Εναν λογαριασμό που φθάνει τα 5 δισ. ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν τα νοικοκυριά στην τετραετία 2018-2021 με τα μέτρα που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο των 242 σελίδων, το οποίο συζητείται στη Βουλή και η ψήφισή του στην Ολομέλεια θα γίνει την Πέμπτη.
Με τους στόχους στα πρωτογενή πλεονάσματα να κλειδώνουν στο 4% μετά το 2018 το πολυνομοσχέδιο βάζει τους φορολογούμενους σε ένα νέο τούνελ λιτότητας ενώ στο μόνο το οποίο μπορούν να ελπίζουν είναι η ενεργοποίηση του πακέτου των αντίμετρων εφόσον επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο, τα αντίμετρα εφόσον εφαρμοστούν από το 2019 φτάνουν στα 7,559 δισ. ευρώ στην πλήρη ανάπτυξή τους έως το 2021. Οι φοροελαφρύνσεις και οι υπόλοιπες κοινωνικές παροχές του πακέτου των αντίμετρων, τελούν υπό τον όρο ότι η κυβέρνηση θα πιάνει τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ στα πρωτογενή πλεονάσματα.
Το πολυνομοσχέδιο αλλά και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής της περιόδου 2018-2021 που πήγαν πακέτο στη Βουλή ενσωματώνουν μέτρα 4,644 δισ. ευρώ και αν ληφθούν υπόψη και οι παρεμβάσεις που θα γίνουν από το 2018 έως το 2021, ο πέλεκυς για τα νοικοκυριά καθίσταται βαρύτερος. Σε σωρευτική βάση ο λογαριασμός φθάνει τα 5 δισ. ευρώ, όταν η κυβέρνηση μιλούσε επισήμως για μέτρα 3,6 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ.
Μια πρώτη γεύση των φορολογικών επιβαρύνσεων που έρχονται θα πάρουν οι φορολογούμενοι 2018 με την εφαρμογή μέτρων συνολικής απόδοσης 233 εκατ. ευρώ εκ των οποίων:
[1] Τα 189 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από την κατάργηση:
• Της έκπτωσης 10% του φόρου εισοδήματος για κάθε φυσικό πρόσωπο για ιατρικά έξοδα, φάρμακα και νοσήλια που υπερβαίνουν το 5% του ετήσιου ατομικού εισοδήματός του.
• της μείωσης κατά 1,5% του φόρου εισοδήματος που παρακρατείται στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
[2] Τα 44 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της έκπτωσης από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης των δαπανών άσκησης του λειτουργήματος του βουλευτή.
[3] Τα 58 εκατ. ευρώ από την περικοπή κατά 50% του επιδόματος θέρμανσης στους δικαιούχους.
Μείωση αφορολογήτου
Το επόμενο χρόνο, το 2019 οι συνταξιούχοι θα γευτούν το «πικρό ποτήρι» των μέτρων που προβλέπει μειώσεις στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις ενώ το 2020, εφόσον το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κρίνει ότι τα νούμερα βγαίνουν και δεν ζητήσει εφαρμογή των μειώσεων στο αφορολόγητο από το 2019, προβλέπεται η αύξηση των δημόσιων εσόδων κατά 1,920 δισ. ευρώ με το «κούρεμα» του αφορολογήτου ορίου για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες λόγω της μείωσης της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ.
Από τη μείωση των εκπτώσεων φόρου κατά 650 ευρώ και τη διατήρηση του φορολογικού συντελεστή στο 22%, που ισοδυναμούν με μείωση αφορολόγητων ορίων από τα επίπεδα των 8.636-9.545 ευρώ στα επίπεδα των 5.681-6.591 ευρώ, θα προκύψουν για πρώτη φορά επιβαρύνσεις ακόμη και για όσους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα αμείβονται με λίγο περισσότερα από 405 ευρώ τον μήνα, καθώς επίσης και για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους με αποδοχές λίγο μεγαλύτερες από 473 ευρώ τον μήνα.
Σε περίπτωση που εφαρμοστούν ταυτόχρονα και τα φορολογικά «αντίμετρα» που προβλέπει το πολυνομοσχέδιο για τη φορολογία εισοδήματος, τότε οι επιβαρύνσεις περιορίζονται αλλά παραμένουν σημαντικές για όσους δηλώνουν εισοδήματα μέχρι 21.500 ευρώ, ενώ για όσους δηλώνουν πάνω από το όριο αυτό θα προκύψουν σημαντικές φοροελαφρύνσεις που ξεπερνούν ακόμη και τα 1.000 ευρώ το χρόνο.
Σύμφωνα με το καλό σενάριο, το 2020 η έκπτωση φόρου «ψαλιδίζεται» ως εξής:
• Σε 1.250 ευρώ από 1.900 ευρώ που ισχύει σήμερα για μισθωτό, συνταξιούχο και κατ΄ επάγγελμα αγρότη χωρίς παιδιά, εφόσον το εισόδημά του δεν υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ.
• Σε 1.300 ευρώ από 1.950 ευρώ για φορολογούμενους με ένα παιδί.
• Σε 1.350 ευρώ από 2.000 ευρώ σήμερα για όσους έχουν δύο παιδιά.
• Σε 1.450 ευρώ από 2.100 ευρώ για φορολογούμενο με τρία ή περισσότερα παιδιά.
Ο περιορισμός της έκπτωσης φόρου «προσγειώνει το αφορολόγητο όριο (από το 2020 με βάση το καλό σενάριο) από τα 5.681 ευρώ φορολογούμενους χωρίς παιδιά έως τα 6.590 ευρώ για οικογένεια με περισσότερα από τρία παιδιά.
Φόρος έως και 45% στα εισοδήματα από Airbnb
Φόρο έως και 45% στα εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών προβλέπει το πολυνομοσχέδιο για όσους νοικιάζουν το σπίτι μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας τύπου Airbnb.
Συγκεκριμένα το εισόδημα που αποκτάται από την 1 Ιανουαρίου 2017 από φυσικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού, θεωρείται εισόδημα από ακίνητη περιουσία – εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
Έτσι θα φορολογείται με κλιμακωτούς συντελεστές από 15% έως και 45%.
Είναι οι ίδιοι συντελεστές που ισχύουν για τα εισοδήματα από ενοίκια, οι οποίοι ανέρχονται σε:
• 15% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος μέχρι 12.000 ευρώ,
• 35% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και
• 45% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 35.001 ευρώ και άνω.
Σε περίπτωση που παρέχονται οποιεσδήποτε άλλες υπηρεσίες, το εισόδημα αυτό λογίζεται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Τότε ο φόρος θα υπολογίζεται με συντελεστή 29%, όπως ισχύει για τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Τα προβλεπόμενα έσοδα για το Δημόσιο υπολογίζονται σε 48 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2018 τα ενοικιαζόμενα δωμάτια με λίγα «κλειδιά» θα επιβαρυνθούν τελικά περισσότερο καθώς αλλάζει το τέλος διανυκτέρευσης, το οποίο προβλέφθηκε πέρυσι αλλά θα εφαρμοστεί από τις αρχές του επόμενου έτους.
Οι νέες διατάξεις ορίζουν ότι επιβάλλεται ενιαίο τέλος διανυκτέρευσης 0,5 ευρώ (ανά δωμάτιο ανά βραδιά) σε όλα τα ενοικιαζόμενα ανεξάρτητα από τον αριθμό των «κλειδιών».
Η διάταξη η οποία αντικαθίσταται προέβλεπε τέλος διανυκτέρευσης από 0,25 ευρώ, 0,50 ευρώ και 1 ευρώ όσο αυξάνονταν τα «κλειδιά» κατάταξης του δωματίου.
Φορολογικά αντίμετρα
Εάν εφαρμοστούν τα αντίμετρα, το 2020:
• Ο πρώτος συντελεστής της φορολογικής κλίμακας θα μειωθεί από 22% σε 20% αυξάνοντας έτσι το έμμεσο αφορολόγητο στα 6.250 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά.
• Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων θα μειωθεί από το 29% στο 26%.
• Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης με τη νέα κλίμακα θα επιβάλλεται σε φορολογουμένους με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ από 12.000 ευρώ σήμερα και θα είναι μειωμένη για εισοδήματα μέχρι 65.000 ευρώ. Έτσι, η κλίμακα υπολογισμού της εισφοράς θα διαμορφωθεί ως εξής:
– 0% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος μέχρι τα 30.000 ευρώ,
– 2% (από 6,5%) για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ,
– 5% (από 7,5%) για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 έως και 65.000 ευρώ,
– 9% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 έως και 220.000 ευρώ και
– 10% για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.
Μείωση ΕΝΦΙΑ
Ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί κατά 200 εκατ. ευρώ με την εφαρμογή έκπτωσης 30% ή έως 70 ευρώ για όσους πληρώνουν συνολικά ΕΝΦΙΑ (κύριος και συμπληρωματικό φόρο) έως 700 ευρώ. Για παράδειγμα εάν το ποσό του οφειλόμενου ΕΝΦΙΑ είναι 200 ευρώ, τότε θα χορηγείται στον φορολογούμενο έκπτωση 60 ευρώ (το 30% των 200 ευρώ) και το τελικό ποσό που θα πληρώνει θα είναι 140 ευρώ. Αν το ποσό του οφειλόμενου ΕΝΦΙΑ είναι 233 ευρώ, τότε θα χορηγείται στον φορολογούμενο έκπτωση 70 ευρώ (το 30% των 233 ευρώ). Εάν το ποσό του ΕΝΦΙΑ είναι μεγαλύτερο των 233 ευρώ και μέχρι 700 ευρώ, τότε η έκπτωση θα περιορίζεται στα 70 ευρώ, διότι το 30% σε κάθε τέτοια περίπτωση υπερβαίνει τα 70 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση φορολογουμένων που εμπίπτουν στο καθεστώς της απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ (δηλαδή για τους φορολογούμενους με ετήσιο συνολικό εισόδημα -πραγματικό ή τεκμαρτό- μέχρι 9.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 1.000 ευρώ για τη σύζυγο ή τον σύζυγο και κατά επιπλέον 1.000 ευρώ για κάθε ένα από δύο πρώτα προστατευόμενα τέκνα, οι οποίοι διαθέτουν κτίσματα μέχρι 150 τ.μ. και συνολικά ακίνητη περιουσία αξίας μέχρι 85.000 ευρώ αν είναι άγαμοι ή 150.000 ευρώ αν είναι έγγαμοι χωρίς παιδιά ή μέχρι 200.000 ευρώ εάν έχουν και ένα ή δύο παιδιά) το ποσό του φόρου μέχρι το οποίο θα χορηγείται η παραπάνω έκπτωση ορίζεται στα 1.400 ευρώ.
Μείωση ΦΠΑ
Από την 1η Ιουλίου 2017 μειώνεται από 24% σε 13% ο συντελεστής ΦΠΑ για τα ζωντανά ζώα που προορίζονται για την ανθρώπινη διατροφή, τους σπόρους, τις ρίζες και μοσχεύματα φυτών, τις ζωοτροφές τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και την παροχή υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή.
