Της Δήμητρας Καδδά
Τουλάχιστον τρεις “κόφτες” δαπανών επιχειρεί να αναπτύξει η ίδια η κυβέρνηση. Ο λόγος για τη “σάρωση” δαπανών στα υπουργεία Οικονομίας-Οικονομικών-Πολιτισμού, για το πόρισμα του “υπερεπόπτη” δαπανών και για την έκθεση
εξαίρεσης προσφυγικών δαπανών από τα πλεονάσματα.
Έχουν ως… επίσημο στόχο να βρεθεί το περιθώριο για κοινωνικές παροχές. Ουσιαστικά όμως αποτελούν και το ανάχωμα στον “κόφτη” δαπανών που ορίζει το μνημόνιο από το 2017, αλλά και στο “δικαίωμα” των δανειστών να ζητήσουν μέτρα από φέτος αν κρίνουν ότι δεν κλείνει η τρύπα στα έσοδα (στα 375 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο).
Το μεγάλο δημοσιονομικό στοίχημα του φθινοπώρου στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές που επιστρέφουν (αρχικά στις 12/9 για λίγες ημέρες και ακολούθως προγραμματίζουν κάθοδο στις 17/10), είναι η αποτίμηση της επίτευξης του στόχου περί πλεονάσματος στο 0,5% του ΑΕΠ το 2016. Διαφορετικά, ενεργοποιείται το 2017 ο “κόφτης“, αλλά υπάρχει και κίνδυνος να ασκηθούν πιέσεις για μέτρα πολύ πιο γρήγορα. Και τούτο διότι το μνημόνιο ορίζει ότι ο “κόφτης” δεν υποκαθιστά τη μόνιμη εκ των προτέρων αποτίμηση των δημοσιονομικών κενών και την υιοθέτηση πολιτικών προσαρμογής που στοχεύουν στο να αποτρέψουν την πιθανότητα αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους…
Η σάρωση δαπανών
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης ανακοίνωσε χθες ότι “ξεκινά μεγάλη προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων πιλοτικά από τα υπουργεία Οικονομικών, Οικονομίας και Πολιτισμού”, η οποία θα έχει ως στόχο “μία μεγάλη εξοικονόμηση πόρων που σύντομα θα επιτρέψει να μειώσουμε τους φόρους και να αυξήσουμε τον κοινωνικό προϋπολογισμό”. Για το πρωτογενές πλεόνασμα ανέφερε ότι το 2016 θα κλείσει όπως προβλέπεται, στα 875 εκατ. ευρώ και ότι τα χρήματα που είναι πάνω από το απαιτούμενο πλεόνασμα, θα δοθούν από την κυβέρνηση στην οικονομία. Από το καλοκαίρι έχει συγκροτηθεί η ομάδα που θα “σαρώσει” κρατικές δαπάνες 30 δισ. ευρώ (μισθοδοσίας λειτουργικές) κλπ με στόχο να καταθέσει τις πρώτες της προτάσεις για περικοπές έως κατά 10% φέτος. Ο λόγος για την spending review που γίνεται με βρετανική τεχνική βοήθεια και ξεκινά σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ πιλοτικά από 3 υπουργεία (Οικονομίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Οικονομικών) καθώς και από τους φορείς που εποπτεύονται από τα εν λόγω Υπουργεία (είναι το 15% του συνόλου). Από το 2017 στόχος είναι να επεκταθεί στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης και των εποπτευόμενων φορέων. Θα υποβάλουν έκθεση στον Υπουργό και στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών. Σημειώνεται ότι η θητεία της Επιτροπής Συντονισμού ορίζεται εξάμηνη.
Στόχος σύμφωνα με τη σχετική απόφαση συγκρότησης του οργάνου είναι η “δημιουργία δημοσιονομικού περιθωρίου ώστε να ενισχυθούν οι δαπάνες σε τομείς με υψηλή κοινωνική αποτελεσματικότητα και να μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων με τρόπο διατηρήσιμο και χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων”.
Ο υπερεπόπτης
Η δεύτερη παράλληλη σάρωση των κρατικών δαπανών διενεργείται από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο (σ.σ. ο πανίσχυρος υπερεπόπτης δαπανών που προβλέπεται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και στελεχώθηκε προ μηνών). Σχεδιάζει να παραδώσει στο ΥΠΟΙΚ τον Οκτώβριο το πρώτο του πόρισμα για τον κρατικό προϋπολογισμό για τα περιθώρια περικοπών δαπανών. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση αποκλίσεων το Δημοσιονομικό Συμβούλιο μπορεί να προτείνει ημιαυτόματες περικοπές δαπανών, αλλά και να καταθέσει γενικότερες συστάσεις για παρεμβάσεις στον προϋπολογισμό.
Ο προσφυγικός “κόφτης”
Ο υπερεπόπτης
Η δεύτερη παράλληλη σάρωση των κρατικών δαπανών διενεργείται από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο (σ.σ. ο πανίσχυρος υπερεπόπτης δαπανών που προβλέπεται από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και στελεχώθηκε προ μηνών). Σχεδιάζει να παραδώσει στο ΥΠΟΙΚ τον Οκτώβριο το πρώτο του πόρισμα για τον κρατικό προϋπολογισμό για τα περιθώρια περικοπών δαπανών. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση αποκλίσεων το Δημοσιονομικό Συμβούλιο μπορεί να προτείνει ημιαυτόματες περικοπές δαπανών, αλλά και να καταθέσει γενικότερες συστάσεις για παρεμβάσεις στον προϋπολογισμό.
Ο προσφυγικός “κόφτης”
Eνεργοποιείται επίσης ο νέος μηχανισμός παρακολούθησης των προσφυγικών δαπανών για να μην “βαρύνουν” τον προϋπολογισμό και γίνεται με την συνδρομή του υπουργείου Οικονομίας που αναλαμβάνει πλέον την εποπτεία για τα κονδύλια της ΕΕ για τους πρόσφυγες.
Το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο καθώς θα πρέπει η κυβέρνηση να βάλει σε “τάξη” τα οικονομικά όλων των φορέων (περιφέρειες, νοσοκομεία, δήμοι, πρόνοια, άμυνας αστυνόμευσης, κλπ) που συνδέονται με το προσφυγικό για να μην επιβαρύνει τα κρατικά ταμεία.
Σημειώνεται ότι υπάρχει πλέον ρήτρα για την εξαίρεση δαπανών που δεν καλύπτονται από κοινοτικά κονδύλια από τον υπολογισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων. Η συνολική εξαίρεση είναι 350 εκατ. ευρώ ετησίως (0,2% του ΑΕΠ) και προϋποθέτει καλά τεκμηριωμένη εκ των υστέρων μελέτη του κόστους κάθε υπηρεσίας.
Το μαξιλάρι
Σύμφωνα με την Κομισιόν πάντως, η κυβέρνηση έχει και ένα άλλο “μαξιλάρι”. Προκύπτει από τις παρεμβάσεις που δεν προσμετρώνται στο δημοσιονομικό πακέτο των 5,6 δισ. ευρώ που συνόδευσε την συμφωνία του Ιουνίου. Εκτιμά ότι μία σειρά από παρεμβάσεις (βελτίωσης του μηχανισμού συλλογής εσόδων, πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και από την ολοκλήρωση της ανασκόπησης των δαπανών), μπορούν να παρέχουν πρόσθετο δημοσιονομικό όφελος 0,75% του ΑΕΠ ή περίπου 1,4 δισ. ευρώ για περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων.
capitalgr
