Δεν γνωρίζουν πόσα θα πληρώσουν το 2017 σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές
Στον «αέρα» βρίσκονται ένα εκατομμύριο επιτηδευματίες και ελεύθεροι
επαγγελματίες, καθώς πέντε εβδομάδες πριν από την αλλαγή του χρόνου δεν γνωρίζουν πόσα θα πληρώσουν το 2017 σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.
Χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι και επιχειρηματίες κινδυνεύουν με τον απόλυτο αιφνιδιασμό. Μέτοχοι εταιρειών -ακόμα και ανωνύμων- θα έρθουν αντιμέτωποι με εκρηκτική αύξηση ασφαλιστικών εισφορών, καθώς αυτές θα συνδεθούν, βάσει του σχεδίου που μελετάται, με τα… μερίσματα.
Ασφαλισμένοι μετά το 1993 θα πληρώσουν από το νέο έτος ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες δεν θα μπορούν να εκπέσουν από τα φορολογητέα κέρδη της ίδιας χρονιάς, με αποτέλεσμα να υποστούν δραματική επιβάρυνση από φόρους λόγω και της νέας κλίμακας. Οσο για αυτούς που σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε έναρξη επαγγέλματος κατά τη διάρκεια του νέου έτους, ζουν στο… απόλυτο σκοτάδι. Δεδομένου ότι οι φορολογικές Αρχές δεν θα διαθέτουν κανένα στοιχείο για το εισόδημά τους, θα πρέπει να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίον θα καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους από την ημερομηνία της έναρξης επαγγέλματος και μετά.
Η επιτροπή που συγκροτήθηκε στο υπουργείο Εργασίας προκειμένου να συντάξει το σχέδιο της υπουργικής απόφασης για τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα των επιτηδευματιών αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερα προβλήματα.
Η διατύπωση του νόμου αφήνει τόσα «κενά», που πλέον είναι πιθανό ο ασφαλιστικός νόμος να χρειαστεί «διορθώσεις» προτού καν τεθεί σε εφαρμογή. Σε διαφορετική περίπτωση, θα απαιτηθεί νομοθέτηση με… υπουργική απόφαση. Κανονικά, οι περίπου 700.000 ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ, οι ασφαλισμένοι του Ενιαίου Ταμείου Αυτοαπασχολουμένων και οι διπλοαπασχολούμενοι που μέχρι τώρα απαλλάσσονταν των ασφαλιστικών εισφορών εφόσον είχαν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μετά την 1/1/1993 θα έπρεπε να έχουν ήδη σαφή εικόνα για το τι τους περιμένει από το νέο έτος.
Οχι μόνο δεν έχουν, αλλά πλέον υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο, πέρα από τις διορθώσεις και τις προσθήκες στον νόμο, να περάσει και η παράταση του υφιστάμενου καθεστώτος για μερικούς μήνες μέχρι να βρεθεί εφαρμόσιμη λύση. Μερικά ενδεικτικά «εμπόδια» με τα οποία έρχονται αντιμέτωπα τα μέλη της επιτροπής είναι τα εξής:
1.Ο νόμος προβλέπει ότι όσοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με «μπλοκάκι» μπορούν να αντιμετωπιστούν ως «μισθωτοί», όπως ακριβώς συμβαίνει και με την Εφορία. Στα φορολογικά, αντιμετώπιση του «μπλοκάκια» ως μισθωτού σημαίνει ότι θα φορολογηθούν με βάση την κλίμακα των μισθωτών και θα κάνουν χρήση του αφορολογήτου (σ.σ.: με βάση τη φορολογική νομοθεσία, ένας «μπλοκάκιας» αντιμετωπίζεται ως μισθωτός αν κόβει δελτία παροχής υπηρεσιών σε έως και τρεις εργοδότες ή αν ο ένας εξ αυτών αποδίδει το 75% του συνολικού εισοδήματος από δελτία παροχής υπηρεσιών).
Στα ασφαλιστικά ο νόμος ορίζει ότι όποιος έχει μέχρι και δύο εργοδότες θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μισθωτός. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι, αντί για 27% ασφαλιστικές εισφορές, ο εργαζόμενος θα πληρώνει μόνο το ένα τρίτο, δηλαδή περίπου 9%, ενώ τις υπόλοιπες θα πρέπει να τις καταβάλλει ο εργοδότης. Εκτός του ότι αυτή η πρακτική θα φέρει εργαζόμενο και εργοδότη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το ποιος θα επωμισθεί το πρόσθετο βάρος, γεννάται και άλλο ερώτημα. Τι θα γίνει αν κατά τη διάρκεια της χρονιάς ο «μπλοκάκιας» βρει και τρίτο εργοδότη; Θα επιστρέφονται χρήματα στην ή στις επιχειρήσεις που μέχρι τότε τού πλήρωνε εισφορές; Τι θα γίνει, αντιθέτως, αν ο «μπλοκάκιας» με τους τρεις εργοδότες χάσει τον έναν; Θα ζητηθούν αναδρομικά χρήματα από τις άλλες επιχειρήσεις; Θα λύνεται το θέμα κάθε χρόνο ανάλογα με το τι προκύπτει από τις φορολογικές δηλώσεις; Από μόνο του αυτό το θέμα αφορά δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους και, αν δεν λυθεί με αξιόπιστο τρόπο, θα προκαλέσει ακόμα περισσότερα προβλήματα στις σχέσεις των εργαζομένων με τους εργοδότες, οι οποίοι ξαφνικά θα έρθουν αντιμέτωποι με αύξηση του εργοδοτικού κόστους και, προφανώς, θα επιδιώξουν να μεταφέρουν το βάρος στους εργαζομένους.
2.Τι θα πληρώνει ένας νέος επαγγελματίας ο οποίος θα κάνει για πρώτη φορά έναρξη επαγγέλματος στην Εφορία μέσα στο 2017; Πρόβλεψη στον νόμο για «προκαταβολή» ασφαλιστικών εισφορών δεν υπάρχει. Ομως, δεν νοείται για έναν επαγγελματία να ασκεί το επάγγελμά του χωρίς να καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές. Και γι’ αυτό το θέμα θα πρέπει να βρεθεί λύση. Μια πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι είναι κατά το πρώτο έτος από την έναρξη επαγγέλματος να πληρώνονται οι ελάχιστες εισφορές που προβλέπει ο νόμος.
3.Σε δεινή θέση θα βρεθούν μέσα στο 2017 οι ασφαλισμένοι μετά το 1993 με δύο πηγές εισοδήματος, δηλαδή αυτοί που απασχολούνται και ως μισθωτοί και ως επαγγελματίες. Πρώτον, διότι για πρώτη φορά το εισόδημα από τις δύο πηγές θα προστεθεί και θα φορολογηθεί βάσει της κλίμακας. Ο δεύτερος λόγος είναι ακόμα πιο σημαντικός: Με το νέο έτος, οι ασφαλισμένοι θα κληθούν για πρώτη φορά να πληρώσουν ασφαλιστικές εισφορές (το 27% του εισοδήματος από το «μπλοκάκι»). Αυτές τις εισφορές, όμως, θα τις αφαιρέσουν από τα φορολογητέα κέρδη όχι του 2016, αλλά του 2017. Δηλαδή, η διαφορά θα φανεί στη δήλωση του 2018. Για το 2017 οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες και θα πληρώσουν για πρώτη φορά εισφορές, οι οποίες δεν θα εκπέσουν από πουθενά, και ο φόρος θα έρθει αυξημένος, λόγω της ενιαίας κλίμακας. Το «χτύπημα» στη ρευστότητα ενός φορολογουμένου με αποδοχές της τάξης των 15.000 ευρώ από «μπλοκάκια» μπορεί να φτάσει ακόμα και στο 50% επί του εισοδήματος από την άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματος.
Εισφορές με βάση το μέρισμα για τα μέλη Δ.Σ.
Μέχρι το 60% η επιβάρυνση
Ως «βόμβα» θα πέσει στο ελληνικό επιχειρείν το ενδεχόμενο τα μέλη διοικητικού συμβουλίου των ανώνυμων εταιρειών που είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι με ποσοστό άνω του 3% να πληρώσουν από την 1η/1/2017 ασφαλιστικές εισφορές με βάση τα μερίσματα που θα τους διανέμουν οι επιχειρήσεις τους. Το σενάριο που συζητείται στο πλαίσιο της επιτροπής που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εργασίας για την εξέταση του νέου συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών προβλέπει ότι τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου που είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι, αντί για ένα πάγιο ποσό που πληρώνουν σήμερα στον ΟΑΕΕ, θα επιβαρύνονται με εισφορές οι οποίες θα αντιστοιχούν στο 27% των μερισμάτων που θα εισπράττουν, όποτε γίνεται η διανομή. Επιβεβαίωση αυτού του σεναρίου εκτιμάται ότι θα παγώσει κάθε διανομή κέρδους από την πλευρά των επιχειρήσεων -η νομοθεσία τούς δίνει το δικαίωμα να αποθεματοποιήσουν-, καθώς σε διαφορετική περίπτωση οι επιβαρύνσεις θα εκτοξεύονται στα ύψη. Εστω ότι μια εταιρεία με έναν μέτοχο παράγει κέρδη 50.000 ευρώ τον χρόνο:
1.Για τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων θα καταβάλλονται 15.500 ευρώ μαζί με το τέλος επιτηδεύματος (1.000 ευρώ).
2.Επί του ποσού που θα απομένει (34.500 ευρώ) και εφόσον αυτό διατεθεί για διανομή, θα επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Ετσι, θα παρακρατούνται επιπλέον 9.315 ευρώ. Στη διαφορά (25.185 ευρώ εφόσον βεβαίως βρεθεί τρόπος να αφαιρούνται οι εισφορές από τα μερίσματα, κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο) θα επιβάλλεται και ο φόρος μερισμάτων με συντελεστή 15%. Δηλαδή, θα αφαιρούνται ακόμα 3.777,75 ευρώ, με αποτέλεσμα να απομένουν τελικώς 21.407,25 ευρώ.
3.Οι φορολογικές υποχρεώσεις δεν τελειώνουν, καθώς σε αυτά τα 21.407 ευρώ πρέπει να επιβληθεί και εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστή έως και 10%.
Στην πράξη θα φανεί ότι ο μέτοχος μιας εταιρείας με κέρδη 50.000 ευρώ κινδυνεύει να χάσει πάνω από το 60% των κερδών σε φόρους και εισφορές. Είναι προφανές ότι, αν ενεργοποιηθεί ένα τέτοιο καθεστώς ασφάλισης και φορολόγησης, οι περισσότερες εταιρείες θα αναζητήσουν τρόπους διαφυγής, είτε αναβάλλοντας τη διανομή μερισμάτων (ή διανέμοντας ποσά μόνο και μόνο για να καλύπτονται τα τεκμήρια) είτε μεταβιβάζοντας τα πακέτα των μετοχών σε εταιρείες με έδρα εκτός Ελλάδας.
Από την εφημερίδα “Επένδυση”
