Ενταξη στην Ευρώπη, χωρίς να έχει προηγουμένως εξασφαλιστεί το σύνολο των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας σε όλη την αλβανική επικράτεια… δεν γίνεται.
Το μήνυμα προς την κυβέρνηση του Εντι Ράμα είναι πια σαφές, κοινό και πανευρωπαϊκό. Διατυπώνεται μάλιστα για πρώτη φορά σε κείμενο συμπερασμάτων της προεδρίας της ΕΕ, πλέον όχι απλά ως ελληνική αξίωση αλλά
Για να λάβει συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων όπως επιθυμεί, η αλβανική κυβέρνηση θα πρέπει πρώτα να πείσει τους Ευρωπαίους ότι σέβεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων σε όλη της την επικράτεια, και δη… τα περιουσιακά. Θα πρέπει επίσης να πείσει ότι ο εν λόγω σεβασμός είναι «αποτελεσματικός» («efficient»).
Το θέμα αποτυπώνεται για πρώτη φορά σε κείμενο συμπερασμάτων του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, χάρη στις παρεμβάσεις της ελληνικής διπλωματίας και την «προεργασία» των ιδίων των Ελλήνων ομογενών (μέσω πρωτοβουλιών της οργάνωσης ΟΜΟΝΟΙΑ, του βουλευτή Β. Ντούλε κ.ά.). Κι αυτό σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονικά στιγμή, ενώ το καθεστώς Ράμα κλιμακώνει τις προσπάθειες υφαρπαγής ελληνικών περιουσιών σε περιοχές με γηγενές ελληνικό στοιχείο όπως είναι η Χειμάρρα, μέσα από ένα μπαράζ αδιαφανών διαδικασιών (εξώσεων, κατασχέσεων, κατεδαφίσεων). «Εχουμε καινούργια ζητήματα που ετέθησαν για πρώτη φορά στα συμπεράσματα του Συμβουλίου και νομίζουμε ότι θα βοηθήσουν να προστατεύσουμε τα δικαιώματα της ελληνικής γηγενούς εθνικής μειονότητας, όπως και τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς αναφερόμενος σε σημεία… φωτογραφικά της κατάστασης που επικρατεί σήμερα στη Χειμάρρα.
Το αλβανικό καθεστώς εν έτει 2016 αναγνωρίζει ως μειονοτικούς μόνο τους δήμους Δρόπολης και Φοινίκης (με τα συνολικά 99 ελληνικά χωριά). Επιμένει ωστόσο να μην αναγνωρίζει μειονοτικά δικαιώματα σε περιοχές με έντονο ελληνικό στοιχείο όπως είναι η Χειμάρρα, το Αργυρόκαστρο, οι Aγιοι Σαράντα κ.ά. Για πρώτη φορά πέρυσι, η ελληνική πλευρά κατάφερε να συμπεριλάβει στις ευρωπαϊκές θέσεις την ανάγκη σεβασμού των μειονοτικών δικαιωμάτων παντού («throughout albanian territory»).
Και φέτος, επίσης για πρώτη φορά, έκανε ένα βήμα παραπέρα συμπεριλαμβάνοντας «στην ίδια φράση που αφορά στις μειονότητες… και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας αυτών των μειονοτήτων», όπως υπογραμμίζει ο κ. Κοτζιάς. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η Αθήνα ξεκαθαρίζει ότι «θέλει την Αλβανία στην ΕΕ» θεωρώντας ότι μια τέτοια εξέλιξη «θα είναι μεγάλο κέρδος για λόγους γεωγραφικούς και οικονομικούς, αλλά και για λόγους καλής γειτνίασης». Για να έχει πραγματική αξία ωστόσο η εν λόγω ένταξη, δεν πρέπει να γίνει με μια διαδικασία a la carte αλλά «στη βάση ευρωπαϊκών αξιών και αρχών». ?
Οι αλβανικές επιδιώξεις και η εκπλήρωση των κριτηρίων
Ο Αλβανός πρωθυπουργός Ε. Ράμα θα ήθελε να πάει στις εκλογές του Ιουνίου του 2017 έχοντας συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σε αυτήν του την προσπάθεια είχε μάλιστα και συμμάχους την Ιταλία και την Αυστρία. Για να υπάρξει ωστόσο μια τέτοια ημερομηνία, θα πρέπει πρώτα να εκπληρωθούν συγκεκριμένα κριτήρια μέσα σε συνθήκες «αυστηρής αιρεσιμότητας».
ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
«Θέλουμε την Αλβανία στην ΕΕ… Αλλά η ένταξη πρέπει να γίνει με ευρωπαϊκό τρόπο, με ευρωπαϊκή αξιολόγηση, στη βάση ευρωπαϊκών αξιών και αρχών και όχι στη βάση κάποιας άλλης σκοπιμότητας».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
ΕΘΝΟΣ