Η λέξη «Ανάσταση» συνδέεται αποκλειστικά με το όνομα και τη δράση του Θεανθρώπου Χριστού. Γιατί κανείς άλλος ιστορικά δεν αναφέρεται ως αναστημένος εκ των νεκρών, έστω και αν αυτό το γεγονός είναι αντικείμενο πίστης και όχι αντικειμενικής γνώσης. Η μόνη ιστορική γνώση που έχουμε είναι οι μαρτυρίες των αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων του αναστημένου Χριστού, αφού επί σαράντα ημέρες είχαν απτή και εμφανή την παρουσία του. Αυτή η γνώση διαιωνίζεται μέσα στην ιστορία ως αναμφισβήτητο προϊόν της προσωπικής κοινωνίας μεταξύ των πιστών ανθρώπων και Θεανθρώπου Χριστού, η οποία δεν έχει την ανάγκη κανενός υποστηρικτικού λογικού επιχειρήματος. Μια τέτοια υποστήριξη αναζητούν μόνο όσοι βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της θεωρητικής και αδόκιμης πίστης, στάδιο που πρωτοδιάβηκε ο απόστολος Θωμάς και πολλοί άλλοι στο διάβα της ιστορίας μέχρι να το ξεπεράσουν και να οδηγηθούν όχι απλά στην ομολογία αλλά και στην βιωματική μυστική σχέση με τον Χριστό. Γιατί, αν δεν έφταναν εκεί, τότε, καθώς αναφέρει ο Απόστολος Παύλος, θα ήταν μάταιη η πίστη τους.
Η πίστη στην Ανάσταση του Χριστού αποτελεί λοιπόν συστατικό και αναπόσπαστο στοιχείο όχι μόνο της χριστιανικής πίστης αλλά και του χριστιανικού ήθους. Εξάλλου αυτό δοκιμάζει και αναδεικνύει τόσο την ύπαρξη της πίστης όσο και την ορθότητά της. Με άλλα λόγια, αν κάποιος δεν πιστεύει και δεν έχει ορθή γνώμη για την Ανάσταση, δεν είναι δυνατόν να φέρει την ιδιότητα του χριστιανού ούτε και να ζει χριστιανικά. Το ίδιο το ορθόδοξο χριστιανικό ήθος με τις αντίστοιχες πρακτικές του προεκτάσεις αποτελούν την μεγαλύτερη απόδειξη της Ανάστασης του Χριστού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η Ανάσταση δεν αντιμετωπίζεται ως κάτι το θεωρητικό και αφηρημένο, αλλά ως κάτι που παίρνει σάρκα και οστά και παίζει καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητα των ανθρώπων.
Τί και πώς μπορεί λοιπόν να σηματοδοτεί η Ανάσταση του Χριστού την καθημερινότητά μας;
-Η πίστη στην Ανάσταση ακυρώνει όλες τις προσπάθειες του σύγχρονου ανθρώπου να αποδείξει ότι ο Θεός είναι νεκρός. Το προσπάθησαν κάποιοι μεμονωμένοι δυτικοί «θεολόγοι», πιεζόμενοι από την διάχυτη αθεϊστική νοοτροπία και τις ενοχές που προκάλεσε η αρνητική κοινωνική παρέμβαση της θρησκείας στη Δύση. Αυτοί λοιπόν οι «θεολόγοι» οδηγήθηκαν κατά τον περασμένο αιώνα στην σύνταξη και διατύπωση μας ιδιότυπης «θεολογίας», της «θεολογίας του θανάτου του Θεού», ενός Θεού που οι εκπρόσωποί του θεώρησαν υπαίτιο για το σύνολο της κοινωνικής κακοδαιμονίας και έπρεπε με κάποιο τρόπο να απαλλαγούν από αυτόν. Ήταν οι εποχές που πολλοί προεξοφλούσαν το τέλος της θρησκείας, κάνοντας το λάθος να ταυτίζουν τις συμπεριφορές των εκπροσώπων του Θεού με τον ίδιο το Θεό. Πολύ γρήγορα όμως διαπιστώθηκε το λάθος και άρχισε η αντίστροφη μέτρηση με το σύνθημα ότι «ο Θεός δεν είναι εντελώς νεκρός» και άρα η θρησκεία όχι μόνο δεν αποτελεί είδος προς εξαφάνιση αλλά ζει και βασιλεύει, όπως φαίνεται ήδη στον αιώνα που ζούμε.
-Το πρώτο λοιπόν που σηματοδοτεί η Ανάσταση είναι ότι ο Θεός όχι μόνο δεν είναι νεκρός αλλά δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για να μην είναι ούτε ο άνθρωπος νεκρός, υποδουλωμένος δηλαδή στην κυριαρχία του θανάτου. Αναστημένος Χριστός σημαίνει αναστημένος άνθρωπος. Νικώντας κατά κράτος ο Χριστός το θάνατο προσφέρει τα εργαλεία για να είναι και ο άνθρωπος νικητής του θανάτου. Η εικόνα του Χριστού, να ανασηκώνει τον Αδάμ από τα μνήματα, είναι χαρακτηριστική και ενδεικτική της τεράστιας δυνατότητας που αποκτά και ο άνθρωπος να απελευθερώνεται από τα δεσμά του θανάτου και να εγείρεται εκ νεκρών «εις ζωήν αιώνιον», να περνά από την φθορά στην αφθαρσία και την αθανασία.
-Η Ανάσταση του Χριστού σηματοδοτεί βέβαια και την ανάσταση του ανθρώπου εν ζωή μετά τη διαπίστωση ότι ο «θάνατος του θεού» σήμανε και τον κοινωνικό θάνατο του ανθρώπου. Η πράξη απέδειξε ότι χωρίς Θεό όλα επιτράπηκαν με κορυφαίες τις τραγικές εμπειρίες των παγκοσμίων, εμφυλίων και θρησκευτικών πολέμων, τις ρατσιστικές εκκαθαρίσεις, την μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης και της κοινωνικής αδικίας, τους επώδυνους αποκλεισμούς, τις βίαιες μεταναστεύσεις. Ο άνθρωπος έπαψε να αντιμετωπίζεται ως αξιοπρεπές υποκείμενο, αντικειμενοποιήθηκε και εργαλειοποιήθηκε από κοινωνικοπολιτικά συστήματα και αυταρχικές ιδεολογίες. Αλλά και στα δημοκρατικά συστήματα τα πράγματα δεν πάνε καλύτερα. Στο όνομα της αξιοπρέπειάς του καταπατήθηκαν τα δικαιώματά του, σήμερα δε κινδυνεύει να χάσει την βιολογική του ταυτότητα και να υποκατασταθεί από τις μηχανές. Η Ανάσταση του Χριστού επαναφέρει τον άνθρωπο στο προσκήνιο, τροφοδοτεί την ελπίδα της αυτοεύρεσης, επαναφορτίζει την αξία του ανθρώπινου προσώπου, ενώ του προσφέρει μια στέρεη βάση για τον αναβαπτισμό του νοήματος της ζωής.
-Η Ανάσταση του Χριστού σηματοδοτεί επίσης την προσπάθεια του ανθρώπου για επανεύρεση του εαυτού του σαν τον άσωτο υιό της γνωστής παραβολής. Το «αναστάςπορεύσομαι προς τον πατέρα μου» είναι ενδεικτικό της δυναμικής της ανάστασης, ως μιας κίνησης εγκατάλειψης του παλαιού υπέρ του νέου, της αμαρτίας υπέρ της σωτηρίας, της μοναξιάς υπέρ της αγαπητικής κοινωνίας με τους ανθρώπους και το Θεό. Εδώ η ανάσταση ταυτίζεται με την μετάνοια και την απόφαση για τη μετάβαση από τον πνευματικό θάνατο στην πηγή της ζωής, τον ζωοδότη Χριστό, αλλά και τους συνοδοιπόρους στη ζωή, στους οποίους εικονίζεται ο Χριστός, καθώς μας υπέδειξε η παραβολή της Κρίσεως.
-Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί έτσι ένα ασφαλές πλαίσιο απαρχής μιας νέας ανακαινισμένης βιωτής με καθαρή καρδιά, καλούς λογισμούς, φωτισμένο και επαναπατρισμένο στην καρδιά νου, αγαπητικές διαθέσεις, αγαθά και ανιδιοτελή κίνητρα, ανεκλάλητη χαρά. Είναι αυτά που συγκροτούν τον καινό άνθρωπο, αυτόν που συναντά τον αναστημένο Χριστό και συμπορεύεται μαζί του. Αποτελούν δεπροαπαιτούμενα της μελλοντικής ανάστασής μας, καθώς αναφέρει και ο ιερός Χρυσόστομος: Εν όψει της μέλλουσας ανάστασης, ζητείται από μας μια άλλη ανάσταση κατά τον παρόντα βίο που έγκειται στην μεταβολή του τρόπου που ζούμε .
– Η σημασία της Ανάστασης του Χριστού δεν αφορά μόνο στον έσω αλλά και τον σωματικό άνθρωπο. Τόσο η εν σώματι ανάσταση του Χριστού όσο και η προοπτική της τελικής ανάστασης ψυχών και σωμάτων των ανθρώπων προσδίδουν μεγάλη αξία στο σώμα, το οποίο ο Απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει ναό του αγίου Πνεύματος. Η Ανάσταση του Χριστού εξεικονίζεται στο αναστημένο από τα πάθη και τα άλογα ένστικτα σώμα, με αναγεννημένες και τις πέντε αισθήσεις. Όλα αυτά πραγματοποιούνται κατά την ώρα του Βαπτίσματος, του οποίου προϋπόθεση είναι η Ανάσταση, όπως ισχυρίζεται ο ιερός Χρυσόστομος. Εξάλλου, το Βάπτισμα δεν δηλώνει κάτι άλλο από την συν-ταφή και συν-ανάσταση του βαπτιζομένου .
-Η Ανάσταση του Χριστού εξασφαλίζει μια άλλη δυναμική για την υπέρβαση όχι μόνο των εσωτερικών αλλά και των εξωτερικών εμποδίων, η οποία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι μαθητές του Χριστού που μετά την Ανάσταση βγήκαν από τις κρυψώνες της δειλίας και ξεχύθηκαν στην Οικουμένη, αγνοώντας και μη υπολογίζοντας τις συνέπειες αυτής της σωτήριας εισβολής στην πραγματικότητα. Την ίδια δύναμη χρησιμοποίησαν και οι πολυπληθείς μάρτυρες της πίστεως μπροστά στους δημίους και τα άγρια ζώα, και αργότερα στις φυλακές και τα κρεματόρια. Χωρίς την Ανάσταση, σημειώνει ο Χρυσόστομος, δεν θα είχαν οι μαθητές ούτε τον πόθο, ούτε τη δύναμη, ούτε την πειθώ του κηρύγματος για την αλλαγή και μεταμόρφωση της κοινωνίας .
-Η Ανάσταση του Χριστού λειτουργεί και ως το θεμέλιο της ελπίδας για όλους τους εμπερίστατους ανθρώπους, ιδιαίτερα τους βαριά ασθενείς, τους κατάκοιτους, τους αδικημένους, τους αποκλεισμένους, τους ξενιτεμένους, τους πρόσφυγες, τους φυλακισμένους, αλλά και όσους στήριξαν την ελπίδα τους στον εαυτό τους, τους ισχυρούς, τους δημαγωγούς, τους τεχνολόγους, τους πολιτικούς, και την έχασαν. Η Ανάσταση αναπτερώνει το ηθικό, σκοτώνει τη μελαγχολία, προσφέρει πνευματικές διεξόδους, επαναφέρει την αισιοδοξία, στέλνοντας το μήνυμα ότι κανείς δεν μπορεί να μας βλάψει αν δεν το κάνουμε από μόνοι μας. Ότι κανείς από τους ισχυρούς δεν μπορεί να αντιστέκεται στο φως, στην αλήθεια, στην θεία εποπτεία και διακυβέρνηση. Ότι τελικός νικητής δεν είναι ο κοσμοκράτορας διάβολος και οι δυνάμεις που τον ακολουθούν αλλά ο Θεάνθρωπος Χριστός. Με αυτά τα δεδομένα ανοίγει ο δρόμος για μια νέα αρχή σε μιαν άλλη βάση με νέα στοχοθεσία και νέα προοπτική. Όσο για τους πονεμένους και ταλαιπωρημένους, η Ανάσταση πιστοποιεί ότι, όπως ο Χριστός πέρασε από τα πάθη και το σταυρό και έφτασε στην ανάσταση, έτσι και εκείνοι περνώντας από τα δικά τους πάθη και τις οδύνες μπορούν, μεταμορφώνοντάς τα σε μέσα χαράς και λύτρωσης, στη δική τους αναγέννηση.
Αν η Ανάσταση του Χριστού εκπέμπει τόσο δυνατά και ελπιδοφόρα μηνύματα τότε ο μόνος που έχει να κερδίσει από την απιστία σ’ αυτήν είναι, κατά τον ιερό Χρυσόστομο, ο διάβολος, γιατί η απιστία στην Ανάσταση θα καταργούσε και τα έργα της αρετής , τα οποία τόσο πολύ απεχθάνεται, επειδή με αυτά νικιέται η αμαρτία και υπερβαίνεται ο θάνατος. Επ’ αυτού διαθέτει ο ίδιος τραυματική και μάλιστα θανάσιμη εμπειρία, αφού η Ανάσταση σήμανε την βαριά του ήττα, την κατάλυση της δύναμής του και το θάνατο του άδη.
