Πρώην ή νυν δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι, όπως επίσης και υψηλόβαθμοι δημοτικοί υπάλληλοι του Δήμου Ευόσμου – Κορδελιού θα περάσουν την
πόρτα του εισαγγελέα Διαφθοράς μετά από σχετικό πόρισμα του ΣΔΟΕ. Η έρευνα έφερε στην επιφάνεια ζημία τουλάχιστον 14 εκατ. στο ταμείο του Δήμου, με αιρετούς και υπαλλήλους να έχουν ανάγει τη ρεμούλα σε αυτοδιοικητική ρουτίνα.
του Άγγελου Προβολισιάνου
Η παραβατική δραστηριότητα που διαπιστώνεται στο πόρισμα ξεδιπλώνει ένα ευρύ γραφειοκρατικό πλέγμα στο Δήμο, το οποίο με τη χρόνια και μεθοδευμένη λειτουργία του προκάλεσε ταμειακό κενό εκατομμυρίων. Τον εισαγγελέα Διαφθοράς, Αχιλλέα Ζήση, θα επισκεφθούν 22 άτομα, μεταξύ άλλων, οι πρώην δήμαρχοι, Χατζηβρέττας και Λαφαζανίδης, αλλά και ο νυν επικεφαλής της δημοτικής αρχής, Πέτρος Σούλας. Στη λίστα προεξέχουσα θέση έχει το όνομα του Σωτήριου Παπανικολάου. Τα πεπραγμένα του πρώην Προϊστάμενου Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας & Τεχνικών Έργων έχουν απασχολήσει και στο παρελθόν τις Αρχές και το koutipandoras.gr, αφού για κάποιο λόγο καταφέρνει να εμπλέκεται σχεδόν σε όλες τις δύσοσμες υποθέσεις του Δήμου. Στην προανακριτική διαδικασία το «παρών» θα δώσει η διευθύντρια του Οικονομικού Τμήματος, Άννα Υδραίου, αλλά και οι πρώην αντιδήμαρχοι Πολεοδομίας, Πολιτικής Προστασίας και Οικονομικών, κ.κ. Κατσιάς, Χωραφάς και Σωτηράκης αντίστοιχα.
Το πόρισμα επικεντρώνεται σε τρία σημεία:
1. Ρυμοτομικές πράξεις
2. Αξιοποίηση του υπεδάφους του Δήμου
3. Ανακύκλωση
Μπορεί οι έννοιες να μην αποτελούν στοιχείο της καθημερινότητας, ωστόσο αφορούν δομικές λειτουργίες κάθε Δήμου.
Ρυμοτομικές ατασθαλίες
Ο δήμος Ευόσμου – Κορδελιού είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος της Βορείου Ελλάδας μετά τη Θεσσαλονίκη. Οι υπέρμετρες επεκτάσεις πόλεως που πραγματοποιήθηκαν πριν ακόμα εφαρμοστεί ο «Καλλικράτης», συνενώνοντας τους δύο Δήμους, προκάλεσαν διοικητικές πράξεις που βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνας του ΣΔΟΕ. Μόνο από τους παρόδιους οφειλέτες και τις πράξεις εφαρμογής, η τρύπα στα ταμεία του Δήμου ξεπερνά τα 10 εκατ. ευρώ.
Παρενθετικά και για την αποσαφήνιση του όρου, παρόδιος οφειλέτης ορίζεται ο οικοπεδούχος που έπληξε οικονομικά όμορο ιδιοκτήτη λόγω ρυμοτόμησης. Την αποζημίωση του θιγόμενου ιδιοκτήτη αναλαμβάνει ο Δήμος εκ μέρους του παρόδιου οφειλέτη, ο οποίος με τη σειρά του οφείλει να καταβάλλει το αντίστοιχο ποσό στο Δήμο.
Από την έρευνα των επιθεωρητών του ΣΔΟΕ προκύπτει ότι «δεν βεβαιώθηκαν πολύ μεγάλα ποσά σε παρόδιους οφειλέτες από το 1997 έως και σήμερα». Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο Δήμος αποζημίωνε τους θιγόμενους -κυρίως μέσω ακινήτων που είχε στην κατοχή του από την εφαρμογή του κοινωνικού συντελεστή, αλλά δεν εισέπραττε από τους παρόδιους οφειλέτες τα ανάλογα ποσά, επειδή οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν τα βεβαίωναν.
Ειδικότερα, στο πόρισμα προκύπτει ότι η αθροιστική ζημία του Δήμου εξαιτίας των αβεβαίωτων οφειλών σε βάθος 20ετίας φτάνει τα 2.695.424,02 ευρώ. Η διευθύντρια του Οικονομικού Τμήματος, Άννα Υδραίου, χαρακτηρίζει τη διαδικασία βεβαίωσης των οφειλών «επί μακρόν προβληματική», καθόσον υπήρχαν ελλείψεις στα στοιχεία των οφειλετών (ΑΦΜ, διεύθυνση κτλ.), επιρρίπτοντας ευθύνες στον προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας, Σωτήρη Παπανικολάου. «Πολλοί χρηματικοί κατάλογοι επιστρέφονταν στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου προς αναζήτηση αυτών των στοιχείων, η οποία όμως όπως αποδείχθηκε ανταποκρίθηκε τουλάχιστον πλημμελώς σε τούτη την υποχρέωση της» παρέθεσε η κ. Υδραίου κατά την κατάθεσή της, τονίζοντας ότι «το πρόβλημα ήταν εις γνώση όλων των αιρετών διοικήσεων διαχρονικά».
Σ’ ένα ακόμα πεδίο που διέπρεψε ο κ. Παπανικολάου είναι οι πράξεις εφαρμογής, δηλαδή οι διοικητικές ενέργειες που εγκρίνουν την επέκταση του σχεδίου πόλεως. Ο κ. Παπανικολάου κατάφερε να διατηρήσει κατάλογο 531 οφειλετών συνολικού ποσού 722.208,31 ευρώ από το 1997 έως το 2014 στο σπίτι του! Για 17 χρόνια ο πρώην διευθυντής Τεχνικών Έργων, που παρέλαβε από την Πολεοδομία τον χρηματικό κατάλογο, δεν τον μεταβίβαζε στην ταμειακή υπηρεσία για τη βεβαίωση των οφειλών. Η διευθύντρια του Οικονομικού Τμήματος προσκόμισε πίνακα excel, σύμφωνα με τον οποίο αιτιολογεί τη βεβαίωση οφειλών 613.323,71 ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα περίπου 100.000 ευρώ μεταφράζονται από τους επιθεωρητές ως ζημία του Δήμου. Το πρώτο ερώτημα είναι γιατί ο κ. Παπανικολάου δεν παρέδιδε τόσα χρόνια τον κατάλογο, το δεύτερο πώς το κατάφερε και το τρίτο πότε πραγματοποιήθηκαν οι βεβαιώσεις που αναφέρει η κ. Υδραίου.
Ανώνυμη καταγγελία που έφθασε στον αρμόδιο εισαγγελέα Διαφθοράς, στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου αλλά και σε υπουργικά γραφεία δίνει κι άλλη διάσταση στο προαναφερθέν ζήτημα. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, ο Παπανικολάου κακώς αναφέρεται στο πόρισμα ως Προϊστάμενος Τεχνικών Υπηρεσιών, αφού στην πραγματικότητα Διευθυντής της συγκεκριμένης υπηρεσίας ήταν ο Αριστείδης Χαρίτου το επίμαχο διάστημα. Επίσης, κατά την ίδια καταγγελία, οι οφειλές θα έπρεπε να έχουν τριπλάσιο ύψος λόγω της επικαιροποίησης της σχετικής νομοθεσίας. «Ο επίμαχος χρηματικός κατάλογος δεν αφορούσε υποχρεώσεις Δημοτών για εισφορά σε χρήμα αλλά μετατροπής εισφοράς γης σε χρήμα. Δηλαδή, οι οφειλές που αναγράφονται και δεν βεβαιώθηκαν ή δεν εξοφλήθηκαν είναι μεγαλύτερες, μιας και εάν εφαρμοστούν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 11 του Ν.31212/2003 τότε θα πρέπει ο υπολογισμός της οφειλής των τετραγωνικών μέτρων της μετατροπής εισφοράς γης σε χρήμα του κάθε οφειλέτη, να υπολογιστεί με φύλλο αντικειμενικού προσδιορισμού και όχι με την τιμή της επιτροπής του άρθρου 1 του Π.Δ 5/1986» επισημαίνεται.
Εν συνεχεία, οι επιθεωρητές αν και δεν βρήκαν κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι βεβαιώθηκαν οφειλές περίπου 2 εκατ. ευρώ για τις πράξεις εφαρμογής 32/1994 και 37/1994, παρόλα αυτά δεν προσμετρούν τον εν λόγω ποσό ως ζημία του Δήμου. Παρακάτω, όμως, εντοπίζουν κι άλλη ζημία ύψους 1.212.414,83 ευρώ για την πράξη εφαρμογής 39/1996. «Απ’ όλη την παραπάνω εικόνα που εκτέθηκε, καταδεικνύεται για ακόμη μια φορά η έλλειψη οργάνωσης και η προχειρότητα στις διεργασίες της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου, με προϊστάμενο τον κ. Παπανικολάου» σημειώνουν οι επιθεωρητές και προσθέτουν ότι οι πράξεις αυτές «εκτείνονται σε χρονικό ορίζοντα άνω των 20 ετών».
Πέρα από τα παραπάνω, η τεχνική υπηρεσία ευθύνεται και για τη διαγραφή εισφορών 8.900.000 ευρώ, το οποίο δεν βεβαιώθηκε εντός του προβλεπόμενου χρονικού ορίου. Η διαγραφείσα οφειλή σχετίζεται με εισφορά γης σε χρήμα που κέρδισε με τελεσίδικη απόφαση ο Δήμος από τη ΔΕΗ. Ωστόσο, η τεχνική υπηρεσία δεν μεταβίβασε το σχετικό χρηματικό κατάλογο, με αποτέλεσμα να λήξει η διορία ενός έτους που είχε η ταμειακή υπηρεσία για την είσπραξη της εισφοράς.
Με τις ρυμοτομικές ατασθαλίες του δήμου Ευόσμου – Κορδελιού έχει ασχοληθεί και το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ). Αν και μπερδεμένη έως και συμψηφιστική -σύμφωνα με τις καταγγελίες- η επιθεωρήτρια, Μαρία Φακή, διαπίστωσε παρόμοιες παραβάσεις στην έκθεση: ΕΜΠ843. Το ΣΕΕΔΔ για χρόνια φέρεται να ασχολείται και με υποθέσεις που συνδέονται με την εφαρμογή του κοινωνικού συντελεστή και με ρυμοτομούμενα οικόπεδα, δίχως όμως να έχει καταλήξει σε κάποιο πόρισμα. Υπάρχουν εξακριβωμένες περιπτώσεις όπου δημοτικοί υπάλληλοι (σ.σ. Παπανικολάου) αποζημιώθηκαν από το Δήμο για ρυμοτομούμενα οικόπεδα, αν και σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου το απαγόρευαν. Μάλιστα, κατά τις πληροφορίες του koutipandoras.gr, στο ΣΕΕΔΔ έχει φτάσει (αρ. Πρωτ. 17695/15-09-2016) λίστα με συμβόλαια που αφορούν κυρίως ρυμοτομούμενα οικόπεδα, τα οποία «χτυπούσαν» αιρετοί και δημοτικοί υπάλληλοι, εξασφαλίζοντας τις αποζημιώσεις του Δήμου. Και συγκεκριμένα, ακίνητα που είχε στη διάθεσή του ο Δήμος από την εφαρμογή του κοινωνικού συντελεστή.
Οι «τυφλοπόντικες» του υπεδάφους
Από την αξιοποίηση του υπεδάφους ο εκάστοτε Δήμος εισπράττει τέλη από εταιρίες τηλεπικοινωνιών, οι οποίες για να επεκτείνουν ή να βελτιώσουν το δίκτυό τους πραγματοποιούν εκσκαφές επί του οδικού δικτύου. Όπως προκύπτει από το πόρισμα, η πρόχειρη και ανεύθυνη αντιμετώπιση του ζητήματος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου δεν καθιστά εφικτό τον ακριβή υπολογισμό του ύψους της ταμειακής ζημίας. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει κανένα αξιόπιστο αρχειακό υλικό για την αξιοποίηση και χρήση του υπεδάφους του Δήμου. Παράλληλα, είτε τα πρόστιμα κατά των εταιριών δεν βεβαιώνονταν είτε τα τέλη εκσκαφής δεν εισπράττονταν από τις εταιρίες.
Ενδεικτικό παράδειγμα η μη βεβαίωση προστίμου ύψους περίπου 100.000 ευρώ για ποσό που αφορούσε τα τέλη υπεδάφους μεγάλων τηλεπικοινωνιακών εταιριών κατά το έτος 2004. Παρακάτω, οι επιθεωρητές εντοπίζουν πως για τις άδειες που δόθηκαν σε γνωστές εταιρίες την περίοδο 2007 – 2009, δεν υπάρχουν στους σχετικούς φακέλους τα απαιτούμενα τριπλότυπα είσπραξης για τα τέλη εκσκαφής. «Συνεπώς, συμπεραίνουμε ότι για τις 2 ως άνω άδειες ουδέποτε καταβλήθηκαν τα αναλογούντα τέλη υπεδάφους για τα έτη 2007 – 2009, γεγονός που αποτελεί ζημία του Δήμου ανυπολόγιστης καταρχήν αξίας» υπογραμμίζουν, κοστολογώντας εν τέλει το ταμιακό άνοιγμα από 47.000 έως 70.000 ευρώ.
Σύμφωνα με το πόρισμα, «υπάρχει σαφής καταστρατήγηση των ετήσιων αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου», με τους επιθεωρητές να επεξηγούν ότι σχεδόν όλες οι άδειες εκσκαφής δίνονταν στις ενδιαφερόμενες εταιρίες πριν την εξόφληση των τελών, ασχέτως αν το κανονιστικό πλαίσιο ορίζει το αντίθετο. Επίσης, οι άδειες δίνονταν χωρίς οι εταιρίες να καταθέτουν εγγυητική επιστολή καλής εκτελέσεως εργασιών. Δηλαδή, αν ο Δήμος διαπίστωνε κακοτεχνίες στο οδικό δίκτυο από τα έργα εκσκαφής των εταιριών, δεν θα έπρεπε να τα επιδιορθώνει με δικό του τίμημα, αλλά από το ποσό που θα είχε δεσμεύσει ως εγγύηση από τις εταιρίες. «Γεγονός επιζήμιο για το κοινωνικό σύνολο εάν αναλογιστούμε ότι το σύνολο σχεδόν του οδικού δικτύου στο δήμο Ευόσμου – Κορδελιού βρίσκεται σε κακή κατάσταση λόγω των «μπαλωμάτων» που γίνονται από τις εταιρίες» αναφέρεται στο πόρισμα, εντοπίζοντας περαιτέρω οικονομική ζημία του Δήμου με αδιευκρίνιστο ύψος.
Άξιο αναφοράς ότι το 2013 μετά από πρωτοβουλία του βασικού καταγγέλλοντα της υπόθεσης, Θωμά Καραβιώτη, ο οποίος τότε ήταν προϊστάμενος στο τμήμα Προσόδων του Δήμου, ψηφίστηκε ομόφωνα η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου 5/13. Σύμφωνα με αυτήν, η κοστολόγηση των τελών εκσκαφής τριπλασιαζόταν προς όφελος του Δήμου, ενώ παράλληλα οι εταιρίες αλλά και οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ωφέλειας (π.χ. ΔΕΗ) για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη άδεια εκσκαφής θα έπρεπε να έχουν προπληρώσει τα τέλη. Η απόφαση αυτή δεν εφαρμόστηκε ποτέ, εξαιτίας των αντιστάσεων που πρόβαλε ο κ. Παπανικολάου με τη συναίνεση των τότε δημάρχων και αντιδημάρχων. Η διευθύντρια Οικονομικών Υπηρεσιών, Άννα Υδραίου, κατά την κατάθεσή της υπογράμμισε πως «η μη ορθή λειτουργία, καταγραφή και είσπραξη των αναλογούντων τελών υπεδάφους οφείλεται στη μη υλοποίηση της 5/13 ΑΔΣ, με ευθύνη της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου που εξέδιδε τις άδειες και στην οποία προΐστατο ο κ. Παπανικολάου, καθώς και του τότε δημάρχου και αντιδημάρχου (Λαφαζανίδης & Χωραφάς), οι οποίοι υπέγραφαν τις άδειες χωρίς όμως πρώτα οι ωφελούμενες εταιρίες να καταβάλλουν, ως όφειλαν, τα αναλογούντα τέλη της 5/13 ΑΔΣ».
Οι επιθεωρητές αποκαλούν ως κύριο υπεύθυνο για όλα τα παραπάνω το πρόσωπο «μπαλαντέρ», Σωτήρη Παπανικολάου, επιρρίπτοντας ευθύνες και στους αιρετούς προϊσταμένους των επίμαχων περιόδων.
Ανακύκλωση… τιμολογίων
Η έρευνα των επιθεωρητών για την ανακύκλωση έφερε στο «φως» τιμολόγια που κόβονταν στο όνομα του Δήμου, με τα χρήματα όμως να μην καταλήγουν στο δημοτικό ταμείο. Οι συναλλαγές πραγματοποιήθηκαν το 2013 και σχετίζονται με την εταιρία ανακύκλωσης ΜΕΛ Α.Ε. ενόσω δεν υπήρχε σύμβαση συνεργασίας με το Δήμο. Τα ποσά μπορεί να μη συγκρίνονται με όσα έχουν παρατεθεί για τις προαναφερθείσες υποθέσεις, αφού συνολικά δεν φτάνουν τα 2.000 ευρώ, όμως προκαλείται το ερώτημα αν όντως αποτελούσαν μεμονωμένο περιστατικό ή παγιωμένη κατάσταση.
Σύμφωνα με το πόρισμα, κύριοι υπεύθυνοι για τις τρεις αξιόποινες συναλλαγές είναι ο αντιδήμαρχος Οικονομικών Υπηρεσιών, Παναγιώτης Γρηγοριάδης, ο επόπτης του τμήματος Καθαριότητας, Σαράντης Αρβανίτης και ο ταμίας του Δήμου.
Κατά την κατάθεσή του στους επιθεωρητές, ο καταγγέλλων, Θωμάς Καραβιώτης, ζήτησε τη διερεύνηση παράνομης παράδοσης ανακυκλώσιμου υλικού στις εταιρίες ΜΕΛ και ΤΡΙΑΣ ΑΕ και για το διάστημα 2006 έως το 2010, καθόσον όπως ανέφερε δεν υπήρχε ούτε ένα ευρώ ως έσοδο στα ταμεία του Δήμου από την αξιοποίηση της ανακύκλωσης το επίμαχο διάστημα.
Το Κουτί της Πανδώρας
