Σοβαρές παρενέργειες εκτιμά η αρχιτεκτονική κοινότητα ότι θα έχει πρόβλεψη του σχεδίου νόμου για τα αυθαίρετα, η οποία επεκτείνει σε πολλές κατηγορίες νομιμοποιούμενων ακινήτων την υποχρέωση εκπόνησης μελέτης στατικής επάρκειας. Οπως εκτιμάται, το κόστος της μελέτης θα αποτρέψει πολλούς ιδιοκτήτες από τη δήλωση της ιδιοκτησίας τους. Πολλώ δε μάλλον, όταν στην πλειονότητα των περιπτώσεων θα οδηγεί στην υποχρεωτική εκτέλεση στατικής ενίσχυσης του ακινήτου.
Το σχέδιο νόμου για τη δόμηση και τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων κατατέθηκε προ μηνός στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή της Βουλής και αναμένεται στο αμέσως επόμενο διάστημα να κατατεθεί στη Βουλή προς συζήτηση. Πρόκειται για ένα εκτενές νομοθέτημα (περισσότερες από 200 σελίδες), το οποίο αφορά εκτός από τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων και πολλές πτυχές της πολεοδομικής νομοθεσίας. Στις περί της νομιμοποίησης αυθαιρέτων διατάξεις, το σχέδιο επεκτείνει την υποχρέωση εκπόνησης μελέτης στατικής επάρκειας και στις κατοικίες (στις περιπτώσεις εξ ολοκλήρου αυθαιρέτων ή μεγάλων πολεοδομικών παραβάσεων), υποχρέωση που σήμερα ισχύει μόνο για τα μεγάλα κτίρια ειδικών χρήσεων (λ.χ. ξενοδοχεία, εργοστάσια). Και ενώ η πρόβλεψη αυτή αδιαμφισβήτητα έχει καλές προθέσεις (τη διασφάλιση ότι τα νομιμοποιούμενα ακίνητα είναι ασφαλή), στην πράξη εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα.
«Η εκπόνηση μελέτης στατικής επάρκειας δεν είναι μια απλή διαδικασία», υποστηρίζει ο Γιώργος Μαδεμοχωρίτης, που εκπροσώπησε τον σύλλογο των αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ) στην επιτροπή κατάρτισης και αξιολόγησης του σχεδίου νόμου. «Η μελέτη στατικής επάρκειας γίνεται υποχρεωτικά και μονοσήμαντα σύμφωνα με τον ΚΑΝΕΠΕ (Κανονισμό Επεμβάσεων) και απαιτούνται συγκεκριμένες εργασίες και διαδικασίες, όπως η αποκάλυψη τουλάχιστον τεσσάρων από τα θεμέλια του κτιρίου, η λήψη έξι δειγμάτων («καρότα») από τα υποστηλώματα, η ακτινογράφηση του οπλισμού του κτιρίου και η εκτίμηση των αποτελεσμάτων του ελέγχου των δοκιμίων από πιστοποιημένο εργαστήριο και φορέα (όπως το ΕΜΠ). Επιπλέον, στις περιπτώσεις πολυκατοικιών (λ.χ. όταν αυθαίρετα προστέθηκε όροφος ή επεκτάθηκε ένα δώμα), ο έλεγχος πρέπει να γίνεται στο σύνολο της οικοδομής, ανεξάρτητα με το αν ανήκει σε άλλους ιδιοκτήτες. Αυτά σημαίνουν ότι οι πολίτες θα οδηγηθούν σε μια σημαντική επιβάρυνση –για παράδειγμα, περί τα 1.000 ευρώ για τη μελέτη μιας μονοκατοικίας– σε ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς».
Επιπλέον, όπως εκτιμά ο κ. Μαδεμοχωρίτης, με δεδομένο ότι βάσει του ΚΑΝΕΠΕ το κτίριο θα πρέπει να πληροί σύγχρονες προδιαγραφές, στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο πολίτης θα υποχρεούται να προχωρήσει και στις εργασίες στατικής ενίσχυσης. «Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί επικινδύνων κτισμάτων, αν ο μηχανικός και η δημόσια αρχή διαπιστώσουν πιθανό κίνδυνο ή ανεπάρκεια, οφείλουν να εκκενώσουν το κτίριο μέχρι την αποκατάστασή του. Πιστεύω ότι τελικά οι προβλέψεις αυτές δεν θα μπορέσουν να εφαρμοστούν και είναι πιθανότερο να οδηγήσουν τους μηχανικούς σε παρατυπίες».
Σύμφωνα με το άρθρο 99 του σχεδίου νόμου, υποχρέωση εκπόνησης μελέτης στατικής επάρκειας θα έχουν εκτός από τα μεγάλα κτίρια και τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα, καθώς και όσα έχουν νομιμοποιηθεί μέσω του ν.4178/13 και έχουν χαρακτηριστεί ως μέσης ή υψηλής προτεραιότητας. «Ακόμα και στις σεισμόπληκτες περιοχές ο έλεγχος γίνεται οπτικά, δεν χρειάζεται μελέτη στατικής επάρκειας για κάθε ακίνητο που έχει ζημιές», καταλήγει ο κ. Μαδεμοχωρίτης.
