Το γεγονός ότι στο πλήρες κείμενο των πρακτικών περιλαμβάνονταν και προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων δεν κώλυε την ικανοποίηση του υποβληθέντος αιτήματος
Την παράλειψη των αρμοδίων οργάνων της Διοίκησης να χορηγήσουν σε διοικούμενο έγγραφα και στοιχεία που είχε ζητήσει ακύρωσε το Δ’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, συνεκδικάζοντας δύο αιτήσεις ακυρώσεως που είχαν ασκηθεί.
Ο αιτών είχε υποβάλει αίτηση συμμετοχής σε πρόγραμμα υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. . [«Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.)], το οποίο αφορούσε το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020, κατά το οποίο ο ίδιος ήταν φοιτητής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η αίτησή του για τη λήψη της υποτροφίας απερρίφθη με την από 7-4-2022 απόφαση του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., όπως απορριπτική υπήρξε και η απόφαση επί τη σχετικής ενστάσεως που αυτός υπέβαλε.
Στις 11-7-2022 ο αιτών υπέβαλε αίτηση για τη χορήγηση αντιγράφων των πρακτικών τριών συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος. Σύμφωνα με την αίτησή του, η χορήγηση των αντιγράφων αυτών ήταν αναγκαία προκειμένου να ασκήσει αίτηση ακυρώσεως κατά των απορριπτικών της αιτήσεώς του για τη λήψη υποτροφίας αποφάσεων.
Στις 18-7-2022 το Τμήμα Υποτροφιών Προπτυχιακών Σπουδών της Διεύθυνσης Υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. απάντησε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αποστέλλοντάς του αποσπάσματα των πρακτικών των δύο συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος, ενημερώνοντάς τον ότι η τρίτη απόφαση του οργάνου δεν αφορούσε τη δική του περίπτωση.
Τρεις ημέρες αργότερα, ο αιτών υπέβαλε νέα αίτηση προς το Ι.Κ.Υ., με την οποία ζήτησε να του χορηγηθούν αντίγραφα του πλήρους κειμένου (και όχι μόνον αποσπάσματα) των πρακτικών των προαναφερθεισών συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος, χωρίς την αναγραφή των προσωπικών στοιχείων των υπολοίπων υποψηφίων. Ζήτησε, επίσης, να του χορηγηθεί και η «σχετική πρόσκληση των μελών του ΔΣ, όπου αναγράφεται και η ημερήσια διάταξη, καθώς και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο από το οποίο προκύπτει ότι κλητεύθηκαν όλα τα μέλη του ΔΣ». Στη δεύτερη αυτή αίτησή του για τη χορήγηση εγγράφων ο αιτών ανέφερε ότι έχει ασκήσει αίτηση ακυρώσεως και αίτηση αναστολής εκτελέσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κατά των σχετικών με την απόρριψη της αιτήσεώς του για τη χορήγηση υποτροφίας αποφάσεων και ότι η πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα και στοιχεία ήταν αναγκαία, προκειμένου να εξετάσει αν στοιχειοθετούνται τυπικοί λόγοι ακυρώσεως των εν λόγω αποφάσεων σχετικοί με την τήρηση των κανόνων συγκρότησης, σύνθεσης και λειτουργίας των συλλογικών οργάνων της διοικήσεως.
Περαιτέρω, στις 6-9-2022, ο αιτών υπέβαλε νεότερη αίτηση, με την οποία ζήτησε να του χορηγηθούν επιπλέον και αντίγραφα των πρακτικών που τηρήθηκαν σε άλλες δύο συνεδριάσεις του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. «με θέμα την έκδοση κοινής απόφασης σχετικά με τον καθορισμό των όρων και της διαδικασίας επιλογής για τη χορήγηση προπτυχιακών υποτροφιών ακαδημαϊκού έτους 2019-2020», καθώς και της εισηγήσεως της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σχετικά με τη δαπάνη που προκαλείται στον κρατικό προϋπολογισμό από την προκήρυξη του συγκεκριμένου προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης φοιτητών.
Οι ως άνω αιτήσεις του αιτούντος δεν απαντήθηκαν από το Ι.Κ.Υ., με τον αιτούντα αφενός να υποβάλλει σχετική αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη, αφετέρου να λαμβάνει παραγγελία της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Αθηνών
Ακολούθως, στις 22-11-2022 ο αιτών κατέθεσε την πρώτη εκ των δύο συνεκδικασθεισών αιτήσεων ακύρωσης, στρεφόμενος κατά της παράλειψης του Ιδρύματος να απαντήσει από των δύο αιτήσεών του για χορήγηση εγγράφων. Μια ημέρα αργότερα, επέδωσε εξώδικη πρόσκληση στο Ι.Κ.Υ. για την εκτέλεση της εκδοθείσας εισαγγελικής παραγγελίας.
Επί των ανωτέρω αιτημάτων του αιτούντος εκδόθηκε η από 5-12-2022 πράξη του Προέδρου του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., στην οποία αναφερόταν ότι «σας επαναλαμβάνουμε ότι τα σχετικά αποσπάσματα των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου, που αφορούν το αντικείμενο της αίτησης ακυρώσεως, σας έχουν ήδη χορηγηθεί και περιλαμβάνουν το σύνολο των στοιχείων που επιπροσθέτως αιτείσθε, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι δεν προκύπτει από το κείμενο των αιτήσεών σας εύλογο ενδιαφέρον σχετικά με τη χορήγηση του συνόλου των πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου τα οποία επιπροσθέτως περιέχουν και προσωπικά δεδομένα, υποκείμενα στις διατάξεις του Ν. 4624/2019 …».
Μετά την άσκηση αίτησης θεραπείας κατά της ανωτέρω πράξης, ο αιτών άσκησε τη δεύτερη από τις αιτήσεις ακύρωσης που συνεκδικάσθηκαν, στρεφόμενος κατά της ως άνω πράξης του Προέδρου του Δ.Σ. και κατά της σιωπηρής απόρριψης της αίτησης θεραπείας του.
Η απόφαση του Δικαστηρίου επί του παραδεκτού
Το Δικαστήριο έκρινε πως παραδεκτώς προσβλήθηκαν τόσο η παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας, που στοιχειοθετήθηκε από την παράλειψη των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Υ. να του χορηγήσουν τα έγγραφα και στοιχεία που είχε ζητήσει, όσο και η πράξη του Προέδρου του Δ.Σ. που εκδόθηκε ακολούθως. Επί της πράξης αυτής, το Δικαστήριο έκρινε ότι «Η πράξη αυτή, όπως προκύπτει από το ανωτέρω παρατεθέν περιεχόμενό της, δεν αποτελεί απλό πληροφοριακό έγγραφο, όπως αβασίμως ισχυρίζεται το Ι.Κ.Υ. με το υπ’ αριθμ. 12612/6.4.2023 έγγραφο των απόψεών του, αλλά με αυτήν εκδηλώθηκε η ρητή απόρριψη των αιτήσεων του αιτούντος». Αντίθετα, απαραδέκτως κρίθηκε πως προσβλήθηκε η σιωπηρή απόρριψη της αίτησης θεραπείας, καθώς αυτή στερείται εκτελεστού χαρακτήρα.
Επί της ουσίας (απόσπασμα απόφασης)
9. Επειδή, εν προκειμένω, ο αιτών στις από 21.7.2022, 6.9.2022 και 24.10.2022 αιτήσεις του προς το Ι.Κ.Υ. ανέφερε τους λόγους, για τους οποίους ζήτησε να του χορηγηθούν τα επίμαχα έγγραφα και στοιχεία (αντίγραφα του πλήρους κειμένου των πρακτικών των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., κατά τις οποίες ελήφθη η απόφαση επί της αιτήσεώς του για τη λήψη υποτροφίας, καθώς και επί της σχετικής ενστάσεώς του, στοιχεία σχετικά με την κλήση των μελών του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. να παραστούν κατά τις ως άνω συνεδριάσεις, καθώς και σχετικά με την ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων αυτών, αντίγραφα των πρακτικών των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., κατά τις οποίες καθορίσθηκαν οι όροι του επίμαχου προγράμματος υποτροφιών και, τέλος, αντίγραφο της υπ’ αριθμ. Φ.1/Γ/236/43811/Β1/16.4.2021 εισηγήσεως της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σχετικά με τη δαπάνη από την προκήρυξη του εν λόγω προγράμματος υποτροφιών). Συγκεκριμένα, ο αιτών εξέθεσε ότι η πρόσβαση στα στοιχεία αυτά συνδέεται με την επιδίωξη της αποτελεσματικής υπεράσπισης των συμφερόντων του σε σχέση με την απόρριψη της αιτήσεως συμμετοχής του στο προκηρυχθέν από το Ι.Κ.Υ. πρόγραμμα υποτροφιών ακαδημαϊκού έτους 2019-2020, απόρριψης κατά της οποίας, μάλιστα, άσκησε σχετική αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Ανέλυσε δε ειδικώς ότι επιθυμούσε την πρόσβαση στο πλήρες κείμενο των πρακτικών των οικείων συνεδριάσεων και στα στοιχεία σχετικά με την κλήση των μελών του Δ.Σ. και την ημερήσια διάταξη, προκειμένου να διακριβώσει αν στοιχειοθετούνται τυπικοί λόγοι ακυρώσεως των αποφάσεων του Δ.Σ. που ελήφθησαν κατά τις συνεδριάσεις αυτές.
Περαιτέρω, τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. και η εισήγηση Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων που ζήτησε επιπλέον ο αιτών με την από 6.9.2022 αίτησή του, σχετίζονταν με το πρόγραμμα υποτροφιών ακαδημαϊκού έτους 2019-2020, στο οποίο είχε υποβάλει αίτηση συμμετοχής ο αιτών και, κατ’ ακολουθίαν, με την προαναφερθείσα εκκρεμή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών αίτηση ακυρώσεώς του.
Υπό τα δεδομένα αυτά, θεμελιώνεται επαρκώς το εύλογο ενδιαφέρον του αιτούντος για τη χορήγηση των ζητηθέντων εγγράφων, αφού από τα στοιχεία που επικαλέσθηκε προκύπτει η σύνδεσή τους με προσωπική υπόθεσή του και με την επιδίωξη υπεράσπισης των συμφερόντων του σε σχέση με την υπόθεση αυτή. Τα δε διαλαμβανόμενα στην υπ’ αριθμ. 41490/5.12.2022 πράξη του προέδρου του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. ότι στον αιτούντα είχαν ήδη χορηγηθεί τα αποσπάσματα των πρακτικών των επιμάχων συνεδριάσεων που αφορούσαν την απόρριψη της αιτήσεώς του για τη λήψη υποτροφίας και ότι δεν θεμελίωνε εύλογο ενδιαφέρον για τη χορήγηση του πλήρους κειμένου των πρακτικών του Δ.Σ., δεν συνιστούν νόμιμη αιτιολογία απορρίψεως των αιτημάτων πρόσβασης στα ζητηθέντα έγγραφα. Τούτο διότι, σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα, τεκμηριώνεται, κατά τρόπο αντικειμενικό, η σύνδεση των ζητηθέντων στοιχείων με την προσωπική υπόθεση του αιτούντος και, συνεπώς, ο τελευταίος είχε δικαίωμα να λάβει γνώση του περιεχομένου αυτών, προκειμένου να εκτιμήσει ο ίδιος αν τα λοιπά στοιχεία, πέραν εκείνων που του δόθηκαν, ήταν κρίσιμα για την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του.
Εξ άλλου, στις ένδικες αιτήσεις του αιτούντος τα ζητούμενα στοιχεία προσδιορίζονταν κατά τρόπο επαρκώς συγκεκριμένο, δεν προκύπτει δε ότι οι αιτήσεις αυτές αφορούσαν τη χορήγηση «τεράστιου όγκου εγγράφων», όπως ισχυρίζεται το Ι.Κ.Υ. με τις απόψεις του και, συνεπώς, δεν στοιχειοθετείται περίπτωση καταχρηστικής ασκήσεως του δικαιώματος πρόσβασης σε δημόσια έγγραφα. Ούτε, άλλωστε, το γεγονός ότι στο πλήρες κείμενο των πρακτικών που ζήτησε ο αιτών περιλαμβάνονταν και προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων, όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη πράξη του προέδρου του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., κώλυε την ικανοποίηση του σχετικού αιτήματος, καθ’ όσον τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Υ. όφειλαν να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να ικανοποιήσουν το δικαίωμα του αιτούντος για πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα τηρώντας παράλληλα τυχόν υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως λ.χ. με την απάλειψη των σημείων που αφορούσαν δεδομένα τρίτων προσώπων που δεν συνδέονταν με την περίπτωση του αιτούντος.
Εξ άλλου, ειδικώς ως προς το αίτημα του αιτούντος για τη χορήγηση αντιγράφου της υπ’ αριθμ. Φ.1/Γ/236/43811/Β1/16.4.2021 εισηγήσεως της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σε περίπτωση που τα όργανα του Ιδρύματος δεν τηρούσαν στο αρχείο τους αντίγραφο της ανωτέρω εισηγήσεως, όφειλαν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, να παραπέμψουν το σχετικό αίτημα του αιτούντος στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για τη διεκπεραίωσή του (πρβλ. ΣτΕ 4588/2015, 4594/2015).
Υπό τα δεδομένα αυτά και εφ’ όσον δεν προκύπτει ότι συνέτρεχε κάποιος από τους προβλεπόμενους στην παράγραφο 3 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας λόγους που δικαιολογούν την άρνηση χορήγησης εγγράφων, η παράλειψη των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Υ. να χορηγήσουν στον αιτούντα τα έγγραφα και στοιχεία που ζήτησε με τις από 6.9.2022 και 24.10.2022 αιτήσεις του, η οποία εκδηλώθηκε αρχικώς με την άπρακτη πάροδο εικοσαημέρου από την υποβολή των εν λόγω αιτήσεων και εν συνεχεία με την έκδοση της υπ’ αριθμ. 41490/5.12.2022 πράξεως του προέδρου του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ., είναι μη νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις ακυρώσεως και πρέπει να ακυρωθεί (πρβλ. ΣτΕ 3096/1988). Κατόπιν δε αυτού, παρέλκει η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως ως αλυσιτελής.
Η απόφαση έχει δημοσιευτεί στη βάση αναζήτησης νομολογίας του ΣτΕ.
