Σε οριακό σημείο φαίνεται ότι φτάνουν οι δυνατότητες πληρωμής των πολιτών προς την Εφορία. Η εικόνα που υπάρχει στις ΔΟΥ είναι ότι μία στις δύο νέες ρυθμίσεις οφειλών πέφτει έξω, καθώς οι φορολογούμενοι προχωρούν σε αυτές για να αποφύγουν τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, σύντομα όμως φτάνουν σε αδυναμία να τις εξυπηρετήσουν εγκαίρως. Το σύστημα είναι ιδιαίτερα αυστηρό, καθώς προβλέπει τη δυνατότητα ρύθμισης έως και σε 12 δόσεις για όλες τις οφειλές, εκτός από τις έκτακτες εφάπαξ υποχρεώσεις (π.χ. φόροι κληρονομιάς ή πρόστιμα) οι οποίες μπορούν να ρυθμιστούν σε 24 δόσεις. Ομως, η ρύθμιση χάνεται εάν μείνουν δύο δόσεις απλήρωτες, ενώ εάν ο φορολογούμενος καθυστερήσει μία δόση, επιβαρύνεται με προσαύξηση 15% επί του ποσού που καθυστερεί. Ετσι, εάν ένας φορολογούμενος καθυστερήσει μία δόση και στη συνέχεια βρίσκεται «μια δόση πίσω», η ρύθμιση δεν χάνεται, αλλά κάθε δόση επιβαρύνεται με την προσαύξηση του 15% – ποσοστό εξωφρενικά υψηλό αφού αντιστοιχεί, ενδεικτικά, σε ετησιοποιημένο επιτόκιο πάνω από 180%.
Επιπλέον, οι ρυθμίσεις χάνονται και στην περίπτωση που ο φορολογούμενος αφήσει απλήρωτη έστω και για μία μέρα κάποια νέα οφειλή. Αυτό σημαίνει ότι εάν οι φορολογούμενοι δεν είναι σε θέση να εξοφλήσουν τις νέες υποχρεώσεις, πρέπει να μεταβούν στη ΔΟΥ πριν από την λήξη της προθεσμίας οφειλής για να τη ρυθμίσουν, αφού το Taxisnet δεν δίνει ακόμη αυτή τη δυνατότητα.
Οι δρακόντειες αυτές ρυθμίσεις έχουν επιβληθεί από την τρόικα, με το επιχείρημα ότι εάν η Εφορία δίνει πολλές ευκαιρίες εξόφλησης, οι φορολογούμενοι δεν πληρώνουν και τα ληξιπρόθεσμα χρέη συσσωρεύονται.
Αποδεικνύεται, όμως, ότι μέσα στο περιβάλλον της ύφεσης και της οικονομικής δυσπραγίας, η λογική αυτή δεν ισχύει και αυτό που τελικά συμβαίνει είναι ότι οι φορολογούμενοι που αγωνίζονται να είναι συνεπείς με διαδοχικές ρυθμίσεις των -διαρκώς αυξανόμενων- υποχρεώσεών τους «τιμωρούνται» με υπέρογκες προσαυξήσεις ή με απώλεια της ρύθμισης εάν «πέσουν έξω» έναν μήνα, ενώ οι αρρύθμιστες οφειλές επιβαρύνονται με το κανονικό επιτόκιο υπερημερίας το οποίο δεν ξεπερνά το 0,73% τον μήνα.
Οπως λένε οι υπεύθυνοι μεγάλων ΔΟΥ της Αθήνας, οι πολίτες σπεύδουν να εντάξουν στις 12 δόσεις τις οφειλές τους, αλλά ύστερα από 2-3 μήνες περίπου οι μισοί βρίσκονται σε αδυναμία να την εξυπηρετήσουν και έτσι χάνουν τη ρύθμιση, με αποτέλεσμα είτε να βρίσκονται εκτεθειμένοι σε δικαστικά μέτρα είσπραξης (κατασχέσεις, πλειστηριασμούς), είτε να επανεντάσσονται -εφόσον έχουν δικαίωμα- σε νέα ρύθμιση την οποία μετά από 2-3 μήνες συνήθως χάνουν και πάλι.
Αντίθετα, οι παλαιές ρυθμίσεις των 100 δόσεων που είχαν γίνει το 2015 και είναι πιο ευέλικτες διατηρούνται και αποπληρώνονται σχεδόν στο σύνολό τους, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) μόνο ένα 8% από αυτές είχε χαθεί μέχρι προ διμήνου.
Με λίγα λόγια, αντί οι αυστηρές ρυθμίσεις να επιφέρουν εξορθολογισμό, έχουν οδηγήσει σε έναν παραλογισμό όπου οι οφειλές συσσωρεύονται και ανακυκλώνονται, ενώ σχεδόν οι μισοί φορολογούμενοι αντιμετωπίζουν κατασχέσεις και πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων.
Τα στοιχεία άλλωστε δείχνουν ότι μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο προστέθηκαν 12,6 δισ. νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι οποίες συνολικά ανέρχονται πλέον σε 94,2 δισ. ευρώ, ενώ έχουν επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (κατασχέσεις μισθών, καταθέσεων, ακινήτων) σε 826.211 φορολογούμενους, περίπου δηλαδή στους μισούς από τους 1.680.000 φορολογούμενους που κινδυνεύουν από τέτοια μέτρα. Συνολικά, ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορία έχουν 4.300.000 φορολογούμενοι, αλλά περίπου τα 2,6 εκατομμύρια από αυτούς δεν είναι εκτεθειμένοι σε δικαστικά μέτρα (δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία, έχουν πτωχεύσει κ.λπ.). Κάποια διέξοδο, αλλά μόνο για βιώσιμες υπερχρεωμένες επιχειρήσεις ίσως αποτελέσει ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, ο οποίος αναμένεται να νομοθετηθεί σύντομα και θα επιτρέπει την αναδιάρθρωση όλων των οφειλών (προς τράπεζες, Εφορία και Ταμεία), εφόσον οι πιστωτές συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης.
Στο πλαίσιο αυτό η ΓΓΔΕ ετοιμάζει οδηγίες με τυποποιημένες λύσεις για δόσεις ή ακόμα και κούρεμα, ανάλογα με το ύψος των οφειλών και τα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων, τις οποίες θα ακολουθούν οι εκπρόσωποι των ΔΟΥ που θα συμμετέχουν στην εξωδικαστική διάσκεψη των πιστωτών.
*Όπως δημοσιεύτηκε στο Business Stories της 8ης Ιανουαρίου
