Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Ανάσα στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων με μια νέα ρύθμιση οφειλών που θα τονώσει την εισπραξιμότητα αναζητεί το υπουργείο Εργασίας για να αποκρούσει τον
φαύλο κύκλο της δημιουργίας ελλειμμάτων, τα οποία με τη σειρά τους θα ενεργοποιήσουν τους διπλούς κόφτες των συντάξεων.
Το νέο Ασφαλιστικό (άρθρο 14) προβλέπει ενεργοποίηση της ρήτρας αυτόματων μειώσεων αν ξεφύγει η συνταξιοδοτική δαπάνη, κάτι που πιθανολογείται τα επόμενα χρόνια, παρά τις συνεχείς μειώσεις των συντάξεων. Σε αυτή την περίπτωση, αν τα έσοδα των Ταμείων υποχωρήσουν αντί να αυξηθούν, δεν αποκλείεται να βγει στο προσκήνιο από το 2017 και έτερος κόφτης προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία ελλειμμάτων. Η ανησυχία για την κάμψη των εσόδων οφείλεται στην εφαρμογή του νέου καθεστώτος καταβολής εισφορών βάσει του εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Είναι γνωστό ότι το 80% των επιτηδευματιών δηλώνει έσοδα έως 10.000 ευρώ ετησίως. Η υπέρμετρη επιβάρυνση όμως που θα υποστούν με το νέο καθεστώς οι ειλικρινείς φορολογούμενοι με υψηλό εισόδημα πιθανόν να αυξήσει το ποσοστό της φορο-εισφοροδιαφυγής και να οδηγήσει σε κάμψη των εσόδων.
Μια νέα ευνοϊκή ρύθμιση, ωστόσο, δεν θα περάσει εύκολα από την κρησάρα των δανειστών, οι οποίοι έχουν θέσει ως όρο την αυστηροποίηση των διαδικασιών είσπραξης εισφορών από 1/1/2017 μετά την εφαρμογή της ρύθμισης των 100 δόσεων. Μέχρι στιγμής επικρατέστερο κρίνεται το σενάριο της ρύθμισης οφειλών αλά καρτ, ανάλογα με την εισφοροδοτική ικανότητα του οφειλέτη, με μάξιμουμ αριθμό δόσεων τις εξήντα.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, στο σενάριο ενσωματώθηκε και η πρόταση του ΟΑΕΕ και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) για κεφαλαιοποίηση και πάγωμα των οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και για ποσά άνω των 20.000 ευρώ (περίπου 7 δισ.) με δυνατότητα αποποίησης ασφαλιστικού χρόνου. Αυτή η λύση, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, θα συμβάλει στη βιωσιμότητα του Ταμείου που βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών τον Ιούνιο είχε απορροφήσει το 65% της αρχικά προβλεπόμενης κρατικής χρηματοδότησης και ζήτησε 300 εκατ. ευρώ επιπλέον για να μπορέσει να πληρώσει τις συντάξεις έως το τέλος του έτους.
«Είναι λογικό αίτημα και θέλουμε να διευκολυνθούν οι οφειλέτες του ΟΑΕΕ. Ωστόσο δεν είμαστε και πολύ αισιόδοξοι ότι θα περάσει η πρόταση από τους θεσμούς στην αξιολόγηση του φθινοπώρου. Εχουν γίνει μάλιστα ήδη κάποιες αναγνωριστικές συζητήσεις, όπου δεν φάγαμε πόρτα, αλλά δεν είδαμε και ενθουσιώδεις αντιδράσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά στο «business stοries» ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας.
Πιέζουν για νέα μέτρα
Την ίδια ώρα οι μικρομεσαίοι (ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ) πιέζουν για νέα μέτρα εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, καθώς οι ισχύουσες ρυθμίσεις χρεών φυλλορροούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (ΚΕΑΟ), μόλις 49.359 ήταν ρυθμισμένοι την 1η Απριλίου 2016 από τους 73.096 που είχαν ενταχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις τον περασμένο Αύγουστο. Δηλαδή έχασαν τη ρύθμιση σχεδόν οι μισοί. Από αυτούς οι 3.500 οφειλέτες υπήχθησαν στις 12 δόσεις.
Στελέχη των Ταμείων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι αν δεν εφαρμοστεί νέα ρύθμιση μέχρι τον Οκτώβριο τα έσοδα θα καταρρεύσουν. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ τα έσοδα του ΙΚΑ από τις τρέχουσες εισφορές σημειώνουν αύξηση, τα έσοδα από τις ληξιπρόθεσμες κάθε μήνα υποχωρούν 5%-10%.
Γι’ αυτόν τον λόγο τα Ταμεία, προκειμένου να ενισχύσουν τα έσοδά τους, κάνουν τα στραβά μάτια και δέχονται ακόμα και με τρίμηνη καθυστέρηση την πληρωμή των τρεχουσών εισφορών, ενώ αντιμετωπίζουν με ελαστικότητα τους οφειλέτες που κινδυνεύουν να χάσουν τη ρύθμιση των 100 δόσεων.
Ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος έχει δηλώσει ότι η νέα ρύθμιση θα έχει «άλλη λογική» σε σχέση με την περσινή και θα βασίζεται στις «πραγματικές δυνατότητες» των οφειλετών προκειμένου να διευκολυνθούν αυτοί που όντως δεν μπορούν να πληρώσουν. Παράλληλα συζητείται η ρύθμιση των ασφαλιστικών εισφορών να πάει πακέτο με τις οφειλές προς την Εφορία, καθώς οι μηχανισμοί είσπραξης θα ενοποιηθούν το 2017. Δηλαδή ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων και το ύψος του ποσού τους θα υπολογίζονται με βάση την εισφοροδοτική – φοροδοτική ικανότητα κάθε οφειλέτη.
Οι οφειλές προς τα Ταμεία, πάντως, έχουν φτάσει στο ύψος-μαμούθ των 25 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 16,6 δισ. βρίσκονται υπό την εποπτεία του ΚΕΑΟ. Ωστόσο το ΚΕΑΟ, σύμφωνα με την έκθεσή του, έριξε τον στόχο εσόδων κατά 52% λόγω της ασφυξίας που επικρατεί στην αγορά και η προσδοκία είσπραξης κατέβηκε στο 1,6 δισ. από τα 3,2 δισ. ευρώ.
Μείωση συντάξεων για τους οφειλέτες προτείνει ο ΟΑΕΕ
Η διοίκηση του ΟΑΕΕ στην πρότασή της προς το υπουργείο Εργασίας ενσωματώνει το αίτημα της ΕΣΕΕ για κεφαλαιοποίηση των οφειλών και αποποίηση του οφειλόμενου ασφαλιστικού χρόνου προκειμένου να διευκολυνθούν οι μικρομεσαίοι που πνίγονται στα χρέη, δεχόμενοι ακόμα και οικειοθελή περικοπή συντάξεων. Συγκεκριμένα, η ΕΣΕΕ προτείνει από την κεφαλαιοποίηση και εφεξής το ενιαίο κεφάλαιο να επιβαρύνεται με ένα στοιχειώδες και τυπικό επιτόκιο ύψους 1%-1,5%, ενώ στην ουσία οι επιλογές που θα βρίσκονται στη διάθεση του εκάστοτε ενδιαφερομένου εξειδικεύονται ως εξής:
■ Κατά την περίοδο θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος να δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής του συσσωρευμένου χρέους (κεφάλαιο) είτε μέσω της εφάπαξ καταβολής του απαιτούμενου ποσού είτε μέσω αναλογικής παρακράτησης από τη χορηγούμενη σύνταξη για χρονικό διάστημα μέχρι την πλήρη διαγραφή του χρέους, οπότε και θα επέρχεται αναπροσαρμογή των αποδοχών στα προβλεπόμενα επίπεδα.
■ Να δίνεται το δικαίωμα στον επιτηδευματία για αποποίηση του ασφαλιστικού χρόνου που θα αντιστοιχεί στην κεφαλαιοποιημένη οφειλή, μια δυνατότητα που θα έχει ανάλογες επιπτώσεις στις συντάξιμες αποδοχές του (αναλογική μείωση συντάξεων).
«Είναι γεγονός ότι η ρύθμιση των 100 δόσεων ήταν η καλύτερη και πιο αποδοτική ρύθμιση που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα, αλλά έπεσε πάνω στην ακατανόητη άρνηση των θεσμών και στην επιμονή τους να σταματήσει να ισχύει και να γίνουν πολύ πιο αυστηροί οι όροι της για τους λίγους τυχερούς που ακόμη υπόκεινται σε αυτή. Η υπερφορολόγηση, σε συνδυασμό με την ασφαλιστική φορολογία, όχι μόνο δεν θα βελτιώσει τη κατάσταση, αλλά θα περιορίσει τα δημόσια έσοδα, θα αυξήσει λουκέτα και ληξιπρόθεσμα, ενώ θα απομακρύνει επενδύσεις και ανάπτυξη. Η κυβέρνηση έχει καθήκον να πείσει το κουαρτέτο να δεχτεί την πρόταση που έχουμε επανειλημμένως υποβάλει», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης.
Τα μέτρα που έχει εισηγηθεί στο υπουργείο Εργασίας η διοίκηση του ΙΚΑ δίνουν τη δυνατότητα επανένταξης των οφειλετών στη ρύθμιση των 100 δόσεων με δύο εναλλακτικούς όρους: α) ο οφειλέτης να πληρώσει στο ακέραιο τις δόσεις που δεν μπόρεσε να καταβάλλει με την προϋπόθεση ότι πληρώνει κανονικά τις τρέχουσες εισφορές. β) Αν δεν είναι ενήμερος, θα του δοθεί η δυνατότητα ένταξης στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων για την εξόφληση των τρεχουσών εισφορών, ενώ υποχρεούται παράλληλα να καταβάλει και τις ληξιπρόθεσμες δόσεις.
Ωστόσο η υποχρεωτική καταβολή των εισφορών μαζί με τη μισθοδοσία και τον φόρο μισθωτών υπηρεσιών μέσω τραπεζών από την 1η Ιουνίου 2016 θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τις επιχειρήσεις που στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας. Οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων μάλιστα έχουν ζητήσει να προβλεφθεί ένα ακατάσχετο, όπως ισχύει με τα φυσικά πρόσωπα, ώστε να μην κινδυνεύουν με κατασχέσεις.
newmoney
