Επί αδικημάτων τελουμένων στην αλλοδαπή από ημεδαπό το στοιχείο της προβλέψεως της αξιόποινης πράξεως ως κακουργήματος ή πλημμελήματος και κατά τους νόμους της χώρας στο έδαφος της οποίας τελείται κατ’ άρθρο 6 § 1 ΠΚ συνιστά εξωτερικό όρο του αξιοποίνου.
Ελλείποντος του εξωτερικού αυτού όρου του αξιοποίνου δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη και επομένως ούτε περί ηθικής αυτουργίας σ’ αυτό μπορεί να γίνει λόγος. Αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση για ηθική αυτουργία σε απόπειρα μεταφοράς λαθρομεταναστών..
Αριθμός 2085/2008
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ζ’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Γρηγόριο Μάμαλη Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Μιχαήλ Δέτση) ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως, Αλέξανδρο Νικάκη (ορισθέντα με την υπ’ αριθμ. 30/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου), Θεοδώρα Γκοΐνη-Εισηγήτρια, Ανδρέα Τσόλια (ορισθέντα με την υπ’ αριθμ. 44/2008 πράξη του Προέδρου του Αρείου Πάγου) και Ελευθέριο Μάλλιο, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 9 Απριλίου 2008, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Στέλιου Γκρόζου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Χριστίνας Σταυροπούλου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου Χ, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αναστάσιο Βέργο, για αναίρεση της 1334/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πειραιώς. Το Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Πειραιώς, με την ως άνω απόφασή του, διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 14 Μαρτίου 2007 αίτησή του αναιρέσεως, ως και στο από 24 Δεκεμβρίου 2007 δικόγραφο των προσθέτων λόγων, που καταχωρίστηκαν στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 630/2007.
Αφού άκουσε Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί στο σύνολό της η προκείμενη αίτηση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 6 § 1 ΠΚ, οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται και για πράξη που χαρακτηρίζεται από αυτούς ως κακούργημα ή πλημμέλημα και που τελέσθηκε στην αλλοδαπή από ημεδαπό, αν η πράξη αυτή είναι αξιόποινη και κατά τους νόμους της χώρας στην οποία τελέσθηκε ή αν διαπράχθηκε σε πολιτειακά ασύντακτη χώρα. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι για την εφαρμογή των ελληνικών ποινικών νόμων για πράξη που χαρακτηρίζεται από αυτούς ως κακούργημα ή πλημμέλημα και που διαπράχθηκε στην αλλοδαπή από ημεδαπό απαιτείται, ως εξωτερικός όρος του αξιοποίνου, να είναι η πράξη αυτή αξιόποινη και κατά τους νόμους της χώρας στην οποία τελέσθηκε. Αν ο εξωτερικός όρος του αξιοποίνου ελλείπει, όπου επιβάλλεται και ορίζεται στο νόμο, δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη και επομένως ούτε περί συμμετοχής σ’ αυτήν μπορεί να γίνει λόγος. Εξαίρεση αποτελούν τα αναφερόμενα στο άρθρο 8 του ίδιου Κώδικα εγκλήματα, ως προς τα οποία εφαρμόζονται οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι σε ημεδαπούς και αλλοδαπούς, ανεξάρτητα από τους νόμους του τόπου τελέσεώς τους, μεταξύ των οποίων δεν περιλαμβάνεται και αυτό για το οποίο καταδικάσθηκε, κατά τα κατωτέρω, ο αναιρεσείων. Εξάλλου, λόγο αναιρέσεως της αποφάσεως αποτελεί, κατά το άρθρο 510 § 1 στοιχ. Ε’ Κ.Ποιν.Δ, και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διατάξεως. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διατάξεως υπάρχει όταν ο δικαστής αποδίδει σ’ αυτήν διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, εσφαλμένη δε εφαρμογή συντρέχει όταν το δικαστήριο δεν έκανε σωστή υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν στην διάταξη που εφήρμοσε.
Στην προκειμένη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη 1334/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς, ο αναιρεσείων καταδικάσθηκε, σε δεύτερο βαθμό, για ηθική αυτουργία σε απόπειρα παράνομης μεταφοράς αλλοδαπών από το εξωτερικό στην Ελλάδα από δράστη που ενεργεί κατ’ επάγγελμα και με σκοπό το παράνομο κέρδος και του επιβλήθηκε συνολική ποινή φυλακίσεως 6 ετών και δύο μηνών, μετατραπείσα σε χρηματική και συνολική χρηματική ποινή 75.000 ευρώ. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από το σύνολο των παραδοχών σκεπτικού και διατακτικού της ως άνω αποφάσεως, ο αναιρεσείων καταδικάσθηκε για το ότι στον …, τον Οκτώβριο του έτους 2000, με την ιδιότητα του ουσιαστικού πλοιοκτήτη του φορτηγού πλοίου “…” σημαίας Γεωργίας και φερομένης πλοιοκτησίας της εταιρίας “… TNC”, η οποία εξυπηρετούσε δικά του συμφέροντα και είχε την πραγματική της έδρα στον Πειραιά, με πειθώ, φορτικότητα, προτροπές, συμβουλές, παραινέσεις και υπόσχεση πορισμού περιουσιακού οφέλους, προκάλεσε εκ προθέσεως στον Α, πλοίαρχο, την απόφαση να τελέσει την αξιόποινη πράξη της παράνομης μεταφοράς αλλοδαπών από το εξωτερικό στην Ελλάδα με σκοπό το παράνομο κέρδος, εκείνος δε επεχείρησε πράξη περιέχουσα αρχή εκτελέσεως αυτής, μη ολοκληρωθείσης από λόγους εξωτερικούς και ανεξαρτήτους της θελήσεώς του και συγκεκριμένα, αναλαβών την πλοιαρχία του ως άνω πλοίου και επιβιβάσας σ’ αυτό 73 πακιστανούς λαθρομετανάστες, απέπλευσε από την … της Τουρκίας για να τους μεταφέρει στην Ελλάδα, έναντι αμοιβής που αυτοί κατέβαλαν, η πράξη του αυτή, όμως, δεν ολοκληρώθηκε, διότι μετά τον άνω απόπλου το πλοίο προσέκρουσε σε βράχια του κόλπου της … λόγω θαλασσοταραχής και βυθίστηκε τις πρωϊνές ώρες της 1-1-2001, με αποτέλεσμα να πνιγούν 41 από τους λαθρομετανάστες που εγκλωβίστηκαν σ’ αυτό. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως, αναγνώσθηκε στο ακροατήριο του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου, μεταξύ άλλων, και το με αριθ. πρωτ. ….. έγγραφο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου, από την παραδεκτή επισκόπηση του οποίου, για την έρευνα της βασιμότητας του κατωτέρω αναιρετικού λόγου, προκύπτει ότι η πράξη της παράνομης μεταφοράς αλλοδαπών στη χώρα δεν τιμωρείται κατά τον τουρκικό ποινικό κώδικα. Από την όμοια επισκόπηση, επίσης, της πρωτόδικης ΒΤ 3189/2004 αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Πειραιώς, προκύπτει ότι δι’ αυτής κηρύχθηκε απαράδεκτη η ποινική δίωξη κατά των τότε συγκατηγορουμένων του αναιρεσείοντος, ως άνω πλοιάρχου και Α’ Μηχανικού του ανωτέρω πλοίου, φυσικού αυτουργού και αμέσου συνεργού του, αντιστοίχως, στην συγκεκριμένη απόπειρα μεταφοράς, για έλλειψη της προϋποθέσεως του άρθρου 6 § 3 ΠΚ (εγκλήσεως των παθόντων ή αιτήσεως της κυβερνήσεως της χώρας όπου τελέσθηκε η πράξη) αλλά και διότι η πράξη της παράνομης μεταφοράς αλλοδαπών δεν είναι αξιόποινη κατά τους τουρκικούς ποινικούς νόμους. Ενόψει των ανωτέρω το δικάσαν Τριμελές Εφετείο Πειραιώς, με το να κρίνει ένοχο τον αναιρεσείοντα ηθικής αυτουργίας σε τελεσθείσα στην Τουρκία απόπειρα παράνομης μεταφοράς λαθρομεταναστών από την Τουρκία με προορισμό την Ελλάδα, καίτοι η πράξη αυτή δεν ήταν αξιόποινη στην Τουρκία, ήτοι με το να δεχθεί ηθική αυτουργία σε πράξη η οποία, καίτοι έγκλημα κατά τους ελληνικούς ποινικούς νόμους (άρθρο 33 § 1 του Ν. 1975/1991), δεν θεωρείται έγκλημα κατά τους νόμους της χώρας όπου η πράξη αυτή τελέσθηκε (Τουρκία), εσφαλμένα ερμήνευσε και εφήρμοσε τη διάταξη του άρθρου 6 ΠΚ, ενώ όφειλε, ορθώς ερμηνεύοντας και εφαρμόζοντας τη διάταξη αυτή, να κηρύξει αθώο τον αναιρεσείοντα για τον ανωτέρω λόγο. Είναι, επομένως, βάσιμος ο εκ του άρθρου 510 § 1 στοιχ. Ε’ Κ.Ποιν.Δ πρώτος λόγος του δικογράφου των από 24-12-2007 παραδεκτώς ασκηθέντων προσθέτων λόγων αναιρέσεως, που πλήττει την προσβαλλόμενη απόφαση για την εν λόγω πλημμέλεια και πρέπει, ενόψει του ότι η ένδικη αίτηση περιέχει παραδεκτό λόγο αναιρέσεως, αυτόν της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, να γίνει δεκτός και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση. Ακολούθως, μη συντρεχούσης περιπτώσεως εφαρμογής της παρ., 2 του άρθρου 518 Κ.Ποιν.Δ, διότι ο ανωτέρω εξωτερικός όρος του αξιοποίνου δεν συνάπτεται με πραγματικό γεγονός, ώστε να απομένει στάδιο έρευνας από το δικαστήριο της ουσίας, αλλά με νομικό γεγονός, ήτοι το περιεχόμενο αλλοδαπού δικαίου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη και από τον Άρειο Πάγο και μη υφισταμένης αξιόποινης πράξεως, κατά τα εκτεθέντα, πρέπει ο αναιρεσείων να κηρυχθεί αθώος (άρθρο 518 § 1 Κ.Ποιν.Δ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί τη 1334/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Πειραιώς. Και
Κηρύσσει τον αναιρεσείοντα Χ αθώο του ότι, στον …, κατά τον Οκτώβριο του έτους 2000, με την ιδιότητά του ως πλοιοκτήτου του πλοίου “…” σημαίας Γεωργίας, πλοιοκτησίας της εταιρείας “….. INC”, η οποία εξυπηρετούσε τα συμφέροντά του και η οποία είχε την πραγματική της έδρα στον Πειραιά, με πειθώ, φορτικότητα, πιεστικές προτροπές, παραινέσεις και υπόσχεση πορισμού περιουσιακού οφέλους που δεν έχει προσδιορισθεί, προκάλεσε από πρόθεση στον Α, πλοίαρχο του προαναφερθέντος πλοίου, την απόφαση να τελέσει την αξιόποινη πράξη της παράνομης μεταφοράς αλλοδαπών από το εξωτερικό στην Ελλάδα από δράστη που ενεργεί κατ’ επάγγελμα και με σκοπό το παράνομο κέρδος και ο οποίος επιχείρησε πράξη, που περιείχε τουλάχιστον αρχή εκτελέσεως δηλαδή απέπλευσε από το λιμένα του … για Τουρκία, στα παράλια της οποίας επιβίβασε εβδομήντα τρεις (73) λαθρομετανάστες, για να τους μεταφέρει στην Ελλάδα με σκοπό το παράνομο όφελος πλην όμως δεν ολοκλήρωσε την πράξη του αυτή για λόγους εξωτερικούς και ανεξάρτητους προς τη θέλησή του, αφού το πλοίο βυθίστηκε τις πρωινές ώρες της 1-1-2001 έξω από την … της Τουρκίας, προκαλώντας έτσι το θάνατο από πνιγμό σαράντα ενός (41) λαθρομεταναστών που εγκλωβίστηκαν σ’ αυτό, από τον τρόπο δε και τις περιστάσεις που ενήργησε συνάγεται ότι ενεργεί τέτοιες πράξεις κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια με σκοπό το παράνομο όφελος δηλαδή ότι τελεί κατ’ επανάληψη την πράξη αυτή έχοντας διαμορφώσει γι’ αυτό την κατάλληλη υποδομή (εξεύρεση πλοίου, πλοιοκτήτη, πληρώματος κλπ.), για την επίτευξη του σκοπού αυτού που αποβλέπει στον πορισμό εισοδήματος, στοιχείο που χαρακτηρίζει την προσωπικότητά του.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 25 Σεπτεμβρίου 2008.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 29 Σεπτεμβρίου 2008
Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ και ήδη ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Πηγή : Άρειος Πάγος
