Η Ιαπωνία ήταν έτοιμη να συνθηκολογήσει και χωρίς την εγκληματική ρίψη της ατομικής βόμβας από τις ΗΠΑ
Αϊζενχάουερ: «Εντελώς άσκοπος βομβαρδισμός»
Οι αντιρρήσεις των τεσσάρων ναυάρχων
Μήνυμα Τρούμαν στη Σοβιετική Ενωση
Ευσταθιάδης Στάθης
Εβδομήντα ένα χρόνια μετά την καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, για πρώτη φορά έρχονται στο προσκήνιο αυτά που το γερμανικό «Spiegel» ονόμασε «ο μύθος της Χιροσίμα». Ο πρώτος που επίσημα καλλιέργησε αυτόν τον μύθο ήταν ο πρόεδρος των ΗΠΑΧάρι Τρούμαν, ο οποίος στην αυτοβιογραφία του «Ο Τρούμαν μιλάει» γράφει ότι «η ατομική βόμβα τερμάτισε τον πόλεμο, έσωσε εκατομμύρια ζωές». Τώρα ο Τζον Λαφόρζ, ερευνητής των αρχείων που αφορούν τον πόλεμο στον Ειρηνικό, γράφει ότι δυστυχώς για την υστεροφημία του αμερικανού προέδρου «δεν υπάρχει κανένα έγγραφο, τηλεγράφημα, μελέτη είτε διαταγή, στρατιωτική ή πολιτική, που να δικαιολογεί αυτή την εκτίμηση». Κάθε άλλο μάλιστα. Ο αντιστράτηγος Κάρτις Λίμεϊ, διοικητής της αεροπορικής δύναμης που ενήργησε τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα και ο οποίος διέταξε την καταστροφή 67 ιαπωνικών πόλεων με εμπρηστικές βόμβες, αναφέρει σε έκθεσή του πέντε μήνες μετά το τέλος του πολέμου ότι «ο πόλεμος θα είχε τελειώσει σε δύο μήνες (…) χωρίς την ατομική βόμβα. Η ατομική βόμβα δεν σχετίζεται καθόλου με τον τερματισμό του πολέμου». Αλλά η έκθεση του στρατηγού δεν ήρθε ποτέ στη δημοσιότητα.
Αϊζενχάουερ: «Εντελώς άσκοπος βομβαρδισμός»
Ο πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στα απομνημονεύματά του «Εντολή για αλλαγή» γράφει ότι, όταν ο υπουργός Στρατιωτικών Χένρι Στίμσον του ανέφερε ότι θα γινόταν χρήση ατομικών βομβών, «του εξέφρασα τη μεγάλη δυσφορία μου επειδή έβλεπα ότι η Ιαπωνία είχε ήδη νικηθεί και ότι ο βομβαρδισμός (με ατομική βόμβα) ήταν εντελώς άσκοπος». Στο βιβλίο τους «Η Χιροσίμα στην Αμερική» οι ερευνητές αρχείων Ρόμπερτ Λίφτον καιΓκρεγκ Μίτσελ γράφουν ότι ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου επί Τρούμαν, ναύαρχος Γουίλιαμ Λίχι, «ήταν απολύτως βέβαιος πως η χρήση αυτών των βάρβαρων όπλων στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι δεν βοηθούσε στον πόλεμό μας εναντίον της Ιαπωνίας. Οι Γιαπωνέζοι είχαν ήδη νικηθεί και ήταν έτοιμοι να παραδοθούν».
Οι αντιρρήσεις των τεσσάρων ναυάρχων
Πριν από λίγες ημέρες αποκαλύφθηκε στην Ουάσιγκτον ότι το 1946 ο ναύαρχος Λιούις Στρος, σύμβουλος του υπουργού Ναυτικών Τζέιμς Φόρεσταλ, είχε υποβάλει στον υπουργό υπόμνημα στο οποίο, μεταξύ άλλων, έγραφε ότι «με χωριστές δηλώσεις τους οι ναύαρχοι Κινγκ, Χάλσι, Ράντφορντ και Νίμιτς υποστηρίζουν πως ούτε η ατομική βόμβα ούτε η σχεδιαζόμενη απόβαση στην Ιαπωνία ήταν απαραίτητες για να έχουμε την παράδοσή της».Για τους τέσσερις ναυάρχους, όλοι με πολύμηνη υπηρεσία στον Στόλο του Ειρηνικού, είναι βέβαιον ότι «η ατομική βόμβα απλώς έκλεισε εντυπωσιακά το τέλος του πολέμου με την Ιαπωνία». Χρόνια αργότερα, όταν είχε πλέον διαπιστωθεί ότι πάνω από 200.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις δύο πόλεις και ότι η ραδιενέργεια απειλούσε άλλους τόσους, ο Αλμπερτ Αϊνστάιν, ο ουσιαστικός δημιουργός της ατομικής βόμβας, είχε εκμυστηρευθεί στους «New York Times» πως δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η βόμβα «του» θα προκαλούσε τέτοια τρομερή καταστροφή σε ανθρώπινες ζωές. Μόνο ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο άλλος πρωτεργάτης της αμερικανικής βόμβας, είχε προβλέψει ότι θα υπάρξουν θύματα από τη ραδιενέργεια ακόμη και σε πολίτες τρίτης γενιάς.
Μήνυμα Τρούμαν στη Σοβιετική Ενωση
Γιατί λοιπόν ο Τρούμαν έδωσε το «πράσινο φως»; Ο βρετανός υπουργός Εργατικών Ανιουριν Μπίβαν στις «Αναμνήσεις και εμπειρίες» που έγραψε στη δεκαετία του ’50 υποστηρίζει με σοβαρά επιχειρήματα ότι ο Τρούμαν γνώριζε πολύ καλά πως η Ιαπωνία είχε ήδη καταρρεύσει, ήθελε όμως «να ικανοποιήσει το εγώ του», να δείξει σε όλον τον κόσμο ότι δεν ήταν ένας «πλανόδιος επαρχιώτης μικρεμποράκος», όπως τον χαρακτήριζαν οι αντίπαλοί του. Ο Τζέιμς Μπερνς, υπουργός Εξωτερικών επί Τρούμαν, φαίνεται να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα όταν δήλωνε τον Μάρτιο του 1952 στην «Washington Post» ότι η χρήση του ατομικού όπλου ήταν ένα «έντονο και καλά ζυγισμένο μήνυμα» της Αμερικής προς τη Σοβιετική Ενωση, δήλωση η οποία προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις στο Κογκρέσο και ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη.
Πολεμικές βιομηχανίες
«Περηφάνια» και δισεκατομμύριαΥπάρχει όμως και το – απαραίτητο για αμερικανική πολιτικο-στρατιωτική ενέργεια – οικονομικό κίνητρο για την ατομική βόμβα και τον ρόλο της. Στην είσοδο του διευθυντικού κέντρου της πολεμικής βιομηχανίας Lockhead Martin, στην Μπεθέσντα της Πολιτείας Μέριλαντ, υπάρχει ένας πίνακας όπου καταχωρίζονται οι «τεχνολογικές επιτυχίες» της εταιρείας. Με χρυσά γράμματα σημειώνεται ότι η εταιρεία «έλαβε μέρος» στην κατασκευή της πρώτης αμερικανικής ατομικής βόμβας. Κάτι ανάλογο υπάρχει και στον προθάλαμο της αίθουσας του διοικητικού συμβουλίου της Νorthrop Grumman, του άλλου βιομηχανικού πολεμικού κολοσσού στο Γουέστ Φολς της Βιρτζίνια. Εδώ «υπερήφανα» (proudly) μας πληροφορούν ότι από τη γέννηση της πρώτης ατομικής βόμβας ως σήμερα (2014) η εταιρεία παραμένει πυλώνας της ατομικής-πυρηνικής τεχνολογίας της Αμερικής και υπήρξε πρωτοπόρος στην κατασκευή της ατομικής βόμβας. Στο πολυβραβευμένο βιβλίο του «The real story of the atomic bombing» (2014) ο Πολ Χαμ παραθέτει σειρά εγγράφων, πρακτικών του Κογκρέσου και άλλα στοιχεία τα οποία αποκαλύπτουν ότι οι τρεις μεγαλύτερες πολεμικές βιομηχανίες εισέπραξαν συνολικά μεταξύ 1942 και 1944 ποσό που σε σημερινά δολάρια ισοδυναμεί με 6,8 δισ. αποκλειστικά για τη συμβολή τους στο πρόγραμμα «Μανχάταν», το κρυπτογραφικό όνομα της κατασκευής του πρώτου ατομικού όπλου. Ο συγγραφέας παρατηρεί ειρωνικά ότι το ποσό είναι σχετικά μικρό, δεδομένου ότι το 2015 οι τέσσερις βιομηχανίες που συνεργάζονται στην κατασκευή πυρηνικών βομβών, κεφαλών κ.τ.λ. εισέπραξαν συνολικά 62,3 δισ. δολάρια.
Πολεμικές βιομηχανίες
«Περηφάνια» και δισεκατομμύριαΥπάρχει όμως και το – απαραίτητο για αμερικανική πολιτικο-στρατιωτική ενέργεια – οικονομικό κίνητρο για την ατομική βόμβα και τον ρόλο της. Στην είσοδο του διευθυντικού κέντρου της πολεμικής βιομηχανίας Lockhead Martin, στην Μπεθέσντα της Πολιτείας Μέριλαντ, υπάρχει ένας πίνακας όπου καταχωρίζονται οι «τεχνολογικές επιτυχίες» της εταιρείας. Με χρυσά γράμματα σημειώνεται ότι η εταιρεία «έλαβε μέρος» στην κατασκευή της πρώτης αμερικανικής ατομικής βόμβας. Κάτι ανάλογο υπάρχει και στον προθάλαμο της αίθουσας του διοικητικού συμβουλίου της Νorthrop Grumman, του άλλου βιομηχανικού πολεμικού κολοσσού στο Γουέστ Φολς της Βιρτζίνια. Εδώ «υπερήφανα» (proudly) μας πληροφορούν ότι από τη γέννηση της πρώτης ατομικής βόμβας ως σήμερα (2014) η εταιρεία παραμένει πυλώνας της ατομικής-πυρηνικής τεχνολογίας της Αμερικής και υπήρξε πρωτοπόρος στην κατασκευή της ατομικής βόμβας. Στο πολυβραβευμένο βιβλίο του «The real story of the atomic bombing» (2014) ο Πολ Χαμ παραθέτει σειρά εγγράφων, πρακτικών του Κογκρέσου και άλλα στοιχεία τα οποία αποκαλύπτουν ότι οι τρεις μεγαλύτερες πολεμικές βιομηχανίες εισέπραξαν συνολικά μεταξύ 1942 και 1944 ποσό που σε σημερινά δολάρια ισοδυναμεί με 6,8 δισ. αποκλειστικά για τη συμβολή τους στο πρόγραμμα «Μανχάταν», το κρυπτογραφικό όνομα της κατασκευής του πρώτου ατομικού όπλου. Ο συγγραφέας παρατηρεί ειρωνικά ότι το ποσό είναι σχετικά μικρό, δεδομένου ότι το 2015 οι τέσσερις βιομηχανίες που συνεργάζονται στην κατασκευή πυρηνικών βομβών, κεφαλών κ.τ.λ. εισέπραξαν συνολικά 62,3 δισ. δολάρια.
ΒΗΜΑ
