Την ανάγκη λήψης εναρμονισμένων και συντονισμένων μέτρων για την προστασία των παιδιών προσφύγων όχι μόνο σε επίπεδο ΕΕ, αλλά και σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας συγκεκριμένες δράσεις για την ενίσχυση της προστασίας τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, το 2015 και το 2016 το 30% των αιτούντων άσυλο στην ΕΕ ήταν παιδιά. Τα δύο τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί αύξηση του αριθμού των παιδιών μεταναστών που φτάνουν στην ΕΕ, εκ των οποίων πολλά χωρίς τις οικογένειές τους. Αυτή η πρόσφατη αύξηση των αφίξεων «ασκεί πιέσεις στα εθνικά συστήματα και έχει αποκαλύψει τα κενά και τις ελλείψεις τους», τονίζει η Επιτροπή.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει σειρά τομέων προτεραιότητας, στους οποίους πρέπει να εστιάσουν τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της Επιτροπής και των οργανισμών της ΕΕ, για τη βελτίωση της προστασίας των παιδιών προσφύγων και την εξασφάλιση στενότερων δεσμών μεταξύ των υπηρεσιών ασύλου και των υπηρεσιών προστασίας του παιδιού:
- Ταχεία ταυτοποίηση και προστασία κατά την άφιξη: Στα αρχικά στάδια της καταγραφής και σε όλες τις εγκαταστάσεις υποδοχής που φιλοξενούν παιδιά θα πρέπει να είναι παρόντα πρόσωπα αρμόδια για την προστασία των παιδιών και θα πρέπει να διοριστούν υπεύθυνοι προστασίας παιδιών σε όλα τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν τις αναγκαίες διαδικασίες για τη συστηματική αναφορά και ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με όλα τα αγνοούμενα παιδιά.
- Κατάλληλες συνθήκες υποδοχής για τα παιδιά: Οι ανάγκες του κάθε παιδιού πρέπει να εξετάζονται το συντομότερο δυνατόν μετά την άφιξή του και όλα τα παιδιά πρέπει να έχουν πρόσβαση σε νομική συνδρομή, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ψυχολογική υποστήριξη και εκπαίδευση χωρίς καθυστέρηση και ανεξάρτητα από το καθεστώς τους. Για τους ασυνόδευτους ανηλίκους θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα αναδοχής ή μέριμνας στο πλαίσιο οικογένειας.
- Δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου επιτροπείας για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Η EASO θα επικαιροποιήσει σύντομα τις οδηγίες της για να υποστηρίξει την εφαρμογή αξιόπιστων διαδικασιών υπολογισμού της ηλικίας από όλα τα κράτη μέλη. Θα πρέπει επίσης να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες για την επίσπευση των διαδικασιών εντοπισμού και επανένωσης των οικογενειών, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Σε όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη διαδικασία μετανάστευσης θα πρέπει πάντα να δίνεται προτεραιότητα στις υποθέσεις που αφορούν παιδιά. Το ίδιο ισχύει και για τη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων μεταναστών από την Ελλάδα ή την Ιταλία.
- Τα κράτη μέλη καλούνται να επισπεύσουν την επανεγκατάσταση των παιδιών που χρήζουν προστασίας και να μεριμνήσουν για τη θέσπιση μέτρων για τον εντοπισμό της οικογένειας και την επανένταξη των παιδιών που πρόκειται να υπαχθούν σε διαδικασία επιστροφής.
- Πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την υποστήριξη των χωρών εταίρων με στόχο την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων προστασίας του παιδιού και την πρόληψη της εμπορίας παιδιών. Θα πρέπει να διασφαλιστεί η έγκαιρη λήψη επακόλουθων μέτρων με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού που επικαιροποιήθηκαν πρόσφατα, μεταξύ άλλων στις χώρες καταγωγής και διέλευσης.
