Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Βουλής ο Νόμος με θέμα την «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2376 και άλλες διατάξεις». Με τον νέο νόμο επέρχονται τροποποιήσεις στη φορολογική νομοθεσία, με το δε άρθρο 12 αυτού επέρχονται τροποποιήσεις στον Κώδικα Φορολογικής Νομοθεσίας (Ν.4174/2013). Ειδικότερα:
· Η παρ. 2 του άρθρου 9 του Ν.4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμηνεύουν. Η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται τη χειροτέρευση της θέσης των φορολογούμενων».
· Η παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν.4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής: «Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ακολούθησε τις εγκυκλίους της φορολογικής Διοίκησης αναφορικά με τη φορολογική του υποχρέωση, η δήλωσή του δεν θεωρείται ανακριβής ή δε θεωρείται ότι παρέλειψε να υποβάλει δήλωση, κατά περίπτωση».
Η Εγκύκλιος είναι μια πράξη της Διοίκησης που εξαντλεί τη δεσμευτική ισχύ της μέσα στα πλαίσια της Διοίκησης. Οι Εγκύκλιοι διακρίνονται σε Ερμηνευτικές και Κανονιστικές.
Τις Ερμηνευτικές Εγκυκλίους εκδίδουν οι ιεραρχικά Προϊστάμενοι των διαφόρων υπηρεσιακών σχηματισμών του Κράτους και των ΝΠΔΔ (π.χ. Υπουργοί, Περιφερειάρχες, Γενικοί Γραμματείς, Διοικητές) κατά την άσκηση του προληπτικού ιεραρχικού ελέγχου και με αυτές επαναλαμβάνουν, σχολιάζουν και επεξηγούν τις διατάξεις των νομοθετικών και κανονιστικών πράξεων και παρέχουν οδηγίες για τον τρόπο εφαρμογής τους.
Με τις Κανονιστικές Εγκυκλίους καθορίζονται καθήκοντα των ιεραρχικά υφισταμένων υπαλλήλων έναντι των προϊσταμένων τους και επιβάλλονται υποχρεώσεις και αναγνωρίζονται δικαιώματα των διοικούμενων.
Οι εγκύκλιοι διαταγές, οι οποίες εκδίδονται από προϊστάμενες διοικητικές αρχές, οι οποίες ασκούν είτε τον ιεραρχικό έλεγχο είτε τη διοικητική εποπτεία, απευθύνονται στις υφιστάμενες αρχές ή σε εποπτευόμενα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία πρόκειται να εκδώσουν την εκτελεστή πράξη και παρέχουν οδηγίες ή έκφραση αντιλήψεων σχετικά με την ορθή ερμηνεία νεοπαγούς εφαρμοστέου νόμου ή κανονιστικής απόφασης ή την εφαρμογή τους σ’ ένα ορισμένο θέμα. Γι’ αυτό ονομάζονται ερμηνευτικές εγκύκλιοι κι έχουν ως σκοπό την ομοιόμορφη ερμηνεία κι εφαρμογή των νόμων και συνεπώς τον περιορισμό ανασφαλειών, που συνδέονται με τη νομική ερμηνεία. Ως εκ τούτου, εξομοιώνονται με τις διατυπωθείσες στην επιστήμη και τις διαμορφωθείσες στη νομολογία ερμηνείες, οι οποίες λαμβάνονται συχνά υπόψη για την αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης περίπτωσης. Σ’ αυτήν την κατηγορία ανήκουν και οι πράξεις που απλώς κοινοποιούν το νόμο ή τη διοικητική κανονιστική απόφαση, καθώς κι εκείνες με τις οποίες παρέχονται συστάσεις όπως τηρηθεί σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα ορισμένος τρόπος ενεργείας. (Γέροντας Α., Οι Εγκύκλιοι (νομική φύση, διακρίσεις, δικαστικός έλεγχος), 1993 Αθήνα-Κομοτηνή).
Βέβαια να υπενθυμίσουμε ότι ο Ν.3296/2004 προβλέπει πως οι φορολογούμενοι πρέπει να ενημερώνονται και να γνωρίζουν επακριβώς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και αυτό μπορεί να επιτευχθεί και μέσω της δημοσιοποίησης των διοικητικών λύσεων που δίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών.
Από την άλλη μεριά, πρέπει να υπάρχει ασφάλεια δικαίου και οι συγκεχυμένες καταστάσεις που επιτείνονται από την πληθώρα των διοικητικών λύσεων και των αλληλοαναιρούμενων αποφάσεων, αυξάνουν την ανασφάλεια των φορολογούμενων.
Ήδη, με την υφιστάμενη έως και σήμερα διατύπωση της παρ. 2 του άρθρου 9 του Ν.4174/2013 περί Κ.Φ.Δ., ορίζεται ότι: «Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή τροποποιηθούν, λόγω αλλαγής της νομοθεσίας». Με τον ψηφισθέντα νόμο προστίθεται περαιτέρω ότι «Η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται τη χειροτέρευση της θέσης των φορολογούμενων». Θεωρούμε ότι η επιπλέον διεύρυνση της παραγράφου του συγκεκριμένου άρθρου ήταν επιβεβλημένη, ώστε σταδιακά αφενός μεν να μειωθεί ο όγκος της υφιστάμενης φορολογικής νομοθεσίας που μόνο προβλήματα τελικά δεν επιλύει, αφετέρου δε, νόμοι να τροποποιούνται μόνο με νόμους και όχι με εγκυκλίους διαταγές. (π.χ. Ν.3842/2010 όσον αφορά την αναδρομικότητα των φορολογικών ελέγχων).
