Η οριστική διακοπή του προγράμματος αγοράς τίτλων προβληματίζει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία δεν επιδιώκει να ορίσει κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία γι’ αυτή. Προτιμά να έχει την ευελιξία να αποφασίσει, παρακολουθώντας τα οικονομικά δεδομένα. Οι μισοί από τους αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters προβλέπουν ότι τον Σεπτέμβριο η ΕΚΤ θα ανακοινώσει σταδιακή μείωση αγοράς τίτλων, το 25% ότι θα κάνει άπαξ διά παντός μείωση και το υπόλοιπο 25% ότι δεν θα κάνει κάποια αλλαγή.
Η ΕΚΤ, πάντως, θέλει να στείλει το μήνυμα ότι δεν μπαίνει στη διαδικασία να προβλέψει κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία για την άπαξ διά παντός διακοπή του προγράμματος, αλλά αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Κι αυτό επειδή είναι αναγκαίο να προσαρμόζει τις αποφάσεις της στα ανά περίπτωση και χρονική συγκυρία δεδομένα της οικονομίας.
Αυτές τις πληροφορίες έδωσαν, διατηρώντας την ανωνυμία τους, καλά ενημερωμένες πηγές, που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τη συζήτηση στους κόλπους της ευρωτράπεζας. Πρόσθεσαν, μάλιστα, ότι ο Μάριο Ντράγκι και οι συνεργάτες του, μη αποκαλύπτοντας πότε ακριβώς θα λήξουν οι αγορές τίτλων, δηλώνουν ότι δεν έχουν προκαθορίσει την εξέλιξη του προγράμματος. Η πορεία του είναι δυναμική, εξαρτάται από την οικονομία και, κυρίως, από τις εξελίξεις στο μέτωπο των μισθών και, κατά συνέπεια, του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός, βέβαια, στην Ευρωζώνη πόρρω απέχει από τον στόχο του σχεδόν 2% της ΕΚΤ – φέτος θα κυμανθεί, κατά μέσον όρο, στο 1,5%.
Παράδειγμα προς μίμηση για την ΕΚΤ αποτελεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed). Ανακοίνωσε ότι θα υπάρξει περιορισμός των αγορών τίτλων τον Μάιο του 2013, τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου έκανε την πρώτη μείωση και σταμάτησε τις αγορές ομολόγων τον Οκτώβριο του 2014 – νωρίτερα, η Fed δεν είχε κάνει καμία νύξη δημοσίως για την καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης της ποσοτικής χαλάρωσης. «Η Fed έχει κάνει την πιο επιτυχημένη έξοδο», παρατηρούν οι ανώνυμες πηγές. «Το σημαντικότερο είναι να μη δεσμευθείς και να προχωρήσεις πολύ σταδιακά στη μείωση». Εξίσου σημαντικό για τους αξιωματούχους της ΕΚΤ είναι να αποφύγουν όσο το δυνατόν την αναταραχή στις αγορές, οι οποίες βρίσκονται σε εγρήγορση. Στις 27 Ιουνίου, μιλώντας στο συνέδριο της ΕΚΤ στην Πορτογαλία, ο Μάριο Ντράγκι υπαινίχθηκε αλλαγές στην ποσοτική χαλάρωση αναλόγως της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη – εν συνεχεία, οι αποδόσεις των ομολόγων της Ευρωζώνης εκτινάχθηκαν και το ευρώ ενισχύθηκε. Αναλυτές εκτιμούν ότι τον Σεπτέμβριο η ΕΚΤ, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, θα αναφερθεί ξεκάθαρα στη διακοπή του προγράμματος. «Η ΕΚΤ, όπως και όλες οι κεντρικές τράπεζες, είναι αντιμέτωπη με ανάπτυξη χωρίς πληθωρισμό. Επίσης, πρέπει να αποσυρθεί από την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης, χωρίς να προκαλέσει αναστάτωση στις αγορές», επισημαίνει ο Κάρστερν Μπρζέσκι της ING.
Κατά καιρούς, αξιωματούχοι της ΕΚΤ υπογραμμίζουν δημοσίως ότι, ενώ η ανάπτυξη επιταχύνεται και η ανεργία υποχωρεί πιο γρήγορα από το προβλεπόμενο, η αύξηση στους μισθούς παραμένει υποτονική (η τριμηνιαία ανάπτυξη έως τα τέλη του 2018 προβλέπεται στο 0,4%). Αυτό έως έναν βαθμό έχει να κάνει με τα αιτήματα των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Μεγάλη σημασία για τους αξιωματούχους της ΕΚΤ έχουν οι διαπραγματεύσεις στη Γερμανία μεταξύ των συνδικάτων και της εργοδοσίας, οι οποίες θα λάβουν χώρα στις αρχές του 2018. Ενόψει αυτής της διαδικασίας αλλά και της έκβασής της, η ευρωτράπεζα επιφυλάσσεται ώστε να έχει τα περιθώρια για να ελιχθεί κατάλληλα. Τέλος, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές που παρακολουθούν τις διεργασίες στην ΕΚΤ, «οι συλλογικές διαπραγματεύσεις του 2018 είναι εξόχως σημαντικές, αν και θα πρέπει να επισημάνουμε ότι τα συνδικάτα δεν είναι όσο επιθετικά θα έπρεπε – άλλωστε, η κερδοφορία των επιχειρήσεων τους δίνει αυτήν τη δυνατότητα».
