Τη μείωση των φόρων, του χρέους αλλά και των υφισταμένων συντάξεων ζήτησε η εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα Ντέλια Βελκουλέσκου κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με εκπροσώπους του Τύπου το απόγευμα της Παρασκευής.
Λίγη ώρα μετά τη συνάντησή της με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και με αφορμή την ολοκλήρωση των επαφών στην Αθήνα για την καθιερωμένη έκθεση του άρθρου 4 (για κάθε κράτος-μέλος) η κυρία Βελκουλέσκου μίλησε για την ουσία του ελληνικού προγράμματος και εξέφρασε ανοιχτά τις διαφωνίες του Ταμείου.
Είπε χαρακτηριστικά ότι ακόμη και σήμερα το 50% των Ελλήνων μετά από τόσα χρόνια λιτότητας με μεγάλο κοινωνικό κόστος δεν πληρώνει φόρους και τάχθηκε κατά των οριζόντιων ρυθμίσεων για τις οφειλές σε Εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.
Ουσιαστικά απέρριψε εν συνόλω την αρχιτεκτονική τόσο του φορολογικού όσο και του ασφαλιστικού πλαισίου που ψηφίστηκε τους τελευταίες μήνες γεννώντας εύλογα απορίες για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Είπε ότι ήταν λάθος να μειωθούν τόσο πολύ οι μελλοντικές συντάξεις και να αυξηθούν υπέρμετρα οι φορολογικοί συντελεστές χωρίς διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
Μιλώντας χωρίς να τηρεί τα προσχήματα είπε: «Οι Αρχές πρέπει να μειώσουν τους φορολογικούς συντελεστές (και τους συντελεστές των ασφαλιστικών εισφορών), να μειώσουν τις γενναιόδωρες απαλλαγές στη φορολογία του εισοδήματος και να εξαλείψουν τις υπόλοιπες φορολογικές απαλλαγές που ωφελούν τους πλουσίους».
Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν περισσότερες ενέργειες για τη μείωση του χρέους, ότι η λιτότητα για την αντιμετώπιση της κρίσης «είχε μεγάλο κοινωνικό κόστος» και ότι πρέπει να υπάρξει «λιγότερη λιτότητα».
Λείπουν σύριγγες…
Το ΔΝΤ πέρασε μέσω της εκπροσώπου του το μήνυμα ότι το έλλειμμα του συνταξιοδοτικού συστήματος βρίσκεται στο μη βιώσιμο επίπεδο του περίπου 10% του ΑΕΠ σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 2,5% στην ευρωζώνη.
«Το μέγεθος του προβλήματος είναι τέτοιο που η τρέχουσα πολιτική, που κυρίως προστατεύει τους υπάρχοντες συνταξιούχους ενώ βασίζεται σε υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές και σε χαμηλότερες αναμενόμενες συντάξεις για τους σημερινούς εργαζομένους, δεν συνάδει με τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα καταστεί μη βιώσιμη για λόγους ισότητας μεταξύ των γενεών» ανέφερε.
«Οι δαπάνες παραμένουν υπέρμετρα εστιασμένες σε δυσβάσταχτα υψηλές συντάξεις που παρέχονται στους υπάρχοντες συνταξιούχους, γεγονός που αποκλείει τις απαραίτητες κοινωνικές δαπάνες για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων και των ανέργων. Επίσης, ουσιαστικές δημόσιες υπηρεσίες έχουν υποστεί μεγάλες περικοπές, γεγονός που αποδεικνύεται από την έλλειψη συριγγών στα νοσοκομεία και την ακινητοποίηση δημόσιων λεωφορείων λόγω έλλειψης ανταλλακτικών. Είναι λοιπόν ουσιαστικής σημασίας να υπάρξει μια δημοσιονομικά ουδέτερη εξισορρόπηση πολιτικών μεσοπρόθεσμα με χαμηλότερες συντάξεις και με μια πιο δίκαιη κατανομή του φορολογικού βάρους ώστε ο δημόσιος τομέας να μπορέσει να παράσχει επαρκείς υπηρεσίες και κοινωνική βοήθεια σε ευάλωτες ομάδες, με την παράλληλη δημιουργία των συνθηκών για επενδύσεις και ανάπτυξη» σχολίασε προκαλώντας εντύπωση.
Συνδέοντας το νέο φορολογικό με το νέο ασφαλιστικό σκιαγράφησε μια συνθήκη κατά την οποία οι συνταξιοδοτικές δαπάνες χρηματοδοτούνται από υψηλούς φορολογικούς συντελεστές μιας περιορισμένης φορολογικής βάσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το τελικό κείμενο της έκθεσης του ΔΝΤ θα αναφέρει ρητά ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 είναι αδύνατον να επιτευχθεί και ότι το ελληνικό χρέος είναι απολύτως μη βιώσιμο. Για την ανάπτυξη η κυρία Βελκουλέσκου είπε ότι βλέπει… ημίφως από το 2017 και μετά, ενώ για τα εργασιακά ζήτησε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που θα πηγαίνουν πέρα από τη μείωση του κόστους εργασίας που, όπως είπε, έχει μειωθεί πάρα πολύ.
Σχολιάζοντας σε ήπιους τόνους τις δηλώσεις Βελκουλέσκου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος καλωσόρισε την άποψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το χρέος «καθώς τονίζει για μία ακόμη φορά το ζήτημα της μη βιωσιμότητας των μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων για μακρά περίοδο, όπως επίσης και την αναγκαιότητα σημαντικής απομείωσής του».
Ο υπουργός τόνισε ότι «δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στο προκαταρκτικό πόρισμα καταγράφονται ξανά οι γνωστές διαφωνίες για το φορολογικό, το Ασφαλιστικό και τα εργασιακά». Ο ίδιος σημείωσε ότι «τα μεν εργασιακά προβλέπεται να αποτελέσουν μέρος της συζήτησης για τη δεύτερη αξιολόγηση, το δε Ασφαλιστικό και φορολογικό έχουν ήδη κλείσει ως μέρος της πρώτης αξιολόγησης».
Ανεργία ως το 2050
Παραμονή στον βούρκο της στασιμότητας και το 2016 και ασθενική οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια προβλέπει η Βελκουλέσκου αν δεν αλλάξει το μείγμα της δημοσιονομικής πολιτικής, δεν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και δεν μειωθεί δραστικά το χρέος. «Οι προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν ασθενικές και υπόκεινται σε υψηλούς καθοδικούς κινδύνους, ενώ η ανεργία αναμένεται να παραμείνει σε διψήφια ποσοστά ως τα μέσα του αιώνα» ανέφερε.
Σύμφωνα με το Ταμείο, μία από τις βασικές αιτίες της βουτιάς του ΑΕΠ κατά 25% από το 2010 ήταν «οι επαναλαμβανόμενες πολιτικές κρίσεις και οι κλονισμοί στην εμπιστοσύνη σχετικά με την αδυναμία διατήρησης της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας», φαινόμενα που, όπως είπε η εκπρόσωπός του, «είχαν μεγάλο κοινωνικό κόστος». Περιγράφοντας τη σημερινή κατάσταση είπε ότι οι επενδύσεις έχουν μειωθεί 60% και η οικονομία δεν έχει ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της καθώς δεν αρκεί η μείωση μισθών.
«Η σύνθεση της προσαρμογής, η οποία βασίστηκε στην αύξηση της φορολογίας σε περιορισμένες φορολογικές βάσεις, προσθέτει σημαντικούς κινδύνους στον προϋπολογισμό και αποθαρρύνει τις επενδύσεις και την απασχόληση» σημείωσε.
Το έτερο αναγκαίο σκέλος για την έξοδο από τον βούρκο της στασιμότητας είναι η ρύθμιση του χρέους. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα είπε ότι οι αποφάσεις του Eurogroup είναι καλοδεχούμενες, αλλά πρόσθεσε ότι, ενώ κάποια από τα μέτρα έχουν ποσοτικοποιηθεί, κάποια άλλα δεν είναι επαρκώς υπολογισμένα και παραμένουν ασάφειες.
«Για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα θα απαιτηθεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, η οποία είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που εξετάζεται» είπε πετώντας το μπαλάκι στις Βρυξέλλες.
Η οικονομολόγος του ΔΝΤ σχολίασε, τέλος, ότι η ελάφρυνση του χρέους είναι αναγκαία για την επιστροφή στις αγορές.
Αργύρης Παπαστάθης
Newsroom ΔΟΛ
