Εληξε, όπως όλα δείχνουν, η πολυετής ασυλία που απολάμβαναν στα χρόνια της ύφεσης οι υπερδανεισμένες επιχειρήσεις από τις τράπεζες. Πρόκειται για τις εταιρείες που αποκαλούνται «ζόμπι», καθώς είναι και τυπικά πτωχευμένες (αρνητικά ίδια κεφάλαια, πολυετείς ζημιογόνες χρήσεις, αδυναμία ανάκαμψης) και οι ιδιοκτήτες τους, σε αρκετές περιπτώσεις, με αξιόλογη προσωπική περιουσία, αρνήθηκαν να έρθουν σε συμφωνία με τις τράπεζες και να διασώσουν τις επιχειρήσεις τους από τη χρεοκοπία, στοχεύοντας προφανώς σε διαγραφή των χρεών τους.
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα
Στο μεταξύ, οι τράπεζες δεν μπορούν να καθυστερήσουν, αφού ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τη μείωση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων. Ταυτόχρονα, δεν μπορούν να συντηρούν προβληματικές επιχειρήσεις, στερώντας ρευστότητα από τις εταιρείες που άντεξαν στην κρίση, στη μεγαλύτερη μεταπολεμική που γνώρισε η Ελλάδα.
Από φέτος και για την επόμενη τριετία αναμένεται να συντελεστεί με βίαιο τρόπο η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του επιχειρηματικού χάρτη της Ελλάδας. Μια πρώτη γεύση για το τι θα παρακολουθήσουν οι επενδυτές τα επόμενα τρίμηνα δόθηκε το τελευταίο 10ήμερο, με δύο διαφορετικές εξελίξεις για ισάριθμες επιχειρήσεις:
Από τη μία πλευρά είχαμε την ανακοίνωση της εισηγμένης Alpha Grissin, το απόγευμα της Mεγάλης Πέμπτης, ότι στη γενική συνέλευση των μετόχων της 5ης Mαΐου 2017 θα ζητηθεί έγκριση για να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την κήρυξη πτώχευσης (για την Τετάρτη 10 Mαΐου 2017 προσδιορίστηκε η συζήτηση της αίτησης της εταιρείας στο Mονομελές Πρωτοδικείο για τη λήψη προληπτικών μέτρων).
Από την άλλη πλευρά, μία νέα σελίδα, με αισιόδοξη προοπτική, ανοίγει στην 67χρονη ιστορία της γαλακτοβιομηχανίας ΜΕΒΓΑΛ, αφού η εταιρεία αυτή την εβδομάδα υπέγραψε δεσμευτική συμφωνία με τις συνεργαζόμενες τράπεζες, Eurobank, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς, για την αναδιάρθρωση του δανεισμού της. Το μνημόνιο συναντίληψης (MοU) που υπεγράφη στις 25 Απριλίου 2017 μεταξύ των τραπεζών και του 86,39% των μετόχων (ΔΕΛΤΑ και οικογένεια Χατζάκου), της παρέχει τη δυνατότητα έκδοσης νέου ομολογιακού δανείου ύψους 54,3 εκατ. ευρώ, δεκαετούς διάρκειας, το οποίο θα αποπληρώσει την υφιστάμενη οφειλή προς τις τέσσερις συνεργαζόμενες τράπεζες.
Ωστόσο, η εικόνα σε περισσότερες από 30 εισηγμένες του Χρηματιστηρίου είναι άσχημη. Κανείς δεν γνωρίζει ποιες επιχειρήσεις θα συμπεριληφθούν στη λίστα των πτωχευμένων εταιρειών. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με συνεχείς κρούσεις στις διοικήσεις των υπερδανεισμένων επιχειρήσεων ζητεί άμεση ενημέρωση για την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές τους.
Οι εισηγμένες
Υπενθυμίζεται ότι οι εισηγμένες με αρνητικά ίδια κεφάλαια υποχρεούνται από τη χρηματιστηριακή νομοθεσία να προχωρήσουν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για να αποφύγουν το μοιραίο, δηλαδή την πτώχευση. Δεκάδες εισηγμένες την τελευταία τριετία υποβαθμίστηκαν, με απόφαση της διοίκησης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, στις κατηγορίες «επιτήρηση», «προς διαγραφή», «χαμηλής διασποράς» και «αναστολή». Και όλα δείχνουν ότι ο «κατήφορος» αυτός θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η χρηματιστηριακή αγορά είναι γεμάτη την τελευταία εικοσαετία από παραδείγματα χρεοκοπιών εισηγμένων που είχαν μάλιστα λίγα χρόνια εισαγωγής και η ύφεση τις αποτελείωσε. Εταιρείες που σε σύντομο χρονικό διάστημα κήρυξαν πτώχευση, χρεοκόπησαν, διαλύθηκαν για άλλους λόγους, γενικώς οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο.
Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι αυτές των Informatics, Datamedia (η πρώτη εταιρεία στην ιστορία του Χ.Α. που εισήχθη χωρίς δημόσια εγγραφή), Sex Form, Domus ΑΕΕΧ, Προμότα, Hitech, Δυναμική Ζωή (Γυμναστήρια Universal), Μπαλάφας ΑΤΕ, Εμφασις Πληροφορική, Sprider Stores, Ipirotiki & Software, Despec Πολυμέσα, Νεοχημική (χρεοκόπησε ως Alapis, που είχε απορροφήσει την επίσης νεοεισηγμένη Μπαλής Χημικά), Lannet (είχε απορροφήσει προηγουμένως και την επίσης καινούργια Lantec), Alter Channel, Betanet, Proton Bank. Ολες εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο μετά το 2000. Επίσης η Avenir εισήχθη στο Χ.Α. τον Ιούλιο του 2002 αλλά εδώ και χρόνια είναι εκτός ταμπλό και από το 2012 διεγράφη οριστικά.
Η Εικόνα & Ηχος μπήκε στην αγορά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όμως εδώ και χρόνια έχει περάσει σε λύση και εκκαθάριση.
H Microland εισήχθη στο Χ.Α. στις 24 Δεκεμβρίου του 1999, όμως πολύ λίγα χρόνια μετά αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα, καταθέτοντας το 2009 αίτηση πτώχευσης.
Η Fashion Box έμεινε ελάχιστα χρόνια ως εισηγμένη του Χ.Α., καθώς το 2010 εξαγοράστηκε από την εταιρεία συμφερόντων Λαυρεντιάδη ονόματι Sapphire Lamda Capital με σκοπό να γίνει όχημα για την εισαγωγή της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων στο Χ.Α. αλλά έκτοτε, αγνοείται η τύχη της. Η Μάρακ Ηλεκτρονική εισήχθη στην αγορά στις 14 Οκτωβρίου του 2003, όμως εδώ και χρόνια έχει μπει σε διαδικασία χρεοκοπίας, ευρισκόμενη τουλάχιστον μια 4ετία εκτός ταμπλό.