στο άρθρο 9 ότι «1. Ο ιατρός δίνει προτεραιότητα στην προστασία της υγείας του ασθενή. (…). Εξάλλου, στο άρθρο 47 του ν. 2071/1992 (Α΄ 123) ορίζεται ότι: «Τα δικαιώματα του νοσοκομειακού ασθενούς. 1. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα προσεγγίσεως στις υπηρεσίες του νοσοκομείου, τις πλέον κατάλληλες για τη φύση της ασθενείας του. 2. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα της παροχής φροντίδας σ’ αυτόν με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά του. … 3. …». Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι ευθύνη των νοσοκομείων προς αποζημίωση κατ’ εφαρμογή των άρθρων 105 και 106 ΕισΝΑΚ συντρέχει όχι μόνο όταν από πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές ενέργειες οργάνων τους κατά την ενάσκηση της ανατεθειμένης σε αυτά ιατρικής περίθαλψης ασθενών που σχετίζεται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας, παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται από τα εν λόγω όργανα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που απορρέουν από κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, τα δεδομένα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης και προσβάλλεται, εξαιτίας των παραλείψεων αυτών, το συνδεόμενο με την προσωπικότητα των ασθενών αγαθό της υγείας και σωματικής ακεραιότητας που προστατεύεται από τα άρθρα 929 και 932 του Αστικού Κώδικα και 441 του Ποινικού Κώδικα. Ειδικότερα, όσον αφορά τους ιατρούς, αυτοί είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται σε κάθε περίπτωση παροχής ιατρικών υπηρεσιών, προς τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης και της πείρας που έχουν αποκτήσει και να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια δηλαδή αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του, πέρα από εκείνη που απαιτείται κατ’ άρθρο 330 του ΑΚ στις συναλλαγές και, έτσι, υφίσταται παράνομη πράξη ή παράλειψη κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του αν ενήργησαν κατά παράβαση των παραπάνω κανόνων με αποτέλεσμα την εκ μέρους του εσφαλμένη ή εν γένει πλημμελή διάγνωση ή θεραπευτική αγωγή και την ελλιπή ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς και, κατ’ επέκταση, τη μη ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του ιατρικού περιστατικού και τη μη αποτροπή προσβολών ή κινδύνων κατά της σωματικής ακεραιότητας, της υγείας ή της ζωής του τελευταίου (ΣτΕ 572/2013, 2224/2014, 15/2018, ΑΠ 1362/2007, 181/2011) ενώ δεν υπέχουν καμία ευθύνη αν ενήργησαν σύμφωνα με αυτούς και πιο συγκεκριμένα αν ενήργησαν όπως θα ενεργούσε κάτω από τις ίδιες συνθήκες και περιστάσεις (ιστορικό ασθενούς, κλινική συμπτωματολογία, υλικοτεχνική υποδομή σε επίπεδο μέσων εργαστηριακής διάγνωσης, φαρμακευτικής και εν γένει θεραπευτικής επέμβασης και αγωγής κ.λπ.) και τα μέσα που θα είχε στη διάθεσή του ο συνετός και επιμελής ιατρός (ΣτΕ 852/2016, πρβλ. ΣτΕ 1222/2002, ΔΕφΑθ. 2532/2008).
    8. Επειδή, περαιτέρω, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ), ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97), ορίζει στο άρθρο 147 ότι: «1. Αποδεικτικά μέσα είναι: α) η αυτοψία, β) η πραγματογνωμοσύνη, γ) τα έγγραφα, δ) η ομολογία του ιδιώτη διαδίκου, ε) οι εξηγήσεις των διαδίκων, στ) οι μάρτυρες και ζ) τα δικαστικά τεκμήρια», στο άρθρο 148 ότι «Το δικαστήριο χρησιμοποιεί τα αποδεικτικά μέσα κατά την κρίση του και τα εκτιμά ελευθέρως, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, εκτός αν ειδική διάταξη νόμου ορίζει διαφορετικά.», στο άρθρο 179 παρ. 1, όπως το πρώτο εδάφιο αυτής ίσχυε πριν από την αντικατάστασή του με το άρθρο 31 του ν. 3900/2010 (Α΄ 213), ότι «1. Το δικαστήριο μπορεί, ύστερα από πρόταση διαδίκου ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάζει την εξέταση μαρτύρων είτε ενώπιόν του είτε ενώπιον του εισηγητή – δικαστή, αιτιολογώντας ειδικώς την ανάγκη της εξέτασής τους. Είναι δυνατόν να αποφασιστεί η εξέταση μάρτυρα ακόμη και αν αυτός έχει εξεταστεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 185 και στο άρθρο 185 ότι «1. Οι μαρτυρικές καταθέσεις τις οποίες προσάγουν οι διάδικοι προαποδεικτικώς λαμβάνονται ενόρκως, … ενώπιον του ειρηνοδίκη ή συμβολαιογράφου της έδρας του δικαστηρίου ή της κατοικίας του μάρτυρα. 2. Ο διάδικος που επιδιώκει τη λήψη μαρτυρικής κατάθεσης κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο επιδίδει, δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες από την κατάθεση, στους λοιπούς διαδίκους, κλήση, η οποία αναφέρει το ένδικο βοήθημα ή μέσο που αφορά η κατάθεση, τόπο, ημέρα και ώρα διεξαγωγής της, το ονοματεπώνυμο, το επάγγελμα και τη διεύθυνση της κατοικίας του μάρτυρα, καθώς και το θέμα της κατάθεσης». Από τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι οι προσκομιζόμενες από τους διαδίκους εξώδικες δηλώσεις, επιστολές ή βεβαιώσεις δεν είναι νόμιμα αποδεικτικά μέσα και δεν επιτρέπεται να ληφθούν νομίμως υπόψη ούτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, γιατί αποτελούν μαρτυρίες για τις οποίες δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενες από τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας διατυπώσεις για την εγκυρότητά τους. Αποτελούν, όμως, οι εν λόγω δηλώσεις ή βεβαιώσεις νόμιμα αποδεικτικά μέσα, εάν είναι προγενέστερες της προσφυγής και δεν έχουν συνταχθεί ενόψει ή επ’ ευκαιρία της διοικητικής δίκης ή με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δίκης αυτής, ή εάν έχουν τεθεί υπόψη της Διοίκησης, στο πλαίσιο του ελέγχου που ενδεχομένως διενήργησε πριν από την έκδοση της προσβληθείσας με την προσφυγή πράξης, ώστε να καταστούν στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης (ΣτΕ 1375/2020, 2152/2017, 4155/2012 κ.ά.).
    9. Επειδή, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα: Στις 30.1.2012, ο ………………., γεννηθείς στις 2.2.1956, εισήχθη στην Ορθοπεδική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» προκειμένου να υποβληθεί σε επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής (ΑΡ) γόνατος, πάσχων από οστεοαρθρίτιδα (ΑΡ) γόνατος, εξετάστηκε δε από τον …………………., ορθοπεδικό ιατρό, διευθυντή της εν λόγω Κλινικής (βλ. σχετ. το συνταχθέν φύλλο ιστορικού ασθενή και το σχετικό εισιτήριο). Στα πλαίσια του προεγχειρητικού ελέγχου, από τη διερεύνηση του ατομικού ιατρικού ιστορικού του ασθενούς, προέκυψε ότι αυτός λάμβανε αντιψυχωσική αγωγή (βλ. σχετικό «φύλλο χειρουργείου»). Επίσης, ενόψει της επέμβασης, ο ……………………υπέγραψε προτυπωμένο έντυπο συγκατάθεσης για εγχείρηση και χορήγηση αναισθησίας, στο οποίο δεν έχουν συμπληρωθεί τα αντίστοιχα πεδία που παρέχουν πληροφορίες σχετικά, μεταξύ άλλων, με τις πιθανές επιπλοκές της επέμβασης (αναγράφονται μόνον οι επιπλοκές από τη χορήγηση αναισθησίας). Η χειρουργική επέμβαση έλαβε χώρα στις 31.1.2012, με υπεύθυνο χειρουργό τον προαναφερθέντα ορθοπεδικό …………………..(βλ. σχετικό «φύλλο χειρουργείου»). Μετά την επέμβαση ο ……………….. νοσηλεύθηκε στην ανωτέρω Ορθοπεδική Κλινική και έλαβε εξιτήριο στις 6.2.2012, με την ένδειξη στο πεδίο «έκβαση νοσηλείας» «βελτίωση» (βλ. σχετικό εξιτήριο). Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, στις 30.1.2012, 31.1.2012, 1.2.2012, 2.2.2012, 3.2.2012 και 6.2.2012, υπεβλήθη σε εξετάσεις γενικής αίματος και βιοχημικό έλεγχο (σχετ. τα ομόχρονα έγγραφα αποτελεσμάτων του Αιματολογικού Εργαστηρίου του Γ.Ν. Πτολεμαΐδας, τα οποία περιλαμβάνονται στον ιατρικό του φάκελο). Από τον αιματολογικό έλεγχο προέκυψε ότι ο αριθμός των αιμοπεταλίων (PLT) του κυμαινόταν από 251.000 μέγιστη τιμή έως 185.000/κχ ελάχιστη, εντός των τιμών αναφοράς (140.000-390.000/κχ). Κατά την έξοδό του έλαβε οδηγίες για λήψη φαρμακευτικής αγωγής και συγκεκριμένα για λήψη xarelto (1 δισκίο την ημέρα επί 30 ημέρες) και lonarid (1 δισκίο επί πόνου χ 10 ημέρες) (βλ. την από 6.2.2012 συνταγή), ενώ, μεταξύ των στοιχείων του διοικητικού φακέλου δεν υπάρχει σημείωμα χορήγησης συγκεκριμένων οδηγιών προς τον ασθενή για το μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο διάστημα, στο δε σχετικό φύλλο νοσηλείας αναφέρεται «6.02.12. εξέρχεται με οδηγίες και φαρμακευτική αγωγή». Ακολούθως, στις 20.2.2012 ο ………………, αφού υποβλήθηκε σε υπερηχογραφική μελέτη φλεβών (triplex) κάτω άκρων από τον ιδιώτη καρδιολόγο ιατρό ….…………….., από την οποία και διαπιστώθηκαν τα εξής: «Αριστερό σκέλος: Βατή η κοινή μηριαία φλέβα. Θρόμβωση του λοιπού εν τω βάθει φλεβικού δικτύου» (βλ. την από 20.2.2012 γνωμάτευση του ιδιώτη ειδικού καρδιολόγου), εισήχθη εκ νέου στην ως άνω Ορθοπεδική Κλινική, πάσχων από: «μετεγχειρητική εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση αριστερής κνήμης», εξετάστηκε δε από τον ίδιο ως άνω ορθοπεδικό (βλ. το σχετικό εισιτήριο), ο οποίος έδωσε εντολή για χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής και αντιμικροβιακής θεραπείας (Solvetan 2grx3, Daflon 2×2, Thromboparin 0,6 1×2 και Εsopraz 1×1) καθώς και για θερμομέτρηση ανά τρίωρο, κλινοστατισμό και ανύψωση του (ΑΡ) κάτω άκρου. Στο χειρόγραφο φύλλο νοσηλείας ασθενούς αναφέρονται τα ακόλουθα: «20/02/12. Γενική κατάσταση ασθενούς κρίνεται ικανοποιητική. Τοπικά δεν παρατηρούνται στοιχεία φλεγμονής από την μετεγχειρητική ουλή του (Αρ) γόνατος. Παρατηρείται σημαντικό οίδημα (ΑΡ) κνήμης και η ψηλάφηση είναι επώδυνη ως την ιγνυακή κοιλότητα. Βάσει του triplex αγγείων του (Αρ) κάτω άκρου διαπιστώνονται στοιχεία εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (Αρ) κνήμης. Δόθηκε άμεσα αντιπηκτική αγωγή και αντιμικροβιακή θεραπεία και δόθηκε παράκληση για εκτίμηση από τον χειρουργό του Νοσοκομείου. Ο ασθενής παραμένει κλινήρης με ανάρροπη θέση του άκρου. 21/02/12. Μετά την χειρουργική εξέταση δόθηκε αντιπηκτική θεραπεία με Syntrom. 22/02/12. Σημαντική μείωση οιδήματος (Αρ) κνήμης, η αγωγή ως έχει. Από καθημερινούς εργαστηριακούς ελέγχους διαπιστώθηκε αυξημένη Τ.Κ.Ε. [ταχύτητα καθίζησης ερυθρών]: 40mm [και] CRP [C-αντιδρώσα πρωτεΐνη] 8. Η γενική κατάσταση του ασθενούς είναι καλή. Τοπικά το (Αρ) κάτω άκρο έχει επανέλθει στην πρότερη φυσιολογική κατάσταση. 24/02/12. Παρόλη την αντιβιοτικοθεραπεία παρατηρείται απογευματινή πυρετική κίνηση (θ:38°C) ανά δύο μέρες. Ο ασθενής δεν αναφέρει ενοχλήματα που σχετίζονται με το (Αρ) κάτω άκρο. 28/02/12. Ο ασθενής παραμένει κλινήρης, η γενική και τοπική του κατάσταση είναι καλή. Παραμένει κλινήρης. 29/02/12. Λόγω της εμμένουσας διαλείπουσας πυρετικής κίνησης παρόλο που τα εργαστηριακά του ευρήματα συνεχώς βελτιώνονται τέθηκε υποψία άτυπης πνευμονίας. Ro [Ακτινογραφία] θώρακος 02/03/12: χωρίς εικόνα πνευμονικής νόσου. 05/3/12. Mετά το ιατρικό συμβούλιο της κλινικής αποφασίζεται η διακοπή χορήγησης αντιβιοτικών για να γίνει […] αιμοκαλλιέργεια. […]». Σύμφωνα με το έντυπο «θερμομετρικό διάγραμμα» για τις θερμομετρήσεις που έγιναν κατά το χρονικό διάστημα από 20.2.2012 έως 5.3.2012 (ανά τρίωρο) (βλ. σχετ. έγγραφο το οποίο βρίσκεται μεταξύ των στοιχείων του διοικητικού φακέλου), ο ασθενής εμφάνισε δεκατική πυρετική κίνηση καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του και πυρετό στις 22.2.2012 (38,2 °C), 28.2.2012 (38 °C), 2.3.2012 (38 °C), 4.3.2012 (38 °C) και στις 5.3.2012 (38,3°C). Εξάλλου, στις 22.2.2012 υποβλήθηκε σε ακτινογραφίας θώρακος, όπου δεν διαπιστώθηκαν παθολογικά ευρήματα («κ/φ») (βλ. το ομόχρονο σχετικό παραπεμπτικό σημείωμα). Επίσης, υποβλήθηκε σε εξετάσεις γενικής αίματος και βιοχημικό έλεγχο (βλ. σχετ. τα ομόχρονα έγγραφα αποτελεσμάτων του Αιματολογικού Εργαστηρίου του Γ.Ν. Πτολεμαΐδας, τα οποία περιλαμβάνονται στο ιατρικό του φάκελο). Στις 21.2.2012 και ώρα 7:39’ ο αιματοκρίτης (HCT) του μετρήθηκε 37.0 (με τιμή αναφοράς 42-54%) και τα αιμοπετάλια (PLT) σε 30.000 (με τιμή αναφοράς 140.000 – 390.000), ενώ κατόπιν εξέτασης του δείγματος στο μικροσκόπιο (πλακάκι) αυτά μετρήθηκαν στα 35.000, ως σχόλιο δε σημειώθηκε η θρομβοπενία. Στις 22.2.2012 και ώρα 7:24 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 37.8 και τα αιμοπετάλια σε 26.000. Επίσης, μετρήθηκε ο χρόνος προθρομβίνης (PT sec) στα 14.500 ανά δευτερόλεπτο (με τιμές αναφοράς 9 ως 12.6 ανά δευτερόλεπτο) και ο ΙΝR [δείκτης παρακολούθησης της πηκτικότητας του αίματος] στις 1.340 μονάδες (τιμές αναφοράς 0.85 έως 1.15). Σε δεύτερη εξέταση γενικής αίματος της ίδιας ημέρας (ώρα 17:42) ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 38,3 και τα αιμοπετάλια σε 32.000, ως σχόλιο, δε, σημειώθηκε η θρομβοπενία. Στις 23.2.2012 και ώρα 7:40 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 38.7, τα αιμοπετάλια σε 32.000, ο χρόνος προθρομβίνης στα 19.900 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.875 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης (a-PTT) στις 30.500 μονάδες ανά δευτερόλεπτο (με τιμές αναφοράς 25 έως 35 ανά δευτερόλεπτο). Στις 24.2.2012 και ώρα 7:37 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 37.2, τα αιμοπετάλια σε 35.000, ο χρόνος προθρομβίνης σε 19.450 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.830 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης στις 28.900 μονάδες ανά δευτερόλεπτο. Στις 25.2.2012 και ώρα 10:17 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 37.3, τα αιμοπετάλια σε 54.000, ο χρόνος προθρομβίνης στα 37.200 ανά δευτερόλεπτο και ο ΙΝR στις 3.638 μονάδες. Στις 26.2.2012 και ώρα 11:33 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 36,5, τα αιμοπετάλια σε 68.000, ο χρόνος προθρομβίνης σε 17.100 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.596 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης στις 27.900 μονάδες ανά δευτερόλεπτο. Στις 27.2.2012 και ώρα 10:05 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 38,7, τα αιμοπετάλια σε 93.000, ο χρόνος προθρομβίνης σε 15.300 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.419 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης στις 25.200 μονάδες ανά δευτερόλεπτο. Στις 28.2.2012 και ώρα 7:38 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 36,3 και τα αιμοπετάλια σε 85.000. Στην 1.3.2012 και ώρα 7:30 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 37,4, τα αιμοπετάλια σε 81.000, ο χρόνος προθρομβίνης στα 15.100 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.399 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης στις 28.000 μονάδες ανά δευτερόλεπτο. Στις 2.3.2012 και ώρα 7:35 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 39,5, τα αιμοπετάλια σε 88.000, ο χρόνος προθρομβίνης σε 15.250 ανά δευτερόλεπτο, ο ΙΝR στις 1.414 μονάδες και ο ενεργός χρόνος μερικής προθρομβίνης στις 28.900 μονάδες ανά δευτερόλεπτο. Και στις 5.3.2012 και ώρα 7:30 ο αιματοκρίτης μετρήθηκε 38,3, τα αιμοπετάλια σε 68.000, ο χρόνος προθρομβίνης σε 15.250 ανά δευτερόλεπτο και ο ΙΝR στις 1.414 μονάδες. Στο δελτίο χορήγησης φαρμάκων έχει καταγραφεί ότι στις 20.2.2012 χορηγήθηκε στον ασθενή δόση inohep 0.6 x 2 και εν συνεχεία sintrom και, συγκεκριμένα, σε δοσολογία 4mg tb 1 x 1 στις 21.2.2012, 22.2.2012, 23.2.2012 και 24.2.2012, σε δοσολογία 4mg ¼ x 1 στις 26.2.2012, 27.2.2012 και 28.2.2012, σε δοσολογία 4mg ½ x 1 στις 29.2.2012 και 1.3.2012, σε δοσολογία 4mg ¾ x 1 στις 2.3.2012 και σε δοσολογία 4mg ¼ x 1 στις 3.3.2012 και 4.3.2012. Στο εν λόγω δελτίο στην ημέρα 5.3.2012 αναφορικά με το φάρμακο sintrom στο σημείο όπου επιβεβαιώνεται η χορήγηση του φαρμάκου σε δοσολογία ¾ x 1 ή η διακοπή του έχει τεθεί ερωτηματικό. Ακόμη, σύμφωνα με το ίδιο δελτίο χορήγησης φαρμάκων ο ασθενής λάμβανε Solvetan, Daflon, Εsopraz, Accupron, Pravachol, από 22.2.2012 Ciproxin, από 27.2.2012 Ceftazidime, οπότε διακόπηκε το Solvetan και από 28.2.2012 Fygacil. Στις 5.3.2012 σταμάτησε η χορήγηση αντιβιοτικών και του χορηγήθηκε μόνο Εsopraz. Εξάλλου, στο προαναφερθέν χειρόγραφο φύλλο νοσηλείας του ασθενούς, στις 5.3.2012 και ώρα 16.00 αναφέρεται κατά λέξη ότι: «εκλήθη ο εφημερεύων γιατρός και όπως αναφέρει η σύζυγος του ασθενούς, αμέσως μετά το μπάνιο αισθάνθηκε έντονη δυσφορία και δύσπνοια. Ο ασθενής παρουσίασε έντονη αναπνευστική δυσχέρεια, εφίδρωση και αδυναμία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Οι περιφερειακές σφίξεις δεν ήταν ψηλαφητές ο ασθενής δεν ανέπνεε και ξεκίνησε ΚΑΡΠΑ [καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση] και επειγόντως εκλήθη ο Αναισθησιολόγος και Καρδιολόγος του Νοσοκομείου. Έγινε άμεση διασωλήνωση του ασθενούς και […] χορηγήθηκε αδρεναλίνη – ατροπίνη[,] κατά τη διάρκεια της ΚΑΡΠΑ παρατηρήθηκε μυδρίαση[,] η προσπάθεια συνεχίστηκε αλλά ο ασθενής παρέμεινε χωρίς σφυγμό. Στις 17.50 διαπιστώθηκε “παύλα” στο ΗΓΚ [Ηλεκτροκαρδιογράφημα] ο ασθενής απεβίωσε. Αμέσως κλήθηκε η Αστυνομία λόγω του αιφνίδιου θανάτου για να ξεκινήσουν άμεσες διαδικασίες για νεκροψία». Στο από 5.3.2012 έγγραφο (με τίτλο «ΣΥΝΤΑΓΗ»), που συντάχθηκε σχετικά, αναφέρεται συμπληρωματικά «χωρίς αναπνοή, χωρίς σφυγμό, χωρίς κινητικές αντιδράσεις, μυδρίαση άμφω χωρίς αντανακλαστικά κόρης, ψυχρά άκρα […] Απώλεια ούρων. ΗΚΓ: ηλεκτρομηχανικός διαχωρισμός. Χωρίς σφίξεις κεντρικά & περιφερειακά. Διασωληνώθηκε […]. Έγινε προχωρημένη ΚΑΡΠΑ και χορηγήθηκαν ατροπίνες, διττανθρακικά και αδρεναλίνες. Ενδροτραχειακή χορήγηση φαρμάκων. Διάρκεια > 45 min. Χωρίς επιτυχία. Ώρα θανάτου 17.50». Την ίδια ημέρα (5.3.2012), η πρώτη ενάγουσα κατέθεσε ενόρκως ενώπιον του ανακριτικού υπαλλήλου, μεταξύ άλλων, ότι στις 20.2.2012 ο σύζυγός της εμφάνισε κνημιαία φλεβοθρόμβωση στο αριστερό γόνατο, οπότε και επειγόντως προσήλθαν στο νοσοκομείο. Του χορηγήθηκε αντιπηκτική αγωγή και αντιβιοθεραπεία. Σε δύο με τρεις μέρες η κατάστασή του ήταν καλύτερη, επειδή όμως εμφάνιζε πυρετό συνεχίστηκε η θεραπεία με αντιβίωση. Ενόψει δε του ότι οι ιατροί δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν την αιτία θανάτου του ζήτησε τη διενέργεια νεκροτομής – νεκροψίας προς διερεύνηση της υπόθεσης (βλ. σχετική έκθεση ένορκης εξέτασης μάρτυρα, ενώ, ακολούθησε και ένορκη εξέτασή της στις 25.10.2012). Επίσης, την ίδια μέρα κατέθεσε ενόρκως ο ……………………. μεταξύ άλλων, ότι κατόπιν εμφάνισης κνημιαίας φλεβοθρόμβωσης, έλαβε χώρα επείγουσα εισαγωγή του ασθενούς στην ορθοπεδική κλινική του νοσοκομείου, ότι ύστερα από διάγνωση του χειρουργού του νοσοκομείου, που κλήθηκε σχετικά, του χορηγήθηκε αντιπηκτική αγωγή και αντιβιοθεραπεία, ότι σε δύο με τρεις ημέρες ο ασθενής παρουσίασε βελτίωση της κατάστασης της υγείας του, επειδή όμως, εμφάνιζε πυρετό και παρά το γεγονός ότι οι εργαστηριακές εξετάσεις έδειχναν υποχώρηση της φλεγμονής του χορηγήθηκε αντιβίωση, και ότι στις 4.3.2012 του χορηγήθηκε για τελευταία φορά αντιβίωση προκειμένου να λάβουν χώρα αιματολογικές εξετάσεις προς διερεύνηση των αιτίων του πυρετού και προς διερεύνηση τυχόν σηψαιμίας (βλ. σχετική έκθεση ένορκης εξέτασης μάρτυρα). Εν συνεχεία, σε εκτέλεση έγγραφης παραγγελίας (1019/27/819-α/6.3.2012) του Αστυνομικού Τμήματος Κοζάνης, στις 6.3.2012 και ώρα 09.00, διενεργήθηκε νεκροψία – νεκροτομή από τον ιατροδικαστή ……………….. της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Δυτικής Μακεδονίας, για τα αίτια θανάτου του αποβιώσαντος, στην οποία (81/6.3.2012) αναφέρονται τα ακόλουθα: «Νεκροψία: … Νεκροτομή: … Λαιμός-Θώραξ: … Εικόνα μαζικής πνευμονικής εμβολής … Συμπέρασμα: Εκ των ανωτέρω συνάγομεν ότι το πτώμα του ……………… του …………… δεν φέρει κακώσεις. Ο θάνατος αυτού οφείλεται σε μαζική πνευμονική εμβολή, επήλθε δε αυτός κατά την 05-03-2012». Στο πλαίσιο της προκαταρτικής εξέτασης που διενεργήθηκε (σχετική η Α.Β.Μ. 643/2012 προκαταρκτική παραγγελία του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης) συντάχθηκε έκθεση πραγματογνωμοσύνης από τον …………….. Διευθυντή της Ορθοπεδικής Κλινικής του «Γενικού Νοσοκομείου Μαμάτσειο», η οποία εγχειρίστηκε στην Πταισματοδίκη Εορδαίας, ……………….., στις 7.12.2012 (βλ. σχετ. πράξη κατάθεσης επί του σώματος αυτής). Κατά τα αναφερόμενα στην εν λόγω έκθεση, ο ………………….. -από τον οποίο ζητήθηκε να αποφανθεί περί της αιτίας της μαζικής πνευμονικής εμβολής και περί του εάν αυτή ήταν δυνατό να αποφευχθεί με συγκεκριμένες ενέργειες και με παρακολούθηση του ασθενούς από ιατρούς συγκεκριμένης ειδικότητας (σχετικό το 1479/5.11.2012 έγγραφο της Πταισματοδίκη Εορδαίας)-, αφού μελέτησε τους φακέλους νοσηλείας (30437 και 30549) του ασθενούς και λαμβάνοντας υπόψιν το ιστορικό το οποίο καταγράφηκε σε αυτούς, κατέληξε στα εξής συμπεράσματα: «1. Η μαζική πνευμονική εμβολή προήλθε από την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. 2. Ο ασθενής όλο το χρονικό διάστημα ήταν υπό αντιπηκτική αγωγή. 3. Στην εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση δεν συνιστάται χειρουργική επέμβαση αλλά μόνο παρακολούθηση και θεραπεία με αντιπηκτικά. 4. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μετά από χειρουργική επέμβαση (ολική αρθροπλαστική γόνατος) παρακολουθείται από ορθοπαιδικό και χειρουργό. 5. Ο ασθενής ήταν κατά την διάρκεια της νοσηλείας του σε παρεντερική αντιπηκτική αγωγή λόγω του κινδύνου αιμορραγίας από το χειρουργικό τραύμα και ακολούθως ετέθη υπό αγωγή Xarelto από το στόμα κατά την έξοδό του από το νοσοκομείο. 6. Από τη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική γόνατος και είναι υπό αγωγή αντιπηκτικού το ποσοστό εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης είναι 2,1%». Στην πιο πάνω έκθεση πραγματογνωμοσύνης επισυνάπτεται ξενόγλωσση ιατρική μελέτη, χωρίς επίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα (“Incidence and Time Course of Throboembolic Outcomes Following Total Hip or Knee Arthroplasty”), του έτους 1998, καθώς και πληροφοριακό υλικό (από άγνωστη πηγή) σχετικά με το φάρμακο xarelto. Η ορθότητα της πραγματογνωμοσύνης αυτής αμφισβητήθηκε από την πρώτη ενάγουσα, με υπόμνημα που υπέβαλε ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης, και, κατόπιν τούτων, με την 108ΞΑ/25-11-2013 πράξη του Πταισματοδίκη του Ζ΄ Τμήματος του Πταισματοδικείου Θεσσαλονίκης, ………………., ενεργούντος προκαταρκτική εξέταση, ύστερα από την προαναφερθείσα Α.Β.Μ. 643/2012 προκαταρκτική παραγγελία του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κοζάνης, ζητήθηκε η σύνταξη νέας έκθεσης πραγματογνωμοσύνης από την ……………….., Ορθοπεδική χειρουργό (κάτοικο Θεσσαλονίκης, οδός Βασ. Όλγας αρ. 181). Η εν λόγω ιατρός συνέταξε έκθεση πραγματογνωμοσύνης, η οποία εγχειρίστηκε στην αρμόδια Πταισματοδίκη Θεσσαλονίκης στις 22-1-2014 (βλ. σχετ. πράξη κατάθεσης επί του σώματος αυτής). Με την έκθεση αυτή, η ……………, αφού έλαβε γνώση των εγγράφων της δικογραφίας, την από 30.1.2012 ιατρική γνωμάτευση εισαγωγής και το από 6.2.2012 εξιτήριο, τις εργαστηριακές εξετάσεις, το φύλο νοσηλείας και το ενημερωτικό σημείωμα της ορθοπεδικής κλινικής του νοσοκομείου για την νοσηλεία του αποβιώσαντος από 30.1.2012 ως 30.2.2012, την από 20.2.2020 ιατρική γνωμάτευση εισαγωγής και το από 5.3.2012 εξιτήριο, τις εργαστηριακές εξετάσεις, το φύλο νοσηλείας και το ενημερωτικό σημείωμα της ορθοπεδικής κλινικής του νοσοκομείου για την νοσηλεία του από 20.2.2012 έως 5.3.2012, το τρίπλεξ κάτω άκρων του ασθενούς, τις από 5.3.2012 εκθέσεις ένορκης εξετάσεις μάρτυρα του ιατρού ………………… και της ……………………… (1ης ενάγουσας), την έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ορθοπεδικού ιατρού …………………. και την από 6.3.2012 ιατροδικαστική έκθεση του ιατροδικαστή ………………., κατέληξε στα εξής συμπεράσματα ως προς τις ερωτήσεις που της τέθηκαν με την πιο πάνω 108ΞΑ/25.11.2013 πράξη του Πταισματοδίκη του Ζ΄ Τμήματος του Πταισματοδικείου Θεσσαλονίκης, «(ερώτηση 1: Που οφείλεται η μαζική πνευμονική εμβολή από την οποία προήλθε ο θάνατος) Η μαζική πνευμονική εμβολή (ΠΕ) που προκάλεσε το θάνατο του ασθενούς οφείλεται στην εν τω βάθη φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ). Ο όρος εν τω βάθη φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ) αναφέρεται στην απόφραξη των εν τω βάθει φλεβών με θρόμβο και συνήθως αφορά τις φλέβες που βρίσκονται στη λεκάνη, στο μηρό ή στη γάμπα και πιο σπάνια στο βραχίονα, στο θώρακα ή αλλού. Η ΕΒΦΘ μπορεί να προκληθεί από τρεις παράγοντες και συγκεκριμένα: 1) Από καταστάσεις που προκαλούν λίμναση και αργή ροή του αίματος μέσα στις εν τω βάθει φλέβες π.χ. παρατεταμένη ακινησία λόγω νοσηλείας και κυρίως σε μετεγχειρητικές καταστάσεις ή τραύμα και ειδικά επεμβάσεις που αφορούν τα ισχία, τα γόνατα, την κοιλιά ή το θώρακα […]. Επίσης σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για το ΕΒΦΘ είναι η παχυσαρκία, προηγούμενο ιστορικό ΕΒΦΘ, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η καρδιακή ανεπάρκεια, φλεγμονώδης εντεροπάθεια κ.λ.π. Ο σχετικός κίνδυνος για φλεβική θρόμβωση αυξάνεται αναλογικά με την αύξηση των παραγόντων κινδύνου (Wheeler et al. Arch Surg. 1982). Είναι δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση και ο βασικός κίνδυνος της ΕΒΦΘ κάτω άκρων είναι η πνευμονική εμβολή [ΠΕ]. Ο θρόμβος που βρίσκεται στη φλέβα μπορεί να αποκολληθεί και να φράξει την πνευμονική αρτηρία ή κάποιον από τους κλάδους της. Οι περισσότεροι θρόμβοι σχηματίζονται στην γαστροκνημία αλλά σπάνια προκαλούν ΠΕ. Το 25% των συμπτωματικών θρόμβων της γαστροκνημίας επεκτείνονται στις εγγύς (κεντρικές) φλέβες, μέσα στην 1η εβδομάδα. Η επέκταση στις φλέβες του μηρού (ιγνυακές – λαογονομηριαίες) αυξάνει τον κίνδυνο ΠΕ περίπου στο 50% (Kearon C. Circulation 2003). Η θνητότητα της πνευμονικής εμβολής (ΠΕ) αν και ελαττώθηκε 1998-2005 με τη βελτίωση της διαγνωστικής και την προφύλαξη των ομάδων υψηλού κινδύνου, παρόλα αυτά όμως είναι πολύ υψηλή και αγγίζει το 30%-33%. Οι θάνατοι συμβαίνουν τις πρώτες ώρες νοσηλείας και συγκεκριμένα το 65% των θανάτων την 1η ώρα και το 80% μέσα σε 2,5 ώρες από την εισαγωγή (PD Stein. Chesti 1995). […]. Το 50% των ασθενών με συμπτωματική ΕΒΦΘ έχουν σημεία ΠΕ στο σπινθηρογράφημα του πνεύμονα και στο 70% ασθενών με ΠΕ βρίσκεται ΕΒΦΘ στα κάτω άκρα (Dalen JE et ai. Chest 2002, Moster KM et al. JAMA 1994, Kearon C. Circulation 2003). Όσον αφορά τον κ. ………….. η ΕΒΦΘ αποτέλεσε μετεγχειρητική επιπλοκή μετά από την προηγηθείσα ολική αρθροπλαστική του αρ. γόνατος, αν και ήταν υπό αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή και συγκεκριμένα Innohep κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του και στη συνέχεια αντιπηκτικό xarelto από το στόμα με οδηγία διάρκειας ενός μήνα. Η ΕΒΦΘ αποτελεί μία από τις πιθανές επιπλοκές των ολικών αρθροπλαστικών του γόνατος και του ισχίου και ανέρχεται σε ποσοστό 1-2% παρά την κάλυψη με προληπτική αντιπηκτική αγωγή. Επιπλοκή για την οποία ενημερώθηκε ο ασθενής καθώς και για τις πιθανές άλλες επιπλοκές που μπορεί να προέκυπταν από το χειρουργείο και την αναισθησία, (υπάρχει υπογεγραμμένη δήλωση συγκατάθεσης χειρουργείου και χορήγησης αναισθησίας, από τον ασθενή). (ερώτηση 2: Αν ήταν δυνατόν να αποφευχθεί, με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες (πχ ενδεικτικά χορήγηση αγωγής ή χειρουργική αντιμετώπιση), από ποια ειδικότητα γιατρού από αυτούς που παρακολουθούσαν τον ασθενή). Η θεραπευτική αντιμετώπιση της ΕΒΦΘ πρέπει να είναι άμεση, ακόμη και στην υποψία διάγνωσης αυτής, και έχει στόχο την πρόληψη 1. θανάτου από πνευμονική θρομβοεμβολή 2. τον περιορισμό της επέκτασης του θρόμβου 3. της υποτροπιάζουσας φλεβικής θρόμβωσης και 4. του μεταθρομβωτικού συνδρόμου. Διακρίνεται σε 1) αντιπηκτική αγωγή, 2) ινωδολυτική θεραπεία (θρομβόλυση) και 3) χειρουργική θεραπεία (θρομβοεκτομή). 1. Η αντιπηκτική θεραπεία περιλαμβάνει – κλασική ηπαρίνη ή ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους (ΗΧΜΒ πχ Innohep, clexan κ.λ.π.) υποδόρια η οποία πρέπει να συνεχιστεί τουλάχιστον 5 – 7 ημέρες. Η αποτελεσματικότητά της είναι αποδεδειγμένη. Χρειάζεται την παρακολούθηση των αιμοπεταλίων λόγω της πιθανής θρομβοπενίας (χαμηλά αιμοπετάλια) που αποτελεί μία σοβαρή επιπλοκή και παρακολούθηση του INR (δείκτης παρακολούθησης της πηκτικότητας του αίματος) περιστασιακά – έναρξη κουμαρινικών αντιπηκτικών (π.χ. sintrom) από το στόμα από την πρώτη ημέρα ταυτόχρονα με την ηπαρίνη, διότι η έναρξη της αντιπηκτικής της δράσης είναι μετά από 48 – 72 ώρες. Στόχος ο INR 2-3 (Ο INR εξαρτάται πάντα από την πάθηση π.χ. INR 2 – 2,5 για την πρόληψη της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, ΙNR 2,5 για την θεραπεία της φλεμβοθρόμβωσης, πνευμονικής εμβολής, κολπικής μαρμαρυγής, διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, […], INR 3,5 σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια ΕΒΦΘ και ΠΕ […]). Στη συνέχεια διακοπή της παρεντερικής ηπαρίνης όταν ο INR είναι 2-3 για 2 συνεχόμενες ημέρες (European Heart Journal 2008). Tα τελευταία έτη έχουν μελετηθεί και έχουν αδειοδοτηθεί στην Ευρώπη και νέα αντιπηκτικά φάρμακα για τη ΕΒΦΘ και για την πρόληψη της υποτροπιάζουσας ΕΒΦΘ όπως π.χ. το Xarelto (Rivaroxaban). Έχει το πλεονέκτημα ότι χορηγείται σε δισκία από το στόμα και δεν απαιτεί διαιτητικούς περιορισμούς ούτε παρακολούθηση με εξετάσεις της πηκτικότητας του αίματος, όμως είναι εξαιρετικά ακριβότερο από το sintrom. Ο κίνδυνος των αιμορραγικών επιπλοκών από την αντιπηκτική αγωγή με ΗΧΜΒ και αντικουμαρικά είναι της τάξης του 5%. 2) Θρομβολυτική θεραπεία […]. 3) Εγχείρηση φλεβικής θρομβεκτομής […]. Η ΕΒΦΘ αντιμετωπίζεται αποκλειστικά από αγγειοχειρουργό και σε περίπτωση απουσίας του από γενικό χειρουργό. Σε έλλειψη και των δύο ειδικοτήτων θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από κάθε ειδικότητα, χωρίς βέβαια αυτό να είναι και το σωστό. Θα μπορούσε πιθανώς να αποφευχθεί με το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο της ΕΒΦΘ, δηλ. με ταυτόχρονη χορήγηση ΗΧΜΒ και sintrom με στόχο ο ΙΝR να γίνει 2-3 και να παραμείνει 2-3 για 2 συνεχόμενες ημέρες τουλάχιστον και στη συνέχεια να διακοπεί η ηπαρίνη και να συνεχίσει ο ασθενής μόνο με sintrom και για διάστημα 3 – 12 μήνες με παρακολούθηση πάντα του INR. Το ουσιαστικό βέβαια πρόβλημα του ασθενούς εδώ που δεν μπορεί αμφισβητηθεί ήταν η πολύ σοβαρή θρομβοπενία που είχε κατά την εισαγωγή του και συγκεκριμένα 30 χιλιάδες αιμοπετάλια έναντι των 140 – 390 χιλιάδων (φυσ. τιμές) με κίνδυνο τη σοβαρή και ακατάσχετη αιμορραγία που πιθανώς θα ήταν επικίνδυνη για τη ζωή του, καθότι όπως αναφέρθηκε μία από τις σοβαρές επιπλοκές των ΗΧΜΒ είναι η θρομβοπενία που θα επιδείνωναν την κατάστασ[ή] του. Η δοσολογία έναρξης χορήγησης του sintrom σε κάθε ασθενή είναι εμπειρική και δεν υπάρχει σαφές και ξεκάθαρο σχήμα, ανάλογα με την αντίδραση και την ανταπόκριση του κάθε ατόμου στο φάρμακο. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο φάρμακο που χρειάζεται πολύ λεπτούς χειρισμούς και πολλή προσοχή κατά την χρήση του με στενή παρακολούθηση του INR και διαιτητικούς περιορισμούς, καθότι η δράση του επηρεάζεται από συγκεκριμένες τροφές. Σε περίπτωση υποδοσολογίας του sintrom υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υποτροπής της θρομβοεμβολικής νόσου και σε περίπτωση υπερδοσολογίας υπάρχει κίνδυνος αιμορραγικής επιπλοκής. Άρα βασική προϋπόθεση στο συγκεκριμένο ασθενή ήταν η διόρθωση της θρομβοπενίας και η επίτευξη του INR στο 2-3. (ερώτηση 3: Αποφανθείτε περί του αν η χορηγηθείσα φαρμακευτική αγωγή ήταν η ενδεδειγμένη για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ασθενούς). Όπως αναφέρθηκε η αντιπηκτική δράση του sintrom αρχίζει μετά από 48 – 72 ώρες και μάλιστα ο στόχος είναι ο INR να φτάσει στο 2-3 στην ΕΒΦΘ. Για να επιτευχθεί αυτή η τιμή του INR όπως αναφέρθηκε, η έναρξη χορήγησης του sintrom είναι εμπειρική και η συνήθης δοσολογία έναρξης στους ενήλικες είναι 8 – 12 mg την 1η ημέρα, 4-8 mg τη 2η, ενώ η δόση συντήρησης 1- 8 mg, η οποία εξαρτάται πάντα από την τιμή του INR. Στον συγκεκριμένο ασθενή υπήρχε υποδοσολογία στο sintrom και χωρίς ουσιαστική αντιπηκτική κάλυψη από τις πρώτες ημέρες με την διακοπή της ΗΧΜΒ μετά τη χορήγηση της μιας μόνο δόσης την 1η ημέρα της εισαγωγής και της πολύ μικρής δόσης του sintrom που λάμβανε. Υπήρχε βέβαια και πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη ο κίνδυνος αιμορραγικών επεισοδίων λόγω των χαμηλών αιμοπεταλίων που είχε ο ασθενής και έπρεπε να αντιμετωπιστεί πρωτίστως. (ερώτηση 4: Σε τι ποσοστό η ΕΒΦΘ οδηγεί σε κατάληξη του ασθενούς και πως είναι δυνατόν να αποφευχθεί) Η κατάληξη του ασθενούς δεν προέρχεται από την ΕΒΦΘ αλλά από την επιπλοκή αυτής και συγκεκριμένα από την πνευμονική εμβολή/ΠΕ. Η θνητότητα της πνευμονικής εμβολής (ΠΕ) όπως αναφέρθηκε είναι πολύ υψηλή και αγγίζει το 30 – 33%. […]. Όσον αφορά την αντιμετώπιση της ΠΕ από τη στιγμή που μπαίνει διάγνωση, ακολουθεί η διαβάθμιση της βαρύτητας της κατάστασης, ώστε ανάλογα να επιλεγεί ο διαγνωστικός αλγόριθμος και η δέουσα θεραπεία σύμφωνα με την αναμενόμενη πρόωρη θνητότητα. […]. Ο τρόπος αποφυγής της ΕΒΦΘ μετεγχειρητικά είναι η προληπτική χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής, η γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς, η καλή ενυδάτωση, η χρήση αντιθρομβωτικής κάλτσας. Μέτρα δηλαδή που εφαρμόσθηκαν στον ασθενή μετά την ολική αρθροπλαστική του γόνατος, αλλά είχε την ατυχία να είναι στο 1%-2% ποσοστό της ΕΒΦΘ, επιπλοκή μετά από την ολική αρθροπλαστική του αρ γόνατος, ποσοστό που παγκόσμια είναι βιβλιογραφικά πιθανό παρά την κάλυψη και λήψη μέτρων». Εξάλλου, στις 11.2.2015, ο ιατρός ……………….. κατέθεσε στην Πταισματοδίκη Κοζάνης σημείωμα παροχής εξηγήσεων, με το οποίο, αφού αναφέρθηκε σε όλες τις ενδεδειγμένες ιατρικές πράξεις που έλαβαν χώρα τόσο κατά την πρώτη όσο ιδίως κατά τη δεύτερη νοσηλεία του ασθενούς στο νοσοκομείο (χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής με βάση τον καθημερινό εργαστηριακό έλεγχο, έλεγχος πηκτικότητας και θρόμβωσης κλπ), διατύπωσε επιφυλάξεις ως προς το εάν ο ασθενής μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο κατά την πρώτη νοσηλεία του σ’ αυτό ακολούθησε τις οδηγίες που του είχε δώσει (γρήγορη κινητοποίηση, καλή ενυδάτωση, χρήση αντιθρομβωτικής κάλτσας) και την φαρμακευτική – αντιπηκτική αγωγή που του είχε συστήσει, επισημαίνοντας ότι, όπως παρατήρησε, τα ράμματα της επέμβασης είχαν ήδη αφαιρεθεί από άλλον ιατρό εκτός του νοσοκομείου. Εν τέλει, η σχηματισθείσα σε βάρος του πιο πάνω ιατρού δικογραφία για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, τελεσθείσας δια παραλείψεως, τέθηκε στο αρχείο με πράξη της Αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Κοζάνης λόγω θανάτου του στις 11.4.2015 [βλ. την σχετική 3857/3.8.2015 ληξιαρχική πράξη θανάτου, το από 13.11.2015 έγγραφο (με θέμα: Αρχειοθέτηση δικογραφίας») της πιο πάνω Αντεισαγγελέα, που απευθύνεται στην Εισαγγελέα Εφετών Δυτικής Μακεδονίας και το 773/2015 έγγραφο της τελευταίας περί έγκρισης της θέσης της υπόθεσης στο αρχείο].
    10. Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το νομίμως κατατεθέν στις 14.3.2019 υπόμνημα, οι ενάγοντες, σύζυγος η 1η και τέκνα οι 2η και 3ος του θανόντος (σχετ. το υπ΄ αρ. 2895/30-3-2016 πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών του Δημοτολογίου του Δήμου Άργους Ορεστικού, σύμφωνα με το οποίο ο ………………. κατά τον χρόνο του θανάτου του κατέλειπε πλησιέστερους συγγενείς του τη σύζυγό του …………….. γεννηθείσα στις 17-1-1964, και τα τέκνα του ……………….., γεννηθείσα στις 24-12-1993 και …………………, γεννηθέντα στις 25-12-1998), ζητούν να αποζημιωθούν, κατά τα αναφερόμενα στην πρώτη σκέψη, προβάλλοντας ότι ο θάνατος του συγγενούς τους, από μαζική πνευμονική εμβολή ως συνέπεια εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, οφείλεται αποκλειστικά σε παράνομες ενέργειες (πράξεις και παραλείψεις) και κακούς χειρισμούς των οργάνων (ιατρών) του εναγόμενου νοσοκομείου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, που έλαβαν χώρα κατά τις δύο νοσηλείες του θανόντος στο εναγόμενο νοσοκομείο, και συγκεκριμένα από ενέργειες και παραλείψεις και του ………………….. θεράποντος ορθοπεδικού ιατρού του θανόντος, ο οποίος ενήργησε κατά παρέκκλιση του προσήκοντος καθήκοντος επιμέλειας και κατά παράβαση των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης για ορθή, αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπιση της εν γένει κατάστασης του ασθενούς, με αποτέλεσμα να επέλθει ο θάνατός του. Ειδικότερα, υποστηρίζουν ότι ο ……………….. δεν επέδειξε την επιβεβλημένη από τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης επιμέλεια ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης στον ασθενή επιπλοκών ως συνέπεια της διενεργηθείσας επέμβασης αρθροπλαστικής τόσο κατά την διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του (από 30.1.2012 έως 6.2.2012) στο εναγόμενο νοσοκομείο, καθώς δεν υπέβαλε αυτόν στις ενδεικνυόμενες ιατρικές εξετάσεις, όσο και κατά την έξοδό του από αυτό (στις 6.2.2012) καθώς δεν του χορήγησε εγγράφως συγκεκριμένες οδηγίες για προφυλάξεις που έπρεπε να λάβει, όπως αποφυγή κόπωσης και δραστηριοτήτων, διενέργεια εξετάσεων, χρήση αντιθρομβωτικής κάλτσας κλπ., και η φαρμακευτική αγωγή που του χορηγήθηκε ήταν ακατάλληλη και ανεπαρκής. Οι πράξεις δε και παραλείψεις αυτές είχαν ως συνέπεια, όπως ισχυρίζονται οι ενάγοντες, να εμφανίσει ο ασθενής οίδημα αριστερής κνήμης με πόνο κατά την ψηλάφηση και, τελικά να εμφανίσει ΕΒΦΘ αριστερής κνήμης, ως μετεγχειρητική επιπλοκή, όπως αυτό διαπιστώθηκε από το τρίπλεξ αγγείων (υπερηχογραφική μελέτη φλεβών) στο οποίο, με δική του πρωτοβουλία, υποβλήθηκε στις 20.2.2012, σε ιδιωτικό εργαστήριο («Σύγχρονο Καρδιολογικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας»), οπότε και του συστήθηκε επανεισαγωγή στο νοσοκομείο. Επιπρόσθετα, υποστηρίζουν, επικαλούμενοι σχετική, ξενόγλωσση, ιατρική βιβλιογραφία, ότι κατά την διάρκεια της δεύτερης νοσηλείας του (από την εισαγωγή του στις 20.2.2012 έως τον θάνατό του στις 5.3.2012) στο εναγόμενο νοσοκομείο, αφού είχε διαγνωσθεί (από το ιδιωτικό εργαστήριο) η μετεγχειρητική επιπλοκή της ΕΒΦΘ, δεν διενεργήθηκαν οι απαιτούμενες εξετάσεις για να ελεγχθεί η πορεία της θρόμβωσης, όπως για παράδειγμα triplex, αξονική τομογραφία, αγγειογραφία, και το ενδεχόμενο πνευμονικής εμβολής, όπως για παράδειγμα εξέταση D-dimmers, δεν διενεργήθηκαν καθημερινά εξετάσεις για τον χρόνο πήξης του αίματος, δεν ρυθμίστηκε ποτέ ο χρόνος πορθρομβίνης και η φαρμακευτική αγωγή που του χορηγήθηκε ήταν ακατάλληλη και ανεπαρκής για να αποτρέψει την πνευμονική εμβολή και τελικά τον θάνατο του συγγενούς τους. Ειδικότερα, ισχυρίζονται ότι σε περίπτωση ΕΒΦΘ πρέπει να χορηγείται ΗΧΜΒ (π.χ. innohep) τουλάχιστον για πέντε ημέρες και, ταυτόχρονα, από την πρώτη ημέρα, να χορηγείται sintrom, του οποίου η αντιπηκτική δράση αρχίζει μετά τη παρέλευση 48 έως 72 ωρών από την χορήγησή του. Επίσης, ότι η χορήγηση του innohep δεν πρέπει να διακόπτεται μέχρι η τιμή του INR να γίνει 2 με 3, για δύο συνεχόμενα εικοσιτετράωρα, με σκοπό να φθάσει τα 2,5. Διαφορετικά, όπως υποστηρίζουν, ο ασθενής δεν προστατεύεται από το ενδεχόμενο εμφάνισης επιπλοκών όπως η Π.Ε. Για να επιτευχθεί δε η τιμή 2,5 η συνήθης δοσολογία έναρξης του sintrom είναι για τους ενήλικες 8 με 12 mg την πρώτη μέρα, 4 με 8 mg την δεύτερη, ενώ η δόση συντήρησης είναι 1 έως 8 mg, η δε δοσολογία εξαρτάται πάντα από τη τιμή του INR. Εν προκειμένω, στις 20.2.2012, χορηγήθηκε άπαξ αγωγή με αντιπηκτικό innohep 0,6 mg 1 x 2 και, κατόπιν χειρουργικής εκτίμησης, στις 21.2.2012, αγωγή, με αντιπηκτικό sintrom 4 mg 1×1, δοσολογία που εν συνεχεία μειώθηκε. Χορηγώντας όμως, κατά τον σχετικό ισχυρισμό, την παραπάνω φαρμακευτική αγωγή, στην πραγματικότητα, δεν παρασχέθηκε στον ασθενή αντιπηκτική προστασία, κατά παραβίαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης για ορθή, αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπιση της ΕΒΦΘ, με αποτέλεσμα αυτός να υποστεί μαζική Π.Ε. Επομένως, κατά τους ισχυρισμούς τους, δεν έπρεπε να διακοπεί η αγωγή με ΗΧΜΒ (innohep) καθώς, όπως προκύπτει από τις εξετάσεις που διενεργήθηκαν στα εργαστήρια του εναγόμενου, κατά τη νοσηλεία του ασθενούς (και όχι, πάντως, σε καθημερινή βάση) η τιμή του INR ήταν χαμηλότερη του 2 (1,340 στις 22.2.2012, 1,875 στις 23.2.2012, 1,830 στις 24.2.2012, 1,596 στις 26.2.2012, 1,419 στις 27.2.2012, 1,399 στις 1.3.2012, 1,414 στις 2.3.2012 και 1,414 στις 5.3.2012) και μόνο στις 25.2.2012 έφτασε στην τιμή των 3.638, ενώ και η δράση του sintrom αρχίζει 48 με 72 ώρες μετά την χορήγησή του. Εξάλλου, και το γεγονός ότι στις 25.2.2012 αυξήθηκε η τιμή του INR έπρεπε, όπως ισχυρίζονται, να προβληματίσει τον θεράποντα ιατρό ώστε να διενεργήσει επαναληπτικό εργαστηριακό έλεγχο. Επιπρόσθετα, υποστηρίζουν ότι προς αποφυγή κινδύνου αιμορραγικών επεισοδίων λόγω του χαμηλού αριθμού αιμοπεταλίων δεν έγινε προσπάθεια διόρθωσης της τιμής του INR με μεγαλύτερη δόση sintrom ή με καθημερινή χορήγηση innohep, πάντοτε κατόπιν εργαστηριακών ελέγχων, έτσι ώστε να μην τίθεται θέμα υπερδοσολογίας ούτε υποδοσολογίας, η οποία θα οδηγούσε στο θάνατο του ασθενούς, ούτε έγιναν προσπάθειες για τη ρύθμιση του χρόνου προθρομβίνης, ενώ δεν διενεργούνταν καθημερινά οι απαιτούμενες αιμοτολογικές και βιοχημικές εξετάσεις (έλεγχος των τιμών του INR δεν έγινε στις 20.2.2012, 21.2.2012, 28.2.2012, 29.2.2012, 3.3.2012 και 4.3.2012). Επίσης, όπως ισχυρίζονται, αντί για sintrom θα μπορούσε να είχε χορηγηθεί στον ασθενή άλλο φάρμακο, όπως για παράδειγμα xarelto, το οποίο δεν θα επηρέαζε την πηκτικότητα του αίματος, ενώ, με δεδομένο ότι τα αιμοπετάλια του ασθενούς αυξήθηκαν από 30.000, που είχε κατά την εισαγωγή του, φτάνοντας, κατά τη διάρκεια της δεύτερης νοσηλείας του, στην ανώτατη τιμή των 93.000 (κυμαινόμενα από 54.000 έως 93.000, βλ. γενικές εξετάσεις αίματος, στις 25.2.2012, 26.2.2012, 27.2.2012, 28.2.2012, 1.3.2012 και 2.3.2012), υποστηρίζουν ότι με παρακολούθηση του ασθενούς από αγγειοχειρουργό θα μπορούσε να του χορηγηθεί ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους καθημερινά χωρίς την χορήγηση sintrom έτσι ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος αιμορραγικών επεισοδίων. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι δεν αξιολογήθηκε το γεγονός ότι ο ασθενής ήταν εμπύρετος (38 °C στις 28.2.2012, 37,5 °C στις 29.2.2012, 37,6 °C στις 1.3.2012, 38 °C στις 2.3.2012, 37,3 °C στις 3.3.2012, 38 °C στις 4.3.2012 και 38,3 °C στις 5.3.2012), παρόλο που η συνεχιζόμενη εμπύρετη κατάσταση μπορούσε να υποκρύπτει σοβαρές και επικίνδυνες για τη ζωή του καταστάσεις. Ισχυρίζονται ακόμη ότι, παρά την σοβαρότητα της κατάστασης του ασθενούς ούτε ο θεράπων ιατρός του ούτε κάποιο άλλο όργανο του νοσοκομείου δεν επικοινώνησε με Πανεπιστημιακή Αγγειοχειρουργική Κλινική ούτε διακομίστηκε ο ασθενής σε Αγγειοχειρουργική Κλινική. Εξάλλου, όπως υποστηρίζουν, από την πραγματογνωμοσύνη της προαναφερθείσας χειρουργού ορθοπεδικού, ………………. προκύπτει ότι ο θάνατος του συγγενούς τους οφείλεται στις κατά τα ανωτέρω παράνομες ενέργειες και παραλείψεις οργάνων του νοσοκομείου, καθώς (σύμφωνα με αυτήν) η ΕΒΦΘ, από την οποία έπασχε ο θανών μπορούσε και έπρεπε να θεραπευθεί άμεσα με εφαρμογή κάποιου από τα πρωτόκολλα που στην έκθεσή της παραθέτει. Αναφορικά δε με την πραγματογνωμοσύνη που συνέταξε ο ………………. Διευθυντής της Ορθοπεδικής Κλινικής του νοσοκομείου Μαμάτσειου, υποστηρίζουν ότι αυτή είναι ελλιπής, καθόσον ο προαναφερθείς, επικαλούμενος μία μεμονωμένη ιατρική μελέτη του έτους 1998 και μία «κακή μετάφραση» των οδηγιών του φαρμάκου που ελάμβανε κατ’ οίκον ο ασθενής μετά την πρώτη νοσηλεία του και πάντως πριν τη δεύτερη, δεν απάντησε στο ερώτημα που του ετέθη. Ειδικότερα, στην πραγματογνωμοσύνη του δεν αναφέρεται στην πιθανότητα πνευμονικής εμβολής και θνητότητας μετά από υποβολή σε ορθοπεδική επέμβαση στο γόνατο, ούτε στο ενδεχόμενο της θνητότητας εάν η ΕΒΦΘ δεν αντιμετωπιστεί με την ενδεδειγμένη θεραπεία, παρά μόνο αναφέρεται στην πιθανότητα εμφάνισης ΕΒΦΘ μετά από επέμβαση αρθροπλαστικής γόνατος, ενώ δεν διευκρινίζει αν η αντιπηκτική αγωγή που χορηγήθηκε στον θανόντα ήταν η ενδεδειγμένη, περιοριζόμενος να αναφερθεί μόνο στη χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής με xarelto, φάρμακο που δεν χορηγήθηκε στον ……………………. κατά την δεύτερη νοσηλεία του στο νοσοκομείο (αλλά κατά την πρώτη νοσηλεία του). Εξάλλου, η 1η από τους ενάγοντες υποστηρίζει ότι με τον σύζυγό της την συνέδεε ουσιαστικός δεσμός αγάπης και αμοιβαιότητας, έχοντας τελέσει με αυτόν γάμο το έτος 1992, από τον οποίον απέκτησαν δύο παιδιά, την 2η και 3ο των εναγόντων, με αποτέλεσμα ο πρόωρος θάνατός του να της προκαλέσει ανεπανόρθωτο ψυχικό κλονισμό, ενόψει μάλιστα του γεγονότος ότι κατά τον χρόνο του θανάτου η ίδια ήταν μόλις 48 ετών και ο σύζυγός της 56 ετών. Επίσης, υποστηρίζει ότι λόγω του θανάτου του συζύγου της αναγκάστηκε να φροντίσει μόνη της για την ανατροφή των δύο τέκνων τους και ότι η διαβίωσή της σε ένα μικρό χωριό της επαρχίας κατέστη πιο δύσκολη. Περαιτέρω, η 2η και ο 3ος των εναγόντων υποστηρίζουν ότι διατηρούσαν στενές σχέσεις με τον πατέρα τους και έτρεφαν έντονα αισθήματα αμοιβαίας αγάπης και στοργής, λόγω δε του νεαρού της ηλικίας τους κατά το χρόνο του θανάτου του (18 ετών η 2η ενάγουσα και 13 ετών ο 3ος ενάγων) υπέστησαν ψυχική οδύνη, την οποία δεν έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν. Για την χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής τους οδύνης ζητούν, κατ’ άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ και 932 του ΑΚ, να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγόμενου νοσοκομείου να καταβάλει στην 1η από αυτούς το ποσό των 100.000 ευρώ και σε καθέναν από τους 2η και 3ο από αυτούς το ποσό των 110.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής (στις 17-2-2017) και έως την πλήρη εξόφληση, ποσά τα οποία, όπως ισχυρίζονται, είναι εύλογα, αν ληφθεί υπόψη ο βαθμός πταίσματος του υπαίτιου ιατρού ………………….. ο οποίος γνώριζε ότι οι παραπάνω παράνομες ενέργειες και παραλείψεις του ήταν ικανές να επιφέρουν τον θάνατο του ασθενούς, αποτέλεσμα που είτε αποδεχόταν είτε απευχόταν, η έλλειψη πταίσματος του θύματος, ο οποίος ακολούθησε πιστά τις δοθείσες σε αυτόν οδηγίες, η ηλικία του θανόντος, το γεγονός ότι η κατάσταση της υγείας του πριν από την είσοδό του στο νοσοκομείο ήταν φυσιολογική, ο βαθμός συγγένειας και οι μεταξύ τους σχέσεις, όπως αναλύθηκε παραπάνω, η οικονομική και κοινωνική θέση του θανόντος και η οικονομική δυνατότητα του νοσοκομείου ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Υποστηρίζουν, περαιτέρω, ότι ο συγγενής τους διατηρούσε εργαστήριο γουνοποιίας, αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης είχε συμφωνήσει να εργαστεί ως μισθωτός (τεχνίτης γούνας) στην επιχείρηση γουνοποιίας που διατηρούσε η εταιρεία με την επωνυμία «……………… Α.Ε.» από την άνοιξη του 2012, με συμφωνηθείσες καθαρές μηνιαίες αποδοχές ανερχόμενες στο ποσό των 905 ευρώ. Επίσης, ισχυρίζονται ότι αυτός απασχολούνταν και με εργασίες επισκευής και συντήρησης της οικίας τους (εργασίες ηλεκτρολογικές, υδραυλικές, ελαιοχρωματισμού κλπ) και κάλυπτε ποσοστό 60% των εξόδων διαβίωσης της οικογένειάς τους. Ισχυρίζονται δε ότι μετά τον θάνατο του συζύγου της η πρώτη ενάγουσα αναγκάστηκε να ασχοληθεί με την επιδιόρθωση ενδυμάτων, εργασία η οποία της αποφέρει μηνιαίως το ποσό των 600 ευρώ περίπου. Επίσης, προβάλλουν ότι η 2η ενάγουσα κατά το χρόνο του θανάτου του πατέρα της ήταν 18 ετών και είχε αρχίσει την φοίτησή της στο Τμήμα Λογοθεραπείας του ΑΤΕΙ Ηπείρου, στα Ιωάννινα, σχολή τετραετούς φοίτησης, την οποία ολοκλήρωσε, πραγματοποιώντας και την εξάμηνη πρακτική άσκησή της, στις 19-12-2016. Προσδιορίζει δε τα ελάχιστα έξοδα διατροφής της κατά την παραμονή της στα Ιωάννινα και εν συνεχεία στη Θεσσαλονίκη μηνιαίως στο ποσό των 300 ευρώ, στα οποία περιλαμβάνονται οι δαπάνες διατροφής, ένδυσης, εκπαίδευσης και το ενοίκιο κατοικίας. Επιπρόσθετα, ότι ο 3ος ενάγων κατά τον χρόνο του θανάτου του πατέρα του ήταν 13 ετών και φοιτούσε στο γυμνάσιο, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2016 φοιτά στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής αγωγής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προσδιορίζει δε τα ελάχιστα έξοδα διατροφής του για το χρονικό διάστημα από 5-3-2012 έως 31-8-2016 στο ποσό των 150 ευρώ μηνιαίως, στα οποία περιλαμβάνονται οι δαπάνες διατροφής, ένδυσης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας και από 1-9-2016 στο ποσό των 250 ευρώ μηνιαίως, δεδομένου ότι μετακόμισε στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στα έξοδά του περιλαμβάνεται και το ενοίκιο κατοικίας. Ισχυρίζονται δε ότι κατά τα προαναφερθέντα χρονικά διαστήματα αδυνατούσαν να εργαστούν και στερούνταν περιουσίας και εισοδημάτων, ενώ, ειδικά, ο 3ος εξ αυτών δεν θα είναι σε θέση να εργαστεί και να βρει μια κατάλληλη για την ηλικία του εργασία κατά το επόμενο χρονικό διάστημα, με δεδομένο ότι σπουδάζει. Υποστηρίζουν περαιτέρω ότι ο θανών, ηλικίας 56 ετών, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων και με δεδομένο ότι ο μέσος όρος ζωής των ανθρώπων στην χώρα μας ανέρχεται στα 75 χρόνια, θα ζούσε και θα εργαζόταν για τουλάχιστον 20 χρόνια ακόμη. Υπό τα δεδομένα αυτά, η 2η ενάγουσα ζητά να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλει σ’ αυτήν, νομιμοτόκως από 5-3-2012 (ημεροχρονολογία θανάτου του πατέρα της), άλλως από την επίδοση της αγωγής, εφάπαξ το ποσό των 11.500 ευρώ, το οποίο αναλύεται στο ποσό των 200 ευρώ, ήτοι 300 ευρώ (μηνιαία έξοδα διατροφής) Χ 60% (ποσοστό συμμετοχής του πατέρα της στη διατροφή της), για 57,5 μήνες (από 5-3-2012, χρόνο θανάτου του πατέρα της, έως και 19-12-2016, χρόνο ολοκλήρωσης των σπουδών της), νομιμοτόκως από 5-3-2012, άλλως από την επίδοση της αγωγής. Επίσης, ο 3ος ενάγων ζητά να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει το ποσό των 6.300 ευρώ, το οποίο αναλύεται στο ποσό των 100 ευρώ, ήτοι 150 ευρώ (μηνιαία έξοδα διατροφής) Χ 60% (ποσοστό συμμετοχής του πατέρα του στη διατροφή του), για 54 μήνες (από 5-3-2012 έως και 31-8-2016, χρόνο εισαγωγής του στο Πανεπιστήμιο) και 150 ευρώ, ήτοι 250 ευρώ (μηνιαία έξοδα διατροφής) Χ 60% (ποσοστό συμμετοχής του πατέρα του στη διατροφή του) για 6 μήνες (από 1-9-2016 έως και 16-2-2017, χρόνο άσκησης της κρινόμενης αγωγής), νομιμοτόκως από 5-3-2012, άλλως από την επίδοση της αγωγής, και μηνιαίως, ως αποζημίωση διατροφής, το ποσό των 150 ευρώ για το μετά την άσκηση της αγωγής χρονικό διάστημα από 16-2-2017 έως και 31-7-2021 (χρόνο ολοκλήρωσης των πανεπιστημιακών του σπουδών). Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους προσκομίζουν τα ακόλουθα έγγραφα: 1) την από 20-2-2012 γνωμάτευση του ………………….., ειδικού καρδιολόγου, σύμφωνα με την οποία διενήργησε υπερηχογραφική μελέτη φλεβών (triplex) κάτω άκρων από την οποία διαπίστωσε τα ακόλουθα: «Δεξιό σκέλος: τα μεγάλα στελέχη του επιπολής και του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου ελέγχθησαν βατά. Αριστερό σκέλος: Βατή η κοινή μηριαία φλέβα. Θρόμβωση του λοιπού εν τω βάθει φλεβικού δικτύου», αντίγραφο της απεικόνισης της υπερηχογραφικής μελέτης και την με αριθμό 262/22-2-2012 απόδειξη παροχής υπηρεσιών με εκδότη τον προαναφερθέντα ιατρό και λήπτη τον ………………… για διενέργεια «τρίπλεξ», 2) την από 28-11-2018 βεβαίωση της Προϊσταμένης της Γραμματείας του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία ο 3ος ενάγων ενεγράφη αναδρομικά από 1-9-2016 στο εν λόγω Τμήμα και κατά τον χρόνο έκδοσης της βεβαίωσης φοιτούσε στο 5ο εξάμηνο σπουδών για το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2018-2019, 3) το με αρ. πρωτ. 764/31-5-2016 πιστοποιητικό αποφοίτησης του Τμήματος Λογοθεραπείας της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ηπείρου, σύμφωνα με το οποίο η 2η ενάγουσα έλαβε το πτυχίο της την 30-5-2016 από το εν λόγω Τμήμα, και την από 31-5-2016 βεβαίωση του ίδιου Τμήματος, από την οποία προκύπτει ότι ενεγράφη στο πιο πάνω Τμήμα, ελάχιστης διάρκειας φοίτησης 8 εξαμήνων, στις 26-9-2011, 4) την από 14-2-2017 δήλωση, χωρίς βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής από αρμόδια αρχή, του ………………… ότι διατηρεί εργαστήριο γούνας στην Καστοριά και είχε πρόθεση, μετά από συνεννόηση με τον ………………. στα τέλη του 2011, να τον απασχολήσει σε μόνιμη βάση από την άνοιξη του 2012 ως τεχνίτη γούνας στην επιχείρησή του με καθαρές αποδοχές 905 ευρώ το μήνα, καθώς την δεδομένη περίοδο είχε ανάγκη από άτομα με εμπειρία στην παραπάνω ειδικότητα, 5) αντίγραφο του από 18-9-2013 υπομνήματος της 1ης ενάγουσας προς τον Εισαγγελέα Κοζάνης μαζί με την επικαλούμενη σε αυτήν βιβλιογραφία στην αγγλική γλώσσα, χωρίς επίσημη μετάφραση και 6) την με αρ. 8973ε΄/17-2-2017 έκθεση επίδοσης, επιμελεία των εναγόντων, αντιγράφου της υπό κρίση αγωγής στο εναγόμενο, της δικαστικής επιμελήτριας της Περιφέρειας του Εφετείου Δυτικής Μακεδονίας με έδρα το Πρωτοδικείο Κοζάνης …………………..
    11. Επειδή, αντιθέτως, το εναγόμενο Νοσοκομείο, με την με αρ. πρωτ. 3051/7.3.2019 έκθεση απόψεων του Διοικητή του και το νομοτύπως κατατεθέν στις 14.3.2019 υπόμνημά του ζητεί την απόρριψη της κρινόμενης αγωγής, προβάλλοντας ότι ο θεράπων ιατρός ………………….. (ήδη αποβιώσας στις 11-4-2015, όπως προεκτέθηκε) ενήργησε στο επίδικο περιστατικό σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και πείρας. Συγκεκριμένα, το εναγόμενο ισχυρίζεται ότι ο …………………….. κατά την πρώτη νοσηλεία του υποβλήθηκε σε όλες τις αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις, από τις οποίες προέκυψε ότι η γενική κατάσταση της υγείας του ήταν φυσιολογική, ενημερώθηκε για τους κινδύνους και τις πιθανές επιπλοκές της εγχείρησης στην οποία επρόκειτο να υποβληθεί και υπέγραψε σχετικό έγγραφο. Ακόμη, ισχυρίζεται ότι η εγχείρηση ήταν επιτυχημένη και ο ασθενής έλαβε την ορθή φαρμακευτική (αντιπηκτική) αγωγή (Thromboparine 4,5 mg 1×1), κατά την έξοδό του δε από το νοσοκομείο ήταν σε καλή κατάσταση, ενώ του χορηγήθηκαν οδηγίες αφενός για λήψη του φαρμάκου (δισκίου) xarelto, για 30 ημέρες (το οποίο δεν απαιτεί διαιτητικούς περιορισμούς, ούτε παρακολούθηση με εξετάσεις της πηκτικότητας του αίματος), και αφετέρου για κινητοποίηση, καλή ενυδάτωση και χρήση αντιθρομβωτικής κάλτσας, προς αποφυγή μετεγχειρητικών επιπλοκών, αλλά δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι ο ασθενής ακολούθησε τις οδηγίες του γιατρού, λαμβανομένου προς τούτο υπόψη και του ότι τα ράμματα δεν αφαιρέθηκαν από ιατρό του νοσοκομείου. Ως εκ τούτου, έλαβαν χώρα όλες οι ενδεικνυόμενες ενέργειες για την αποφυγή της επιπλοκής της ΕΒΦΘ. Περαιτέρω, υποστηρίζει ότι για την αντιμετώπιση της ΕΒΦΘ (κατά τη δεύτερη εισαγωγή του ασθενούς στην ορθοπεδική κλινική του νοσοκομείου) ετέθη υπό αντιμικροβιακή θεραπεία και του χορηγήθηκε η ενδεικνυόμενη φαρμακευτική (αντιπηκτική) αγωγή (αρχικώς innohep και συμπληρωματικά, ύστερα και από εκτίμηση εφημερεύοντος χειρουργού, sintrom 4 mg 1×1), ενόψει και του παράγοντα της σοβαρής θρομβοπενίας του ασθενούς (30.000 αιμοπετάλια έναντι των φυσιολογικών 140.000 – 139.000 αιμοπεταλίων), η οποία επηρέαζε την δοσολογία του αντιπηκτικού φαρμάκου, καθώς η εσφαλμένη δοσολογία μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική αιμορραγία και τελικά στο θάνατό του. Για να αποφευχθεί μια τέτοια κατάληξη, η φαρμακευτική αγωγή (sintrom) προσαρμοζόταν με βάση τα αποτελέσματα των καθημερινών εργαστηριακών εξετάσεων, όπως επιβάλλεται από τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης. Για το λόγο αυτό, εξάλλου, δεν μπορούσε να χορηγηθεί σε αυτόν η δοσολογία της αγωγής που θα χορηγούνταν σε ένα μέσο ασθενή με φυσιολογικές τιμές αιμοπεταλίων. Το εναγόμενο υποστηρίζει ακόμη ότι ο ασθενής υπεβλήθη σε όλες τις απαιτούμενες εργαστηριακές και βιοχημικές εξετάσεις, σε έλεγχο πηκτικότητας και θρόμβωσης και σε ακτινογραφία θώρακος, προκειμένου να αποκλειστεί περίπτωση άτυπης πνευμονίας λόγω της εμμένουσας διαλείπουσας πυρετικής κίνησης, παρόλο που τα εργαστηριακά ευρήματα βελτιώνονταν συνεχώς και η αντιβιοτική θεραπεία συνεχιζόταν, ότι ήδη από 22.2.2012 είχε παρατηρηθεί σημαντική μείωση του οιδήματος και ότι στις 5.3.2012 ύστερα από ιατρικό συμβούλιο αποφασίσθηκε η διακοπή της χορήγησης της αντιβιοτικής θεραπείας προκειμένου να λάβει χώρα καλλιέργεια αίματος προς διερεύνηση των αιτίων της εμμένουσας διαλείπουσας πυρετικής κίνησης, ιατρική πράξη που ωστόσο δεν έλαβε χώρα λόγω του επελθόντος στο μεταξύ θανάτου του ασθενούς, οφειλόμενου σε μαζική πνευμονική εμβολή, ως επιπλοκή της ΕΒΦΘ, η θνητότητα της οποίας (εμβολής) είναι πολύ υψηλή (30-33%). Το εναγόμενο επισημαίνει ακόμη ότι το γεγονός ότι έλαβαν χώρα όλες οι ενδεδειγμένες ιατρικές πράξεις τόσο προεγχειρητικά όσο και μετεγχειρητικά επιβεβαιώνεται όχι μόνο από το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων στις οποίες ο ασθενής υποβλήθηκε και τις οδηγίες που του χορηγήθηκαν, αλλά και από την ιατρική πραγματογνωμοσύνη του Διευθυντή της Ορθοπεδικής Κλινικής του Μαμάτσειου, ……………. και την ιατρική πραγματογνωμοσύνη της χειρουργού ορθοπεδικού …………….. Επικουρικώς προβάλλει ότι τα κονδύλια που ζητούνται ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης είναι υπερβολικά, αν ληφθούν υπόψη η πάθηση του ασθενούς, τα μέτρα που λήφθηκαν εκ μέρους του θεράποντος ιατρού, το είδος της χειρουργικής επέμβασης στην οποία ο ασθενής υποβλήθηκε, η οποία παρουσιάζει στατιστικά ποσοστό θνησιμότητας, της δικής του αμελούς συμπεριφοράς, αφού προσήλθε στο νοσοκομείο δύο εβδομάδες μετά την μετεγχειρητική του έξοδο, και κυρίως της ιδιαιτερότητας της περίπτωσής του, που συνίστατο στο χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση των εναγόντων. Ζητά δε τη μείωση της αποζημίωσης στο ποσό των 5.000 ευρώ για έκαστο των εναγόντων. Επιπρόσθετα, προβάλλει ότι το αίτημα της 2ης και του 3ου των εναγόντων για αποζημίωσή τους λόγω στέρησης της διατροφής που όφειλε να τους καταβάλει ο πατέρας τους είναι απορριπτέο πρωτίστως ως αόριστο, καθώς δεν προσδιορίζονται στο δικόγραφο με τρόπο ορισμένο οι ανάγκες διατροφής τους και, επικουρικώς, ως αβάσιμο διότι κατά τον κρίσιμο εκείνο χρόνο ο πατέρας τους δεν εργαζόταν, ενώ και οι ίδιοι στην αγωγή τους δεν προσδιορίζουν τον χρόνο που αυτός απείχε από εργασία. Αναφορικά με τον ισχυρισμό των εναγόντων ότι επρόκειτο να εργαστεί για εταιρία γουνοποιίας ως μισθωτός, αποκομίζοντας μηνιαίως το καθαρό ποσό των 905 ευρώ, προβάλλει ότι αυτός είναι αβάσιμος αφενός διότι δεν είναι πιθανό να συμφώνησε ότι θα ξεκινήσει να εργάζεται από την άνοιξη του 2012, όταν δηλαδή επρόκειτο να υποβληθεί σε μια τόσο σοβαρή επέμβαση όπως η αρθροπλαστική και αφετέρου διότι αυτός δεν εργαζόταν στο παρελθόν λόγω της κατάστασης της ψυχικής του υγείας, δεδομένου ότι βρισκόταν υπό αντιψυχωσική αγωγή, όπως αναφέρεται στο έγγραφο εισαγωγής στο χειρουργείο, διαπίστωση που προέκυψε είτε από το βιβλιάριο ασθενείας του ή από δήλωση του ιδίου στους θεράποντες ιατρούς. Σε κάθε περίπτωση, όπως υποστηρίζει, ο κλάδος της γουνοποιίας υφίστατο κατά τον χρόνο εκείνο τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Τέλος, το εναγόμενο υπέβαλε αίτημα διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, σύμφωνα με το άρθρο 159 επ. του Κ.Δ.Δ., από ορθοπεδικό χειρουργό ή αγγειοχειρουργό, προκειμένου αυτός, αφού λάβει υπόψιν τα στοιχεία του φακέλου, να εκφέρει την επιστημονική του κρίση σχετικά με το αν υφίσταται εν προκειμένω ιατρικό σφάλμα.
    12. Επειδή, το Δικαστήριο, με την προαναφερόμενη 324/2020 προδικαστική απόφασή του, λαμβάνοντας υπόψη ότι για το σχηματισμό πλήρους δικανικής πεποίθησης για την ένδικη διαφορά κρίσιμο ζήτημα αποτελεί η διερεύνηση της επικαλούμενης παρανομίας εκ μέρους των οργάνων του εναγομένου, και συγκεκριμένα του …………………..δηλαδή αν ενήργησαν (ή όχι), κατά την ιατρική παρακολούθηση του …………………., σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης (de lege artis) και αν η διαπιστωμένη πάθησή του, δηλαδή η ΕΒΦΘ, αντιμετωπίστηκε με τον ενδεδειγμένο τρόπο, έκρινε αναγκαίο, για την ασφαλή διάγνωση της διαφοράς, λόγω της φύσης των επίδικων ζητημάτων, για τα οποία απαιτούνται ειδικές γνώσεις της ιατρικής επιστήμης, να αναβάλει τη δημοσίευση οριστικής απόφασης και να διατάξει, κατ’ άρθρο 159 του Κ.Δ.Δ., τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης από κατάλληλο πρόσωπο, διοριζόμενο προς τούτο ως πραγματογνώμονα, δίδοντας στους διαδίκους τη δυνατότητα να ορίσουν τεχνικούς συμβούλους προς υποβολή των παρατηρήσεών τους. Υποχρέωσε δε το εναγόμενο Νοσοκομείο να χορηγήσει σε αυτόν κάθε έγγραφο στοιχείο που αφορούσε στην ένδικη υπόθεση. Προς τούτο, διόρισε ως πραγματογνώμονα την………………….. ιατρό αιματολόγο, κάτοικο Κοζάνης (οδός Μεγάλου Αλεξάνδρου αρ. 15), την οποία υποχρέωσε να συντάξει αιτιολογημένη έκθεση, στην οποία, με βάση τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, έπρεπε να διατυπώσει αιτιολογημένως τη γνώμη της για τα ακόλουθα ζητήματα: α) αν ήταν εφικτό να αποφευχθεί ο θάνατος του ασθενούς και με τη διενέργεια ποιων συγκεκριμένων ιατρικών πράξεων, ειδικότερα δε, ποια ήταν η ενδεδειγμένη (de lege artis) θεραπευτική αντιμετώπιση της πάθησης του ……………… (ΕΒΦΘ, ως μετεγχειρητικής επιπλοκής της επέμβασης, στην οποία αυτός υποβλήθηκε στις 31-1-2012), υπό την έννοια του ποια ήταν η φαρμακευτική αγωγή από άποψη επιλογής φαρμάκου, συνδυασμού φαρμάκων και δοσολογίας που έπρεπε να χορηγηθεί σε αυτόν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ΕΒΦΘ, από την οποία έπασχε προκειμένου να αποφευχθεί η Π.Ε. με βάσει την κλινική του πορεία και τα πορίσματα των εργαστηριακών ελέγχων (γενική εξέταση αίματος, βιοχημικές εξετάσεις κλπ), στις οποίες είχε υποβληθεί, κατά το χρονικό διάστημα της δεύτερης νοσηλείας του (από 21-2-2012 έως και 5-3-2012, οπότε και απεβίωσε), λαμβάνοντας υπόψιν ιδίως τον χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων και την διαταραχή των δεικτών αξιολόγησης της πηκτικότητας του αίματος (όπως INR και χρόνος προθρομβίνης), απαντώντας και στα ειδικότερα ερωτήματα αν θα μπορούσε να χορηγηθεί στον ασθενή sintrom σε μεγαλύτερη δόση, έτσι ώστε να παρασχεθεί σε αυτόν επαρκής αντιπηκτική κάλυψη χωρίς το φόβο μαζικής αιμορραγίας λόγω της θρομβοπενίας από την οποία έπασχε, αν κάποιο άλλο φάρμακο θα μπορούσε να του παράσχει πληρέστερη αντιπηκτική προστασία χωρίς τον κίνδυνο αιμορραγίας, αν θα έπρεπε λόγω της μη ανταπόκρισης του ασθενούς στο sintrom να εξεταστεί η επιλογή της αλλαγής του χορηγούμενου φαρμάκου, αν η επιλογή της διακοπής χορήγησης ιnnohep συντέλεσε στο αποτέλεσμα (θάνατο) και αν θα έπρεπε και με ποιο συγκεκριμένο τρόπο να αντιμετωπιστεί η θρομβοπενία παράλληλα με την χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής (ενδεικτικά εξειδικευμένες αιματολογικές εξετάσεις, αλλαγή αγωγής, χορήγηση πλάσματος), β) αν κατά τη διάρκεια της δεύτερης νοσηλείας του ασθενούς έπρεπε, ενόψει της κατάστασης της υγείας του, όπως αυτή προκύπτει από το σύνολο των στοιχείων του ιατρικού του φακέλου, αφενός να υποβάλλεται καθημερινά σε εξετάσεις (γενική αίματος και βιοχημικές) και αφετέρου να διενεργηθούν και άλλες, πρόσθετες, εξειδικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις, καθώς και απεικονιστικός έλεγχος, όπως ενδεικτικά αξονική αγγειογραφία ή υπερηχογραφική μελέτη φλεβών (triplex), σε καταφατική δε περίπτωση να διευκρινιστεί εάν η διενέργεια των πιο πάνω εξετάσεων θα ήταν ικανή να αποτρέψει, με την κατάλληλη θεραπευτική – φαρμακευτική αγωγή και ποια, το θάνατο του ασθενούς και γ) αν ο ασθενής κατά τη διάρκεια της δεύτερης ως άνω νοσηλείας του έπρεπε, ενόψει της κατάστασης της υγείας του, να παρακολουθείται από ιατρό άλλης ειδικότητας (πλην ορθοπεδικού χειρουργού) ή να διακομισθεί σε πιο εξειδικευμένη κλινική άλλου νοσοκομείου και αν ιατρός με ειδικότητα ορθοπεδικού χειρουργού μπορούσε να παράσχει με επάρκεια τις υπηρεσίες του στον συγκεκριμένο ασθενή λαμβάνοντας υπόψιν ότι πέραν της ΕΒΦΘ έπασχε και από θρομβοπενία.
    13. Επειδή, σε εκτέλεση της παραπάνω προδικαστικής απόφασης, η διορισθείσα πραγματογνώμονας ……………. υπέβαλε στην γραμματεία του Δικαστηρίου στις 30-11-2020 την από 27-11-2020 έκθεση ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, στην οποία αναφέρονται, μεταξύ άλλων, κατά λέξη τα εξής: «Σχετικά με την μαζική πνευμονική εμβολή από την οποία προήλθε ο θάνατος του ασθενούς (………………) … είναι ακριβώς επιπλοκή της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και αυτή ήταν μετεγχειρητική επιπλοκή στην ολική αρθροπλαστική γόνατος που υποβλήθηκε, παρόλο που λάμβανε αγωγή θρομβοπροφύλαξης κατά τη διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του (ηπαρίνη) και έπειτα από του στόματος αγωγή … (Xarelto) με οδηγία για 1 μήνα λήψη … Στις ορθοπεδικές επεμβάσεις (κυρίως γόνατος και ισχίων) η ΜΦΘ (μετεγχειρητική φλεβική θρόμβωση) κυμάνθηκε μεταξύ 45-70%, η κλινική πνευμονική εμβολή μεταξύ 5-11% και η θανατηφόρος πνευμονική εμβολή μεταξύ 1-3%. …Αντενδείξεις χορήγησης αντιθρομβωτικής αγωγής είναι, μεταξύ άλλων η σοβαρή θρομβοπενία (˂50.000 αιμοπετάλια/μΙ) και, επίσης, η θρομβοπενία που προκαλείται από την ηπαρίνη είναι αντένδειξη για τη χορήγηση κλασικής ηπαρίνης ή χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνης (ΗΜΜΒ). Στη συνέχεια γίνεται παράθεση κάποιων πληροφοριών σχετικά με την θρομβοπενία εξ ηπαρίνης η οποία είναι άνοσο σύνδρομο. Θρομβοπενία εξ ηπαρίνης τύπου 1: … Η τύπου 1 στερείται κλινικής σημασίας και δεν επιβάλλεται η διακοπή ή τροποποίηση της αντιπηκτικής αγωγής. Θρομβοπενία εξ ηπαρίνης τύπου 2: σε αντίθεση με την τύπου 1, η τύπου 2 αποτελεί κλινικοεργαστηριακό σύνδρομο, για τη διάγνωση του οποίου απαιτείται τόσο η παρουσία θρομβοπενίας ή απλώς ελάττωση του αριθμού των αιμοπεταλίων, όσο και η παρουσία αντισωμάτων έναντι της ηπαρίνης (συμβαίνει στο 1-5% των ασθενών που λαμβάνουν ηπαρίνη και η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 8 και 20% και στους περισσότερους από τους μισούς ασθενείς υπάρχουν και άλλοι προθρομβωτικοί παράγοντες). Σε αυτή την περίπτωση, αντενδείκνυται η χορήγηση ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους, η χορήγηση κουμαρινικών ή βαρφαρίνης και η μετάγγιση αιμοπεταλίων, πρόκειται για υπερπηκτική διαταραχή και όχι αιμορραγική. Είναι συχνότερη σε ασθενείς χειρουργικών κλινικών σε σχέση με τους παθολογικούς ασθενείς, … Όταν υπάρχει η μείωση του αριθμού των αιμοπεταλίων ˃40% από την αρχική τιμή (χωρίς απαραίτητα να υπάρχει θρομβοπενία) θα πρέπει η θρομβοπενία εξ ηπαρίνης (ΗΙΤ) να μπαίνει στην διαφορική διάγνωση. … Οι ειδικότητες ιατρών που παρακολουθούν τη φλεβική θρόμβωση είναι πρωτίστως οι Αγγειοχειρουργοί και ελλείψει αυτής της ειδικότητος οι Χειρουργοί, αλλά και οι Αιματολόγοι, που πολλές φορές έχουν λόγο με συμβουλευτικές που τους ζητούνται για τα περιστατικά. … Όσον αφορά στη συγκεκριμένη υπόθεση, στη 2η νοσηλεία του ασθενή με την εικόνα της φλεβικής θρόμβωσης ο ασθενής ορθά έλαβε ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους σε θεραπευτική δοσολογία σε συνδυασμό με ανταγωνιστή της βιταμίνης Κ (Sintrom). Από τη δεύτερη ημέρα νοσηλείας όμως, διαπιστώθηκε θρομβοπενία (χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων) και ορθά διεκόπη η ηπαρίνη λόγω του αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας. Δεν λήφθηκε όμως υπόψη το πιθανό ΗΙΤ τύπου 2 (θρομβοπενία εξ ηπαρίνης), που παραδόξως οδηγεί σε θρομβωτικές επιπλοκές, έτσι ώστε να γίνει διακοπή και του Sintrom. Να σημειωθεί ότι ο ασθενής την ημέρα εξιτηρίου του στις 6-2-2012 είχε αιμοπετάλια 256.000, οπότε είχε μείωση πάνω από 40% από αυτή την αρχική θεωρητικά τιμή αιμοπεταλίων. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση χρειαζόταν ειδική εξέταση για την ανεύρεση των αντισωμάτων έναντι της ηπαρίνης και συμβουλευτική από αιματολόγο που προφανώς δεν ήταν διαθέσιμα και τα δύο σε ένα δευτεροβάθμιο Νοσοκομείο. Σε περίπτωση θρομβοπενίας εξ ηπαρίνης ενδείκνυται άλλου είδους αγωγή (danaparoid, argatropan κλπ.), όπως υπάρχει και το fondaparinux (Arixtra) το οποίο χρησιμοποιείται εκτός ένδειξης (εμπειρικά) στο ΗΙΤ αλλά σε περίπτωση θρομβοπενίας με αιμοπετάλια πάνω από 50.000. Μετά τη διακοπή της ηπαρίνης στο ΗΙΤ (θρομβοπενία εξ ηπαρίνης), τα αιμοπετάλια επανέρχονται στα προ ηπαρίνης επίπεδα, εντός διάμεσου χρόνου 4 ημερών. Στο 90% των περιπτώσεων η αποκατάσταση των αιμοπεταλίων σε τιμή ˃ 150.00 γίνεται εντός εβδομάδος από τη διακοπή της ηπαρίνης. Επί παρατεταμένης θρομβοπενίας θα πρέπει να αναζητηθούν άλλα αίτια. Στην περίπτωση που δεν θεωρηθεί ΗΙΤ (θρομβοπενία εξ ηπαρίνης), αλλά άλλου είδους θρομβοπενία αυτή που παρουσίαζε ο ασθενής (…………………….), ορθά συνέχισε να λαμβάνει Sintrom για το οποίο συνήθως γίνεται εμπειρική έναρξη φόρτισης και έπειτα σε συσχέτιση με τον εργαστηριακό έλεγχο (INR) γίνεται προσαρμογή της δοσολογίας. Όπως αναφέρθηκε και σε κάποιο σημείο παραπάνω η συγχορήγηση Sintrom με την παρεντερική αγωγή (δηλαδή την ηπαρίνη) προβλέπεται τουλάχιστον για 5 ημέρες έτσι ώστε το φάρμακο να κάνει επιθυμητά θεραπευτικά επίπεδα και ο στόχος είναι μέχρι το INR να είναι 3, για δύο συνεχόμενες ημέρες και έπειτα να διακοπεί η ηπαρίνη. Στη συνέχεια ο στόχος είναι η διατήρηση του INR στο 2-3 με επιθυμητό στόχο το 2,5. Βέβαια, όλο αυτό ήταν δύσκολο να επιτευχθεί σε έναν ασθενή με χαμηλά αιμοπετάλια και τον αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγία. Γενικά η χορήγηση του Sintrom γίνονταν σε υποθεραπευτικά επίπεδα εκτός μιας ημέρας (25-2-2012) που το INR ήταν 3,638 και τα αιμοπετάλια 54.000, οπότε και δεν χορηγήθηκε Sintrom την ίδια ημέρα, η δοσολογία που ελάμβανε μέχρι τότε ήταν 1 tab ημερησίως, εδώ θα μπορούσε δυνητικά να γίνει μείωση της δοσολογίας του Sintrom έτσι ώστε να διατηρηθούν κάποια καλά επίπεδα φαρμάκου, και με τον αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας και λόγω της θρομβοπενίας, δυνητικά να χορηγηθεί βιταμίνη Κ στον ασθενή, η οποία όμως, συνήθως χορηγείται σε περίπτωση υπερδοσολογίας αντιβιταμινών Κ (κουμαρινικών) με INR 6.0-8.0 και πάνω. Η χορήγηση βιταμίνης Κ σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην εφαρμογή νέας αντιπηκτικής αγωγής και δυσκολία στην ρύθμιση αντιπηκτικής αγωγής. (…). Γίνεται αντιληπτό ότι πρωτίστης σημασίας στον ασθενή ήταν η θρομβοπενία η οποία καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολους τους χειρισμούς στην θεραπευτική αγωγή του, με τον κίνδυνο πάντα για κάποιο αιμορραγικό επεισόδιο και τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ αιμορραγίας και θρόμβωσης. Αναφέρεται ότι ο ασθενής υπό αγωγή με αντιβιοτικά είχε εμπύρετο και οι δυο αυτές καταστάσεις θα μπορούσαν επίσης να είναι αιτία της θρομβοπενίας που παρουσίαζε. Από τον φάκελο νοσηλείας του διαπιστώνεται ότι έγινε προσπάθεια διερεύνησης του εμπύρετου και προσαρμογή και της αντιβιοτικής αγωγής που ελάμβανε. Βασική μέριμνα λοιπόν θα ήταν η ανεύρεση του αιτίου της θρομβοπενίας και η διόρθωσή της».
    14. Επειδή, το Δικαστήριο, ενόψει των διατάξεων που αναφέρθηκαν και ερμηνεύτηκαν στη μείζονα σκέψη, των ως άνω πραγματικών περιστατικών, των αγωγικών ισχυρισμών και του συνόλου των νόμιμων αποδεικτικών στοιχείων του φακέλου, που, όπως προεκτέθηκε, εκτιμώνται ελεύθερα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 159, 161, 164 και 148 του Κ.Δ.Δ., λαμβάνει υπόψιν τα ακόλουθα: Ο ……………….., εισήλθε στο εναγόμενο νοσοκομείο στις 20.2.2012, πάσχων από «μετεγχειρητική εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση αριστερής κνήμης» (βλ. σχετικά εισιτήριο ασθενούς). Κατέληξε, στις 5.3.2012, νοσηλευόμενος. Ο θάνατος του οφείλεται σε μαζική Π.Ε. (βλ. την από 6.3.2012 νεκροψία-νεκροτομή του ιατροδικαστή ………………), ως επιπλοκή της ΕΝΒΘ από την οποία έπασχε. Η ΕΝΒΘ ήταν μετεγχειρητική επιπλοκή της προηγηθείσας ολικής αρθροπλαστικης του αρ. γονάτου στην οποία υπεβλήθη στις 31.1.2012 στο εναγόμενο νοσοκομείο (βλ. σχετικά τις εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης των ……………….., Διευθυντή της Ορθοπεδικής Κλινικής του «Γενικού Νοσοκομείου Μαμάτσειο», της …………………, ορθοπεδικής χειρουργού, και …………………., αιματολόγου). Κατά την νοσηλεία του (20.2.2012 έως 5.3.2012), ο θανών έλαβε την ακόλουθη αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή: κατά την εισαγωγή του δόση inohep (ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους) 0.6 x 2 και εν συνεχεία sintrom (κουμαρικό αντιπηκτικό από το στόμα), σε δοσολογία 4mg tb 1 x 1 στις 21.2.2012, 22.2.2012, 23.2.2012 και 24.2.2012, σε δοσολογία 4mg ¼ x 1 στις 26.2.2012, 27.2.2012 και 28.2.2012, σε δοσολογία 4mg ½ x 1 στις 29.2.2012 και 1.3.2012, σε δοσολογία 4mg ¾ x 1 στις 2.3.2012 και σε δοσολογία 4mg ¼ x 1 στις 3.3.2012 και 4.3.2012 (βλ. σχετικά το δελτίο χορήγησης φαρμάκων στο οποίο για τις 5.3.2012 η χορήγηση του φαρμάκου σε δοσολογία ¾ x 1 έχει τεθεί με ερωτηματικό). Επίσης, υποβλήθηκε σχεδόν καθημερινά σε εξετάσεις γενικής αίματος και βιοχημικό έλεγχο σύμφωνα με τις οποίες οι τιμές των αιμοπεταλίων του ήταν ιδιαιτέρως χαμηλές, κυμαινόμενες από 26.000 έως 93.000 (με τιμή αναφοράς 140.000 – 390.000) και έπασχε από θρομβοπενία, ενώ o ΙΝR [δείκτης παρακολούθησης της πηκτικότητας του αίματος] κυμαινόταν από 1.340 έως 3.638 μονάδες (με τιμές αναφοράς 0.85 έως 1.15) (βλ. σχετ. τα ομόχρονα έγγραφα αποτελεσμάτων του Αιματολογικού Εργαστηρίου του Γ.Ν. Πτολεμαΐδας, τα οποία περιλαμβάνονται στον ιατρικό του φάκελο). Σύμφωνα με τις εκθέσεις πραγματογωμοσύνης των ……………….. ορθοπεδικής χειρουργού, και ………………., αιματολόγου, με εξαίρεση την ημέρα εισαγωγής του θανόντος στο νοσοκομείο, στις 20.2.2012, που του χορηγήθηκε δόση inohep 0.6 x 2 και την 25.2.2012 που o ΙΝR ήταν 3.638 και τα αιμοπετάλια 54.000 και δεν του χορηγήθηκε αντιπηκτική αγωγή, ο θανών, καθ’ όλη την διάρκεια της νοσηλείας του, παρέμεινε χωρίς ουσιαστική αντιπηκτική κάλυψη καθώς του χορηγούνταν sintrom σε υποθεραπευτικά επίπεδα. Και ναι μεν ο ασθενής έπασχε από θρομβοπενία που καθιστούσε δύσκολους τους χειρισμούς στην φαρμακευτική του αγωγή, καθώς διέτρεχε κίνδυνο αιμορραγικού επεισοδίου σε περίπτωση υπερδοσολογίας του αντιπηκτικού φαρμάκου sintrom, όπως ορθά, καταρχήν, συνεκτιμήθηκε από τους ιατρούς του εναγόμενου νοσοκομείου, και προβάλλεται από το τελευταίο, όμως, έπρεπε, με την συνδρομή ακόμη και ιατρού άλλης ειδικότητας, όπως ενδεικτικά αγγειοχειρουργού ή αιματολόγου, είτε να γίνουν προσπάθειες να αντιμετωπιστεί η θρομβοπενία με την ανεύρεση του αιτίου της και την διόρθωσή της είτε να χορηγηθεί σε αυτόν άλλη φαρμακευτική αγωγή (ενδεχομένως άλλη φαρμακευτική ουσία) σε δοσολογία που θα ήταν (δυνητικά) επαρκής για την αντιμετώπιση της ΕΝΦΒ και την πρόληψη της Π.Ε., με δεδομένο εξάλλου ότι παρά την χορήγηση του sintrom δεν είχε επιτευχθεί ο στόχος της θεραπείας που ήταν η διατήρηση του ΙΝR σε τιμή 2-3. Κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο κρίνει ότι οι ιατροί του εναγόμενου νοσοκομείου παρέλειψαν να διενεργήσουν όλες τις ενδεδειγμένες ιατρικώς ενέργειες για την χορήγηση στον θανόντα της κατάλληλης για την κατάσταση της υγείας τους φαρμακευτικής αγωγής με αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια της δεύτερης νοσηλείας του να μην του παρασχεθεί επαρκής αντιπηκτική προστασία-θρομβοπροφύλαξη, να μην αντιμετωπιστεί η ΕΤΒΘ από την οποία έπασχε και τελικά να υποστεί Π.Ε.. κατ΄ αποδοχήν του σχετικού ισχυρισμού των εναγόντων ως βάσιμου. Περαιτέρω, όμως, όσον αφορά τον ισχυρισμό των εναγόντων ότι η ΕΝΒΘ που εμφάνισε ο θανών ήταν αποτέλεσμα παράνομων ενεργειών και παραλείψεων του εναγόμενου νοσοκομείου καθώς, όπως υποστηρίζουν ο ……………… δεν επέδειξε την επιβεβλημένη από τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης επιμέλεια ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης στον ασθενή επιπλοκών ως συνέπεια της διενεργηθείσας επέμβασης αρθροπλαστικής, καθώς δεν υπέβαλε αυτόν στις ενδεικνυόμενες ιατρικές εξετάσεις, κατά την διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του, όσο και κατά την έξοδό του από αυτό (στις 6.2.2012) καθώς δεν του χορήγησε εγγράφως συγκεκριμένες οδηγίες για προφυλάξεις που έπρεπε να λάβει, όπως αποφυγή κόπωσης και δραστηριοτήτων, διενέργεια εξετάσεων, χρήση αντιθρομβωτικής κάλτσας κλπ., και η φαρμακευτική αγωγή που του χορηγήθηκε ήταν ακατάλληλη και ανεπαρκής, αυτός είναι απορριπτέος ως ουσία αβάσιμος. Και τούτο διότι, όπως αναλυτικά αναφέρεται στις προαναφερθείσες εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, καταρχάς η ΕΝΒΘ αποτελεί πιθανή μετεγχειρητική επιπλοκή, στις δε ορθοπαιδικές επεμβάσεις –κυρίως γονάτων και ισχίων- το ποσοστό εμφάνισης της επιπλοκής αυτή ανέρχεται σε ποσοστό 45%- 70%. Επιπρόσθετα, στον θανόντα κατά την διάρκεια της πρώτης νοσηλείας του χορηγήθηκε κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή θρομβοπροφύλαξης (χορήγηση ηπαρίνης –innohep) και, εν συνεχεία αυτός εξήλθε του νοσοκομείου με οδηγίες για λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής (λήψη για ένα μήνα xarelto) και σχετικές οδηγίες που έπρεπε να ακολουθήσει, οι οποίες δεν απαιτείτο να είναι έγγραφες, κινητοποιήθηκε δε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, απορριπτέος πρωτίστως ως αορίστως προβαλλόμενος είναι και ο ισχυρισμός του εναγόμενου νοσοκομείου ότι ο θανών επέδειξε αμελή συμπεριφορά, προσερχόμενος στο νοσοκομείο δύο εβδομάδες μετά την μετεγχειρητική του έξοδο, καθόσον με αυτόν δεν προσδιορίζεται ποια στοιχεία στοιχειοθετούν την επικαλούμενη ως αμελή συμπεριφορά του θανόντος και πώς αυτή συνδέεται με την επελθούσα ζημία (θάνατο). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ιδρύεται ευθύνη του εναγόμενου νοσοκομείου κατά τα άρθρα 105 Εισ.Ν.Α.Κ. και 932 εδάφιο τελευταίο του Α.Κ.,  προς αποζημίωση των εναγόντων, λόγω της ψυχικής οδύνης που βίωσαν εξ αιτίας του θανάτου του συγγενούς τους που, όπως έγινε δεκτό, προήλθε από παράνομες ενέργειες και παραλείψεις οργάνων του εναγόμενου νοσοκομείου κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του στο εναγόμενο το χρονικό διάστημα από 21.2.2012 έως 5.3.2012. Ακολούθως, λαμβάνοντας υπόψιν τις συνθήκες υπό τις οποίες επήλθε ο θάνατος του ………………….., το βαθμό υπαιτιότητας και τις παράνομες πράξεις και παραλείψεις του ιατρικού προσωπικού του εναγομένου νοσοκομείου, όπως αυτές περιγράφησαν ανωτέρω, την ηλικία του θανόντος (56 ετών), την κατάσταση της υγείας του, το βαθμό συγγένειας του με τους ενάγοντες (σύζυγος της πρώτης και πατέρας των δεύτερης και τρίτου), την ηλικία των εναγόντων κατά τον κρίσιμο χρόνο (της πρώτης, 48 ετών, της δεύτερης, 18 ετών, και του τρίτου, 13 ετών) και την βαθύτατη θλίψη και τον ψυχικό πόνο που υπέστησαν, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, συνεπεία του θανάτου του, γεγονός που δεν αμφισβητείται εκ μέρους του εναγομένου, και, συνεκτιμώντας το σύνολο των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του νοσοκομείου να καταβάλει, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ. και 932 του Α.Κ., εύλογη χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 50.000 ευρώ για την πρώτη των εναγόντων και 40.000 ευρώ κάθε ένα από τους δεύτερη και τρίτο των εναγόντων, κατά μερική αποδοχή του αγωγικού αιτήματος. Εξάλλου, η οικονομική κατάσταση του εναγόμενου νοσοκομείου δεν αποτελεί νόμιμο προσδιοριστικό στοιχείο μειωτικό ή αυξητικό του ύψους της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ψυχικής οδύνης (βλ. ΣτΕ 2473/2019, 868/2011, 1243/2010, 2579/20006), αβασίμως δε προβάλλεται το αντίθετο από τους διαδίκους. 
    15. Επειδή, όσον αφορά τα αιτούμενα κονδύλια αποζημίωσης κατ΄άρθρο 928 εδ. β΄ του Αστικού Κώδικα, καταρχάς, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι ο περί αοριστίας του αγωγικού αιτήματος επιδικάσεως διατροφής στους 2ο και 3ο από τους ενάγοντες ισχυρισμούς του εναγόμενου. Και τούτο, διότι στο δικόγραφο της αγωγής αναφέρονται αναλυτικά ανά μήνα και εφάπαξ τα ποσά που ζητούνται για καθέναν από αυτούς ως έξοδα διατροφής, αναλυόμενα για την 2η σε έξοδα διατροφής, ένδυσης, υπόδησης, εκπαίδευσης και ενοίκιο κατοικίας και για τον 3ο, για το χρονικό διάστημα μέχρι την ενηλικίωσή του, σε έξοδα διατροφής, ένδυσης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας και για το χρονικό διάστημα μετά την ενηλικίωση του, σε έξοδα διατροφής, ένδυσης, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας και ενοίκιο κατοικίας, χωρίς να απαιτείται, για την πληρότητα και το ορισμένο της αγωγής  η ανάλυση των ποσών διατροφής που ζητούν σε επιμέρους κονδύλια (βλ. ΣτΕ 15/2022 σκ.8, και βλ. ΑΠ 823/2000). Περαιτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ότι η ύπαρξη και το μέγεθος της ζημίας εξαιτίας της οποίας μπορεί να ζητηθεί και να επιδικασθεί από το δικαστήριο αποζημίωση κατ΄ άρθρο 928 εδ. β΄ του Αστικού Κώδικα, εξαρτάται σε κάθε περίπτωση από τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής, όπως διαμορφώνονται στα πλαίσια της συμβίωσης, και από τις δυνάμεις και τον συσχετισμό των δυνάμεων των συζύγων, βάσει του ύψους των τυχόν εισοδημάτων και της λοιπής περιουσίας του δικαιούχου, σε συσχετισμό προς τα εισοδήματα, την περιουσιακή κατάσταση και την παροχή υπηρεσιών του θανόντος συζύγου, τα οποία (στοιχεία) πρέπει να εκτίθενται από τους διαδίκους και να αποδεικνύονται (ΣτΕ 15/2022, 544/2009). Εν προκειμένω, οι ενάγοντες επικαλούνται ότι ο θανών, διατηρούσε στο παρελθόν ατομική επιχείρηση γουνοποιίας, τη λειτουργία της οποίας αναγκάστηκε να διακόψει λόγω της ευρύτερης οικονομικής κρίσης, και ότι το έτος 2012 επρόκειτο να απασχοληθεί ως τεχνίτης γούνας με σύμβαση εργασίας στην επιχείρηση του ……………….. αποκομίζοντας μηνιαίως το ποσό των 905 ευρώ. Επίσης, ισχυρίζονται ότι εκτελούσε στην οικία τους εργασίες επισκευής και συντήρησης της τελευταίας, όπως εργασίες ελαιοχρωματισμού, απλές ηλεκτρολογικές και υδραυλικές εργασίες. Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους προσκομίζουν το από 14-2-2017 ιδιωτικό έγγραφο-δήλωση του ………………………., με το οποίο ο τελευταίος δηλώνει ότι διατηρεί εργαστήριο γούνας στην Καστοριά και ότι επρόκειτο να απασχολήσει τον θανόντα, ως τεχνίτη γούνας με μηνιαίες καθαρές αποδοχές ανερχόμενες στο ποσό των 905 ευρώ. Το έγγραφο, όμως, αυτό δεν αποτελεί νόμιμο αποδεικτικό μέσο καθόσον δεν έχει ληφθεί κατά τη διαδικασία που ορίζει το άρθρο 185 του ως Κ.Δ.Δ, και, συνεπώς, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 8, δεν επιτρέπεται να ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο ούτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων. Κατόπιν τούτων, με δεδομένο ότι οι ενάγοντες δεν προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία να προκύπτει η άσκηση από μέρους του θανόντος της προαναφερόμενης επαγγελματικής δραστηριότητας του γουνοποιού και τα εισοδήματα του από αυτήν τόσο στο παρελθόν όσο και κατά τον χρόνο του επισυμβάντα θανάτου του (όπως εκκαθαριστικά σημειώματα, πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος), ούτε στοιχεία σχετικά με τυχόν προπαρασκευαστικές ενέργειες, από τις οποίες θα μπορούσε να πιθανολογηθεί ότι στο μέλλον, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, θα αποκόμιζε το επικαλούμενο με την αγωγή εισόδημα από την εργασία του ως γουνοποιού, και με δεδομένο ότι δεν προβάλλεται ότι ο θανών διέθετε κάποια άλλη πηγή εισοδήματος ή περιουσία, ενώ δεν προσκομίζονται στοιχεία προς απόδειξη της παροχής των επικαλούμενων προσωπικών υπηρεσιών (αποτιμητών σε χρήμα), συνεκτιμωμένης περαιτέρω και της κατάστασης της υγείας του σε σχέση με την πάθηση (ορθοπεδικής φύσεως) που εμφάνιζε, η οποία οδήγησε στην υποβολή του στην επίμαχη χειρουργική επέμβαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν δύναται να προσδιοριστεί το είδος και το μέγεθος της συνεισφοράς του θανόντος στην αντιμετώπιση των οικογενειακών αναγκών και επομένως, το σχετικό αίτημα περί καταβολής αποζημίωσης λόγω της στέρησης της συνεισφοράς του στα έξοδα διατροφής των εναγόντων, πρέπει να απορριφθεί ως αναπόδεικτο.
    16. Επειδή, τέλος, κατά το άρθρο 165 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., η αμοιβή του πραγματογνώμονα καθορίζεται από το δικαστήριο που διέταξε την πραγματογνωμοσύνη, με την οριστική του απόφαση, ενώ ως προς τον καταλογισμό της εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 275 του ίδιου Κώδικα. Κατά συνέπεια, ως προς το ύψος της αμοιβής της πραγματογνώμονα, η οποία διορίσθηκε με την 324/2020 απόφαση του Δικαστηρίου τούτου και συνέταξε, μετά από εκτίμηση των στοιχείων της δικογραφίας, την 27-11-2020 έκθεση πραγματογνωμοσύνης, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή δεν υπέβαλε αναλυτικό πίνακα προς προσδιορισμό των δαπανών και της αμοιβής της και συνεκτιμώντας το είδος της διεξαχθείσας πραγματογνωμοσύνης, τον εκτιμώμενο χρόνο απασχόλησής της και τις ειδικές γνώσεις που απαιτήθηκαν για την ολοκλήρωσή της, καθορίζει, κατά την κρίση του, την αμοιβή της στο ποσό των επτακοσίων (700) ευρώ, το οποίο καταλογίζεται κατ’ ίσα μέρη μεταξύ των διαδίκων, σύμφωνα με το άρθρο 165 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ., σε συνδυασμό με το άρθρο 275 παρ. 1 εδ. γ΄ του ίδιου Κώδικα.
    17. Επειδή, κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αγωγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των 50.000 ευρώ και σε καθέναν από τους δεύτερη και τρίτο των εναγόντων το ποσό των 40.000 ευρώ από την ανωτέρω αιτία, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής (βλ. την 8973/17-2-2017 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας Εφετείου Δυτικής Μακεδονίας ……………………….), με επιτόκιο 6% ετησίως (κατ’άρθρο 21 του Κ.Δ. της 26-6/10-7-1944) για το τμήμα της αξίωσης τόκου που ανάγεται σε χρόνο πριν από τον επόμενο μήνα έναρξης ισχύος του άρθρου 45 του ν. 4607/2019 (Α’ 65/24.4.2019) και με το επιτόκιο που ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 45 του ν. 4607/2019 για το τμήμα της ίδιας αξίωσης που ανάγεται σε χρόνο μετά τον πρώτο μήνα έναρξης ισχύος του νόμου αυτού. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να συμψηφιστούν ανάμεσα στους διαδίκους, λόγω της μερικής νίκης και μερικής ήττας αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 275 παρ. 1 εδάφιο γ’ του Κ.Δ.Δ..

    Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α

    Αποβάλλει από τη δίκη το ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Κοζάνης Μαμάτσειο».

    Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

    Αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγόμενου Νοσοκομείου με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο» να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και σε καθέναν από τους δεύτερη και τρίτο των εναγόντων το ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ, νομιμοτόκως κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.

    Καθορίζει την αμοιβή της πραγματογνώμονα ιατρού – αιματολόγου ………………….. στο ποσό των επτακοσίων (700) ευρώ, το οποίο οι διάδικοι οφείλουν να της καταβάλουν, από τριακόσια πενήντα (350) ευρώ έκαστος.

    Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα ανάμεσα στους διαδίκους.

    Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Κοζάνη στις 7.2.2023 και στις 26.5.2023 και η απόφαση δημοσιεύθηκε στον ίδιο τόπο, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στις 17.7.2023.

    Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                     Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ

                       Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

    Πηγή :
    adjustice.gr
    Share.

    Σχετικές Αναρτήσεις

    casibom http://wmpmb.wima.ac.id/ casibom giriş casibom casibom giriş casibom https://finallylearn.com/ casibom https://duchessofwisbeach.co.za/ https://zoomorelia.michoacan.gob.mx/bets10/ https://maps.google.com.tr/mobile?q=Bets10+-+Bets10+Giris+Guncel+-+duchessofwisbeach.co.za https://www.google.com.tr/search?q=Casibom+-+Casibom+Giris+Guncel+-+glcensus.org https://maps.google.com.tr/mobile?q=deneme+bonusu+veren+siteler+-+asadorelgordoo.com https://maps.google.com.tr/mobile?q=casibom+casibom+giris+guncel+-+glcensus.org https://maps.google.com.tr/mobile?q=seo+-+seo%20paketleri+backlink+paketleri+-+deepseoo.com https://maps.google.com.tr/mobile?q=Bets10+-+Bets10+Giris+Guncel+-+evenswiss.co.uk https://maps.google.com.tr/mobile?q=betturkey+-+betturkey+giris+guncel+-+katembe2.com casibom https://maps.google.com.tr/mobile?q=casibom+giris+glcensus.org casibom jojobet betturkey betturkey casino siteleri xslot Casibom bahis siteleri casino siteleri deneme bonusu veren siteler https://maps.google.com.tr/mobile?q=Casibom+-+Casibom+Giris+-+Casibom+Resmi+Giris+-+Coredialpartners.com https://casilbom747.com/ casibom deneme bonusu veren siteler Marsbahis giriş casibom https://t.me/casibomgirisguncel