Δεκάδες ήταν οι προσφυγές συμπολιτών μας στην εκπνοή της προηγούμενης χρονιάς προκειμένου να υπαχθούν σε ευνοϊκή ρύθμιση χρεών, όπως προβλέπει ο Νόμος 4336/2015 ή «Νόμος Κατσέλη». Η δικαιοσύνη αποτελεί, ίσως, το τελευταίο καταφύγιο για τα νοικοκυριά, τα οποία χτυπημένα από την οκτάχρονη κρίση αδυνατούν πλέον να ανταπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις και ελπίζουν σε μια ευνοϊκή απόφαση που θα ελαφρύνει το χρέος και θα ρυθμίζει την καταβολή του.
Πάνω από 450 προσφυγές για το Νόμο Κατσέλη περιμένουν την εκδίκασή τους από το Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται κάθε εβδομάδα, αφού όλο και περισσότεροι δανειολήπτες παίρνουν απόφαση πως μόνο μέσω της δικαιοσύνης μπορούν πλέον να απαλλαγούν από το βραχνά των μηνιαίων δόσεων στις οποίες δεν μπορούν πλέον να ανταπεξέλθουν.
Κύριοι παράγοντες που σπρώχνουν τους δανειολήπτες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη είναι η ανελαστικότητα των τραπεζών, η δραματική μείωση των εισοδημάτων τους λόγω κρίσης, η απουσία διαφαινόμενης προοπτικής ανάκαμψης των εισοδημάτων τους ή της εύρεσης εργασίας για τους ανέργους και μια σειρά από ευνοϊκές αποφάσεις των δικαστηρίων. Αναφορικά με το τελευταίο το Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης, όπως και πολλά αντίστοιχα δικαστήρια σε όλη τη χώρα, μετρά αρκετές «γενναίες» αποφάσεις απαλλάσσοντας δανειολήπτες από χρέη ακόμα και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, όπως άλλωστε προβλέπει ο σχετικός νόμος.
Ο δικηγόρος Χάρης Πέτσικος με αρκετές τέτοιες υποθέσεις στο ενεργητικό του εξηγεί στην ΕΡΑ ΑΙΓΑΙΟΥ: «Παρατηρήθηκε μια έξαρση των προσφύγων στο τέλος του προηγούμενου έτους, η οποία οφείλεται στη φημολογούμενη τροποποίηση του νόμου Κατσέλη. Είναι γεγονός πως όσο η κρίση συνεχίζεται χωρίς να διαφαίνεται κάποια προοπτική για τους δανειολήπτες που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν τότε η προσφυγή στη δικαιοσύνη είναι σχεδόν μονόδρομος. Η έκβαση της κάθε υπόθεσης εξαρτάται από τα επιμέρους στοιχεία που τη διέπουν και έχουν να κάνουν κυρίως με τα τωρινά εισοδήματα του δανειολήπτη και γενικότερα την αντικειμενική του δυνατότητα να ανταποκριθεί στα δάνεια που τον βαρύνουν, καθώς και το ύψος της αντικειμενικής αξίας της περιουσίας του.»
Αναφορικά με το ποιες περιπτώσεις έχουν πιθανότητες για αίσια έκβαση ο κ. Πέτσικος αναφέρει: «Υπήρξε παράδειγμα δανειολήπτη με μεγάλα εισοδήματα την προ κρίσης εποχή και δανεισμό εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ. Ο συγκεκριμένος βρέθηκε με μηδενικό εισόδημα και το δικαστήριο διέγραψε σχεδόν το σύνολο των οφειλομένων κάνοντας χρήση των διατάξεων του νόμου. Το οφειλόμενο ποσό ανερχόταν στις 400.000 ευρώ.
Υπάρχουν αντίστοιχα και υποθέσεις που το δικαστήριο δεν εντόπισε πως συντρέχουν οι λόγοι να μπει ο δανειολήπτης σε ευνοϊκή ρύθμιση αποπληρωμής ή να γίνει κούρεμα χρέους. Είναι σαφές πως κάθε υπόθεση αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστεί και δεν υπόκεινται σε κάποιο κανόνα».
Υπερφορτωμένο Ειρηνοδικείο
Τον Μάρτιο του 2019 θα συζητηθεί στην αίθουσα του Ειρηνοδικείου Μυτιλήνης μια υπόθεση η οποία θα εισαχθεί σήμερα. Πάνω από 1000 υποθέσεις εκκρεμούν προς εκδίκαση με τις 450 από αυτές να αφορούν προσφυγές για το «Νόμο Κατσέλη».
Τα τελευταία δύο χρόνια οι αρμοδιότητες των Ειρηνοδικείων αυξηθεί υπέρμετρα με τον όγκο των υποθέσεων που δέχεται το Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης να έχει σχεδόν τριπλασιαστεί. Την ίδια ώρα το προσωπικό έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα η και μειωθεί λόγω συνταξιοδοτήσεων ή έκτακτων αδειών. Αυτή τη στιγμή μόλις τρεις Ειρηνοδίκες στη Μυτιλήνη καλούνται να ανταπεξέλθουν σε πάνω από 1000 εκκρεμείς υποθέσεις και σε εκατοντάδες άλλες αρμοδιότητες του συγκεκριμένου δικαστηρίου, όπως η δημοσίευση διαθηκών, ένορκες καταθέσεις κ.α. Ταυτόχρονα επιβαρύνονται και με την κάλυψη της μεταβατικής έδρας του Ειρηνοδικείου στη Λήμνο, αφού η εκεί δικαστικός λειτουργός βρίσκεται εκτός υπηρεσίας λόγω πολύμηνης άδειας. Το έργο της γραμματειακής υποστήριξης το σηκώνουν μόλις έξι υπάλληλοι οι οποίοι οκτώ φορές το μήνα, (σ.σ. κάθε φορά που έχει ακροαματική διαδικασία) , είναι συχνά αναγκασμένοι να εργάζονται πέρα του ωραρίου τους.
Την κατάσταση επιβαρύνει περαιτέρω και η ελλείπεις κτιριακή υποδομή. Το σύστημα ηχητικής καταγραφής δεν έχει εγκατασταθεί ακόμα στο Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης και τα γραφεία του χρησιμοποιούνται και από το Εφετείο Βορείου Αιγαίου τις μέρες τις εβδομάδας που διεξάγονται οι δίκες του ανώτερου δικαστηρίου. Το ίδιο συμβαίνει και με την αίθουσα του δικαστηρίου η οποία επίσης μοιράζεται.
Η πρόεδρος των Διοικητικών Υπαλλήλων του Υπουργείου Δικαιοσύνης στη Μυτιλήνη Μαρία Βόμβα σημειώνει στην ΕΡΑ ΑΙΓΑΙΟΥ: «Ο όγκος δουλειάς έχει αυξηθεί τόσο πολύ που πλέον είναι εξαντλητικός και για τη γραμματεία και γενικά για το Ειρηνοδικείο. Από όλους μας γίνονται φιλότιμες προσπάθειες να εξυπηρετούνται οι υποθέσεις των συμπολιτών μας το δυνατότερο συντομότερο αλλά οι δυνατότητες μας είναι πεπερασμένες. Δυστυχώς δεν μας βοηθούν και οι κτιριακές εγκαταστάσεις οι οποίες και δεν αρκούν και σε αυτές εξυπηρετείται το Εφετείο Βορείου Αιγαίου. Άμεσα θα πρέπει να ενισχυθεί το Ειρηνοδικείο Μυτιλήνης με προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει ταχύτερα τις υποθέσεις των συμπολιτών μας, αλλά και να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων σε αυτό.
Να σημειωθεί πως η μεγάλη παραμονή της εκδίκασης των προσφυγών βάσει «Νόμου Κατσέλη» δε θα πρέπει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, αφού η λήψη προσωρινής απόφασης δεν υπερβαίνει τους δύο μήνες.
