Σε ένα από τα χειρότερα τρίμηνα για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ αναδεικνύεται το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2016, καθώς η αξία πωλήσεων υποχώρησε κατά 7,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Η υποχώρηση αυτή, μάλιστα, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας δραστικής μείωσης τιμών, καθώς τα στοιχεία δείχνουν αύξηση έστω και μικρή –σημειωτέον, από τα
τέλη του περσινού Ιουλίου σειρά προϊόντων μετατάχθηκαν στον συντελεστή 23% από 13%– κατά 0,8% ανά μονάδα όγκου. Πρόκειται στην πραγματικότητα για καθίζηση της ζήτησης, καθώς ο όγκος πωλήσεων κατά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους υποχώρησε με ακόμη μεγαλύτερο ρυθμό και συγκεκριμένα κατά 8,6%. Αν μη τι άλλο, οι καταναλωτές πλέον περικόπτουν δαπάνες ακόμη και για την αγορά βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, από γάλα μέχρι απορρυπαντικά.
Πότε ξεκίνησε
Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς IRI, η οποία συγκεντρώνει τα στοιχεία για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων βάσει αποδείξεων σε μεγάλες και μικρές αλυσίδες σε όλη την Ελλάδα, η πτωτική τάση που ξεκίνησε από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 συνεχίζεται και μάλιστα με πολύ πιο έντονο ρυθμό και το 2016. Η αξία πωλήσεων τον Ιανουάριο του 2016 υποχώρησε κατά 6% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2015, τον Φεβρουάριο κατά 8,3%, ενώ τον Μάρτιο η κάμψη του τζίρου σε ετήσια βάση ήταν της τάξης του 8,8%. Αποτελεί, μάλιστα, τη μεγαλύτερη μείωση τζίρου σε ετήσια βάση από τον Ιανουάριο του 2013 οπότε υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Ακόμη πιο εντυπωσιακά και συνάμα ανησυχητικά για το μέλλον των λιανεμπορικών επιχειρήσεων, αλλά και της εγχώριας βιομηχανίας που δραστηριοποιείται στα ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά, είναι τα στοιχεία της IRI για τον όγκο πωλήσεων. Τον Μάρτιο του 2016, ο όγκος πωλήσεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 13,5%, που αποτελεί επίσης τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση που έχει καταγραφεί από τον Ιανουάριο του 2013. Τον Φεβρουάριο, η ετήσια μείωση ήταν 11,7% και τον Ιανουάριο 11,2%.
Η μείωση των πωλήσεων δεν κάνει διακρίσεις, καθώς αγγίζει και τις τρεις μεγάλες ομάδες προϊόντων που διατίθενται από τα σούπερ μάρκετ, με την κάμψη του τζίρου να αφορά πρωταρχικά στα τρόφιμα και να διαμορφώνεται το πρώτο τρίμηνο του έτους στο 8,4%. Στα είδη προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς, η μείωση του τζίρου είναι 5,6%, ενώ στα είδη νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά κ.ά.) φτάνει το 5,4%.
Ο όγκος πωλήσεων στην κατηγορία των τροφίμων υποχώρησε κατά 13% το πρώτο τρίμηνο του 2016 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ στα είδη νοικοκυριού και στα είδη προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς, ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 9,8% και 6,4%, αντιστοίχως.
To να έχει μειωθεί η κατανάλωση σε αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά, ή ακόμη και σε σνακ, είναι μάλλον κάτι σχετικά αναμενόμενο σε περιόδους δραστικής συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν υποχώρηση της αξίας και του όγκου πωλήσεων ακόμη και σε προϊόντα βασικά στην καθημερινή διατροφή, όπως είναι για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά. Ο όγκος πωλήσεων στα γαλακτοκομικά υποχώρησε το α’ τρίμηνο του 2016 κατά 10,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, ενώ η αξία πωλήσεων κατά 8,9%. Μείωση κατά 12,7% σημείωσε ο όγκος πωλήσεων και στα συσκευασμένα τρόφιμα, ενώ κατά 15,5% υποχώρησαν οι πωλήσεις στα υλικά μαγειρικής.
Περικοπές
H περικοπή δαπανών στα τρόφιμα εντοπίζεται ως καταναλωτική τάση και στην έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης που πραγματοποιεί η Nielsen. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας για το πρώτο τρίμηνο του 2016, οκτώ στους δέκα Ελληνες προσπαθούν σε σταθερή βάση να περικόψουν τα έξοδα του νοικοκυριού τους, με τις κυριότερες ενέργειες στην κατεύθυνση αυτή να είναι η μείωση των δαπανών για διασκέδαση εκτός σπιτιού, η αγορά λιγότερων και φθηνότερων τροφίμων, η αγορά λιγότερων ρούχων, καθώς και η μείωση των παραγγελιών έτοιμων γευμάτων στο σπίτι.
