Φυγή των δημόσιων υπαλλήλων προς τη σύνταξη με πάνω από 15.000 αιτήσεις και τους εκπαιδευτικούς να σέρνουν πρώτοι «τον χορό» της εξόδου δείχνουν τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 2025.
Κώστας Κατίκος
Οι νέες αιτήσεις που θα υποβληθούν για συνταξιοδότηση από τον στενό δημόσιο τομέα το 2025, δηλαδή από υπουργεία, δημόσιους οργανισμούς, νοσοκομεία και κρατικούς φορείς, που η μισθοδοσία των υπαλλήλων τους βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, θα υπερβούν τις αιτήσεις του 2024 και του 2023 και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που κάνουν οι υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου, αναμένεται να φτάσουν τις 15.067.
Ο πραγματικός αριθμός των συνταξιοδοτούμενων αναμένεται ότι θα είναι μεγαλύτερος, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η έξοδος του 2023 άγγιξε τις 20.000, ενώ στα ίδια ή και υψηλότερα επίπεδα θα είναι και αυτή του 2024.
Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2025 αναφέρεται ότι οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης τακτικών υπαλλήλων, η μισθοδοσία των οποίων βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, παρουσιάζουν αυξητική τάση κατά τα τελευταία έτη.
Το 2023, βάσει απολογιστικών στοιχείων, αποχώρησαν συνολικά 14.621 τακτικοί υπάλληλοι, εκ των οποίων το 33% από το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, το 22% από το υπουργείο Υγείας και το 24% συνολικά από τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη.
Επίσης, με βάση τα μέχρι 30.9.2024 διαθέσιμα στοιχεία αποχωρήσεων έτους 2024 και λαμβανομένων υπόψη των εκτιμήσεων της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής (ΕΑΑ), αναμένεται ότι οι αποχωρήσεις υπαλλήλων, των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, θα διαμορφωθούν σε 14.649 για το 2024 και σε 15.094 για το 2025.
Το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών (82%) για καθένα από τα έτη 2024 και 2025 εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να καταλαμβάνουν τα τέσσερα προαναφερθέντα υπουργεία (Παιδείας, Υγείας, Εθνικής Αμυνας και Προστασίας του Πολίτη).
Τα στοιχεία των νέων συνταξιοδοτήσεων του ΕΦΚΑ δείχνουν πάντως ότι το 2024 θα είναι άλλη μία χρονιά μεγάλης «εξόδου» ασφαλισμένων προς τη σύνταξη. Ηδη στο πρώτο 7μηνο του έτους οι αιτήσεις απονομής νέων συντάξεων έφτασαν τις 117.000. Στις νέες αιτήσεις περιλαμβάνονται οι απονομές συντάξεων γήρατος, αναπηρίας και θανάτου και αναμένεται το πλήθος των νέων δικαιούχων σύνταξης και από τις τρεις κατηγορίες να προσεγγίσει φέτος τους 190.000 με 200.000. Πάνω από τις μισές θα είναι συντάξεις λόγω γήρατος από όλα ταμεία.
Η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων θέτει σε δοκιμασία το ασφαλιστικό σύστημα με ολοένα και αυξανόμενη τη δαπάνη για νέες συντάξεις.
Τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην εισηγητική έκθεση του νέου προϋπολογισμού δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια εφησυχασμού.
Η αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών για το 2025 θα είναι μεγαλύτερη από το 2024, παρότι το ποσοστό αύξησης των συντάξεων θα είναι μικρότερο, στο 2,4% έναντι 3% το 2024.
Οι συνταξιοδοτικές δαπάνες για το 2025 προβλέπεται να αυξηθούν κατά 961 εκατ. ευρώ (έναντι αύξησης 920 εκατ. ευρώ το 2024) και το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης θα προέλθει από τις νέες συνταξιοδοτήσεις.
Μικρότερο πλεόνασμα σε ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ, ΕΟΠΥΥ
Οι αυξημένες υποχρεώσεις του ασφαλιστικού δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) όπου ανήκουν ο ΕΦΚΑ, η ΔΥΠΑ και ο ΕΟΠΥΥ, το οποίο προβλέπεται να είναι πλεονασματικό κατά 999 εκατ. ευρώ για το 2025, πλην όμως θα είναι μικρότερο κατά 161 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2024. Το πλεόνασμα εκτιμάται μικρότερο επειδή οι δαπάνες θα αυξηθούν πιο πολύ από τα έσοδα. Ειδικότερα, τα έσοδα των ΟΚΑ προβλέπεται να ανέλθουν σε 52,16 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,19 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024, ενώ οι δαπάνες προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 1,35 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024 και να ανέλθουν σε 51,16 δισ. ευρώ.
Αν δει κανείς από πού προέρχεται η αύξηση των δαπανών, θα διαπιστώσει ότι κατά 70% είναι από τις συνταξιοδοτικές δαπάνες που θα αυξηθούν κατά 961 εκατ. ευρώ το 2025, έναντι αύξησης 920 εκατ. ευρώ που εκτιμάται για το 2024. Η διαφορά των 40 εκατ. ευρώ στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών μεταξύ 2024 και 2025 θα έπρεπε να είναι μηδενική και οι δαπάνες για το 2025 μικρότερες καθώς η αύξηση των συντάξεων για το 2025 (2,4%) υπολείπεται του 2024 (3%). Οπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού για την αύξηση συντάξεων το 2025 κατά 2,4% θα διατεθούν 398 εκατ. ευρώ έναντι 440 εκατ. ευρώ που στοίχισε η αύξηση 3% για το 2024. Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι τη «μερίδα του λέοντος» στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών του 2025 την έχουν οι νέες συνταξιοδοτήσεις που θα κοστίσουν τουλάχιστον 422 εκατ. ευρώ. Στις δαπάνες υγείας δε (φαρμακευτική δαπάνη, δαπάνη παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ), η αύξηση θα είναι μόλις 142 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2024.
Μαξιλάρι εσόδων, παρά τη μείωση των εισφορών
Στα δε έσοδα προβλέπεται αύξηση εισπράξεων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 434 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση των μισθών και της απασχόλησης ως αποτέλεσμα του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, στη νέα αναμενόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα εντός του 2025 και στην αύξηση του μισθολογίου του δημόσιου τομέα από τον Απρίλιο 2025 σε συνέχεια της αύξησης του κατώτατου μισθού. Η δε απώλεια εσόδων από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών υγειονομικής περίθαλψης κατά 1% για τους μισθωτούς και τους εργοδότες εκτιμάται στα 440 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί με ισόποση επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ από τον προϋπολογισμό.
20.000 προσλήψεις για να καλυφθούν οι αποχωρήσεις
Σε 20.000 περίπου αναμένεται να ανέλθουν το έτος 2025 οι νέοι διορισμοί και οι προσλήψεις, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νέου κρατικού προϋπολογισμού.
Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εκτιμώμενες προς υλοποίηση προσλήψεις με βάση τον προγραμματισμό έτους 2025 (συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών σε παραγωγικές σχολές ενστόλων), καθώς και προσλήψεις (εντός του κανόνα 1:1) που δεν υλοποιήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη. Η κατανομή των προσλήψεων αυτών στους επιμέρους φορείς θα πραγματοποιηθεί από το υπουργείο Εσωτερικών με γνώμονα τα αιτήματα και τις ανάγκες των φορέων.
Από 1-1-2024 μέχρι 30-9-2024 οι διορισμοί και οι προσλήψεις (εντός και εκτός κανόνα 1:1) τακτικών υπαλλήλων, των οποίων η μισθοδοσία βαρύνει απευθείας τον τακτικό προϋπολογισμό, ανέρχονται σε 18.010.
Ειδικότερα, στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού πραγματοποιήθηκαν 9.792 διορισμοί, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα ανήκουν στην κατηγορία των μόνιμων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ στο υπουργείο Υγείας πραγματοποιήθηκαν 3.090 διορισμοί.
Οι αυξήσεις για όσους αποχωρήσουν του χρόνου
Οι δημόσιοι υπάλληλοι (όπως και όλοι οι ασφαλισμένοι) που θα συνταξιοδοτηθούν το 2025 θα πάρουν την αυξημένη κατά 2,4% εθνική σύνταξη, η οποία από 426,17 ευρώ που είναι τώρα θα διαμορφωθεί στα 436,40 ευρώ, και την ανταποδοτική σύνταξη βάσει των ετών ασφάλισης και του μέσου όρου των συντάξιμων μισθών από το 2002 έως τον τελευταίο μήνα πριν απ’ τη συνταξιοδότηση.
Σύμφωνα με τους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει o Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής:
- Δημόσιος υπάλληλος κατηγορίας Υ.Ε. με 36 έτη και συντάξιμες αποδοχές 1.329 ευρώ θα πάρει σύνταξη 965 ευρώ μικτά εκ των οποίων 436,40 ευρώ η εθνική σύνταξη και 529 ευρώ η ανταποδοτική.
- Δημόσιος υπάλληλος κατηγορίας Δ.Ε. με 38 έτη και συντάξιμες αποδοχές 1.656 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.180 ευρώ μικτά εκ των οποίων 436,40 ευρώ η εθνική σύνταξη και 744 ευρώ η ανταποδοτική.
- Δημόσιος υπάλληλος κατηγορίας Τ.Ε. με 40 έτη και συντάξιμες αποδοχές 2.159 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.516 ευρώ μικτά εκ των οποίων 436,40 ευρώ η εθνική σύνταξη και 1.080 ευρώ η ανταποδοτική.
- Δημόσιος υπάλληλος κατηγορίας Π.Ε. με 40 έτη και συντάξιμες αποδοχές 2.310 ευρώ θα πάρει σύνταξη 1.592 ευρώ μικτά εκ των οποίων 436,40 ευρώ η εθνική σύνταξη και 1.156 ευρώ η ανταποδοτική.
Τι σύνταξη θα πάρουν από το Δημόσιο όσοι αποχωρήσουν το 2025
| Ετη ασφάλισης | Κατηγορία Υ.Ε. | Κατηγορία Δ.Ε. | ||
| Συντάξιμες αποδοχές | Ποσό σύνταξης | Συντάξιμες αποδοχές | Ποσό σύνταξης | |
| 33 | 1.285 € | 852 € | 1.537 € | 933 € |
| 36 | 1.329 € | 965 € | 1.597 € | 1.072 € |
| 38 | 1.372 € | 1.053 € | 1.656 € | 1.180 € |
| 40 | 1.406 € | 1.140 € | 1.708 € | 1.291 € |
| Ετη ασφάλισης | Κατηγορία Τ.Ε. | Κατηγορία Π.Ε. | ||
| Συντάξιμες αποδοχές | Ποσό σύνταξης | Συντάξιμες αποδοχές | Ποσό σύνταξης | |
| 33 | 1.995 € | 1.081 € | 2.115 € | 1.120 € |
| 36 | 2.051 € | 1.253 € | 2.174 € | 1.302 € |
| 38 | 2.106 € | 1.382 € | 2.233 € | 1.439 € |
| 40 | 2.159 € | 1.516 € | 2.310 € | 1.592 € |
Υ.Ε. = ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, Δ.Ε. = ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, Τ.Ε. = ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, Π.Ε. = ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
*Ποσά συντάξεων μικτά, προ κρατήσεων και προ φόρου.
