Για ασυγχώρητη βαριά αμέλεια και ολιγωρία εκ μέρους της κρατικής εταιρείας Κτιριακές Υποδομές (ΚΤΥΠ) και του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη (που εποπτεύει την εταιρεία) κάνει λόγο στο Capital.gr ο πληρεξούσιος του Νομικού Συμβουλίου Κράτους και Επιτετραμμένος για το Σχολείο Μονάχου Νομ. Εκπρόσωπος Υπ. Παιδείας, Γιώργος Βλαχόπουλος, σχετικά με το φιάσκο του ελληνικού σχολείου στο Μόναχο και την διεκδίκηση της έκτασης από τον Δήμο, υπόθεση που απασχολεί το τρέχον τεύχος (Νο 5) του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel.
Αυτό όταν το Βαυαρικό Κράτος (βάσει σχετικής νομοθεσίας) συγχρηματοδοτεί σε ποσοστό 70% το έργο προϋπολογισμού 26 εκατ. ευρώ, γεγονός που περιορίζει στα 7,8 εκατ. ευρώ την επιβάρυνση για το Ελληνικό Δημόσιο. Εάν ληφθεί υπόψη ότι τα ενοίκια που καταβάλλονται για την κάλυψη των σχολικών αναγκών της Ελληνικής Παροικίας στο Μόναχο ανέρχονται σε 1,2 εκατ. ευρώ, γίνεται αντιληπτό ότι η κατασκευαστική δαπάνη θα μπορούσε να αποσβεστεί μέσα σε διάστημα επτά χρόνων.
Ωστόσο, παρότι η ιστορία του ημιτελούς σχολείου στη συνοικία Berg am Laim, που θα στέγαζε 750 παιδιά Ελλήνων ομογενών, σέρνεται από το 2008 (οπότε το ελληνικό Δημόσιο εξασφάλισε την οικοδομική άδεια), απέκτησε κακό τέλος τα τελευταία δύο χρόνια.
“Από το 2015 ούτε μία φορά δεν επισκέφθηκε το εργοτάξιο του σχολείου στο Μόναχο εκπρόσωπος της Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. προκειμένου να διενεργήσει τον έλεγχο της πορείας του έργου. Η κρατική εταιρεία άφησε δίχως έλεγχο και χρηματοδότηση την ανάδοχο τεχνική εταιρεία ενός έργου ιδιαίτερα σημαντικού που αποτελεί την απάντηση της Ελλάδας εν μέσω κρίσης” σημειώνει.
Ειρήσθω εν παρόδω ότι ο υπουργός Υποδομών Χρ.Σπίρτζης ενέκρινε, μόνο για το τέταρτο τρίμηνο του 2016, λειτουργικές δαπάνες 1,975 εκατ. ευρώ για την ΚΤΥΠ, η οποία ενισχύθηκε πρόσφατα με 220 εργαζομένους.
Η αγορά…
Στις 4 Απριλίου 2001 η ελληνική πολιτεία, υπό την πίεση και της ελληνικής παροικίας Μονάχου, αγόρασε προς 3 εκατ. ευρώ ακίνητο 15 στρεμμάτων στην περιοχή Berg am Laim. Οι όροι που συνόδευαν, τότε, την απόκτηση της έκτασης ήταν ευνοϊκοί, καθώς την κατασκευή του σχολείου θα συγχρηματοδοτούσε η βαυαρική κυβέρνηση. Ωστόσο, το ελληνικό Δημόσιο θα έπρεπε να ολοκληρώσει την κατασκευή μέσα σε μια τετραετία από την έκδοση της πρώτης εκτελεστής οικοδομικής άδειας. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν το σχολείο δεν ανεγειρόταν εμπρόθεσμα, θα ενεργοποιούνταν η αίρεση της αναστροφής της πώλησης και επιστροφής του ακινήτου στον Δήμο Μονάχου.
Έως και το 2007 το έργο βρέθηκε αντιμέτωπο με σειρά προσφυγών από όσους δεν επιθυμούσαν να χτιστεί ένα σχολείο στην ανερχόμενη σήμερα συνοικία Berg am Laim.
…η οικοδομική άδεια
Τελικά, το ελληνικό Δημόσιο κέρδισε τις δικαστικές μάχες, καταφέρνοντας το 2008 να αποκτήσει την οικοδομική άδεια. Ωστόσο, μέχρι το 2012 η κατασκευαστική πρόοδος ήταν ανύπαρκτη, με την ΑΡΧΙΚΟΝ να αποτελεί (ύστερα από διεθνή διαγωνισμό τον Ιούλιο του 2010) την ανάδοχο εταιρεία. Μέχρι που, όπως αναφέρει το Der Spiegel, η ισχύς της κατασκευαστικής άδειας έληξε στα μέσα του 2012.
Ως εκ τούτου, το δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μονάχου που έπρεπε να ικανοποιήσει τις στεγαστικές ανάγκες για τα δικά του σχολεία, ενεργοποίησε τη ρήτρα 10.3 του συμβολαίου αγοράς (αρ. 1551/2001), που προβλέπει την αναστροφή της πώλησης και την επιστροφή του οικοπέδου στο Δήμο. Και αυτό επειδή, σύμφωνα με τον Δήμο Μονάχου, η προθεσμία κατασκευής είχε εκπνεύσει στις 22.8.12. Ο τότε Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων κατάφερε να πάρει παράταση μέχρι 31 Ιανουαρίου 2013, ενώ όλοι προσέβλεπαν σε μία διπλωματική – πολιτική λύση.
Ύστερα από πιέσεις των ομογενών του Μονάχου, ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Βαυαρίας Horst Seehofer ανακοίνωσε ότι αποτελεί αμετάκλητη πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης η ανέγερση του σχολείου στο Berg am Laim. Ωστόσο, η δήλωση αυτή θα έπρεπε να συνοδευτεί με έργα και συγκεκριμένα να αποδειχτεί ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει την ανέγερση του σχολείου. Ως αποτέλεσμα, τον Φεβρουάριο του 2013 δημοσιεύθηκε η διυπουργική απόφαση για την εγγραφή στον κρατικό προϋπολογισμό κονδυλίου ύψους 24 εκατ. ευρώ.
Έστω και έτσι όμως, η παρτίδα φαινόταν, τότε, δύσκολο να κερδηθεί. Ο Δήμος Μονάχος επέμεινε στη διεκδίκηση του ακινήτου, έχοντας με το… μέρος του το ελληνικό Δημόσιο: οι μελέτες έπρεπε να εναρμονιστούν με τους γερμανικούς κανονισμούς και ο ΟΣΚ καθυστερούσε να προχωρήσει στην πρόσκληση του μειοδότη αναδόχου του έργου.
Η θεμελίωση…
Εν τέλει, στο πλαίσιο ενός εξωδικαστικού συμβιβασμού μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του Δήμου Μονάχου, η ανάδοχος εταιρεία ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2014 τις εργασίες κατασκευής (των οποίων ο προϋπολογισμός αυξήθηκε κατά 2 εκατ.). Στις 16 Ιανουαρίου 2015 πραγματοποιήθηκε η θεμελίωση του ελληνικού σχολείου Μονάχου, η οποία, σχεδόν ταυτόχρονα, συνοδεύτηκε από τη διακοπή χρηματοδότησης. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, το υπουργείο Υποδομών κρατούσε, επί 15 μήνες, δεσμευμένες τις πιστώσεις για το έργο, ενώ, παράλληλα, υπήρξε πλημμελής επίβλεψη του αναδόχου από την ΚΤΥΠ με αποτέλεσμα να μην καταστεί εφικτό να πληρωθούν συνολικά πέντε λογαριασμοί της ΑΡΧΙΚΟΝ. Ως αποτέλεσμα, οι εργασίες κατασκευής διακόπηκαν αθροιστικά για πέντε μήνες (από 27 Φεβρουαρίου 2015 μέχρι 24 Μαρτίου 2015 και από 5 Μαΐου 2015 έως 24 Αυγούστου 2015).
Το γεγονός αυτό αποτέλεσε πρώτης τάξης ευκαιρία για τον Δήμο Μονάχου που διεκδικούσε ξανά το οικόπεδο. Παρόλ’ αυτά, τον Αύγουστο του 2015 το ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος Μονάχου κατέληξαν σε συμφωνία που περιελάμβανε νέες δεσμευτικές προθεσμίες ολοκλήρωσης συγκεκριμένων τμημάτων του έργου, το οποίο εξακολουθούσε να βρίσκεται αντιμέτωπο με έλλειψη των απαιτούμενων πιστώσεων. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρουν όσοι παρακολουθούν την υπόθεση, ότι ο λογαριασμός που υποβλήθηκε μετά την επανέναρξη των εργασιών δεν εξοφλήθηκε εμπρόθεσμα.
Και παρότι τέλος Μαρτίου 2016 η χρηματοδότηση του έργου ξεκίνησε εκ νέου μετά από 15μηνη παύση, το γεγονός αυτό δεν απέτρεψε, τον Ιούλιο του 2016, το σφράγισμα του εργοταξίου από την Υπηρεσία Κοινοτικών Υποθέσεων του Δήμου Μονάχου. Μάλιστα, τον Μάιο του 2016, η Βουλή ψήφισε διάταξη για την δυνατότητα χορήγησης προκαταβολής.
…και το σφράγισμα του εργοταξίου
Ωστόσο, η διάταξη αυτή υπήρξε κενό γράμμα, δεδομένου ότι μέχρι το “σφράγισμα” του εργοταξίου, η Κτιριακές Υποδομές δεν εκταμίευσε ούτε ένα ευρώ προς τον ανάδοχο.
Με επιστολή του ο τότε υφυπουργός Παιδείας Θ. Πελεγρίνης επιδίωξε να διαπραγματευτεί την εξασφάλιση νέων προθεσμιών ολοκλήρωσης του έργου, προσδιορίζοντας τον Ιούνιο του 2018 την παράδοση του σχολείου. Ωστόσο, τον περασμένο Οκτώβριο ο Δήμος Μονάχου απέρριψε τη νέα ελληνική πρόταση, αποφασίζοντας την κατεδάφιση του ημιτελούς σχολείου και την ανέγερση στη θέση του ενός νέου. Από την πλευρά του, ο ανάδοχος του έργου, η εταιρεία ΑΡΧΙΚΟΝ προχώρησε τέλη Οκτωβρίου σε διάλυση της σύμβασης.
Η πρωτοφανής ολιγωρία της, εποπτευόμενης από το υπουργείο Υποδομών, ΚΤΥΠ, οι άστοχες νομικές ενέργειες των τελευταίων μηνών του ελληνικού Δημοσίου, σε συνδυασμό με τη ραγδαία ανάπτυξη της περιοχής Berg am Laim, που έχει καταστήσει “φιλέτο” το οικόπεδο, φέρνουν το κατασκευασμένο κατά 50% σχολείο (ο δομικός σκελετός έχει υπερβεί το 70% της κατασκευής) πιο κοντά στην κατεδάφιση.
Μοναδική ελπίδα της ελληνικής πολιτείας; Η καλή ποιότητα κατασκευής του υψηλών αντισεισμικών προδιαγραφών κτηρίου που καθιστά κοστοβόρα την κατεδάφισή του, η επίκληση λόγων ανωτέρας βίας (όπως τα capital controls) και η αναζήτηση “πολιτικής λύσης” στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων με το Δήμο Μονάχο και τον υπουργό Εξωτερικών Σταϊνμάγερ.
Βέβαια, όπως αναφέρει το Spiegel, ο Σταϊνμάγερ έχει μια διαφορετική πρόταση που δεν τυγχάνει αποδοχής από την ελληνική παροικία του Μονάχου. Να προσφέρει οικόπεδο, με στόχο την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, που βρίσκεται στην παλαιά περιοχή Berg am Laim εκεί όπου λειτουργούσε, στο παρελθόν, το μονοπώλιο οινοπνεύματος της Βαυαρίας.
“Σήμερα η έρημη αυτή έκταση και τμήμα της θα μπορούσε να παραχωρηθεί στους Έλληνες του Μονάχου. Και εκεί που κάποτε έφτιαχναν ούζα, θα μπορούσαν οι Έλληνες και οι Γερμανοί πότες να γλεντούν μαζί” καταλήγει με μία δόση ειρωνείας το γερμανικό περιοδικό.
dimitris.delevegos
capital.gr