Το σχέδιο Σταθάκη για τη λειτουργία του νέου φορέα κτηματογράφησης που συγχωνεύει τα υποθηκοφυλακεία με τα κτηματολογικά γραφεία – Όλες οι αλλαγές που προτείνει το υπουργείο στην δομή του νέου Οργανισμού για να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση της χώρας ως το 2020
Της Μαριάννας Τζάννε
Ένα κτηματολογικό γραφείο σε κάθε νομό με την κατάργηση όλων των έμμισθων και άμισθων υποθηκοφυλακείων καθώς και των Κτηματολογικών Γραφείων Κω και Ρόδου, τα οποία περνούν από τον έλεγχο του υπουργείου Δικαιοσύνης, στην ομπρέλα του υπουργείου Περιβάλλοντος, προβλέπει σχέδιο νόμου του υπουργού Γιώργου Σταθάκη που βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας. Με τη νέα δομή, η Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση (ΕΚΧΑ) από Ανώνυμη εταιρία του δημοσίου που είναι σήμερα, μετατρέπεται σε Νομικού Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, αναλαμβάνοντας το τιτάνιο έργο της κτηματογράφησης της χώρας μέχρι το 2020 και παράλληλα την λειτουργία των 395 υποθηκοφυλακείων που πλέον κρατικοποιούνται (τα 17 από αυτά είναι ήδη κρατικά).
Για πρώτη φορά ιδρύεται ένας νέος ενιαίος φορέας και δημιουργείται ένας κοινός κουμπαράς, αφού στα έσοδα από τα τέλη κτηματογράφησης θα προστεθούν και τα έσοδα από τις συναλλαγές των υποθηκοφυλακείων που θα χρηματοδοτήσουν την ολοκλήρωση του έργου.
Ωστόσο, οι πολίτες θα πρέπει να κάνουν υπομονή αφού θα χρειαστούν άλλα επτά χρόνια δηλαδή ως το 2027, ώστε οι εγγραφές στο Κτηματολόγιο να γίνουν οριστικές, να μην μπορούν δηλαδή να αμφισβητηθούν από κανένα, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.
Πάταξη της αδιαφάνειας
Με το σχέδιο του ΥΠΕΝ, το οποίο προβλέπεται να εγκριθεί μέχρι το Σεπτέμβριο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, γίνεται και μία μεγάλη προσπάθεια να παταχθεί το φαινόμενο της αδιαφάνειας και διαφθοράς στα άμισθα υποθηκοφυλακεία που ελέγχουν με εντολή του υπουργού Δικαιοσύνης οι Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης αλλά έχει ελέγξει παλιότερα και το ΣΔΟΕ και έχει…βγάλει λαγούς.
Στο επίκεντρο είναι οι κρατήσεις 0,25% τοις χιλίοις επί των δικαιωμάτων μεταγγραφής για τα άμισθα υποθηκοφυλακεία, οι οποίες όπως προκύπτει από τους ελέγχους δεν διατέθηκαν για τον σκοπό που προέβλεψε ο νομοθέτης που ήταν η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των υποθηκοφυλακείων. Τα πορίσματα του ΣΔΟΕ κατέδειξαν παρακρατήσεις άνω του 1 εκ. ευρώ σε ορισμένα υποθηκοφυλακεία, για τις οποίες είτε δεν υπήρξαν παραστατικά, είτε όπου υπήρξαν, έλλειπε ο αναγκαίος εξοπλισμός! Από την πρακτική αυτή, το ελληνικό δημόσιο εκτιμάται ότι ζημιώθηκε με απώλειες εσόδων εκατομμυρίων ευρώ.
Με 900 άτομα θα λειτουργήσει ο νέος φορέας
Το σχέδιο του ΥΠΕΝ που εμφανίζεται κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ΕΚΧΑ, προτείνει την σύμπραξη με τα υποθηκοφυλακεία της χώρας όχι όμως με την διαδικασία της συγχώνευσης (σε 19 οριστικά κτηματολογικά γραφεία που πρότεινε η Παγκόσμια Τράπεζα, ή έστω 77 υποθηκοφυλακεία όπως αρχικά είχε διατυπωθεί), αλλά ως υποκαταστήματά τους. Τα υποθηκοφυλακεία συνεχίζουν να ασκούν τις αρμοδιότητες της τήρησης, ενημέρωσης και λειτουργίας του συστήματος μεταγραφών και υποθηκών έως την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας.
Ο νέος φορέας αποτελεί καθολικό διάδοχο της υφιστάμενης εταιρείας (ΕΚΧΑ), στον οποίο θα μεταφερθούν νομοτελειακά όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις και παντός είδους και χαρακτήρα δικαιοπραξίες αλλά και η κυριότητα των ακινήτων του δημοσίου που στεγάζονταν υπηρεσίες Υποθηκοφυλακείων. Όπως προβλέπεται όλες οι υποχρεώσεις θα μεταβιβαστούν από το νέο Οργανισμό “χωρίς να μπορεί κανένα από τα συμβαλλόμενα μέλη να ζητήσει την λύση ή τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων.
Το ίδιο ισχύει και για την ολοκλήρωση των νέων συμβάσεων κτηματογράφησης” προκειμένου να επιτευχθεί η συνέχεια που με βάση τον προγραμματισμό της διοίκησης, μέχρι τα τέλη Αυγούστου αναμένεται να υπογραφούν και οι 32 συμβάσεις για το ΚΤΗΜΑ16 (κτηματογράφηση για το 65% της χώρας σε αστικές και αγροτικές περιοχές), συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ.
Ο νέος φορέας θα αριθμεί 900 θέσεις προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Προβλέπεται μάλιστα να συσταθεί προσωρινός κλάδος μονίμων υπαλλήλων, πρώην υποθηκοφυλακείων με 495 άτομα προσωπικό κάθε εκπαίδευσης (238 προϊστάμενοι άμισθων και 257 δικαστικοί υπάλληλοι εμμίσθων υποθηκοφυλακείων). Το πρόβλημα εντοπίζεται στην πρόβλεψη για την τακτοποίηση 700 υπαλλήλων των άμισθων υποθηκοφυλακείων, μολονότι έχουν γίνει δηλώσεις από το υπουργείο Δικαιοσύνης περί διασφάλισης των θέσεών τους. Με τους υπαλλήλους των άμισθων υποθηκοφυλακείων, εγείρονται θέματα συνταγματικότητας, για το λόγο αυτό προτείνεται, εναλλακτικά, στο σχέδιο νόμου που έχει ήδη διαβιβαστεί για σχολιασμό στην διοίκηση της ΕΚΧΑ να προσληφθούν με συμβάσεις έργου 8 μηνών, μέχρι να περάσουν από την αξιολόγηση του ΑΣΕΠ με σκοπό να μοριοδοτηθούν όσοι είχαν προηγούμενη απασχόληση στα υποθηκοφυλακεία.
Καθώς η επικείμενη ρύθμιση ξεβολεύει τα προνομιούχα υποθηκοφυλακεία σε περιοχές της χώρας με αυξημένες συναλλαγές, θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρχουν αντιδράσεις από τους άμισθους υποθηκοφύλακες, οι οποίοι σήμερα αντιστέκονται στην πρόσληψη των 700 διοικητικών υπαλλήλων που οι ίδιοι προσέλαβαν, με το επιχείρημα ότι οι προσλήψεις έγιναν με μη αξιοκρατικά κριτήρια!
Στον Οργανισμό, προβλέπονται επίσης μόλις 50 θέσεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όταν σήμερα μόνο στην ΕΚΧΑ, ο αντίστοιχος αριθμός είναι πάνω από 100, πρόβλεψη που ανοίγει παράθυρο απολύσεων (;).
Το σχέδιο που αναμένεται να εγκριθεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής προγραμματίζεται να έχει ψηφιστεί έως τον Σεπτέμβριο, αλλά με ουσιαστικές αποκλίσεις από την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που λειτουργεί ως τεχνικός σύμβουλος της ΕΚΧΑ και η οποία φαίνεται να έχει προσαρμοστεί επί το… Ελληνικότερο.
Στον Οργανισμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΟΕΚ) όπως προτείνεται να μετονομαστεί ο νέος κρατικός φορέας, το Διοικητικό Συμβούλιο θα είναι 7μελές, με Πρόεδρο και Γενικό Διευθυντή. Όμως η επιλογή του διοικητικού συμβουλίου δεν θα γίνεται από την αγορά, όπως ρητά ανέφερε η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το νέο οργανόγραμμα διατηρεί την υφιστάμενη διοίκηση μέχρι τον διορισμό νέου ΔΣ ή μέχρι την λήξη της θητείας της (Σεπτέμβριος 2018). Παραπονούμενοι δεν μένουν ούτε οι δυο σημερινοί Αντιπρόεδροι, για τους οποίους προβλέπεται θέση εκτελεστικών μελών στο Διοικητικό Συμβούλιο. Επιπλέον, η διευθύνουσα σύμβουλος κ. Χριστίνα Κλωνάρη (παρότι συνταξιούχος του δημοσίου) θα μεταπηδήσει “αυτοδίκαια” στην θέση της Γενικής Διευθύντριας του νέου Οργανισμού, που αναδεικνύεται σε μία θέση υπερεξουσίας. Στη συνέχεια η επιλογή του προσώπου για την επίμαχη θέση θα γίνεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος.
Ο Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου θα συνεχίσει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος, διαθέτοντας πόρους από τα πάγια και αναλογικά τέλη, τα έσοδα από την εκμετάλλευση αρχείου, από μεταφορά τεχνογνωσίας σε τρίτους, από τόκους και κρατική επιχορήγηση εφόσον υπάρχει ανάγκη και χρηματοδότηση από Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή κοινοτικούς πόρους.
