Το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης φαντάζει σήμερα πολύ πιο ευοίωνο σε σύγκριση με πριν από ένα χρόνο, όταν η Βρετανία είχε μόλις αποφασίσει να την εγκαταλείψει και η άνοδος των λαϊκιστικών κομμάτων σε Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία και Ολλανδία απειλούσε να της δώσει τη χαριστική βολή. Η αλλαγή κλίματος αντικατοπτρίζεται στο περιεχόμενο της ομιλίας για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα εκφωνήσει αύριο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο κ. Γιούνκερ αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, να πιέσει για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία για την υπογραφή συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου. Η έναρξη τέτοιων διαπραγματεύσεων έχει και συμβολικό χαρακτήρα, διότι μόλις στις αρχές του έτους ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε ακυρώσει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου του Ειρηνικού (TPP). Η διαφορετική τροχιά που πλέον ακολουθούν ΗΠΑ και Ε.Ε. σε θέματα εμπορίου υπογραμμίζεται και από την προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ Βρυξελλών και Τόκιο για τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου Ε.Ε. – Ιαπωνίας που επιτεύχθηκε προ εβδομάδων και από την αντίστοιχη συμφωνία με την Καναδά (CETA), που θα αρχίσει να ισχύει την ερχόμενη εβδομάδα. Σε ακόμα πιο δύσκολη θέση από τον κ. Τραμπ βρίσκεται η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, διότι στελέχη των Συντηρητικών δήλωναν επί μήνες πως η έξοδος από την Ε.Ε. θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να προχωρήσει τάχιστα στη σύναψη νέων εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες και μέχρι σήμερα όχι δεν έχουν να παρουσιάσουν το παραμικρό, αλλά φαίνεται πως καμία μεγάλη χώρα δεν είναι έτοιμη να εμπλακεί σύντομα σε διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο. Μάλιστα, για να υπογραμμίσει την απομόνωση της Βρετανίας είναι πολύ πιθανόν ο κ. Γιούνκερ να μην αναφερθεί καθόλου στο Brexit. «Είναι απόφαση της Βρετανίας να φύγει –λάθος για το Ηνωμένο Βασίλειο–, ωστόσο η δημοκρατία είναι δημοκρατία», είχε δηλώσει στις Βρυξέλλες στις 6 Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι.
Ο κ. Γιούνκερ αναμένεται να υιοθετήσει στην ομιλία του και την πρόταση Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας για περιορισμό και ακύρωση ξένων επενδύσεων στην Ευρώπη στην περίπτωση που απειλούνται στρατηγικά συμφέροντα ή που δεν υπάρχει αμοιβαιότητα σε θέματα ξένων επενδύσεων. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι η Κίνα, παρόλο που δεν αναφέρεται ρητά από καμία πλευρά. Οι εξαγορές ρεκόρ ευρωπαϊκών εταιρειών από κινεζικές το 2016 έχουν θορυβήσει αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ, παράλληλα, πολλοί κατηγορούν το Πεκίνο ότι δεν επιτρέπει την εξαγορά κινεζικών εταιρειών από δυτικές εταιρείες. Η εκλογική νίκη Μακρόν, ο οποίος έχει υιοθετήσει φιλοευρωπαϊκή στάση από την αρχή του προεκλογικού του αγώνα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναβίωση του γαλλογερμανικού άξονα, ελπίζουν πολλοί.
