Θανάσης Κουκάκης
Σήμερα, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης παραμένει στα 62 έτη.
Το 2025 δεν θα φέρει καμία αλλαγή στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς η επόμενη επανεξέταση της σχετικής νομοθεσίας έχει προγραμματιστεί για το 2027. Η σταθερότητα αυτή οφείλεται στην αμετάβλητη κατάσταση του προσδόκιμου ζωής στα 65 έτη, όπως διαπιστώθηκε κατά την τελευταία αξιολόγηση το 2023. Η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε σημαντικά την αύξηση του προσδόκιμου, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν οι απαιτούμενες δημογραφικές εξελίξεις για αλλαγές.
Σήμερα, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης παραμένει στα 62 έτη, ενώ πλήρης σύνταξη χωρίς περικοπές δίνεται με 40 έτη εισφορών. Για όσους δεν πληρούν το κριτήριο αυτό, η σύνταξη μειώνεται για κάθε μήνα πρόωρης συνταξιοδότησης, με το ανώτατο όριο πλήρους σύνταξης να διατηρείται στα 67 χρόνια.
Αναλυτικά, στη νομοθεσία μας το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι συνδεδεμένο με το προσδόκιμο της επιβίωσης στα 65 χρόνια. Η εξέταση του αντίστοιχου ορίου γίνεται κάθε τρία χρόνια. Εγινε το 2023 και διαπιστώθηκε ότι το προσδόκιμο της επιβίωσης στα 65 έτη δεν αυξήθηκε στην Ελλάδα, λόγω της πανδημίας. Η επόμενη επανεξέταση θα γίνει το 2027 και μέχρι τότε, δεν πρόκειται να αλλάξει απολύτως τίποτα, όπως επισημαίνει σε όλους τους τόνους η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. Να σημειωθεί ότι, σήμερα, για να μπορεί κάποιος να πάρει σύνταξη, πρέπει να έχει τουλάχιστον 15 έτη ασφαλιστικών εισφορών και να είναι τουλάχιστον 62 ετών. Αν έχει 40 χρόνια εισφορών, η σύνταξη καταβάλλεται χωρίς καμία περικοπή.
Αν δεν έχει 40 χρόνια εισφορών και θελήσει να βγει στη σύνταξη, μετά τα 62 και πριν τα 67, υφίσταται περικοπή ίση με 1/240 της εθνικής σύνταξης για κάθε μήνα λιγότερο από το θεωρητικό μέγιστο των 40 ετών. Στα 67 έτη, κάποιος που πληροί τις προϋποθέσεις της 15ετίας συνταξιοδοτείται, χωρίς περικοπή της εθνικής σύνταξης.
Πλήρης σύνταξη πριν από την ηλικία των 62 ετών παρέχεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, όπως τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, τα Σώματα Ασφαλείας και όσους απασχολούνται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Στην περίπτωση των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι στα 60 έτη, ενώ για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν την αποχώρηση πριν από το γενικό όριο των 62 ετών.
Παράλληλα, στο διάστημα μέχρι το 2027, το ελληνικό δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, που συνδέονται με τις δημογραφικές εξελίξεις και την εξάρτηση από τις εισφορές των εργαζομένων. Η πληρωμή των συνταξιοδοτικών παροχών βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις εισφορές που καταβάλλονται από τους ενεργούς εργαζόμενους, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη διαρκή ενίσχυση της αγοράς εργασίας.
Για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του συστήματος, η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα την αύξηση της απασχόλησης. Αυτό περιλαμβάνει την ένταξη περισσότερων γυναικών, νέων, ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ) και ακόμα και συνταξιούχων σε ενεργές θέσεις εργασίας. Εξίσου κρίσιμος παράγοντας είναι η βελτίωση των μισθών, οι οποίοι αποτελούν τη βάση για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών. Όσο υψηλότεροι είναι οι μισθοί, τόσο αυξάνονται τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ οι χαμηλοί μισθοί επιβαρύνουν αρνητικά τη βιωσιμότητά του.
