Τα κινεζικά και αραβικά κεφάλαια είναι αυτά που μέχρι σήμερα κρατούν ζωντανό το ελληνικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, όχι τα δυτικά. Κινέζοι πήραν το λιμάνι του Πειραιά και τον ΑΔΜΗΕ, Αραβες και Τούρκοι τον Αστέρα Βουλιαγμένης, Αραβες συμμετέχουν στο σχήμα του Ελληνικού, Τούρκοι έχουν επενδύσεις στις μαρίνες.
Η μέχρι τώρα αποχή δυτικών εταιρειών από το ελληνικό πρόγραμμα, πλην των Γερμανών στα αεροδρόμια, των Ιταλών στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, και των Γάλλων στον ΟΛΘ, είναι πασιφανής. Οσο για τους Αμερικανούς, εδώ και χρόνια η Ελλάδα έχει πάψει να βρίσκεται στην επενδυτική τους ατζέντα. Στα χρόνια του Μνημονίου η παρουσία τους περιορίζεται στην πρόσφατη εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, και στην επανεμφάνιση της Exxon Mobil για τα πετρέλαια της Κρήτης.
Στον αντίποδα η παρουσία των Κινέζων ενισχύεται διαρκώς. Τουλάχιστον 200 επιχειρήσεις έχουν δηλώσει συμμετοχή στη φετινή ΔΕΘ, αριθμός μεγαλύτερος από ποτέ, γεγονός που ίσως συνδέεται και με την φετινή επιλογή της Κίνας ως τιμώμενης χώρας. Δεν συμβαίνει το ίδιο από πλευράς παρουσίας στην ΔΕΘ, με τις δυτικές εταιρείες, που σύμφωνα με πληροφορίες δεν αναμένεται να ξεπεράσουν σε αριθμό, εκείνο των προηγούμενων ετών.
Είναι προφανές ότι τις επενδύσεις δεν θα τις φέρει ο Μακρόν αλλά η εμπιστοσύνη, αυτή ανοίγει τα ξένα πορτοφόλια και βάζει την χώρα στα ραντάρ των δυτικών επενδυτών, ενισχύοντας το σήμα της, που παραμένει ακόμη αρκετά αδύναμο, παρά τα συχνά προσκλητήρια Τσίπρα.
Τι πιο χαρακτηριστικό από την μέχρι τώρα στάση των ξένων δυτικών τραπεζών, που κρατούν ερμητικά κλειστές τις πόρτες χρηματοδότησης για επενδύσεις στην Ελλάδα, ακόμη και όταν πρόκειται για έργα με εξασφαλισμένη απόδοση, όπως ο Αστέρας Βουλιαγμένης ή τα περιφερειακά αεροδρόμια.
Τραβώντας την «κουρτίνα» πίσω από τις δύο προβεβλημένες ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις, δεν βρίσκουμε ούτε μία ξένη εμπορική τράπεζα. Παρ’ ότι αφορούν και οι δύο τη μοναδική μας βαριά βιομηχανία, τον τουρισμό, παρ’ ότι και οι δύο επενδυτές είναι διεθνείς παίκτες.
Στην περίπτωση του Αστέρα το αραβο-τουρκικό σχήμα δανείστηκε σε «ελληνικό ευρώ» πληρώνοντας ένα επιτόκιο λίγο κάτω του 5%, ενώ στην περίπτωση των αεροδρομίων, η χρηματοδότηση προήλθε από ένα κονσόρτσιουμ αναπτυξιακών τραπεζών (EIB, EBRD, IFC), με μοναδική εμπορική παρουσία, την ελληνική Alpha Bank.
Το κενό αυτό οι Κινέζοι το έχουν διαπιστώσει. Το βαρύ όνομα της φετινής κινεζικής παρουσίας στη ΔΕΘ λέγεται China Development Bank. Στη ΔΕΘ η CDB θα παρουσιάσει το χαρτοφυλάκιό της και θα διερευνήσει τις προοπτικές χρηματοδότησης των έργων της. Εδώ και καιρό η τράπεζα έχει συντάξει ένα κατάλογο 900 επενδυτικών προγραμμάτων, σε πάνω από 60 χώρες από τις οποίες διέρχεται ο νέος Δρόμος του Μεταξιού, με δρομολογημένες χρηματοδοτήσεις 800 δισ. δολαρίων.
Τμήμα αυτού του διαδρόμου αποτελεί και η Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει ότι μέρος ή και όλες από τις επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ που προγραμματίζει για την επόμενη δεκαετία η Cosco στον Πειραιά, θα χρηματοδοτηθούν από την CDB.
Βέβαια οι Κινέζοι φιλοδοξούν τα δάνεια που θα δώσουν για επενδύσεις στην Ελλάδα να είναι πολυ περισσότερα. Στα ραντάρ των επιχειρήσεων της χώρας βρίσκονται σχεδόν τα πάντα, από την ενέργεια, τις υποδομές, και τον τουρισμό, μέχρι την διατροφή, την υγεία, την αγορά ακινήτων, τον πολιτισμό, κ.ο.κ.
Το τι απ’ όλα αυτά θα γίνει τελικά δεν εξαρτάται μόνο από την πολιτική βούληση ή την ελληνική γραφειοκρατία. Ο κινεζικός επεκτατισμός στην Ελλάδα θα μπορούσε να σκοντάψει στις ευρωπαικές ανησυχίες για την άνευ ορίων διείσδυση Κινέζων στις χώρες-μέλη.
Κινήσεις, σαν την επιστολή των κυβερνήσεων της Ιταλίας, Γαλλίας, και Γερμανίας, προς την Κομισιόν, να ενισχύσει τους κανόνες που «μπλοκάρουν» εξαγορές ευρωπαικών εταιρειών από κινεζικές εταιρείες, εφόσον προσλάβει ευρύτερες διαστάσεις, θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις και στην δική μας περίπτωση.
Εως τότε η κυβέρνηση θα συνεχίσει να καλλιεργεί την πολιτική προσέλκυσης κεφαλαίων εκτός ευρώ, με το βλέμμα στους Κινέζους. Τους μοναδικούς, για να λέμε την αλήθεια, που έχουν μέχρι σήμερα βάλει τόσο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αποκτήσουν ελληνικά assets.
Γιώργος Φιντικάκης
