Την Τετάρτη, 14 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, εκφώνησε την ετήσια ομιλία του στην ολομέλεια του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Ο Juncker προέβη σε απολογισμό της τρέχουσας, μάλλον δυσοίωνης κατάστασης που επικρατεί στην ΕΕ και παρέθεσε τις προτεραιότητες της Κομισιόν για τους επόμενους 12 μήνες.
Η ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης είναι ένα ισχυρό εργαλείο στην πολιτική των Βρυξελλών. Στην ετήσια ομιλία του (που συχνά χαρακτηρίζεται ως Χριστουγεννιάτικο δένδρο) ο πρόεδρος της Κομισιόν υπόσχεται σε μεμονωμένες πολιτικές ομάδες στη Βουλή ότι θα πιέσει για να προχωρήσουν τα projects τους με αντάλλαγμα την στήριξή τους στο έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με άλλες πρωτοβουλίες της Κομισιόν.
Η κατάσταση της Ένωσης επίσης παρέχει μια ευκαιρία για τους ευρωβουλευτές να σχολιάσουν για τις επιδόσεις της Κομισιόν και ως εκ τούτου να εκδηλώσουν την αυξανόμενη επιρροή τους στην χάραξη πολιτικής της ΕΕ.
Αλλά η ομιλία αυτής της χρόνιας ήταν κάπως διαφορετική από τις προηγούμενες. Ο Juncker χρησιμοποίησε την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης προκειμένου να απευθυνθεί στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Donald Tusk, και τους ομολόγους του Ευρωπαίους ηγέτες, παρά τους ευρωβουλευτές που συγκεντρώθηκαν στο Στρασβούργο.
Δεν είναι μυστικό ότι οι Tusk και Juncker έχουν συγκρουστεί για το πώς η ΕΕ θα πρέπει να απαντήσει στις διογκούμενες κρίσεις που αντιμετωπίζει. Η ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης προσέφερε στον Juncker άλλη μία ευκαιρία για να αντιμετωπίσει την στάση του Tusk για το μέλλον της ΕΕ.
Masters της Συνθήκης
Ο Donald Tusk νομίζει ότι τα κράτη-μέλη είναι “masters της συνθήκης” και θα πρέπει να παρέχουν πολιτική ώθηση για την ΕΕ. Η Κομισιόν θα πρέπει -κατά την αποψη του- να εφαρμόσει τις αποφάσεις των κρατών-μελών μέσω νομοθετικών ενεργειών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πιστεύει ότι σε μια περίοδο αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού και λαϊκισμού, το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη είναι οργανισμοί που “επιβαλλουν” τις προτεραιότητές τους στα κράτη-μέλη.
Αλλά ο Juncker δεν συμφωνεί με αυτό το όραμα. Θέλει η Κομισιόν να ανακτήσει το δικαίωμα της στην πρωτοβουλία, κάτι που είναι σε ύφεση από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση κρατικού χρέους.
Ο Juncker θεωρεί πως οι ευρωπαϊκές συζητήσεις έχουν εδώ και καιρό κυριαρχηθεί από τα εθνικά συμφέροντα τα οποία έχουν ενισχύσει τον λαϊκισμό σε όλη την ΕΕ. Πιστεύει ότι μια περισσότερο πολιτική Κομισιόν μπορεί να βοηθήσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα παρά να το επιδεινώσει.
Στην ομιλία του καταδίκασε την “μικροπρεπή ζήλια μεταξύ των διαφόρων θεσμικών οργάνων” και τάχθηκε εναντίον της επανεθνικοποίησης της ευρωπαϊκής πολιτικής. Επίσης ανακοίνωσε ότι η Κομισιόν θα βρει κάποιες ιδέες για το μέλλον της Ευρώπης τον Μάρτιο του 2017.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα του Tusk ότι τα κράτη-μέλη αντί των θεσμικών οργάνων της ΕΕ θα πρέπει να είναι η κινητήρια δύναμη της όποιας ευρύτερης μεταρρύθμισης της ΕΕ.
Οι ρήξεις μεταξύ των δύο προέδρων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές καθώς οι ηγέτες της ΕΕ συναντιόνταν στην Μπρατισλάβα για να ετοιμαστούν για τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, κάτι άνευ προηγουμένου στην ιστορία της ΕΕ.
Αφήστε τα όπλα στην πόρτα
Η Κομισιόν, υποστηριζόμενη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φαίνεται να είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει τις συνομιλίες εξόδου για να δώσει ένα μάθημα στη Βρετανία. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ωστόσο αντιλαμβάνεται ότι αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να είναι αντιπαραγωγική και να ενθαρρύνει τις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις.
Οι ευρωσκεπτικιστές θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι μια αυταρχική ΕΕ προσπαθεί να τιμωρήσει τη Βρετανία για μια δημοκρατική απόφαση.
Και τα τρία κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν ορίσει τους διαπραγματευτές για το Brexit, κάτι που έχει προκαλέσει σύγχυση μεταξύ των ειδικών της ΕΕ και των πρωτευουσών της ΕΕ σχετικά με το ποιος θα είναι επικεφαλής των συνομιλιών.
Στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, ο junker υποστήριξε ότι το Brexit δεν θα οδηγήσει στην διάλυση της ΕΕ.
Έχει πιθανώς δίκιο ότι η ΕΕ με κάποιον τρόπο θα επιβιώσει απο την κρίση. Αλλά το μυστικό για ένα πιο θετικό μέλλον της ΕΕ βρίσκεται σε ένα ενωμένο μέτωπο της ΕΕ στις συζητήσεις για το διαζύγιο.
Το πάθος της Κομισιόν για τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ και η κατανόηση του Tusk των διάφορων ανησυχιών των κρατών-μελών, θα μπορούσαν να φτιάξουν έναν ισχυρό συνδυασμό εάν δράσουν από κοινού.
Θα μπορούσαν επίσης να κάνουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, αν δεν το κάνουν.
capitalgr
