Ο κόσμος της έρευνας είναι χωρίς αμφιβολία μαγικός (χωρίς εισαγωγικά η λέξη). Όχι μόνο επειδή ένας ερευνητής έχει τη δυνατότητα να πληροφορείται, πριν απ’ όλους για τον «υπόγειο και παράνομο κόσμο» των κρατών και των μυστικών τους υπηρεσιών, αλλά και για ένα άλλο σημαντικό, επίσης, λόγο: Οι ερευνητές μπορούν -με βάση όλα αυτά τα απόρρητα έγγραφα- να καταλήξουν σε συμπεράσματα, τα οποία είναι περισσότερο κοντά στην αλήθεια.
Έχει σημασία μία λεπτομέρεια: Η πλειοψηφία των εγγράφων αποτυπώνουν την πραγματικότητα, διότι -τουλάχιστον για την Αμερική- ο διπλωμάτης που έχει την όποια πληροφορία από την χώρα όπου υπηρετεί, πρέπει να στείλει το τηλεγράφημα και την ενημέρωση άμεσα, ειδικά όταν το θέμα «βράζει». Τις εποχές της παντοδυναμίας του Χένρι Κίσιγκερ, απαιτείτο από την Ουάσιγκτον άμεσα η ενημέρωση. Βέβαια, ακολουθούσε πάντα η ανάλυση και η παράθεση της γνώμης του κάθε πρέσβη, που υπέγραφε το τηλεγράφημα, αλλά δεν άλλαζε την ουσία της πρώτης πληροφόρησης.
Γιατί η παραπάνω εισαγωγή, θα αναρωτηθείτε. Το τελευταίο διάστημα αρχίσαμε με το Νίκο Μελέτη να μελετάμε «δέσμη εγγράφων», που δημοσιοποίησε η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών, και όσο και να προκαλεί εντύπωση, κάθε φορά τα συμπεράσματα είναι ακόμα πιο κοντά προς την αλήθεια. Υπό την έννοια ότι αυτή η «δέσμη εγγράφων», που μελετούμε, πρέπει να έχει υποστεί παρέμβαση. Και το λέω αυτό, επειδή τα έγγραφα έχουν μία καλύτερη ροή από άλλα, έστω και αν η λογοκρισία που επιχειρείται 40 και πλέον χρόνια μετά, θα μπορούσε να διαφοροποιήσει το ζητούμενο, που είναι αυτά καθ’ αυτά τα συμπεράσματα:
Όταν πρωτοδιαβάσει κανείς, το έγγραφο που δημοσιεύουμε σήμερα, θα μπορούσε να αντιδράσει με τη φράση «ε, δεν τρέχει και τίποτα». Όμως η μελέτη του εγγράφου, σε συνδυασμό και με άλλα που προηγούνται τούτου ή ακολουθούν, αλλάζει την εικόνα.
- Πρώτον: Ο Κίσιγκερ ομολογεί, στο πλαίσιο μίας απόρρητης συνομιλίας, ότι ο στόχος της Τουρκίας είναι η διχοτόμηση.
- Δεύτερον: Αποκαλύπτει από τότε ότι οι Τούρκοι δεν επιθυμούν να υπάρχει κεντρική εξουσία. Που σημαίνει, σύμφωνα και με διπλωμάτες στους οποίους καταφύγαμε, ότι από το 1974 μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλάξει θέση. Στόχος είναι ένα αδύναμο κράτος με δύο δυνατά κρατίδια.
Με κίνδυνο να παρεξηγηθώ, θα καταγράψω τη γνώμη μου: Οι άνθρωποι είναι σοβαρό. Έχουν μία θέση την οποία για 43 χρόνια δεν αλλάζουν, αλλά τη βελτιώνουν. Σε αντίθεση με την ελληνοκυπριακή και την ελληνική πλευρά, οι οποίες αλλάζουν συνεχώς τις θέσεις της -θα έλεγα» «όπως τα πουκάμισα»-, με αποτέλεσμα να έχουν συναντήσει τις απαράδεκτες τουρκικές.
Το θλιβερό είναι ότι Ελληνοκύπριοι πολιτικοί, αλλά και εκπρόσωποι κυπριακών μέσων ενημέρωσης, έχουν εγκολπωθεί την επικίνδυνη άποψη, ότι η λύση του Κυπριακού θα επιτευχθεί μόνο με περισσότερες υποχωρήσεις από τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Είναι πραγματικά θλιβεροί.
- Τρίτον: Προκαλεί σοκ η κουβέντα του Κίσιγκερ ότι «δεν παίζει απολύτως κανένα ρόλο, στο πραγματικό ισοζύγιο δυνάμεων, πόσες είναι οι τουρκικές δυνάμεις» στην Κύπρο. Διότι, προφανώς, είναι τόσο κοντά η Τουρκία στο νησί, που όποτε το επιθυμεί αποβιβάζει στρατιώτες και πολεμικό υλικό.
Το σημείο αυτό, ερχόμενοι στο παρόν, βοηθά να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπέρασματα: ότι η Τουρκία δεν θα αποδεχθεί κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών της δικαιωμάτων, που απορρέουν από τη συνθήκη του 1960, απλά για να δικαιούται να παρεμβαίνει στο νησί. Εάν καταργηθούν οι εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα, και επειδή βρισκόμαστε στο 2017, και όχι στο 1974, η Τουρκία χάνει το παιγνίδι της Κύπρου. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να επιμένουν η Λευκωσία και η Αθήνα σε αυτή τη θέση, για μηδενικές εγγυήσεις και μηδενικά επεμβατικά δικαιώματα. Ο ισχυρισμός των οπαδών της «όποιας λύσης» ότι η Τουρκία «επεμβαίνει όποτε θέλει, και τα σκυλιά δεμένα», είναι αστεία. Η Άγκυρα γνωρίζει, ότι οι νέες συνθήκες που θα υπογραφούν, εφόσον η Λευκωσία και η Αθήνα δεν υποχωρήσουν, τερματίζει την παρουσία της στο νησί. Αυτό είναι δεδομένο. Εάν παραμείνει έστω και ένας στρατιώτης, αυτο και μόνο -με τη δικαιολογία ότι κινδυνεύει- δίνει το ελεύθερο στην Τουρκία να εισβάλει ξανά.
- Τέταρτον: Ο Δρ. Κίσιγκερ, κάνει όπως πάντα πλάκα: Ισχυρίζεται ότι δεν έχει επιρροή στον Μπουλέντ Ετσεβίτ, τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας, αλλά όταν προκύπτει το πρόβλημα να δεχθεί το Ισραήλ ή όχι τη σύζυγό και τα παιδιά του Νίκου Σαμψών, προσφέρεται αμέσως να του μιλήσει. Η σχέση του Κίσιγκερ με τον Ετσεβίτ, σχέση υποτίθεται καθηγητή και δασκάλου, καταγράφεται σε άλλα έγγραφα ως στενή.
Έχω από καιρό καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αρκούσε ένα τηλεφώνημα του ίδιου του Κίσιγκερ για να μην ξεκινήσει καν η τουρκική εισβολή, στις 20 Ιουλίου 1974. Όπως περιγράφουμε με τον Κώστα Βενιζέλο, στο βιβλίο μας για τα απόρρητα αρχεία του τότε υπουργού Εξωτερικών της Αμερικής, ο Κίσιγκερ είχε σοβαρές επιλογές για να σταματήσει την εισβολή. Και ΔΕΝ χρησιμοποίησε καμία. Επίσης, και το λέει ο ίδιος σε αυτό το έγγραφο, μερικοί συνεργάτες του στράφηκαν αμέσως εναντίον της ελληνικής χούντας και απαίτησαν επαναφορά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Κύπρο. Επίσης -και πάλι το αναφέρει ο ίδιος- μετά την τουρκική εισβολή, οι ίδιοι συνεργάτες του απαίτησαν να σταματήσει τους Τούρκους.
Δεν έπραξε ούτε το ένα, ούτε το άλλο, διότι ο βασικός του στόχος ήταν να εκδιώξει τον Μακάριο, ο οποίος -και να με συγχωρούν οι οπαδοί του- μερικές φορές «φύτρωνε εκεί που δεν τον έσπερναν». Βέβαια, αυτή η φιλοδοξία του τότε Προέδρου της Κύπρου, να νομίζει πως είναι ομφαλός της γης, δεν θα μπορούσε ποτέ να δικαιολογήσει την ανατροπή του και την απόπειρα δολοφονίας τους.
- Πέμπτον: Αναφέρει ο Κίσιγκερ στην παρατήρηση του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών, ότι «ο Μακάριος ήταν εδώ», εννοώντας στην Ουάσιγκτον, ότι «δεν θα γυρίσει πίσω εύκολα, για να το θέσω ήπια».
Όντως ο Μακάριος είχε πάει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και είχε συναντήσει τον Χένρι Κίσιγκερ, ο οποίος -δια του εκπροσώπου του- προσπάθησε να τον δεχθεί ως Αρχιεπίσκοπο, όχι ως Πρόεδρο της Κύπρου. Όταν ο Κίσιγκερ λέει ότι δεν θα γυρίσει πίσω εύκολα ο Μακάριος, εννοεί ότι δεν θα τον υποδεχθεί ξανά ως Πρόεδρο. Βέβαια, ο Μακάριος επέστρεψε στο νησί, τον Δεκέμβριο του 1974, και ο Κίσιγκερ αναγκάστηκε να τον συναντήσει μερικές φορές ως Πρόεδρο και Αρχιεπίσκοπο. Όμως, δεν σταμάτησε ποτέ να βυσσοδομεί εναντίον του.
- Εκτον: Όταν ο τότε πρέσβης του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον, αναφέρει στη διάρκεια της συνάντησης ότι οι Άραβες διαδίδουν ότι το Εβραϊκό Κράτος βρίσκεται πισω από το πραξικόπημα, εναντίον του Μακάριου, σπεύσει ο προϊστάμενός του υπουργός Εξωτερικών Γιγκάλ Αλλον και λέει: «Αυτό διευκολύνει τα πράγματα για την Αμερική», εννοώντας ότι δεν θα κατηγορείται η δύναμη που οργάνωσε το πραξικόπημα, δηλαδή η Αμερική.
Και τι απαντά ο απαράδεκτος Κίσιγκερ: Δεν βλάφτει να έχει κανείς φήμη για δυνατότητες που δεν διαθέτει. Ο πρακτικογράφος γράφει και τη λέξη γέλια στο σημείο αυτό! Και βεβαίως, ας μην ξεχνάμε ποτέ, ότι ο Κίσιγκερ είναι ο άνθρωπος που εμπνεύσθηκε τη φιλοτουρκική και ρατσιστική λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας…
Ακολουθεί το κείμενο του απόρρητου εγγράφου, που «απελευθέρωσε» η CIA:
ΛΕΥΚΟΣ ΟΙΚΟΣ – ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
ΑΠΟΡΡΗΤΟ-ΝΑ ΜΗΝ ΦΩΤΟΤΥΠΗΘΕΙ
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΣ
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ:
Γιγκάλ Αλλόν, Αναπληρωτής Πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ
Σίμκα Ντίνιτζ, πρέσβυς Ισραήλ στις ΗΠΑ
Δρ. Χένρι Α. Κίσιγκερ, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και βοηθός του προέδρου Νίξον για Θέματα Εθνικής Ασφαλείας
Άλφρεντ Λ. Άθερτον, Τζούνιορ, Βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ για υποθέσεις Μέσης Ανατολής και Νοτίου Ασίας
Πήτερ Ρόντμαν, μέλος του προσωπικού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, ΗΠΑ
ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Τρίτη, 30 Ιουλίου, 1974, 3.00-3.18 μμ
ΤΟΠΟΣ: Γραφείο Υπουργού, Υπουργείο Εξωτερικών
[Παραμένουν για σύντομο διάστημα μόνον οι φωτογράφοι, και μετά απέρχονται}
Δρ. Κίσιγκερ: Μόλις έκαμαν μια συμφωνία, οι Έλληνες και οι Τούρκοι.
Υπουργός Αλλόν: Τι αφορά;
Δρ. Κίσιγκερ: Μια κατάπαυση πυρός, και την έναρξη πολιτικών συνομιλιών σε μερικές εβδομάδες.
Υπουργός Αλλόν: Οπότε δεν θα προστεθούν [αποβιβαστούν] και άλλα Τουρκικά στρατεύματα;
Δρ. Κίσιγκερ: Η ουσία των διανοουμένων και των υφισταμένων μου εδώ, σε επίπεδο κάτω του Βοηθού ΥΠΕΞ, είναι να εστιάζονται σε λάθος πρόβλημα. Όλη τη προηγούμενη εβδομάδα με ήθελαν να χτυπάω τους Έλληνες. Τα ίδια άτομα αυτή την εβδομάδα με θέλουν να χτυπώ τους Τούρκους. Δεν παίζει απολύτως κανένα ρόλο, στο πραγματικό ισοζύγιο δυνάμεων, πόσες είναι οι Τουρκικές δυνάμεις εκεί. Ήταν σίγουρο ότι θα έφταναν σε συμφωνία. Δεν είχε κανένα νόημα να αναλωθεί η συμφωνία σε τέτοιου είδους παραχωρήσεις.
Υπουργός Αλλόν: Έχουμε ένα προσωπικό πρόβλημα: ο Σαμψών ζητά να γίνουν δεκτές από το Ισραήλ η γυναίκα του και η οικογένειά του, σε περίπτωση που συμβεί κάτι.
Δρ. Κίσιγκερ: Θα το έκανα.
Υπουργός Αλλόν: Δεν θα αναστατώσει τους Τούρκους;
Δρ. Κίσιγκερ: Έχω μιλήσει [πολλές φορές] με τον Ετσεβίτ.
Υπουργός Αλλόν: Είναι [παλιός] φοιτητής σου.
Δρ. Κίσιγκερ: Έχω τόση επιρροή πάνω του όση και επάνω σε σένα! Αν επιθυμείς, δεν έχω πρόβλημα να πω στον Ετσεβίτ ότι μου έχεις μιλήσει.
Υπουργός Αλλόν: Ο Μακάριος ήταν εδώ;
Δρ. Κίσιγκερ: Δεν θα γυρίσει πίσω εύκολα, για να το θέσω ήπια.
Υπουργός Αλλόν: Τι θέλουν οι Τούρκοι;
Δρ. Κίσιγκερ: Διχοτόμηση πρώτα. Θα ήθελαν να μην υπάρχει κεντρική εξουσία. (Συνεχίζει για το αίτημα της οικογένειας Σαμψών):
Απλά δεν είναι στη φύση του Ισραήλ να αρνηθεί την είσοδο στη χώρα σε μια γυναίκα και στα παιδιά [κάποιου]. Δεν θα έχετε καθόλου κέρδος, και οριακά μόνον προβλήματα. Ρόυ, τι νομίζεις;
Κος Άθερτον: Η λέξη-κλειδί είναι οριακά.
Υπουργός Αλλόν: Θα στείλω ένα μήνυμα στον Ετσεβίτ.
Δρ. Κίσιγκερ: Αν θες το κάνω και εγώ.
Γιατί διάλεξαν εσένα;
Πρέσβυς Ντίνιτζ: Οι Άραβες διαδίδουν ότι εμείς είμαστε [η δύναμη] πίσω από το πραξικόπημα.
Υπουργός Αλλον: Αυτό διευκολύνει τα πράγματα για την Αμερική.
Δρ. Κίσιγκερ: Δεν βλάφτει να έχει κανείς φήμη για δυνατότητες που δεν διαθέτει (γέλια).
Πρέσβυς Ντίνιτζ: ΕΧΕΙ ΛΟΓΟΚΡΙΘΕΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΕΣΒΗ.
Δρ. Κίσιγκερ: Γιατί δεν πάμε ο Γιγκάλ και εγώ στο πίσω δωμάτιο ώστε να μιλήσουμε ως καθηγητής και φοιτητής;
Υπουργός Γιαλόν: Καλώς
(Οι υπουργοί Κίσσιγκερ και Αλλόν συζήτησαν για σύντομο διάστημα στο εσωτερικό γραφείο του υπουργού για περίπου τρία λεπτά, 3.15-3.18 μμ. Μετά βγήκαν από το εσωτερικό γραφείο ώστε να ξεκινήσει η μεγαλύτερη σύσκεψη στην Αίθουσα Συσκέψεων, η οποία και άρχισε στις 3.20 μμ).
ΕΔΩ ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ: KISSINGER-EGGRAFO-IGNATIOU041
