Η μυστική συμφωνία με την Ολυμπία Οδό

Την καταβολή 145,1 εκατ. ευρώ στον κατασκευαστή και 69,7 εκατ. ευρώ –τα οποία ενδέχεται να αυξηθούν κατά 30 εκατ. ευρώ– στον παραχωρησιούχο της

Στη συμφωνία περιλαμβάνεται η αμφίπλευρη λειτουργία τουλάχιστον των δύο εκ των τριών προβλεπόμενων σταθμών διοδίων της διαδρομής, πριν από το τέλος του έτους, και η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης στους κατασκευαστές της ολοκλήρωσης των σημείων ευθύνης της ΕΡΓΑ ΟΣΕ. Με τη συμφωνία θα καταστεί εφικτή η παράδοση του δρόμου σε λειτουργία στις 31 Μαρτίου 2017.

Επειτα από πολλά προβλήματα, η «συμφωνία για την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου» υπεγράφη από τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σπίρτζη και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ολυμπίας Οδού Παναγιώτη Παπανικόλα στις 25 Ιουλίου. Τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι τα ακόλουθα:

1. Ο παραχωρησιούχος (Ολυμπία Οδός) και ο κατασκευαστής (κοινοπραξία Απιον Κλέος) συμφωνούν ότι θα παραδώσουν σε λειτουργία της εθνική οδό Κορίνθου-Πάτρας στις 31 Μαρτίου 2017. Εξαιρούνται τέσσερα σημεία: 2 χλμ. στον έναν κλάδο στο Δερβένι, 2,5 χλμ. στις Καμάρες Αιγιαλείας (αμφότερα στο σημείο διασταύρωσης με τον σιδηρόδρομο), 1,2 χλμ. στα Αραχωβίτικα Aχαΐας και 2 χλμ. στον δεξιό κλάδο του αυτοκινητόδρομου στον κόμβο Ρίου (καθώς και ορισμένοι κλάδοι του κόμβου). Τα σημεία που εξαιρούνται, από κοινού με όλες τις υπολειπόμενες εργασίες (λ.χ. πλευρικές διαμορφώσεις, λειτουργία συστήματος εξ αποστάσεως ελέγχου σηράγγων), θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως τις 31 Αυγούστου, που θεωρείται πλέον η ημερομηνία παράδοσης του έργου.

2. Προκειμένου αυτό να καταστεί εφικτό, το Δημόσιο δέχεται να καταβάλει για πολλοστή φορά αποζημιώσεις, αλλά και «πριμ επιτάχυνσης». Πιο συγκεκριμένα, η κοινοπραξία των κατασκευαστών θα λάβει 105,7 εκατ. ευρώ αποζημίωση για διάφορες καθυστερήσεις ευθύνης του Δημοσίου και πριμ επιτάχυνσης 39,3 εκατ. ευρώ. Ενώ ο παραχωρησιούχος θα λάβει αποζημιώσεις 69,7 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι για μια συγκεκριμένη διαφορά η Ολυμπία Οδός δύναται να προσφύγει στην Επιτροπή Επίλυσης Τεχνικών Διαφορών και να διεκδικήσει έως 30 εκατ. ευρώ επιπλέον.

3. Προκειμένου να είναι μικρότερες οι αποζημιώσεις λόγω απώλειας εσόδων (από τα διόδια), χρησιμοποιείται μια ρύθμιση του νόμου Βορίδη (ν.4070/12) για τη λειτουργία διοδίων πριν από την ολοκλήρωση του έργου. Στο τμήμα Κορίνθου-Πάτρας προβλέπονται τρεις σταθμοί διοδίων: Κιάτου (σήμερα χρεώνει στη μία κατεύθυνση), Νικολαίικων (Αίγιο, νέος σταθμός) και Αραχωβίτικων (νέος σταθμός σε αντικατάσταση των διοδίων Ρίου, που σήμερα χρεώνουν την άλλη κατεύθυνση). Αυτό που φαίνεται να έχει συμφωνηθεί είναι ότι οι σταθμοί Κιάτου και Αραχωβίτικων θα ξεκινήσουν να λειτουργούν αμφίπλευρα τον φετινό Νοέμβριο, χρεώνοντας τα ολοκληρωμένα κομμάτια του άξονα (προς 0,06 ευρώ/χλμ. για τα Ι.Χ.). Με δεδομένο ότι η εθνική οδός Κορίνθου-Πάτρας είναι συνολικά 120 χλμ., η χρέωση όταν λειτουργήσουν όλοι οι σταθμοί διοδίων στο σύνολο του δρόμου θα είναι 7,20 ευρώ για τα Ι.Χ.

4. Το Δημόσιο αναλαμβάνει 8 υποχρεώσεις, ανάμεσα στις οποίες να παραδώσει τους υπολειπόμενους χώρους σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, να ολοκληρώσει άμεσα τις αρχαιολογικές έρευνες στην Κερύνεια Aχαΐας, να αδειοδοτήσει ταχέως τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και τη λειτουργία των σηράγγων. Οι πιο σημαντικές είναι δύο: η τήρηση «με ευθύνη του Δημοσίου των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η ΕΡΓΑ ΟΣΕ ως προς την ολοκλήρωση των κατασκευών ευθύνης της στο Ανατολικό και Δυτικό Δερβένι έως την 31η Μαρτίου 2017». Καθώς και η «ακριβόχρονη» (sic) καταβολή αποζημιώσεων και χρηματοδοτήσεων.

5. Ειδικά για τα σημεία συνάντησης του σιδηροδρόμου με τον αυτοκινητόδρομο, το Δημόσιο μπορεί έως το τέλος του έτους να αναθέσει στην Ολυμπία Οδό τις εργασίες της ΕΡΓΑ ΟΣΕ στο Δερβένι. Οι αναθέσεις βέβαια θα επιβαρύνουν περαιτέρω τον προϋπολογισμό του έργου. Να σημειωθεί ότι αν η ΕΡΓΑ ΟΣΕ ή άλλοι φορείς δεν ολοκληρώσουν έγκαιρα τα αντιπλημμυρικά έργα ευθύνης τους, το Δημόσιο δεσμεύεται ότι αυτό δεν θα εμποδίσει την παράδοση του δρόμου σε λειτουργία τον Μάρτιο του 2017.

Το κόστος του έργου ξεπερνά το 1,38 δισ.

Από πλούσιο παρασκήνιο σημαδεύτηκε η υπογραφή της συμφωνίας με την Ολυμπία Οδό. Παρότι το «πλαίσιο συναντίληψης» που υπέγραψαν οι δύο πλευρές τον Ιανουάριο όριζε ότι η τελική συμφωνία θα είχε υπογραφεί έως τον Μάρτιο, χρειάστηκαν αρκετοί μήνες για να υπογραφεί το τελικό κείμενο. Η συμφωνία της Ολυμπίας Οδού διαφέρει αρκετά από τις δύο που υπεγράφησαν με τη Νέα και την Κεντρική Οδό (για την ολοκλήρωση της Ιόνιας Οδού και του Ε65). Καταρχήν δεν είναι τριμερής. Δεν υπογράφεται δηλαδή από τους κατασκευαστές, λόγω της αντίρρησης της Hochtief. Ετσι υπεγράφη μια δεύτερη συμφωνία, αυτήν τη φορά ανάμεσα στον παραχωρησιούχο και τα μέλη της Απιον Κλέος (Ακτωρ, J&P Αβαξ, Vinci Construction, Hochtief Solutions, Αθηνά και Τέρνα), που συμπεριελήφθη με τη μορφή παραρτήματος. Τι ορίζει; Οτι οι κατασκευαστές δέχονται τα συμφωνηθέντα και πως αν το έργο δεν είναι έτοιμο εγκαίρως, θα πρέπει να πληρώσουν στον παραχωρησιούχο (και μέσω αυτού στο Δημόσιο) τις οριζόμενες από τη σύμβαση παραχώρησης ποινικές ρήτρες. Επίσης μετακυλίεται στον κατασκευαστή και η απαίτηση (της Ολυμπίας Οδού) για απώλεια εσόδων από τα διόδια, αν με δική του ευθύνη δεν είναι έτοιμος ο δρόμος.

Η πραγματική εικόνα

Αξιοσημείωτη είναι η στάση που τήρησε το υπουργείο Υποδομών. Στα τέλη του προηγούμενου μήνα ο κ. Σπίρτζης… πανηγύρισε στη Βουλή την καταβολή περίπου μισού δισ. ευρώ σε νέες αποζημιώσεις (456,3 εκατ. ευρώ για τους τρεις δρόμους). Υποστηρίζοντας ότι χάρη στη δεινή διαπραγματευτική ικανότητα των στελεχών του υπουργείου εξοικονομήθηκαν 764,4 εκατ. ευρώ έναντι των αρχικών απαιτήσεων των εργολάβων. Η συνολική εικόνα είναι η εξής: Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο έργο ήταν 608 εκατ. ευρώ και η πρόσθετη 250 εκατ. ευρώ. Εως το 2013 παραχωρησιούχος και κατασκευαστής είχαν λάβει 221,1 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις, ενώ με τη συμφωνία «επανεκκίνησης» του 2013 έλαβαν ακόμα 93 εκατ. ευρώ.

Προσθέτοντας τα 214,5 εκατ. ευρώ της συμφωνίας Σπίρτζη, το έργο έχει κοστίσει στο Δημόσιο και στην Ε.Ε. περίπου 1,38 δισ. ευρώ, χωρίς τις απαλλοτριώσεις. Οσον αφορά τα έσοδα από τα διόδια, η Ολυμπία Οδός έχει λάβει το διάστημα 2008 – 2015 574,3 εκατ. ευρώ. Σύνολο; Περίπου 1,95 δισ. ευρώ.