Να επαληθεύσει εάν η η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Ε.Ε. και τον Καναδά, CETA, συνάδει με το ευρωπαϊκό δίκαιο ζήτησε με προσφυγή του το Βέλγιο από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CJUE).
«Το αίτημα γνώμης κατατέθηκε την Πέμπτη στο τέλος του απογεύματος», ανέφερε εκπρόσωπος του δικαστηρίου στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Η βελγική ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε δεσμευθεί τον Οκτώβριο του 2016 ότι θα ζητούσε τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ενώπιον του κοινοβουλίου της γαλλόφωνης περιοχής της Βαλονίας που είχε αντιτεθεί τότε στη συμφωνία, μπλοκάροντας την υπογραφή της από την ΕΕ.
Το αίτημα αφορά, όπως είχε ανακοινώσει τότε το Βέλγιο, «τη συμβατότητα του δικαιοδοτικού συστήματος επενδύσεων (“ICS”) με τις ευρωπαϊκές συνθήκες», διευκρίνισε την Τετάρτη ο βέλγος υπουργός Εξωτερικών σε μαι δήλωση με την οποία ανακοινωνόταν το αίτημα αυτό.
Το ICS είναι ένα σύστημα διευθέτησης των διαφορών ανάμεσα στα κράτη και στους επενδυτές. Αποτελεί το πρώτο στάδιο ενόψει της εγκαθίδρυσης ενός πολυμερούς δικαστηρίου επενδύσεων το οποίο η ΕΕ φιλοδοξεί να δημιουργήσει εντέλει στο σύνολο των συμφωνιών της ελεύθερου εμπορίου προκειμένου να διευθετεί τις συγκρούσεις.
Η δυνατότητα που δίνεται, στις εμπορικές συμφωνίες, σε μια πολυεθνική εταιρία που επενδύει στο εξωτερικό να καταθέτει προσφυγή εναντίον ενός κράτους που υιοθετεί μια δημόσια πολιτική αντίθετη με τα συμφέροντά της, προκειμένου να ζητήσει αποζημίωση, επικρίνεται έντονα από ορισμένες μκο.
Ο μηχανισμός αυτός επέτρεψε για παράδειγμα στη Philip Morris να προσαγάγει την Ουρουγουάη για την αντικαπνιστική πολιτική της ή στον μεταλλευτικό γίγαντα Oceanagold να προσαγάγει το Σαλβαδόρ επειδή αρνήθηκε να του δώσει άδεια εκμετάλλευσης για περιβαλλοντικούς λόγους.
Το Δικαστήριο θα χρειαστεί τουλάχιστον 18 μήνες προκειμένου να εκδώσει τη γνώμη του.
Η CETA θα τεθεί εν μέρει και προσωρινά σε ισχύ στις 21 Σεπτεμβρίου 2017, αλλά δεν πρόκειται να εφαρμοστεί στο σύνολό της παρά μόνον όταν υπογραφεί από το σύνολο των κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια διαδικασία που θα χρειαστεί ακόμη πολλούς μήνες.
«Οι όροι τους οποίους αφορά το αίτημα γνώμης του Βελγίου αποκλείονται ωστόσο από αυτήν την προσωρινή εφαρμογή», διευκρίνισε το υπουργείο Εξωτερικών.
